Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 11, 16 March 1912 — HE MOOLELO HOONANEA NO BENEKOSA A I OLE NO KE KANAKA HOOKALAKUPUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA NO BENEKOSA A I OLE NO KE KANAKA HOOKALAKUPUA.

i MOKUNA ' 111. I ■. I HeiiKKO 1 KONM Kl' . l'.i.NAil \. j [ ka ike ana mni o ka wahnu j ma ■ limi i ke Kama'liiwiihine Lon'.-'a ivv aiielio iiui )a kona niau knli o haule ūo la!o o k;t papain'lo, akn, iu p:in koke iiku koni inim linm i ki■ Kiiiua'iiiwahine me ka huki !a ao iUma. E ka leeie manhini he niakemnke anoi oe e. hui me.a'u? H-e iini. nui ko'u e halawai me oe e ke K;ima : in w-ihino Lnnisa, a mainua hoonau ana aku i-ke kamaiJi<> e a« ui ā i.t'a e hoola una aku imua ou i leo'n inoa oia no u I. tr. na Falesia. K haike ; eiai heaha ka munao nm j 0 kau huakai i hooa mai la i kai lionie o na Kaikuahine Pnuwai Laa- [ hia? i niiiaii aliu ai ke Kama'liiwa 1 ini> Loniaa. Aoie he oluolu iloko o ko'u ola aim, a pi-lanai hfhvm!ii U imna " !- ] o loaa ia'n ka niaha o ka no'.o ;>.nn n;a ka home o na Kaikua hine Hennolele nei. E I/m-na Faleāia ina b« man mea kekahi nanae hookaumaha nei i k; u noonoo, ainiki, aol? 'on o hiki i.i'n ki' hooinnha aku ia oe, nka, o ni ma-kua wa!e no o ko kakou Hooniiina Laahia. īmna no ou an e hoike akn ai i k vn mnu kimn "<ha a pau, a u ; ltau oii loa aive hoskv aku iuiua nu e ke J Kattia : liivvahinc L<juisa i ko'u mau j mamua o ko ; u hoiko ana i aku imua o ko kak ui mau mnkua o ! ka hoomana. E «ke Kama'liiwahi na aole anei oe e haawi mai ana imua o'u i manawa nu'u e hoike aku ai i ko'u mooieio i piha uie ka ; wu' >liia? E knu hoa ? loha malihini he hale i ke;a no na Kaikuaip'no o ka Puuwai | Luini", aole hoi keia ho kakela e J liiki ai ke ho,U).>n.iia r.a knua j no ka hoopai ana i ka enemi, aka, he haie kei i nu ke Aklia, kahi aole J h - mau hooponupono aua oia ano, i wahi a ke Kama'liiwahim» Lhi'nl.: E ke Kama'liiwahme Loyisa ilo ! ko wale no o ka hale o ke Ak ia e ! baa ai ia'u ka maha, i-panai mail ai o Lorena Paksia rae ka hoo«ran hou ima mai. Kah» e hiki ole : ka maiiao o ke keiki a ke kanaka ■ ke hooweliweli hou mai ia'u. [ Owai keia kanak;i, wāhi a ke i Kama'liiwahine Louiua me ke pioioke. i He mananio ko'u o kekah.' no ia o na dialx>!o a Pat:ina i hoi unā mai j ai i keia ili houua no ke kue ana it a ; kanaka o keia iii honoa. | Heah;t ke ano o keia wau o!e!o ! au Li>rea# Fab Eia k« noho mana nei ho ifoivnanio uia'uiia o'u, w;\hi a ka wahiue maliinni me kn 'i-o mw ae o kona ukiu uiaka nie ka ahiwa ana o kona i 1 mau n>aka m.i o a īuaanei o na paia j o ka hale, me he irea !a he mea j katia i weliweh nui ai. j' R knmailio koke mai ina aia no ! ' k« iwioooo maikai ih'ko ou. !' E kuu Kamn'iiiwiiliine maikai J« nni manao kohihewa oe \ia noho ia !' au e na nh:iiif» eepi. a ua olalau i» 1 ! : 1 n;i noonuo maikai maloko o'u.l' Aka, e lih> '-,o au i hehona ina o ' . kinaku ana iaHi mai keia vra'ii nku. j K > kekahi nma pokolo kona ' . . i J h.