Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 28, 13 July 1912 — He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kara Kerusade Eko lu ma Palesekina. [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kara Kerusade Eko lu ma Palesekina.

MOKUNA XI. Owai hoi keīa Nahesa o ka po, kolo ae nei ma ka mahinaai c Edena? Hanlele iho }a na ilio noi i kah: kanaka pek'e o loko o ka'hale Monēka o Knpgeti, hoi akn la ia a ma ka li'i'no hne, _moe ihoJa ila'o. O K«nete hoi ia Wa, lalan iho la oia i kahi kanaka t>eko ft huki ae la iluna me ka olelo ana iho: "E kahi hoa'ioha kahiko, e ku ae oe iluna i ike pono aku ai au ia oe, malia hoi he mau wahi kekahi o kou kino i manumanu mai nei i na ha'oa.o jsohakn mamuli o ke knuulako ana .mai nei a I!usavel>i ia oe. Ina no luii au i ike pouo aku noi ia >it' mamua o ko'u kena ana'ku nei i;i ina 110 hoi aole an e h'!nk?ki aku rii-; iaia e lele aku mii !i:oh ou. E kala inai oe ia'u, e kuu v+'-iĪ!' hoa'lnha maikai." I kc ku :<nn ae n'ns wāhi Mnnene-' kabu nei .& EiVK( t ; ī ~na mjki, koke la no ia i ke kamailio ana m<> ka iioke Bna rt kona w:iha i k:> mukiki a lomiiomi hoi kona mau lima i kona lae, T?i! Ta! Ta! Owau anei o Mam nekahn o na huhui wnina o Enegrti ka hoa'loha o ka Leopuki hianwe o Sekotia? Hn-hu-hu! Leopaki me Manenekahu, koliu anei? Holohelona ir,e Moi' o • na' kanaka. kohu anei? Hele pela. maoli au mai make i kela Batana. Aka, he hoopai na} ke kau mai aua ma)una ona. Ina aole i keia po, alaila, i ka po e ka la apopo. t T a ike no oe e Aei Leopaki. owauoManenekahu, ka Nui, Moi o na huhui waina o Enegeti—Ke Suletana o na Pua Lilia o lemaalema —Ke Kiai Hoopono o ka Opuu Koaelaei o Ene lani. Ea, e ka I-eopaki, no keaha lS oe i kukuli Imahaa ole mai ai imua o ka hanohano o hu? Ua polna anei oe ia'u a me ko'u kulana, ao no hoi i ike ;ii iu'u maloko o Eneg<-ti Hale Hoano' 1 Owau uo hoi ia Moi e pillumi ana i ka papahele Honno o ua hale la; a o ka'u wahi Moiwahine nepnnepu maikai no hoi ia e pulumi pu ana a'u. Owau nae o maua ke pu'.'.mi ana, a oia o maua ke kahili ana. He keu no hoi kou aloha oie iu, e Leopaki. Me na minoaka ana ma na pap*;iua o Kenete, ia oia i kahi peke: "E ka Moi o na hoomakeaka o ke ao holookoa nei. He iiiaio, e kala ma&oe no ko'u hoomaopopo mnā ole ana'ku nei ia oe. Ina no au i ike aku nei ia'oe, e ka Moi Nui o na pūa Rbse hoouluhua noonoo o Enegeti, ina no ua kukuli iho ka Leopaki ma kona mau kuli, a hooeoaikai aku ia oe. Ano, e ka mea hanohano, hea ba kau huakai o ka hoea ana mai nei ia nei?" "He hualeai ano nui loa ka'u i lioea mai nei ia nei. 1 kii mai la au ia oe e hele kaua i kahi o ka poe na lakou au i hoonna T«ai nei ia nei. Ina ua īke pono oe i ka ohaha o na huhni waina o Enegeti, alail», aole no hoi oe i hoopoina 5 ka nani uia itiau hua waina, na mea hoi no wkou ka wai oih> a momona i hoohanoli i ka naau o Noa, ka pateriftkft o ka luileiana/' i pane mai ai ua walu peke hiX>makeaka nei o Enegeti. Pan# aku la ka Naita Leopaki: "R ka mea hanohano, e kala ma! m> o« ia'u, <«ai, aole hiki ia'u ke iiA>ako aku i ka manao o kau mimona i hoea mai nei fmua o ; u. He kauoha ka'u e heoko nei o keia wa. Eia au maanei mamuli o ke kauoha a ka Moi liikeke. ke kn kiai nei no ka palekana o ka haē o Enelani, no- | laila, e hoi aku oe e ka n)ea kiekie, e Mhnenekahu, ka henilohe, a hoike : aku i ka p&e na lakou oe i hoouna | ruai oei ia nei, aohe au e hiki aku. ilmiKli'li:" ' 1

