Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 14, 6 April 1912 — NA DEMOKALAKA E NANA MAI I KEIA UA MAKAUKAU KE KAHUAHANA A KA AOAO. E MAKATE NOHEA MAI KAU PAUAKA I KA LAHUI HAWAII? HE I'A KAU NA UMIAMAKA HE ONE HELELEI WALE. [ARTICLE]

NA DEMOKALAKA E NANA MAI I KEIA

UA MAKAUKAU KE KAHUAHANA A KA AOAO.

E MAKATE NOHEA MAI KAU PAUAKA I KA LAHUI HAWAII? HE I'A KAU NA UMIAMAKA HE ONE HELELEI WALE.

' Maloko o ka nupepa pnka la a Kakina, oia ka S. 0. Avaiakaika o ka la mahope iho o Aperila pupule, ma ka papalina «kahi, alualu (kolamu) 11 halelu mai āi na unihi pili apau f o ka Pohai "Man-ehn" Makate, ma ; o ke kahuna "ku heiau 'la, oia o R. j G. RiVetiebago, ka luna pamolo nui j o ka Hui IIolok.»ke a-Md.ka-tc, a kaj kauolelo hōi a Meia Fern, ka moa ' nona n« maka ike ole iho i «a Ina a j kela pohai holokake, e pneli malu j mai la nona. A penei kaa-ala laana » ae a up K.)Veneb%ga nei: j "O ka hoopaneeia oka Ahaelele, *ka makou e makemake nei, a ke manaoio nei au, e aieia ana keia ī roea, e ka Ahaeh Ie o fca la 15 ae nei. Ina e hooholoia ana keia, alaila. ua lanakila ka makou kumu e paio nei." O keia maoli no ka makemake o ka l'oai Man-ehu Maka-te, e hookankrK> mai aei. He makemake lakoo, e waiho i ka wae ana i kfi moho Elele Lahui o ka Aoao, a ka uialanaa paha o Augate. A o ke kumu o ko lakou hana ana pela, i loaa mai ai ke kahuahana e hooholoia ana, e ka Ahaelele Lahui o ka Aoao, i e noho ana ma Baltimore, ma ka f malama ae nei o lune, Oiai uae, o ( ka mea pololei maoli, eia kela pohai Man ehu, ks onoonou ia mai nei e na "haole" kakaikahi o loko o ka Aoao Eepuhalika, aole e ae e waeia ka Moho Elele Lahui l)eraokalaka i keia mahma o puka auanei oLIKANA ELIWAI, a lilo e iāia ka holo J mua ana, e halawai me na poe koho halota ma ra Apana Koho apan, mai Hawaii a Kauai, Ikeialaakakou, kalahui koho balota, e ike aku' nei, rae ka maopopo a moakaka pono hoi, aia ka wae ana o ka Aoao Eepuhalika mahope aku o ka noho ana o ka A haelele Lahui Bepubalika ma ke kulanakauhale aChioago, ma ka malama ae nei olune. Eia i keia wa, ua mahoo Ina na poe alakai nui o loko o ia Aoao, no ka Moho Elele Lahui a lakou e wae ai, ma ka wa e aoho niai ai ka lakou Ahaelele i d koliuliu loa. v Nolaila, ke ohumuhumu nei keia poe Demobalaka Man-ohu me kela i }>oe Rs»pubalik&, e komo uiai koia i poe Man-ehu Oemokalakailoko o ka' j Ahaelele o uoho mai ana un\ ka la j lo ae nei, a luKiikaika me ko lakou ) ikaika upau, e haua i ka hana hoopanee Ahaolole, aku o ka ( maUinii o lune. Re nui ka maalea ; o koia poe, Pohea i maopopa ai ia ] nuikon o koia iho la ke Alahefe a ; ieia Poai "Manohu" Holokak? a' Makaio, e kake mai nfi?. A Txmei ■ i Kia kela Kalapu "Manehu" Makate- ke hui nei nae kela poe Kepuha- j lika a makou I hoike ae nei. Ake j hooia mai nel ka nupepa namu | "Cros!sr(Mils ōf tho Pacifift" o ka la ' 29 o Malaki aku nei, ka mipepa i hana maoli ia nei mamua j>onoi iho. no o ko ak> o Maka-to i keia mea; *j eia u» oiau huaolplo 'U: i M Whi-wii«, McCar<hy a!w*ty] as»iire il jr>f tfce snpp»rt •>' a \ ery ! fiueu?iftl flle«went of tho ,ī?epnh!ioaft' i» , t }PRC; v1 r» 'h- '