<>)'naha ana, alaili, hoomau mai < j la o Ijot'£nA Fai«i» i ke kats)«ilio , !i V Uti Utlv nuūkai ' 010 :ui he w.ih' : i n. Knr>m, aka, hi> K 'nu» «u, » o \ V <i •• -iKUakaoe he k-mkr.or-l'i mi » i>ka, no!-> o ka jvvo k«ukiu:J. : i wai. He a he kaiku; l n3 kakaUi o'o. M« Farant oei, sna *

jp U >> l.r k i ki kt.j a Im l.ai | knm.ihmu ilukoo kekahi nhaun, !<<3 : | koi. Rlviokomoia s\na ke kaikainahi i n<= iiuko <v kft homw o na V':V'g!Ma, n <■> I li u mahe'.e marc e hoe.ulo I .a j;i uiau 1 ili nn k,- k.iai ina j j koniis na no ke keikikane iloko o j ka oihana koa. Iwaena hoi o ko j makon lahui he hookomoia na kai ! ;;aniT.;iu iloko o na Hnne Ytria'n.l, a o ki inkou mau 'Uia ua hoo ! liloia aku no ke kokua ana ina keiki I kipp ma ka pii oua maīia anuu Hke ! ole o ka hoomana, aote he maii ho« ! na.i'iao i haiuia no'n, a o ko'u kai knn.ine na hoomaiimai ia oia "'no i ka oiliana kaelinela. Ua hoounaia ji ki lnm-i o n» kaikuahine ma i Sahiako. Aole lea hq, mea hiki ia v u ke kue aku, aohi no hoi i haawiia mai he manawa no'n e hoike ai i ko'u manao maluiia o keia kumu Lliaiui. 0 kn'u wale no i hoomaopo- | po ai, oia ka loaa anaia r u he kano ' ha no k,i hefe ana aku i ka home o na Kaikuahine Virighl;i i hoikeia ae la, ua hiki ole ia'u ke pale'ae i keia I kaiioha, akn, o ka hooko wale aku no i ka makemako o ko'u mau ; makua. Ua hoakoakoA ae kuu makuakane he elnn:v haneri dala Komana no ka uko ana i kuu noho ana iloko oia home, alaila, hoomaka aku la ka makou huakai no Sabiako "ma kahi he eiwa miie mai Roma aku. He inoino a me ka haikī o ke alahele niiuma e luki aku ai ilaihi, a no ke kahi mau hova loihi ko makonnaku j hele ana iloko o ka'hihipea o na l -laau. Ia makou e hoonee ana i ko ma- I koualahele mekamoeuhane mua ole | e halawai ana mafeou me na ulia | pakalaki o kealahele, aiaKoi, m hoo hikilele ia makou i ka lohe ana i ka ] leo o kekahi kino kanaka, a ift wa I n i i hoopuni ia ae ai mokou e keka I hi puali powa. Ua lilau iho ko'u | makuakane i kana mau pu panapa na i kakuaia tna kona puhaka me ! kek 'hi ili kuapo, a o kun mikftabi ■ nt v ua nwe kapaliji ae oia, a* hoi tm piha au me ka haaloln o ka ! maka'u nui, aka, ua hiki ole ia ma I kon ke kue aku i ko lakou laheluna j nui. ■ ■' ' ! " | Honmaha iki iho k o Lorena Fa- I leaia i kani mooolelo, a oia ka wa ' a ke Kama'liiwahine Loui«vi paue [ m:ii ai me na waimaka e haloiloi 1 ana ma kona mau lihilihi. 