Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 38, 21 September 1912 — He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerusade Eko lu ma Palesekna. [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerusade Eko lu ma Palesekna.

. MOKUNA XIII. . . . i Mahea i ike a i halawai pu ai iioi me ko-ia kanaka lapuwale?" i nimui niai ai o -liikeko ia Edita.Me k.i WiWi') ole a me ka maka'u j ole no'hoi, paiio aku la ua ip'u aloha j nei a K«nete* ; . i7. Il >0 kiiu ninau, o kuu Haku Kaijkunanv, ini mai la ia'u, e hoike jaku aiia no au ia oe me kaoiaio, oia l lioi, u>" iko au ika Naiia, nona ke i ola a'u e hoao nei e. hoopakele ae 1 mai ka iuaina mai o Rikeke o Enel lani, nialoko <> ka lialo poiuii o ka jMoiwahinc o Eneluui," i p«ne aku . ai o Ktlitn. | Ike aku la'o Ēdita a me ka MoiI -'Wahiri e P>orenegaria i ke ano e ana ■aeona heh'h.'loia o Eikoke, ho ' nift« i'.iohiona hoi ia o haalulu ai ko i'kahi i> na Naiia pnuwai koa o Eael'ani; ki: i komo il t o la ka maka'u •ana īloko o ka Moiwa'hine, aka, no Edita, ua iko oia i na hiohioiui. hakuniakuma ino'mo maluna o kona Kaiknnane Haku, e like me kana e ike aku ai i na no hakumakunla, o ka iewa, o kahoa, hoa mni aua, o hoea mai anaho ino nūi makma o ka honua, niamuii o ka haule a-hā-mai o na ku-a-ua lani pili ikaikā—ka olapa ana mai aka uila, ameke 'i ku'i noi nakolokolo aim mai hoi aka heki'.i, aka, ho mea ole nae ia mau moanwko īviita.;nooncH"> ana, oiai, aia kona uhaue a me kona puuwai a pau maluna 0 ka Naiia Sekotia, ka Leopaki Hia moe o na Ululaau. ; "Maloko o ka halepohai oka Moj wahine o Enolani i iko ai oē, e Edita, i!; i i m.w nihoawa?"''' wahi a P.ikeke i ninr,u mai ui me ka leo nui ahiu, oia no. oe o ka leo u|vo o j kekahi liona, a hoomau raai la no 1 . :ana; ; "i\,1 1 i nei au —-ae —ke lioohiki ae j

; noi nia o nn ī.nni la, a i«a o San;i (i<Hiki l:t o Knelnni, a' nia na inoa o na Por Honiololm pau'o ka ī.ani, lie keu K'.la :: ka lapmvale mahaoi nui waK'. IVhen ia i :ta :ii. noi lep.» e piikoi ae oia, e kaulike aku maka lala j la;ui a ka nianu nunu e kau ana * ka poiuiu o ka l;iau o T.cbanona? l.ua'ole' n<> lioUea aiahaoi. ; 0 oo no Iwi kekahi, e Eīita, ka ipu Alahata Kanmhao o Enelani, a o lea mea i ltoi)h:ī!ikria kona: aweau n-e ko ka Moiwahine o Sel>a f he ken uo hoi ko'ū haohao i kou ae anae hookokoke aku nei lepo i kah'i hoano o; ka MoiwaUine o Knolain, a o na ; manawa la au i ae ai, e hui kama- j : ilio pu me ia, e KklīU, o ke kulujno la o ke auinoe, ka \va e pono ai i! na nmiiu iiuna nani u. pau e hoi ai • no ko lakou mau punana; anau i>o-l noi hoi, e Edita, i ae i ana ou me kela lei>o maloko ix>not, n» Ka iiaie puiiai o ka MouNiuinu \j . r ' A u:". a'a niai' noi oe e; ,i < m ii iinna o'u, no k*a hoiko ana ■ 1 nuu i keia ]\ewa nui an i hana ai, a !o oe ponoī, e Edita, k:t Koike nanft J i' hooiaīo inai, ua pololei ka 01010 ! hoop;ii a ko i kau aku ' ,xi ui.ai.ua «> k. 'ta kan.-ika lapuwale. | Auo, o luliUv, e hoolohe mai, o ka ! u i hv>o]KU e k;ui, ai niaTun:i ou, oia 1 km - uia keia la no, ua tw:\ U Ki- >' kvke oleio hoolu-10, o noho oe nia- ! ioko t« kekalii hule hoohikī o m vi- * rigme, ti hiki i ko\i make tina. i Me ka wiwo ole, paao aku la no , \ m. 1 r: , \ v ' v \ ,na'k«: . _ ] iUA UO UiJKf i\.<u iiOei>,Vi . aku ai inaluna o ki- kanaka nona ke ola a u i hele uiai iwi inma ou, e kuu Kaikunane Haku, e noiun ;iku uu iā oē, e !n>op.ikele «e <*' i.*M. 1 ; ilaiia, aoleanei o l*ino o kau mai i« ! hooiui hookahi nmhma o"u uei, .'iai. ewau kekahi i !a>veh;\lrt pu >noj ' No keaha, o kau aku ai oe, e! kuu llnku Kaikunane. i k;\ hooi*ai ■ makf malwna o«:\. •* ka« inai Uoi, k:: l'Oop,',i no ma'una o'u, vne ke k»H> aua o ko ola 1 iloko o'Ui oiai, iw H!jo Ukt ka;

