Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 39, 28 September 1912 — He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kara Kerusade Eko lu ma Palesekina. [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kara Kerusade Eko lu ma Palesekina.

mokuna XIII. • ,< iKu ae ai uft .kahiimpuli' ■!a ne.i iluna,. olepe ae la oia ' ī «ni eleete e «hi ani\ īn i ' >.'in kino, t ike mai la n h'» kflnak«.:keift e ku aku ui'i , , !■( i aaliui» me ka aalui ili '■.nt-skin).-- ••O-iia hv!el»:lonii , kxti:ikii aka Moi l?ikt>kc: i ; ni h<> ku ike ahiu, pn'ui-a-.'nknla kunalulu ka lauohn ,!! na onohr'"i)iaka, In; -kohu , 11" ka pnptlfe ke'naua a!ai , n i m pihvht poho ule konA kiu" .■,.i inau lima wiwi a olaln, *' , v ana lāun u\o ka paa \> kahi pale Kma. !..'.n'. ihiku, e nana mai nialuua k md 1 hoehaohaiii iloko o na . ,iki he hvak«lua i k:iahopt< a° !■' nana mal ia Teo<lorika, ka !,., nnho mfchavnt?ha o Enrv.o(H. • an«'i fx>, eke Alii, o hana , i, kf k;it\ak:V_ -i hoowahawaha i n.i, a i lwopaM 'knna kim. mea he hewa, e hoike 'L.i ~ .-kahi meā oiaio 01.0, « like n e : ke Alii, i hoohuoi uuu la? 1 : <:, .< nann. mai maīuna o 'iYo_ nīnwa nui Ke ka Moi a ix.'la k.i Moiw»»tfiino Beronegaria Kihta i sTna niai kc ( ,:.apuls' O Enegedi. \ • inai Ul»' Mpi Rikeke ī ua nei, a me "ka piha ika nane mai & ia.; .<•• anei helemila nona ko i kft Hikina ;1 t K i a loa ae i Pelekane, nia ke • kanakao? l ljl\ina pu me na 'ka iXit,./0 oe a!H : ; kekahī : ij >u e • RU^l H'ialuna •inia? oe» aohe ma.' i.iKeko i na uhane j»npnl« a-: . ao ame ka po. (> oe ka j !; i lialawai me ke kanaka .U au i h<#le iuai la e mi e hoopakele aku. A i >•1 au iaoe t e mak<> ana ua ia? A mai pani' liou ma' kaiii h«jw>leh> imua o'u, o •nu auanei aa i kua koi kaua i u io»u kino wiwi a auo ole. <.iKeke anei keia, ka puuwnī • . okai, a i ole, o Hikoko paha ■ i puuwai liona? Healia ka «I ko koi kau» i kalai ia e ka - o.aka i ko V pahikaua oi ka Uhane mai o ka oiaio? j K, uiake ana ānei o Ilikoke e iiai ika ikaika <» V ;l > nipmoku »a ukilaaa Kedera o Knese<h? — ha! Aole o Rikeke v īke u'u-kao«ka akn nei imna i pane akli* āi o Te«v]ovik;i. .1 niakamaka heluhehi, ke ikr , 1 heluna, ka : »lu o Kia oia imva ■ ' k(\ U ko aa aku nei oiii i ka p iuwai ti§us o 'Enelani o hoao " ka uhau an» ;; a kui kfQb. . k : ' mua d4ioi' $ like «no ka lukika hookuu ana ih<> n ka leo leo<lorika, pela ka hikiwawe •!>ai ana ae-.o Hikeke i kana la mahma o : )iiita"hēlieiTa o Knegeili. A "»• ks..s;a&a O ka Rikekf an« mailWua koi kaua, peli ae o kaikalka oka hopu lima iua koi !a. Ai ka •<na # ua kol 'Wia «ei ma konu ■ 'ia a? l' v ilul " Uii Tw>tloi)ka nei, me ho • "-"laau Kci!eft hooluli i;» k* k«hi makani nui ikaika. !! " mea maiot>"ke kunni o ke ko: : •> kaumahaia ' hiki ■ia liuiia o m kanaka j ' •'»> iuaUlo\ka umi ke ha'pai, i>u keiai'ko'iko'» o u» koi kara sa ikaika IIOOIW o ko llikeke 1 iaia i waln pāi ai i ua koi 1 >uh m&t\ma o Te»xiori<ia, e loua "uwnenekn" ('.M.-IM. > uH» o jkeValn ivm k . ''* i ( >A « « e li!.< a 5 i loaa ole . < ikaika 1 aa»1» pah«