w<\ ho, hr, Pupule—naaupo— I hapty—olalau maoli kaLeopaki. He hoioholona lo iio kā oe, e kuhl an a |au he kanaka oe. Aole ka. 0 keia pweia kau mea nui, a 0 na maka o J ke aloha, ka mep. nana n% pna rii~- | iani i honi maiu ai oe maloko r. ka luakini hoano 0 Enegeti, he mea .ole ia ia oe, ea? K u i n o koa hupo. Ina hoi paha .aole i ahiahi ko'u maa ,n - e e ike mai la, ao!e an n hoopalemo i ka oiaua--1 w;\ pomaikai e like me keia a'u i lawe mai la ia oe. Ano ka manawa aia kā tFi o na Roae ke kaīi mai la ! nou. Ua makaukau oia e apo mai ia oe. Nolaila, e haalele oe i keia welu. He mea nhane ola nei. E hele kana i ike oe i ke k.iaha puaniki o Enegeti, x ka punawai hpihui o ka Opuu Daimana o ka Waonahele Aalai Onaona," i pane niai ai o Mauenekahu. "E ka meakiekie," wahi aKenete i pane aku ai i ua wahi Manenekāt)emei, "uā oi ae kt>u akamaī I ke pahvle ana miii i.ko'u noonoo mamua o ke akamai a me ka noeaUo kela Naheaa- i kolo ai maloko o Edena a kulai ai oia i ke kupaa o Ewa, aoao palupalu, mamuli o ka nlii launa ole o kona akamai i ka peio. Oia ar,o hana hookahi no hoi kau e hana euai nei imua o'u. He oi loa aku nae hoi kau. He nao maoli m»i no kau i ko'u puuwai a ume aku a waiho iwaho. Aka, aole au e ae aku ana i kau." Pau keia mau olelo a Kesii te, o kona huli ae la no ia a hele aku |a ma kahi e e.u ana ka pahu. hae. Alaiia, hoh>tio!o ae la e like np me k/. mea i maa i na-koa kki. Aka, me ka hikiwnwe loa, lele aku la.ua wahi peke nei me ka niama ioa a ku ana ma ke aio o Kenets, a pane' aku la: "E, e! e ka hupo, e noonoo pono mai oe. E ae oluolu mai oe i ka'u e koi aku nei ia oe me ka maika?, e hahai mai oe mahope o'u a hoear>ku kaua i kaiii i makemakeia ai oe, a 1 oie, e kau aku au maluna ou i ke kauoha a ke mea nona ka Ui a me ka e hiki e hoala mai i ke kupua o ka Moanawai Omaonīao." A ia \va hookpkoke aku la na wahi Manenekahu nei a aneana pili ia Kenete, pane ae la ia me ka leo hawanawana: "E ka Naita, aole anei ou hoomanao i kela inau pua roselani au i honi ai maloko o ka halepule Karamela ma Enegeti?" 0 ka wa keia i iele pihoihoi ae ai na uoonoo ano e iloko o Keneie. Kau okoa mai«la no iniua ona na hiohioaa a pau o Edita. Hakukoi ae ia iioko ona ke aloha i hiipoi mau ia eia. Auwe!- Healia ka hana a ke s»loha? la wa hookahi no hoi, noonoo liou iho la ia iloko ooa he hana pahele hoopunipuni wale 110 paha keia a uei wahi peke i hoike uiai ai iam. Aole paha na EJita, ka Ui 0 £negeti i hoouua mai iaia imua ona. Alaila, ninau mai laoia i ua wahi Manenekahu nei: "Ileaha ka mea hoike ma kou aoao e hiki si ia'u ke manaoio aku oana oe i hoouna mai nei, e kii -uiai iaia?'' "A-ha! Makemake oe, e ka Leo paki, e hoike aku as ia oe ika hoku ao nani naiia e alakāi ia oe a hoea i kahi a'u e hoi aku ai, e like me ka hoku nani malaoialama nana 1 alakai na M&goi mai ka aina Hikina mai? l T a kanalua ka paha oe no ka oiaio o ka'u mau olelo i hoike aku nei i ii.ua ou? Taa o kou manao ia, alaila, na makaukau au e hooko aku i kou makemake." 