Ke Aloha Aina, Volume XVI, Number 20, 18 May 1912 — HE MOOLELO HOONANEA NO BENEKOSA A I OLE, NO KE KANAKA HOOKALAKUPUA. [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA NO BENEKOSA A I OLE, NO KE KANAKA HOOKALAKUPUA.

MOKt T NA IV. 0 Ka'u Wahine Mare Kela * * 1 ka hemo ana mai o ka puka, ua kt:emi bope aku la ke Kama'lii•|Vahine me ka piha pihoihoi nui. 0 ke I:umu i loaa ai iaia kēia pihoioia ka wfeheia ana mai oke j) uu puka ma ka wa no a Lorena F.Jtsia i pane aku ai i na hopuna olū-lo hope, oia hoi: "E nana he Ii miio mai kot- oka puka a komo mai oia." . Eiii nae, he wahine Virigine Ka-w-uuia ka mea o ke komo ana mai. Ua niaau koke aku la Kama. 'iiiwahine Louisa iaia: "Heaha kou makemake. Owai luawaho?" I'aue mai la ua Virigine nei ika 1 ana mai. "E ka Makuahine Kieke, lie alii kiekie no ka airia. Ua makemake oia e kamailio pu me ke A iiwahine." "He alii oia, wahi au i hoikemai 3a. No ka papa hea oia o na'lii ha- . niU oka aina Pua Lilia o Farani 113:, Oia hoi, heahakonakulana?" "Hoike mai nei keia kanaka o Kavma Pinika kona inoa, e ka Mea Kiekie," wahi a ka Virigme Kara meia. la wa i huli ae ai ua Kama'limahiae lx>uisa nel a nana mai la ia Ljrena Faresia, alaila, ninau mai a oia: "Pehea; o ka iooa io noanei keia oke kanaka ay e maka'u nui nei?" " "Aole au i ike i kena inoa. Aole o;a kekahi inea a'u i lohe ai i kona h«a ia; aka, ke hoomaopopo hei uae au, naamuli o ke puanuanu koo-u a'u ē ike nei, ke manaoio loa nei no au, o ua kanaka la no keia e hele mai la." Huli ae la ua Kama'iiiwahine eei o Farani a ninau aku la i ka Virigine: - "Heaha ka misigna a ia Kauna o ka hoea ana mai la ia nei?" Hoike mai uei kona hanohano ia'u he miaiona kana mai ka Moi mai o Perusia jio ka hele ana aku imua o ba Moi o Farani, a ua makemake oia e kamailio a e kuka pu me oe mamua o kona hoea ana aku imua o ka Moi." Ku iho la ke Kaaia'liiwahine Louiaa a..noonoo no kekahi wa po- ' kole. Alaila, kamailio mai la oia ia Lorcna Falesia, a kuhikuhi mai la iaia e komo aku o kekahj rumi. Kahea mai la oia i ka Viri. g"ine e alakai akii ia Lown'» Farfgi& no loko o ua keena la. A hala aku la o FaleSnaa>me ka Vi rigine a komo aku 1a iloko o ka rumi a Louisa i kuhikuhi aku ai, a oua rumi la hoi, oia no ke keena ponoi o ua nei, wa i hele aku ai ua Pua Lilia nei o Farani a noho iho la maluna o ka noho, me ke kali ana oke komo n>ai oke kanaka ana i lohe ai j kona Inoa, 0 Kauna Pinika. Aele no hoi i liuliu mahope mai, puka eoai ana ka Virigīne i alakai aku ai ia F«hsia no loko o ka rumi « kii aku la o hookipa mai i ke Kaun& Pinika. Ua komo mai la ua kanaka nei i kapaia o Kauna Pinika. He aahu aliikoa Pcmsia kona e komo »na, a he kulana maikai hoi kona. 1 kona ike ana mai i ke Kama'iiiwaKine Louisa, ua kunou haahaa mai la kona poo imua o ke koko a!ii kiekie !oa o Fai*ani. f ka pau ana mai o kena kunou ana mai, p«ne mai 1& ia; "Ke mahalo akfl noi au ia oe e ke Kama'īilwahiue, no ka lokomai kai a kou kiekie i pahola mai rei inma o'u. Ua ike no nae eu ma, muli o nii" lono i hoikeia mai ia'u, lio lius« iokua ov no ka pn? pUi r W... .