hewa o ]ta mea kokua hewa me; ko ika mea i hana li'ewa maoli. Āole au, kou. pili ma ko"koko,i hooīe alm nei haua ou. aoīe au i hwa, A nolaila, ua pono no |cou kaū ana inui ika ulelo liuopaLno ko ! u paa pio ana iualoko o kekahi haie īioo-i ■hiki a pau na la. o ko'u- ola ana ma I ; keia ili honua. Aka, 110 kiīieanalia i nona ke ola a'u i hi'le mai la innial 011, nona ka'u «• nonoi aku mūia 00, ] t) kuit Moi, e kau aku oe malunaj ona i ka houpai ati i inakomake ai, 0 ka Moi, a koe kom ola," Me na onohi maka i lalapaia e ke ahi oka uwila. i helo a kuyteki me ka inaina, pane hou mai la.o Rikeike; me ka pifaā ka-ka"tia o kona leo tna ka ninau ana mai: , ' : "0 oe no anei o Edita Pairttiago - ? ' a hoomau mai la no hoi i ke kamailio'ana; V 0 oe io no anei keia, e Edita., ka n'»eau? 0 oe 10 no anei keia, 0 ke K:iikuahiuo 0 iHikekw? A i ole, o oe anei keia :ma ke ano he wahine i make kona, .noonoo ame kona manao i ka„:na'i fiva oke aloha, a hoopoiua iho la oia i kona kulana lianoliano, a hooikahi aua mea noonoo nui o kana ipo aloiin? Ano, e iiai aku au ia oe, e Edita, ma ka nhane o ka Moi ■Heneri, aole liuliu n-.ai keta wa aku a hnavri aku do au iko kauoha, e laweia mai ke poo .1 ke kanaka lopa a E(3ita i hehena ai me kona 'uhane a pau. a v;aiho imua o kou alo. Aj e kauoh.a no r.u, 0 lioopaaia kela poo ina ke kum-u o ka laaukea ekau 1 ana ma ka paia o kou keena iloko 0 | ka halp hoohiki, 0 in>!urihu ai oe..' 1 Aole no i hopo i'no o lapana, 1 ka nui pono ole o He iki ulu mni o A<!imarala Togo, īīaulani i ke kai akoa o īapana. Me ka inaka'u ole iu, aole hoi me ka wiwo aua iho, pane» aku l_a 110 ka ī.'i 0 Enegedi (E li*,.i) i ka i ana'ku i ka Moi: "He mea ole ia ia'u, i hoike aku &u ia oe. e kuu Haku Kaikunane. īna e. ]>aa aku kuu kiuo iloko 0 ka hale hooliiki, a laweia niai ke -poo oko kanaka nona ke ola a'u i hele mai la e nwao, a hana mni oe,e llikeke, i ka hana a Herocle i hana ai ia loane Bapetite, e līlo no ia tnea i i-elika liopmanan hwh loa ua\i uei, na Edita. Oko koena ilio ia o ke kalii Saita 1 ku mo ka oiaio ma ko: Rikeke aoao, a oia hoi ke kanaka ij kiola lokoinoia aku ai- e ———(nia! i.. 1.! : \ , h...La"koke Iho !a o Kclita i k:uw olelo ana, a niiki kokei