j Kona oalea I oi aku iko kek ",UO»oueku f 'i haule mai ai maluua o Teodorika, a paa aku ai i k t hopuia e uk kanaka aaliu ilikao Kjiegedi. ! O kri;i il 1( , }„ ]. ( . ku;]iU j jk|i ; k.uiiii, oka mak;unak:i h-]ul».-iu ia ' i «CMioi;ida,- uaue.aiu h iuli «na koha.kihi) ioa ia ii-m. Qj iL W .,i e un ke a!ahdu aua «■ i; lW ,kuvr . i; ,llki J< ■ k'K'n.aiili i k;t ikaik:: I

|o kela waln aua u u i aka Moi Rikc , ko i kana koi leaua muluaa...o. ua-iu'-r<Mnita jiei. lie ikaika kupknalia lua ole. koia o Peoilonka, aua lilo kfia pukaui o ua heremita'nei i mea loa aku i ko RikokiMiooin.»o. A oiai no e nawoh .malie ana ka luli a'na aua I\ul]o. nka ut'i, ia wa i hoohu mai ai o Rikiiko me ka. leo nui kohu hekilUna.; k,i ninau aiuv'niai:

i ~ He alelu 3apu anei oe'iuai ka po iHiai, i lnki ai ia ue ke kaolii i ka ikaika ... ke koi kaua a ka Mui ilikeke? ' 1 kela \va, hii maikai ae laka he. vemita ike koi kaua ma k»na mau iima, alaila, pane aku !a i:\: K ka Mo) o Eneian;, he kanaka li . ui e like me oe; aka, .ikaikaika i ]<ua !a n, ua like no ia im> ka ikaika i loaa ia Uikeke n oi iki ao 110 pi.ha. Mai kuliih.-wa oe eka " na I'elekane, o ka uhane lapu "a'l' !1 " 111:11 l-'a ]W mru ka mea in'ki e h..])u a paa ke kui kaua a e like im-j ka Teotlorika i paa aku nei iua koi kaua 'la. T T a haaa au ! k'ua hana, iw ke pale ana i ko'u

ola iho. Eia airke aku nei j'• kau koi kaua, e ka Moi Puuwa* A ko nonoi e.ku nei au ia 00, eae riiai 00. o hookuu ae i ke ola o ke kanaka au, a ko' Alii', i kau aleu ai i ka hoopai, e pakele ōia mai ka niake mai." "Ua lokiO oe, e kela diaholo, i ka olelo hooholo a'u i kan aku ai malu na o kela kanaka lapuwale. *E liele <sepela, e ka momokuahi o 'kk Po," wahi a ka Moi Kikeke i pane nr.u :y me ka hoomau ana ht»i i ka olelo ana niai, "e haalele knko mai oe ia'u, ekela pupule. l T a hoohaahan i ia ka hae o Īsne!ani, :i he mea pono 0- hanaia ka hana e hoamananaloia ai keia hoohaahaaia ana oua hae! !a, Kna I.ede ame kela hen-inU 'i! e puksi aku oukon mailoko aku nei! o keia wahi. n o ka mea o oukou e; ho< I )he ole ani i leeia kauoīia a. ka| Moi Kikeke, alaila, ma !ra inoa bemolelo o ka o Sana (iooki, ko lnv.iki r>ei au- —