1 kek wa i o'elo aku ai o Maneu& kahu ia Kenete, e- hoopalahalaha mai oia i kona lima akau. I ko Ke nete pahola ana mai i k<pa lima, ia wa i kau iho ai ua wahi Manenekahn nei he komolima daimana. I ko Keneīe hoohuli pono ae i ua komo nei ma kahi a kamalamalama o ka mahina hiki-aumoe, e ! pa-pa iho ana, ike iho !a oi» me ka hoohewahewa 010, o ke kpoio iima no ia ana i ike ai ma ka inanamanaliai,* ' o Ediu, ma ki'la po i ike maloko o ka luakiui ma Knegetli, Ua hipuuia iho hoi ma kekahi aoao o ua komo nei he wahi lipine hooluu ulaula e Hke me ko ka poni moi. O ka paa ia aua mai nae o ua komo 1« e ka liam o kekahi kanaka peke, e like la me Manenekahu ke ano, he mea ia nana i haohao loa āi Pehea lu i ae ai o Edita e hoopaaia kona komo makamao e na lima o nei wahi eepa? Wi»»" m** 1» 0 j 0* I|*b',

Manenekahu nei: "Ea, pehen i loaa mai ai keia komo tx'a kou 3īcna? Ano, e hai ruaioe ia'u, najvai oe i hoouua naai nei ia uei, a heaha hoi ka manao oiaio o kau huakai o ka 'uoea ana mai uei ia nei. E hoike mai oe ia'u me ka oiaio a o ka niaio wale uo a pau.. No ka naea, o kau i koi mai nei ia'u, aole ia hb hanapaani wale uo, oiai, da maluua u . ko'u hokua ke hoikoi a pau ka palekana 0 ka hae o Enelani. Aka, iii& keia 'nope akii, mai hoopuka hou tnai oe imua oV he wtlu keia hao alii o Eneia'ni, o ike ole kou alelo i kona wahiepilihou ai," "E ka Naita hupo," wahi a Manenekahu i pane akn ai imua o Kenete oie ka hoomau ana aku hoi i kaoleloana: "Heaha ka waiwai o kau ninau i hoohuoi mai la ia'u, ina ua ike iho la oe o ke komoliina io no keua o ka Ui o Entgeui, ka me» lioi a kou na>ui nni mn _A.ote anoi oe e nuunuo iho, > ka loai ana mai o kem komo ko n Mma, mai ka mea ponol mai no ia nona ia waiwai'?" "'A nolaila, aoho a'u mau olelo okoa e hai 'aku ai ia oe, e ka STaita .naanno, eia wale no, ma ka inoa o ka L i Evhtrt, ka huhui waina o Ene gedi, a, ma o ka mana Ma hoiokena Kouioln.ia, e hahai mai oe mahope 0 u. 0 kela a me keia minute au * hookauiua iho ai, he karaima ia e «hewaia ai oe imua o koua alo. E hahai mai oe ia'u, e nei hupo nui. Aia aneī o ka wa ua moo k.i mann iloko a kona punana, o kou wa iho la ia e nei hnpo, e hoohemahema ni " T keia wa i ku iki iho aio Kenete, roje he rpea la, e noonoo ana oia no kaua mea e pahe mai ai imna o Manenekahu. He mea oiaio loa, aia ka wela, ikiiki ke hana mao ole la iloko o koua puuwai. 