Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 12, 23 March 1912 — KA MOOLELO HOONI PUUWAI -NO- KEAKAOKU KA MOOPUNA LEO OLE A KAMAAKAMAHIAI A O KE Koa Nana i Wehe i na Pu Kaula a Makalii. [ARTICLE]

KA MOOLELO HOONI PUUWAI -NO- KEAKAOKU KA MOOPUNA LEO OLE A KAMAAKAMAHIAI A O KE Koa Nana i Wehe i na Pu Kaula a Makalii.

| Maanei e waiho kaua e mea helu j helu i ke kamailio ana no KeakaJ oku, « e hnli ae kaua a nana aku i na wahi hohoa o ka puu o ahi o Makana, ia laua i «hai ak« ai ma hope o ke kino nananana e ahai la ka pnpnhi tne ka pu-a "Kamakaaha" a Keakaoku. Ma ka wa a na wahi hohoa i mai ai ē like me ia i haimua ia a<js ne.i a kiui iho ina kt> alo o k;i hale o Keakaokn, oia'no ka W;\ i liīo ae ai o fea pu-a i ke kino knukuu o Lanihoii a leb koheoheo ana i ka lewa, He olapa, he huila ana ko ua wahi kuukuu nei ia oili »m «<? mai | loko :H> o ka h;uo, a poka ana ma ' kuupoku, helo ana ia ma ke kalia I pololei no uka o ka pali o T.anihnli- ! He aluH kin>owai\o\vA ana ae hoi fea I na wahi hohoa iUnia no ko laua lohe ana ae i ke ksps'ulu o kahi o ka oni kupākak? *<> iuftk:v.ipok»j

ike aweawea ae la, laua i ka le-le 8 nei oananana aka nui hewahewa iauna ole oie ka puliki pa£i'aaa o kona mau wawae i kekahi mea j lifee loa me ka puniu ke ano. Oko Jaua wa no ia i oho lilie ae ai a leb ae la iluna uhai aku la i ua nananana nei, oiai, ua manao loa iho la no laua he kolohe nei o ka puka ana ae mailoko ae o fei h»le r> ka hanai i hoounaia roai ai laua, e Katflaakamahiai, no ke kiai ana iala. Emoole no hoi ia mikī ana aku o ua mau wahi hohoa nei mahope o ka nananana e ahu la kona aaama no uka oke kuahiwi, ua ano haha .ni akula no laua mahope o ua nananana nei. I ka ike ana mai hoi o Lanihuli i ke alualu ana aku o ua mau wahi hohoa nei, e hoouna mai ana oWI 'oka'i a mekalepelepe ohina e Me mai e akeakea a e hoo pu-a-a i tia mau wahi hohoa nei. Ke aneAlle loa aku nei ua mau wahi laau kaulaua m j i o Kau ii, e pilī aku mahope n ka nananana, a ke moe la hoi oia 5 feona mama lele a pau, opa kona kikala ī ke oolea ona waln laau *e ii aku ana mahope ona. Aia no kahi pu a ke kahea mau la ma ke oii ana e kii aku o Keakaoku e hoopak»-le iaia.

Oka puku'i keia a me ka mene hune ona ok£'i, rm pulelehua me na lepelepe ohina, k<* lonalona mai la imua o kahi a tia wnhi hohoa, e olaliakuana. napnpu kanioe, oia nō oe o ka pulelehua e li.mlo (lele) piOO ana io a ianei. I T a lele aku la no 11 a mau wahi hohoa nei me ka ikaika mawaena aku o ua puulu oka'i nei. - M«muli o keia mau keakea a kuia i ioaa i ua mau wahi olali nei o ka puu kanlana o Makana, ua hiki e ka nanaiwina i ka waha o ke ana, kahi hoi a Lanihuli e noho m&i ana | a kfipoo aku la iloko ; Hooku'i ae ! la na. pohaku o ua ana nel. a o ' ka ili laumania hou no ia o ka pali | mai o a o. i A napoo no hoiua wahi nananaaa nei iloko o ke ana a holopani hou ae ld koua mau paia a paa, nakeke ana na wawahi hohoa mawaho po uoi aku oua ana nei. Alaila, paue mai la kekahi .wahi hohoa i kekahi o laua: "Pakele maoli ka hoi kela wahi nanpnana m»i make oia ia ka\ia a ina no hoi ua loaa ia kana ka pu-a ft ka haku opio o kaua a kela wah' nananana o ka aihue ana mai nei. I apa loa hoi paha kaua i ka aolo (olokea) aka oka'i me ka piilelehua i ko kaua alahele. Heaha la boi, ua hala ae la keia. Akā, ke ike uej nae au e kuu hoa alo ehuehu, aohe a kaua waiwai e lalama wale ai ma keia paia pohaku paa a kaua no e ike pu ae k no e kuu hoa, aohe wahi e moholeai.