aku l:i ia inu k.i ok!o ana) K»> knpn >voi <h\ c kuu Moi, lie kiinaka ois\? Ano, i k«'i:\ wa 00, o loho ai <v. o'kuu kaikunano, ka u««v'i noim ko koko i aneano lio» - »- kulii «lo2ore walo 7io fcona ni;tmao mai ko'u jiku, <i ko!n kanaka lopa au i olok» n>:ū la, he ipo alohīi oia na'u noi. nu lv!ita PaJfta'ageta, kon kaiku:\V»iru\ Owau kai-3% i ka eha ana o kon pamva.i i koria aloha, a ua uunii malio.wnlo iho no au ia inoa ilokoiho o'u; ak«', nona—ae — no ko kanaka a'u i al»Vha ai, aolo loa oia i hoiko niai i hiohio•na o kona maMn ',ana m; i ia'u, ua inahuii i no oia i kona ku'lana maloko o kona po&i iho. A o koia kanaka au o kai«, TfH, e kuu Haku Moi, ho lopa, oīā kau i hoo]\olo ai o lawoia ao kona olft." Maanoi i luiii iho Moivrahino Boronoirari;\ a iho la'ia. E«lita i ka i angk -.iho; "p ifcfck**ho]p n\ai ot> ia kana. M:u- lioouln nui aku oo i n:\ ololn hoiuiaukinki i ko Alii. Ua loho aku la no kaua i ka nianao o ka Moi, malaila no kaua, hooki i ka kaua mau hooku'ikn'i olelo ana aku iaia.-" liuli ao la o t a panoaelal ka Moiwahin.o i ka i ai\a ao: "Aoho o'u nana I kona huhn luai ia'u. Aoho «uaWu o ka vingiuo kina 010 i ka inam& o ka Uona. K lu.v»ko aku oia i kona makojnako maluna o kola Naha oiaio, Alaila, ua iko no o Ēdita, ko knmu Uoohia ]■ •'■;o i N:rtab, ikanamea o !\an:\ aku ai uona. E hoomanat> ' :r..\v. o ī-Vi:.\ o kuhianau ana ko E»lita mau waimak?\ nona. 'i' *' " iv A no'u noi. aolo loa"Stt I at\ $ haawi aku i kuu H:na mn # ap»>nO ana « kokahi aoliko mai-o bfcmmoia ho n\oa ia "o Uwn ai m »maikai kalaiaina a kalai 0 ka manao ?n\a. o Ulo niai oiali kane ''na'ui a owan hoi i wahino ?sana, h*: moa jwhilohi no 'a, oiai, ua Hko v)lo !oa ko m;\«a Ho kiokio ko a ho ha*haa hd ko koknhi; * k\" !\wava nui akw

F .: , v 4-. - - t may/ae|ia qj(ja a' m& Aka, [ Ica make, aoHe nyĪ£U B.%jke kiekie a j£a ij§aj|aa. U& ilke nāe wale- n.6 ke lianaka waiwai a me ke kanaka ililmne imua o ka makc\ A noluiia, mai keia Ja akn, he wahiiie hoopalau au.na lna kupapau." , 1 _ Ta" \ya, uo. ula puni ae la na h<i]ehelena o ka Moi Ilikeke j ka a nio ka huhu, a aneano loa oīa e .pane mai i koua kaikualuno hanaxma f oia o me -aa huaok'lo piha ike ahi oka luihu, aia hoi, k{»mo arui kekahi kalmaa moueka,o lea oihana Ivar;mitla. Ua paa koua poo a me kona ilui khio a patl, mai luna iho a hala ilalo, koe wale» no kahi a kona maumaka e nauā mai ai, a e hann mai ai lioi kona mau pnka-ihu. He kanaka kinti pioeōe loihi īeeia kahuna moneka Karamcla.O keia ke kahunapuk a makūa ahanel lmlawai ,mat al me Sir Tho-. mas ma kona \va i kii'aleu ai i kahu napole no ka helo ana. mai«? nonitenia (e hoolohe ika hewa ma ka mihi ana ake kanaka <? mnke koke ana, a i makemake paha kalain kona mau lawehala arT\). Ua loaa «ku keia kahunapul e Ka. ramela, e hele holoholo ana ma knhi kokoki? |ka hale i hoonohoia iho ai ō'Kentrt'e, e Bir Thomnā, a olai, .o ke kaMmapule m'KH h»a ia i hna akn 5a Thomas, a oia no kana o ke koi ana'ku, e liele mai oia e lawelawe i kana oihana ma ka poniton?a- ana ta Kenete. He meu oiaio, Uīi lieie mai nō keiakohun.'.pule oka oiliana hoohiki Karatnela a hoolohe iho la 1 na hoike ana'kn a Keneie i na mea & pan a pīli ana 'i ka hewa ana i lawehala aij a pelahoi ine kona mihi ana. A naahope iho o ko Kenete hoike ana'kn i na maa a p;m pili 1 kona haaMe. ana i ka P«u . o Bana

Geokj~-kj>n«i. lohe ana i na olelo i hoopuka ia ae e kaMoi. wkhino Ber?negairia, konn m;in h;ii.\ vrahin'o'a rft<? E«HtA, e like no me ia i hoakaka «iuq ia ne hei, ua haalele iho ln. na kalnuia noi i;t KeueUi, a hele aku 1« oia jne ka awiwi nui no ka halelole o Eikeko a oia keia i hoea mai la ma ka wa a fiikeke i aneane io<\ ai, e pane niai me ka hnhu a roe "ka pii» inaina ia Sklita. A nia keia wahi. e nana akn ana kaua e k 3 naakamakaheluheluv no ■pnfc Kammela. I ke komo ana mai o ua kahnna* pnle Kar.inYela nei, puknlaki aku la 6ia me ■ka hikiwawe e kiikuli iho la oia ma ka aoao oka nio? o■ ka Moi Rikeke, kulukuhi «e la kona linia i k» hoailona o ktma ma kona lae, 4 kona «nianma, aia kona kii»oliiwi hema a hoea i ke kiix>ohiwi akau, me ka nannnwniu p\i ana ae hoi i na hna lelo pnle nvn kona waha, Alaiia, hooinaka «kw la oia. e kani iilio ia Hikeke, o kapaf īae oia i ka olelo hoojuu make i kaH aku ai oia maluna o ka Le«?paki.