• I "Oiaio hoi, ua lOaa mua oaar[ia~: Maka-te. L.H.] np hooi.v ana, no ke knkooia ana unai e kokahi mahele koikoi loa o ka|o,io Repubalikft, ina e loaa ana iat§ ka w&eia ana e kona aoaoponoi ihO." Nolaila, e na Etele Oeiuokalakk, ke ike aiaopopo afi la no ookou i ikahi i u!u mai »S fcfb|>&po auh'aha, ! 'e poino ai e "te ana otjleon i ka m«T<go ka Aha•elele, dike.ite> "Man-ehu," e onou mai ana, mamuli oka hookikina a kela mahele koikoi oka Aoao Repubalika. Ma keia hoike maopopo a kela nupepa "Croesroa(is of the PaeiQc," wahaoielo oka Hui Munehu Makate, ua makaukuu na kuka, na iole -wawae amo na puliki Kopuhalika Manohu no lakou. E pono i na H<wtaii wakee nui i jka lanakila o ka Eh'lo r.ahui fftnokalaka ma keia kau koho balota o hoea mai, e kue )oa aku i ka tnanao hoopanee i ka wae Moho Lahui, a mahope aku o ka malaīua o luno. No ka mea, ina e noonooia ka wa e hele kaahele ai ka Moho Elele Lahui no ka launa pu ana me m poe koho balota, ma kela ame keia mokupuni, e hoomaka ana mai ka pnle elua afen o lulai, a i ole, puk ekolu j>aha, e ike , ibo ana kakou i ka haiki loa oia manawa i haawīia i ka Elele no ka hui pii ana me na makaainana. E olelo kākou, e hoomaka mai lulai aku, a hoea i Okatoba, ua like ia 'me eha mahina wale no. Aole abei e o! aku aha ka waiwai o ko ka' KMe hoomaka ana i &sna bele an» e huli ba lota nona, ke hoomāka oia mai fea pule hopo aku o Aperila ā hoea i ka mahina o dk:uoba, ua Hke ia me eono mahina. 0 na lilo kaahele o LIKANA KLIWAI no ke kaahelo ana ma na mokupuni e no, no ka huli balota ana: na ka Ahaelele aae» iaeuku? Aole. Na UKANA no ia mau hoōlilo. A heaha kopoho o na Eiek uia ia mea? Aohe. ,A eia. ho«. 110 mea anoi e hoemi ia niai ai na lilo ame na luhi o na eīele ma ka hele ana mai a hoi ana 'ku no ko hkon mau home, wa ua wahi mawaho akn noi o 'Honf>lulu. sn» hf elua man ra«T>aws o ko kkou hele m* wai'i Honolulu nei; on h i hele mn! no ka AhaeMe p ?nohoana ma ka la 15 t> keia maīhina. hou mai !a ma ka ]malama o Aog»t!e ae n*i, & lao k« kuonu, wahi aka H*i Manehu Ma kate e koi noi, i mea e loaa ai ko ka huahana'? Ko 01010 nei makou, hf» mau hana s hwmahuahua a hoonuiwalo aku no ! ia i na liio maluna o . Ma ' waho ae ona Hlo kaalele o na Ele |le no eUu manawa, i moa * akoakon i mai ai i Honnh&u neu eia iho i\h liJlo no kahi e noho ai, |ka ai amt» ns I »n«a € pouo ai ka (ioh| ana o Hono ! luiu lis n«iia(>o iUo oukop ? n» S&« i fii;U • Se«s I , •