Me ke kulana kuoo a me ba leo moakoka piha piholhoi ole, pano aku la ke-Kama'liiwahine ine kona rrirsnao ānn, Hoko o-ka' wa pnkole wale no r. liaalek; m fJ L k f . h.-nnka i komo ai, ka .mea hoi noua ka inoa o Kauna Pinika: "0 ko'u knieana ia." Knnou mai !a no ua Kauna Pinika nei rne na helehelena 'olu waipabe, A mamna o'ka hiki ana iaia ke pane mai i kekahi huaoīelp, loaa e aku !a oia i ka ninau a Loūisa : "Heaha ka mea hiki ia'u ke han a aku nou?" He nui a makena wale na mea hiki ia- oe ke hana, oiai, ke ku nei oe ma ke ala anuu e loaa ai ka hanohano a me ka nani o na Kerubiina a tne na Serapima. A e oluolu kou kiekie, e hoomaopopo ilio oe, aole au i hoea mai nei iloko o keia wahi, aku hoi imua o kou ihiihi* no ka hana ana aku ! na 'hana e komohia iho ai iloko; ou ka rna inaina ana no'u nei, ke ole nae he mau kumu kupono loa nana e hooirfu ae ia noanao. * A e ae mai oe ia'u eka mea kiekie, e hoike' aku au penei: Eia maīalo o kou maln e ka mea kiekie, kekahi mea kino ola i makemake loa ai au e ike aku kmia mau maka, oiai, he wahi kuana no hoi ko'u i aia." "Owai kona inoa?" i ninau inai ai o Louiaa. "Na ua mea la no a'u i makema ke ai e ike .e hoike mai i kpna inoa ia oe e ke alii a ia'u nei no hoi," wahi a Kauna Pinika. Alaila, ninau mai la o Louiaa i ua Kauna nei; "Pehea e hi£i ai la mea?" "Heaha auanei hoi ke pohihihi oia hana," waiii a ua Kauna Pinika nei. "Ina no a\i e kahea aku j kona inoa e pane niai ana nō oia. Hookahi nae a'u mea e iiopohopo nei oia kona hoike ana mai i kona mea nana i huna aku nei iloko o kekahi keena. Aole hoi o'u makemake e hoike mai ōia na kou kiekie i kena aku iaia e komo ma ia wahi, a he Viregine kona mea nana 5 alakai malaila, a o uā Virig'ne la, oja no ke kiai puka i loaa mai nei ma ko kumu oke ālapii e hoea mai aj iluna nei. '*Pebea la, ua pololei peha keia, aole paha?" "Aole au e hooia aku, ua pololei oe, a hoole aku hoi, aole oe i polo* lei. E hana aku oe e like me kau i manao ai he pono, a maluna iho no ou ka ili ana o ka hooia ana a me ka hoole ana i kau i makemake ai e hana." ! Mahalo nui au i ka maikai o kau | olelo hooholo, eka mea kiekie. A ; i hana au i ka'u hana a i walaau ' mai na paia o keia keena, a oili mai hoi ka mea i iko ole ia a lilo i mea ! i ike ia aku ana e oe e ka mea kw- I lde a me a'u nei, mai hoahewa ; ia'u." j "E hana aku oe, a i ole, e haaiho oe ia loko nei okeiakeena," i pane mai ai ke Kama'liiwahine Louisa me ke oolea. 0 ka manawa no ia a ua Kauna Pinika nei i hoohull pono akn ai i kona mau onohi maka ma ke pani puka q ke keena i hunaia ai o Lorena Falesia. Ke ike mai Ia o Louisa i ka huila anaanapa o kekahi mau mea iloko ona onohi maka o ua kanaka nei, a ma ia wa hookahi no i loaa aku ai oia (Louis&) i kok;\ hi puanuanu ano e. Mahope, huli aku la us kanaka iu>i a nana aku la i ke K&ma'liiwahine, kuhikuhi Aku la ka lima akau oua kanaka la i ke keena i huuaia aku ai o Lorena Pakaia, a olelo aku la oia'Hea i ana aku: "Aia matoko o kela keena ka mea a ! u i makemakb ai e ike?" "E kahea aku ana oe; malia hoi 0 lolie mai oia, ā pane mai hoi?" ' pane mai ai o I<ouisa. "Aia anei oe e ka'u «ea i huli m?i npi iloko o kela keena?" i ninau aku ai ua HKaona Pinika nei,oiai hoilkona mau uiaka i nana hou aku ai i ke pani puka o ke keena a i,<nvna Falesia e pee a^a. Me ke kupanaha a me ke kaniahao no hoi i holo ae iloko o kp Lo-: uisa iiLhnioo, aia hoi, lohe aku la eia ika 100 o Lomia Falesia ika rune loko o k» keepHi 1 jfs 1 «H» 1»« I