1 Alaila, he man minuie kela o ke ! kupilikii i hala\vat mai me otikoti.! Miīhope o ka pakaha 'aaa aku ō I w*po»va i na dala a pau mai ?a! jv.s3i aku o kuu maknakaiu ana o inwe ana no ka uku ana aku i ko'u | noho ana /iku i ka home, ua lalau ' mai Li lakou ia'u me ka lima nei; 1 i iloko o na uwalo aoa a ko'u mau ! makua e hoopikeleia axi mai ko la | kou mau kuko puawai eleelo ne. ] Aka, Aole nae i hoolohe ift aku ko ! laua mau leo uwalo iloko "o nawaij maka, J«lau mai la lakou i kVū ] mau liina mo ka op?a ana mahope 1 o ine ka hoopaa ana 1 ke ! kauiii. Mauaei i kotno mai ai ka I weliw"!?l ; nui iloko o'u, no ka ua ike akn la au ia lakou e olokaa . ana i «lu huinaha ilnna o'ka ! lepo, a e lawelawe anahoii na hana 1 piii, n o kā wniwai nao a ]skoa r 9 f p\ll nei, aole loa ii i maopopo ia'u. j Ao!e he pow?i i lahau n!e i keia uln huinaha a olokaa iloko okaj lepo. AlaifiT, iiokoona Jeo owa han * oli a me na leo hailiiii o ka piha ina ! ina, ua holoi«ai la he po\ra a paa ] ll.ai !a i kuu mau Hma ma ko ano he | waiwaīpio i haule aku iloko o koiia I mau paholim». Me ka hoopili nna | nni i koua ihu i ko'« mau iehek>ho ! e hoike »kn «na i konn ma\i hoa | uia ka Ua Hk« koia j mau iuuin luiahiia ol<* a keia po\?a ! iu« he ahi o a aua iloko o ku'u puu | \*ai, ka weia ikiiWi o ko ? u houpo, a ! iiia. »<ile kuu mau Jima i" kupeeia, | he mauaoio ko'u o halawai koke no i kona pou ihu mo na punpuu kona- ī hao a ke kaikamahiiw Ii imana. | Aoio he mea i oi aku ka haUoli ] iioko o'u i» 'wa, «ka v o fea mako | waie no. Malmia o ka l«p»> »u j kt : kc !ji i ko'u makuukane" a me J nnkuahin«> e oni an» .me lta) iiin. oiai, ua iiahiwai »kti h,i;j n-e na puupuu mab«n«h»J ua mai na liam akn o na poif». J

Ha hal.ulu Jjo ka'u i lohe. a.ku i pf>hasoha aiia m:>), aole no boi i liuliu iho ko ana lio me kona mea hololio ma kn\i noao. H« kanaka pahnaKaa wala no oia a be mau hele.helena uahga kona, a i ka wa i ik* - ai na powa iaia ua ibo la lakou, ia ma kou a puhee niii aku la no ko lakou heana, me he mea la, ua pihalakou me ka maka'u iaia. , Haawi koke aku la oia i kana | kauoha me ka leo i na powa a j pau e huli hoi mai imua ona. j Me he alii a alakai la keia-fio lakou j na hoolohe koke lakon i kooa leo j me ka hoi hou ana mai tue kekulou i anaj» ko lakou poo ilalo. Haawi ae la ua kanaka kamahao i a i kana kauoha i kekahi mau po J wa e na kaula e kupee ana i j ko'u mau lima, a hoalaiA mai ko'u naau makaa q waiho ana iluna 0 ka lopo. a g un dala a pau a lakou 1 haowali aku ai e hoihoj hou ia soai. He oiaio. aol« loa he leo kue i loheia mai vyaepamai e lakpu, a iloko o na minute pokole ua hoihoi ia mai ka makou mau rlala apau me ka nalowale ole hookahi keiv H, E haalelele koke iho i keia walii, ] i poha hou hou aku ai ka leo o ko j lnkou a iloko o na sokona po i

i aku la lakou i iloko oka liihipea o ka waonahele.