''Mai hoohiki ino oe," wahi a kekahi leo i poha mai ai me ke kuoo, a o ke- komo'ana nnu no hoi ia a īa kanaka iiuko o ka halolo?*, kalii a l>eronec;iria, ka Moiwahine me Et!ila, ka l'i o Enege:ii a mei Teodorika, ke kahuna Kara}neia ej ku ana. 1 ka nana ana mai o Rike k»- ina kahi a ka leo i pa-e ai, a pela h.vi mo Toodorika, aia hoi, ike mai ia laua i ke komo ana aku oka Ela Hakima, ke kahuna laf»aau Arahia; rt oia ka mea uoua ka leo i hoopuka aku i na mamala oiolo: "Mai htx)hiki inooe." ■ ae la o Rikoke mo ka moha la maikai ana ae o kona uiau ano a jjau ika i ana ae: "O oe ka ia, e Ela līakinui naaiuio! Ooe ka j p iha kekahi i hoealmaLhi e h.oemahuahtia loa :ie i ka pih'aiku oko mako'.i hoomanawanui. "! lioea mai la au imua ou, e ke Ali', no ke kuka kamailio pn ana ! me 0e.," i ]«ne aku ai ka Ēla Ha- |

kima imua o ka Moi Kikeke. Mo na helohelena oluolu e mohala ap.a maluna o ka Moi Rikeke, pano mai la oia i Ka i ana mai; I "E ka Ela īīakima, o nana mua ';e malnna o kuu wahine, i ike Ipnio mai ai oia i na helehelena o }ke kanaka nana i h.vmoho hou a p.U4 kekiahaokeola iloko o'u noi, kana kane." I'ukui ao la na lima o ua Ela Tīa kima nti ma kooa ak», kuUm iho la kona i»o ilalo, a h..epuka ae !a oia i koia mau huaolelo: "Aole na ko'u mau maka noi 0j nana aku i ka ui o ka hvio i uhi ole, ia koua i.i.ui maka nio k. kahj iw'e; 0 ka ui, ka nani a nuv ' k v,ol u hie waipahe o kekahi wa- ' f,i kaiia man moa kaua ikaikn! H,o-i ia e li.K.nawaliwahia ko ku-j Ima .< kokahi kanaka." I llnii ae iao Uikoke a pano aku la J ) t■> jie'Tne)savia a uie kona kaikuahi- j 1 , v . ~i, o VMitn ik« i «na akn: | ! " Vno. e PenM\ejaria, o iiaaU>le j I oo ia l.iko noi o fcoia haielole, a j f fe ft Umai hui #-V J i • ..

, 'ai'U a u ī ]am;l:tw& aku ai maliina l' hwemiU. E Edita, ooe ke |. 1 ili.i, < liaa.kU; uuu mloko nei, Ua j l 1 "paute au īka liooko ia ana o j k<*. kanoha a'u i haawi aku ai, e kau ia maiuna o ke ka.naka uaiia i hai- ' » - »»''u,liui ka hae o EneLani h. ka 1,.. l,;m.ta, ua hoao au i kou .k.uka, a ua īke au ia. mea aioko ou, o 1( - au e kuluhowa, he kaimka 11 ■ ■ 1< ' . Ma hekolui i loaa .u ia u ke kanaka mua lua naua k

I at)pu īke koi kaua a ĪUkeke, ma ( ka wa i uhauia aku ai īa koi kaua nmhma ona, a r paa īa ae e like me k.i u\\ L-pa uhau o kekahi lio kaua 0 oe anei ia kanaka Sekotia'' ; ' 1 Ma ia wii ī liaalele iho' ai ka Moiwahine J>tu-enegari!i a., me. Edita ia! ( Loku o k.i h.ik-iole. A. īkahalai ..n.i i\ii. o ka Moiwahuui ame Kdita, l iia w.i i li.uleie īho ai ka hereimia | j Teodoi - ika ia loko ... ka halelole. .I. iva hele aua aku oua liei'einiia jie ] a lioea ika puka o ka halelole, ia \\a ī huh liope mai :u oia, ame ko kulana luehio, hanolmno a piha no i ! ii tki koi imt ka maka u oie, i>;ine mai la oia:. '30 ka Moi haakei, ,ua kau ke il i » mii k i EkaliMi II» molek inaluna ou, no kon launa pu aua me kekahi kahuna lapaau liooina-' lok;i .i peg;ma. E Kikeko, aole loa au e lulu īho ī ka lepo o kuu niau wawae, in'u e liaalele nei ī keia \valu. Aole i haule k-a pahikaua mahma o ke kanaka lunva ole, aka, ke hnva!e\va nev nae ia palu ma ke k::]u niaawe lauoho makahi loa 1 Aole liiiliu mai keia wa aku a imi hmi no au me oe." Me keia mau hnaohln a ua heivynta uei i hoopuka mai ai, nalovYid leakulaoia.