0 ka hele mamuli o ke kauoha a ke komolima «iHimana a kona lima ponoi e paa ana, a o ka noho mamuli o ka olelo kauoha a ka Moi no ke kia^ 1 ka hae a!ii o Enelani. E paio ika ika aua keia mau manao elua iloko o kona noonoo. Eia nae, o ka ume malie a kona aloha no Edita ka Ui a o ka Huhui Waina o Eneg®di, oia ka mea oi loa o ka ikaika e konini ana iloko o kona honpo. A rae keia haawina ilako ona, ia wa oia ī pane mai ai imua o kahi kanaka peke kupaianaha: 'E Manenekahn maikai, mai pupuahulu ino loa mai oe E ninao hou akuau ia oe; Ua ike no anei o Lede E<lita i ke ano o ka'u hana {-> lawelawe nei maluna. nei o Sana Geoki a me ka mea hoi nana i hoonoho mai ma keia hana? TTa naaopopo no anoi iaia ka hopona e kau nsai ana malnna o ko'u ola nei, ina au e uha'i ana i ka'u berita i hana aku ai nie ka mta nana au i kanoha umi e kn kiai au ma keia kiekiena? Aka, e, k.\la mai oe ia'u, a e lala pu mai hoi o Lede Ēdita, no ko'u hoopuka ana ae la no ko'u ola nei. He mea ole ia. Aohe o'u nana ia mea. "E hoomaopopo nae be e ka mea hanohano, ka amatnu*edoa mai ka Edita mai, o ka'n hanohano oia ka'u mea min.mnna. Ua kauohaia ko'u hanohano—ae —o ko'u inoa maikai, e kiai oia i ka palekana o kein hae a hoea i ka moku ana o ka pawa o ie ao; alaila, o feona manao no anei ia t e haalele an i keia -wnhi, a e lieleaku au i keiawa maln make 0 ka po oo ka ike ana iain? Ke noo noo pono iho kaua, e makamaka i keia mau niea a'u i hoike aku la ia oe, ua hiki 'a oe a me a'n ke ike iho, uahana mai o LedeEdita 5 kekahi hanapohihihi loa." "He keu ka hoi oe a ka hupo poo paakiki. Aole anei oo i ike i ka,olelo hemolele, o ka ®ea pohihi hi i ke kanaka, he eue» pehihihi ole ia i ke Akua? Aole anei oe i hoomaopopo e hiki no i ke kamelo, ke komo ma ka puka o ke kuikele? Aao, e uoho oe e nei hupo, e kiai 1 ka welu a eia au ke hoi »ei a hoike aku i ka me» nona kena komo, ua kuha uiai oe i kona mau maka, u ua haawi aku oo i kou ihu i kena weki. A <j Ulo ana na pua rost?lani au i honi ai uia Rnegedi Halepuk i mau mea paheneluHu? loa mai ia oe, Nolaila, e noho oe e ka hupo. ' Ēi* au ke hoi nei. Aka, e haawi m&i oe i ke konao a'u j haawi aku nei ia oe, Aole pemo i kou mau lima. ko paa hon iho ia mau moa." 1 keia wa i huli w ai ua wahi Ma ueoekahu nei, a anohe ne 5a p hsaWe iho ia a o ko Ke uto' īQW\aws hoi 15 ī pjia« pjA5 i! • |

"Alia hoi .o.e e haalele naai ia'u, I houkr-hi h'»i ii'u wahi ninau ia oe. O ka led« uana ue i hoouaa mai n< i ia nei, eia anei oia ma kahi kokoke niai ma keia puo o Bana Geoki nei? :i Pane aku la ua wahi peke nei: Hoaha ke ano o kau i ninau lrtai la? E helu ia anei ke aloha mawaena ona hua balc, o na kikoo lima anei ka mea e ana ia ai ke aloha; maka iniha anel, a i ole f ma ke kubita anei; ma na £apuai anei; ma na i-a anei; ina na anana aoei; ipa na roda anei; ma na kaulahao anei; m» na mile anei, a i ole, na Jegue. anei e pau ai ka loa a me ka loibi oke aloha? Oia mau kowa kaawkle, no ke kauwa ia, oia, hoi, jka elele i' hoounaia e hooko ?ke j kauoha. Aole nou ia, eka mea a'u ' i olelo mau aku nei, he hupo. Ina ' pnknlo a loihi kahi eloaa ai ko aioha | e lele ana no ke alōha e imi i kona j hoa piii like. Auhea oe, i mea e ipau ai kou kar.ilua, e hai aku m ia oe, ina e pana au i kuu pua pana | uei, a haule oia i kooa wahi e haul e i ai, oia iho la ka mamao mai keia | puu aku a 1 kahi e loaa ai ka Huhn* ! Waina o Enegedi." I v L iii . >