poliai omnkomako ns?, e !l haH&o'Slr€ in oukaii. Aka, e oleloia maī pahn aiianei» aohe i paa ke kahuahana o ka Aoao, oiar, aole i lofta mai ke ka huahana a ka Ahaelele Lahui. Eia ka par,o. Aohs i 'paa I ka hooloia tca hapa noi ioa o nā kuoauhaiia liiaikai j waiwaī niii o'loko o kela kahnahana i apono ia ai e ka. Ahaelele o ka Ao ao, iaa ka latso Sf»peteoiaba, 1910. He nui ,na paoku o loko o ia kah'ūa _ h»n& i pau ol|l kahapāia, a he man mea waiwai hyi nohoi Waloko o (ai ■ la no ka pono - , ka pomaikai ame ka ; pnlekana o ka lahui, elike raa ka hooponopono hon ana ī fia hoololi kanawai knmu pili i na Aina Au puoi, ke kua\ ia aua o na pono kai lawaia no ka pomaikai o ria poe kupa Aooerika ma Hawaii nei, ka at}a ia; Hawau nei 1 Mokuai na» fca : hotr ia ana o , oa kanawai piliika oihana lioOnaan ao, ka hooponftpono hou ia ana o na kauawal helu auhau, a j»la akn. 0 kekahi nohoi, o ke kahnahana Teritor6 © hooiioloia ana e ka Aha elele, ua pili wa>e no ia no loko iho nei a ke Teritore.. A he hana hiki jno ia ke hanaia e ka Abaf!ele me ke kaukai o!o, a ioaa mai ke na aka tb hooholo ai tcā īune ae nei. He ivahi pankn hookahi i paha e anaj[|ce kahuahana o ka Ahaelele Lahuī, ka mea i paa maloko o ke kahnahana Teritore, Oia ka makou mea i ike | ai iloko o ua kahwahana o ka Aoao,* |Wfti k», i|,H. 1900 mai a hoea'i [M-H. 1910, ua hke ia me eonoka

j iiuahaua, aku paha a emi mai! : jiaha.) 0 ka hana ano mii wale no . | e hana &i ma' ke kahuahaiia, e hoo | i liolola aoa e kk Ah&ēMe e noho m:it j : ana, oia ka hookomo ana ! paliku f , lioa&aka e hoomaopopo ana, poner: ? ' ona ku}tiuhana apau i aponoia e ] ■ka Ahaelele Lahui e noho ana ma i Baltiraore, i kue ole i iia pono ame ! 1 na pom&ikai o na hana holomua ol i loko nei o ke Teritore, a pela hoi j me ka pono o na limahana Amerifea I o loko nei o ba aina, <? kakoo a e I j apono no keia Ahaelele Teritore. A ! | o na Moho Peresidena me Hope Pe | j residena a ia Ahaelele Lahni i apeno ] i ai oia ka ka Aoao Demokalaka o Ha I 4 l ! waii nei e apono nei ma o kona man 1 j «Me la i akoakoa mai ma keia Aha ; j elele. ] j Mauiuli o keia pauku, ua hoopaa| iiaka Aoao e kakoo waie no i na ku j mnhana a ka Ahaelele Lahui i apo tno ai, ina aole ia he mau knmnha l na e hoopilikia ana i hooho ! j lou).ua o loko nei o ke Teritore ( a ; hoopilikia pu hoi i ka pono ona īi 1 mahana Anionka o loko wi o ka ' Aina. A ma ia \va hookahi tvo hoi, ■ua hoike e ka Ahse!elo i ka manao • kakoo i tia Moho lVrfSHlena e waeia »na e ka Ahaelele o KaHimow l . Nolaila, e pnpnkahi kakon e na mai Hawaii a Kax>ai, e klie me ka ikaika i ka hana hoopanw» Ahaelele a ka Pohai "Mimohu" k!a K paio kakou mo ka hoemiaha ulv no ko kakou potu\, oini he popo ) auhuhu awiliwili Piopnhalika ka hv j kou la e onou mai ai imna o kakou. i liuua kakou a knakila o I,ĪKANA j ELIWAI, k& Ilook a HiX)pakt?le o K« manao nei makon, he mea po no i na EMe 6 akoakoa mai ana ina. .k» 15 ao nei, o luwpuka i oh>lo hooholo, o kauoha ana i k*> kakau oklu, a * oh\ \ ka T unahoomah pa ha o ka AhaeMo, e h\i!\ ak>\ i kShi <> I<mm »i kfh palaps!a a M*kats l k»kau *i no kona apono ama, et\oho na Ahae* oloa n>a ka !a f5 o keia mahina, a iv!a nohoi na p&Upk ]s e ao i mai kpkahi pf« * TVmokftlaka ajw>r.6 ! ana no i' ka noho mi C *ha«^e