A nolaila, ina e (oanao ana kaua ] e hoaano i ko kaua mau oolea uia 1 kc kimokinio nnn i ko k;uia sjau !ae ' ma nei wahi, o ko feaua eoau alualu ! poo ke akaa pu ia aku ana a lole i kahi e, a o ka ekepue mai no iVi i 1 ' \! i koua wj\hi. E ahtv

s. oi īaope, no k:i n«.u\;\ aua aku i ka h&ku opio o k&ua. Ma lia he wahi pono ito kana, make loa nei nananana makawalu ia kakou, v Apono aku la kekahi waht hohoa i ka manao a kona hoa i hoakaka mai ai imua ona. Nolaila, haalelo aku la ua mau wahi hohoa neii kahi a laua i pili ai a hoi m*i la ihop*. j M» ka v?a koi a kau wahi Whoa ; e hoakaka ana i kona manao i kona kokoolua, ke lohe maī la 110 o Lanihuli maloko m&i o ke ana, a oielo iho !a oia iaia iho i k» 1 anā ao: "ī mau wahi laau liilii aha la uo keia o kn hele ana mai tuu maj Knnai mai, e hwnahoa ai ikoOahn nei ikaika? Ina o ka bau a Kama akamahiai i lilo ai \ ke koiki liha o •Pmia, koi;\ i ho<»a mai n<?i, aUila, ike o Lunihuli i ka maueo iho o kona ili. *'A «i;v au ko ike aku oei i k<j keikj 100 a KAholekulani a moopU|la a Ua KAuiaiikAr.ialii.ii ke pii mdt »oi e p*io m*j &' u. N ui uo hoL »Ua ik*ik» i jq» 1* e p*k«le oe, ak<i, i mooiki kou w&M ikaikA i uei la make oe in'u. R<»kahi uo n'u mnka «na akn ia |an\umu

mu kawewe-we ou mau wahi iwi ! punapuna a mokaekae waiho i kuu-| waha nei, i liele a pae wawaka ,na ] niho enai aiua a hope a inai hope j hoi a oili imui." I I pei wa ua hoea aku la o Keakaoku iluna pono o ka puu i k,\pa ia 1 0 "Na Maka o Kana.'' Ike aku la ia i ka"Ua Apuakea o Luluku e pohina mai ana i ka uka oia nahele haia me ka ohia i noho ai a kupa kamaaina. . A oiai, o ka wa aiua loā leia a na kelki leo ole nei a Kahelekulani me Waikumailaai, 5 hoea kino ai roa ia umu kaiaulu, ua lilo na mea a kona mau maka e ike aku ana mi ia ma.u kakaipali uliuli i aiau innea hou loa aia. . No kona ano malihini ua maopopo ole iaia kpna wahi e hg\lawai aku ai me kona hoa paio. Ke ike aku la no ia ike ku niai a kekal\i pali laumania kuhoho, aole nae oia 1 manao o ka p iīī ia o Lanihuli* ka ihu-p.mi-i!i-kaltkata, e ku ai kana makaia no k nia lawe kolohe ana j kana LnīlimUi tnakari>a», kana hokeu kaiii'boi e maopopo ai kana olelo, ka h.aawina hoi i laha oi<j i kileo. .