MUKi;XAXV. Ua ike ae nei kuua, e kuu makamaka.heiuhelu, i ke kouio ana mai 1.0 ka Ela Hakima, ka moa nana ka laau kujiaianaha i ola ai ka iua'i fiva o Eikoke, a ma keia mokuna, e uana ana ka.ua i na olelo i kamailio ia a i kukaia mawaeiw o ka Moi llikeke a me ka Ela līakima. E liiki ana no paha ia oe, e ka makamaka heluhelu ke hoomaopopo iho, o keia hotni ana mai o ke kahu na Ar;jhia o hoao ana no ia e nonoi aku ki R'kekv. .- ae oia e hookuū ika Xait.i Leopaki mai loko mai o

|ka hoopai niake ana i kau siku ;.u inaluiiA onn. A o hoonwnao iho no hoi <>e. e k:i makannlka lu'luhelu, : ua lilo ke' uoi a ka Moiwahino Beron"garia i noi aku ai imna o kana kaut\ ke ola o Kenete, i mea ole imua 0 Kikeko. Pela no hoi ko noi waioh-ia a hopo 010 a E«lita i wailio aku ai imua o kona kaikunnno, ho mea !i(K>naiikiuki wnlo no ia liikeke A oko noi no hoi . a TtM.torika o Euogeili, ke kahuna Karamela nana i hoololie i na olelo niihi a Ki'uoto i hoike ai imua ona, ua kiolaia m;ii la ia nu 1 ka hcx)\vsUvaw;\ha loa ia_ c ka sīoi Kikek?. Akolu moa noi j ku imua oka Moi Puinvai Liona, Eikoko, akolu ka hooieia e ua Moi la. A pehea ;>na la aamei, ua sloi la ī kona kukaolvlo ]>u sna mo ko kanaka nana i hoopakole i kona oia? " ; _ Nolaila, i ka noho ana iho o ua Ela, n>u nu> ka Moi Bikoko. ia wa i niuau n\ai ui ua Moi nei i ko kahuna lapaau: "Honhn la k;\'u 0 hana aku ai nou. e ko" knhwia lapaau naauao?" ]-. hoomanao oe o ko Alii, fce p\ u i iko ola o ki»kshi kann&i, n paa noi boi i kuponō lio ko'u iioopakolo ana i ko ola o kahi mea kino kanaka 5 likp mo 00. ka Moi, kona kulann; a o u.i uku 15ac i:kitpono e loaa mai ia'n, $010 lio i;i i haaw'ia mai ia'u." 1 pano aku ai ka Kla Hakima im\m o kn Moi, mc ka nii\;W ana ' ak*v nō hoi: la ka ukni fwnitkupono <> loaa mni ;« itf*« no ka'U £ noi aku aWia k:\ Mot, u\a o kou ola ka h i hoopakolo su? ? Pane mai 1h ft\k<>ko: Ho oiaio, ua aio o Rik( 4 ko in oe, oka Ehi Hnleima. no ke ola o Kikeko ?m 1 hoopakolo ai. ! hooiaio ,<>o o Rikoko imuu o Alaho, a imua no hoi ou oka Kia Hakima, ho ola no ko oia ka Kikoko. o h.sawi ;>ku ai ia o<\ iaa oiu kau o uoi mai ai inma o Kikeko. Aka, uuii uoi mai oo i ko oui o ko kaoak; 1 i mako^ ; Aolo i pau, b* ho»i>*i *ku ke »>oo kut)« o ke< kul« kiekie ks. p.ipa o ua lon&kia'", * pipa »ku k» kiai o hoonak«kfli a hanikttß ma ia ma« wa' n* k« mU ri n* k*» «inhope. No ko «k*u h&nAkuli ioa. 1 - : i%^