| Owai la lioi kou inoa?" i ninau aku ai ke Kauna Pioika. Pano raai Ja ka leo: "0 Lorer,a I keia wa i piuo ino loa ao ai o Luui»u a nir.au mai la oia i ke K■una: "Heaha o Falesia nau? Ho kaikuahine oia nou. a i ole, he pilikoko palia oia nou; henha?" '0 ka'u wahine mare no ia," wahi a ke Kauna. "Pehea? O kau wahme mare ia?" i ninau mai ai o Louisa me ka haikea pu ana o kona mau heleheena a pauAe aku la ke Kauna Pinika — "Ae." ' Pelioa?" i pooho ino mai ai ka me ka hoomau ana mai hoi īka olelo ana: "He wah ne o Lorena Falesia na ke Kauna Pinika? Ea, aole —aole loa oia he wahīne nau. Eia anei ke K'ailna Wahine Pinika iloko nei o Sana L>cnisa Hale? Aole —aole loa." Me ke kulana knoo tnalīo a piha pihoihoi ole, a ano e ae hoi'na heleholena, pane aku la ua Kauna Pinika nei: "0 ke knmu nui o kou heop'ukā ana mai la pela. e ka Mea Kiekie oiā ko\x manaoio ole ana o I;orena Fnlesia oia no 0 Kauna Wahine Pinika'. E oluolu oe eke Aliiwahine e kauoha aku e hoopukaia mai o Lorena mai īoko mai o kela keena. Ua ike aku nei au enoho anaioiama lunā o kekahi noho paipai, eia nae kona kua iwaho nei ika puka, a o kona a!o, ua huli aku iloko i kahi e ku ana kekahi naoe i uhiia iho keka hi uhi moe mlika nani loa. Ke noj aku nei au ia oe e ka Mea Kiekie, no keia hoopaakiki ana e ike akti ia Lorena Faleāia, iuu wahine. Maopopo loa ia'u i keia wa, na piha kaumaha loa ia oia i keia wa, hoka hooko-o ia ana o ka maua pili." Pane mai la o Lopiai: "Aole loa he wahine maloko o kela kee.na nona ka inoa o Kauna Wahine Pi. nika kona inōa. E imi aku oe e ke Kauna no kaxi wahine ma keka hi wahi okoa aku. Aole ia maanei." ' ■

Kimou aku la no ui Kaona nei, ! ka mea hoi ao e kuu makamaka he- | luhelu, e hoomanao ito at : o' BeneI kosa no keia, ke kanaka hookala- ' kopua kaiilana loa o Farani, a tna- ! hope pane aku 1& oia: | " Aohe o'u hoike e ae, aka, okela | mau komo daimana wale no e waiho mai la maluna o kela pahu-ume Aia ma na aoao maloko o kela poe komo be mau huā-palapala O. F., oia hoi, Countess Fenix. Aia ma ka aoaonoaloko o kekahi komo, he pohaku rube nona nā hua-palapa!a I . F., oia hoi o Lprena Falosia, Ua kamaaina loa au i kela komo, kela mau apo gula a me kela mau lei momi. O ko lakou mau huina waiwaiio a pau he 20,000 karaunu. \ Ma'u ponoi nei no i haawi aku ileela mau mea hoonanl i kuu wahine, oia hoi o Kauna Wai hine Falesia. - ' Nolaila, i ole ai au e' kahea aku 1 kuu wahine, e puka mai oia raa kela keena me ia mau no oka paa o kona pani poka i ka laka ia, ITa lakaia kela puka maloko mai. Nolaila, e oluolu oe, nau e ka Me& Kiekiē, e kahea aku saia e wehe niai i ka puka ma ka aoao ■ roaloko A ina e hoole ana oe i ko'u manaoī ua hiki ī>o ia'u ke kauoha aku iiia e puka mai iwaho nei me ka hemo ele o kela pani* puka. 0 kekahi, ua maopopo ia'n, eia kuū wahine maloko o kela keena, oiai, ke lohe nei au ike u-hu-hu • o kuu lio o Nihiauuioe a'u i haawi ai iaia, ka Jio boi aoa i olelo ai me ka oiaio, e "oihoi hou mai āna oia ia'u, ka hoi o ua lio la. . Da lilo keia niau olelo a Kauna Pinika i mea hoopiha pahaohao loa ko noonoo. "He mea oiaio," wahi ana i nalu iho ai iloko ona, "he kanaka kupaianaha maoli kela. He oiaio ka na olelo a Lorena Fa!e--gia-i hoike mai nei ia'u. He diabo lo paha ka hoa like o nei kanaka kamaliao?" Mamua oka hiki ana ia Ix>uisa k« p»uo mai, *i* hoi, olelo la H| / e i

Bka ana iho o kona mau papa--13 na: "E ka Mea Kiekie, mai hoohuLL'in (i.o ; ka raala:nalam-a o ka. La V iiu :i,r .ka uiiiiaiKHiaina o ka 11.-Kii psa ī iov po. ' Ua ike aku l* ua lī-nekoaa nei i kanoonoo ana ay o ki- Kauu'liiwaViiuo Louiea e lioolmliko naai iaia (lienokoHa) «a like mr . o <liaboīo. A ua mahuahua loa aku la ke atip puanuanu e o.maeele ana i ua Aliiwahine.oei. Nit)au mai la o Louisa i ua Kauna nei: "Ina e puka i»ai ajia nei wahine au e kai mai nei ia'u mai loko mai o kela rumi, a ike oe o kau wahine ia; heaha kau e hana aku ai nialu na ona?'' "Aohe a'u hana e hana aku ai maluna ona, aka, o ko'u kauoha wale aku no, o ko'u wahi e hele aī o kona wahi ia e liele ai, o ko'u wahi e noho ai, o kona wahi ia e noho ai, oiai, ovrau kana kane a oia ka'u wahine.' J Ua puai ae la ka uln ohelohelo raa na papalina oke Kama'liiwahi ne Louisa, a, ai.a hoi ka manae nunnha iloko ona, aole oia e kii aku e hoopuka mai ia Lorcna Faleeia maj oko mai o ka"rumi.