I ko Eikeke lohe _ana hoi i na ol#; i 0 a nei Kannnola, aolo 1 kana ms\i kona piena a me . h al«pv,ni o kona uvX«kk> a iviu i ka inaina, uaj»aīse mai la oia: "Ano. m» ka pahikann l;i a mo kuu kookoo alii, ko olj?lo nei an, ua hvn ho noi ko k? no r pa\i 'o kue «taj ia'w, a o hoolilō hoi i kanaka hehena 3me ka pApule' Eia hā pup«l<?, na hehena, na ulĀia, wa hin? a ine nn kalumapuh' ko U'lo nuii nei īualuHa o'a. līvah;i 1:\ ko koniu i hooloihi hou irt aku ;\i k;i \\\-\ e ohv aku ai ke kanaka a'u. i k,w ai i k:v hoi>ivii niake mahma ona? J ' Ia wa pane nku la ko kahunapule Kamnoln i ka i ana'ku: "Na'u ixuvoi noi no i nonoi _ ;vku ) fai Ti;irona o O»iloschnva, o knohi oia i ka hwko an:\ i kn hoopai nwk<f- mlum o koh howa oV, hiki i ka huipn aua nio ot\ o kuu Aliis kmi Moi hoi. H - "AUila, o krfa B;>rt>nn kekahi i komo pn mai h iloko oka ohunm ana, o ka3«vo ao i kft 01010 h<v\pi\i fea Moi oua lMoknno, 1 ' wahi a Kikoke i j«no mai ai mo k;» hv>onv:\u UiiA nuu n\> hoi i ko kani;\vli\> au;\; "IJo keu v\o kolu iV ko kisv;\k;i jxx> A h«vh:v k;\u oWo palo v u«i kahunapulo vn : \ >tj\ ao;\o non\sv Ko oh» i ht\vhow;ii;? no)f,-\ vnivko? T. koke īmi oo," *''Ua pono kou ninan sna mai Ja 0 Moi," a kahnna niola i P*»vo aku ai imua o Kikoko, hvwnv;\u aku hv no hoi i k<? kan\a ilio aua: 4< K kuu Haku MoL i hoiko akn ia ix\ vnva\\ {K\jo i iavs» msi «oi ik« j\«Hutonv!s uuii ko k.-~ a ko\i īiiiiHi i 1 Hkn noi i ka Hoopal matan« - i J*-V> "W

'! ; oi\a. A ī Al!i, h« meā ano 'auī loa kana i hoike maf nei ia'u, oua mea a'po'mīi ia uae. ua paaia liialalo o ke §ila i ioopaak /d ka'a olluiiia Aole hiki in'n leo lioike alen ia nioa ia oe, eke Alii. Ako hoohiki aku W'.IHW'Oe ma o.ka laahia ; la o hoano, īua o ka, aaJiu kahuiia a'u e konio iv>i, m,a oka laoEliii, ka niW uan&'i hookuma ko makou papa Mmna, a, & k|nik A i lioi i Lnui-I inai ]i«Ma 'ao āfu nxgJA jk-' ..1 (; jna i nn! ehaoha 6 keia ao, Vta Tioike iriai keia kanaka opf6 i&lu f kekahi ikki lniiia., a ina o hoike aku au iii mea ia oe,. alai)a, e hooliyjj kgky ae iwia oe,*e ke Alii, 'i kon mauao'onio koko mai keia kanalea opio al*. ■* "Ekamakua malkai," wahl a &ikek«;j puue «lai.iii, nui na kanaka oku A'eup. ia'u, a hoi ka Eka?esia Ka*oHta Hemoieio Apokolika. 0 keia mau lima, lie maa hoiko laua nuko Kikeke .makee rka palekana o ka JRlka'esta. Ano, e ke kanaka o ko Akua, e hoike mai oe ia'u i "kn, him hnim au i &iek> wiai 1« ia'u, a na'u hof ia ■ e hoike aku i ka uiea i e hana aku. A mai m;mao n»ai hui oe, eke kanaka o ke Akua, e ae wale aku o Rikeke i na olelo a pau o kela aanek«,ia m« v> lawoia inai ana. imua ona ; " .