Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 40, 5 October 1912 — KE KAHUA HANA DEMOKALAKA KALANA O HONOLULU APONOIA MA SEPETEMABA 24, 1912 [ARTICLE]
KE KAHUA HANA DEMOKALAKA KALANA O HONOLULU
APONOIA MA SEPETEMABA 24, 1912
0 ku Aoao Demokalab*a o fee ku. lanakauhale me kal&na, o Houoluln i akoakoa noa ka Aha#lele ma keia, ke hooia aku nei i konapili paa aaa mamuli'o na a'o ana, na maa ame na loina alakai o ka Aoao Deinokalaka Lnhui, elike me ia i hoopaaia mai nei mal(;ko oke Kahuahana Lahui i apoaoia ma ■'Balt r more. Ke kakoo nei makou me ka hauoli i ka wneia ana o \Yoodraw Wili Moho Peresidena / a o Thomas Marshall 1 Molio iiope Pcrtai(lena & pela pu hoi me kp apo.noia ana o k"kalu kahua haryi holomua ka mea hoi 1 haay?i sk\i*i ka hooia ans i ka lehulehu, e hooj?onoponoia ite aupuni no ka p«maikai o na kanaka ap»u aole hoi no k« poiīo wale 'no o ka poe kakaikahi. Ke apono aku nei inakou me kf ohohia i ka haua< a ka Te ritoir t iua ka tyae ana i ka Mea Hnnohnno L.L. McCandlee3 i Mohe Elele i ka AĒaolelo Lahui (Delegatf Corgr. gg) nie ka manaoio »nj hoi he Wahaolelo kupaā'oia me ki oiaio no na kanaka apan a tio ni pomai.kaī pookeU loa o keia Teritor Ke kakoo nei makou i ke kahui hana Teritori i aponoia tua ia wa anie kela &me keia pauku i kom maiaila, aku hei mnkoi fka aaauao o ia Ahaelele i ka h'nal: koke ana i na ana roa waen» ona kanaka i o-ia honua, i ua ike maopopo ia i keia.wa na ho pena pomaikai o ia hana ana. Ke haawi :-aku nei makou i nf hoomaikai ana \ ka Aoao Demoka laka m« ka Aina Makua a ma keif Ttritftri, no na hiohiona hoohanol 0 ka lanakila i hoomaopopoia i kei« wa, h« lanakila nui me ka holo.mufl oiaio no ka L«htilehn KH AUPUM. Ke mnnaoio nei makou o ia met hn Aupuni, he huina huii?. no ia e na poe kupa makaainana i hoopae ia no ka malama ana ika maluhi» Rtrie ka pomaikai o na tupa makaainana apau, a ke manaoio nei makou, o na hni imi waiwai apau, aole pono e h»awi ia na hookapuh 1 ana aka oihana kanawai, aka, e noho iakon malalo o na hoopono- ; pono kahala ana a ke kanawai. j . AUPUNI KOMISINA. j Ke ahewa maopopo loa nei mnkou i na heolala ana « ka poe < kakoo ans i ke Aupuni e hooponoponoia 6"S ® kekahi Komisina i hookohuia o kela ame keia ano. :"NA KULĀ AUPUNI Sla makou ke kakoo hou aku nei Ino ka hoomahaahua «na aku ika | oihana ku'ft Aopuni i komo ai he I mihele hj*>n«aUßO kupono no ka J oihana h< omaamaa mahiai ame hajna liuia me ka hoenaauae ana m» j ke tul&na hooponopōno Aupuni kij ril& pela auanei e hoeweia. fti i'oke j O D& opio o keia Teritori na loin» ! alakai o?ka nohonft makfeainana hooI mikiaīa hfttia i maluna o ia ! maa mea a loaa ai ka pomaikai o Ikeia T» ritori ma keia niun aku. ! KA ALANUI MAIKAI.
i Ke manaoio nei makou oka loina j alakai mu.i e iona &i ka holopono jno ka Hookuouoono Home ana ma j tlawaii, o ia ka han» ana i naalaI uui, ake hoopaa makou ika ma6ou mao moho ika Ahaolelo a * ma ka papa Lunakiai e kaxi ina ka- \ nawai s e h6oholo i na haawina dala ē hiki ai ke hooko ia keia mau j hatia '' NA LUNAKIAI. Ke koi nei makou e hoomahnalnia «e i ka mana i hauwi m«u ia ina kal<uia i men e liaawi maopopoia ai ' i ke!a ame keia Pap» ī-nnakW ka I Uwelawe anal na hnna ponoi o lo-
fc6 okol»feou tnāa k»lat>& pak*l*i, a e bo»kak% maopopo i« k* I&k< > u m«u hana i»» ** kan»t»»i, i i hoi « hoop*» pono loa ift «vi l»^ u ino o» hana »up«ni pili i na kalana. | K« koi Q«i makou e kukalui» i k<sejua o ib»Q« naaloko o keU * roe k*]a&», toi « kopw'i* *i n* ' knai, na mor«b!, * I*l <* fc^a > 1 j i k<wwai hoi e hoAkaka *n»- ft* k«k*hi hm» Anponi o ke k«l»t»£ i kohoia i keia w« « m»wuiA ta n(u * j o ie, « hoc»nohoi* i . koho balotA hou, k» ikpia hf nm j ikuponoa, , I ī K« k«koo n«i makou ike noi *n*; • *kn i U Ah*?lelo Uh»i, e hookft*-1 I w*l«it i hnnwina d»U no k« #1i an*! | i k* *1* mo*n* ns*i k« *w* *ku o : j Honoluiu » ke *w* o Fuulo&, « feli i !k« o Kaihi,'s wmxA\ ** ! l r ,H k- 1 * »■*» * ,UAo r.' ia V* •*»> tt^ rt ~' : ,
| NA KAHUA HOOLULU! " J K" kakoo P nei makou ik« kaaU. |ana o nt kanawai e kukalu ana i ] mau kahua hoolalu a tpe ona maa. : paka r no i» . pono oka lehijlehu. .... , ' , KA LUNAIIOOPONOPONO WAIWAI 0 KA ; tEHULEHU, ; K.e kakoo oei eJu}nhofL>i > >» » kanawai e haawi aua i na haa»" a ks Lūn'iihooponopono Waiwai o ka LEHUT<EHU i ka Pauku o k« Kalana. * \
I*OOKAA HOU ANA NO NA'WAI WAt ī £11,0 MIMUĪ.I 0 KA PALAPALA HOOKO WAIWAĪ. Ke koi nei .makoU e hoeholoia i kanawai, e hiki ai ika mea mr raki waiw&i, a i ole, ika mea aie i paā malalo o ka olelo hooholo a kahi Aha, ke loaa ke kuleana e uku hou ai no'kooa aina i kUaiia' malalo 0 ka hookoia ; ana oka a i ola, mamnli v 6 ke kuaiia ana mamul' ii oka olelo hooko a ka Aha, iloko 0 hookahi makahīki mahope iho oia kuaiia ana, ma Jta uku ana'ku; i Ike kumopa{i, na nkupanee a me na koiaa. HALE AUPUNĪ KULANAKAUHALE.
, Ke kakoo nei makou i ke kuai «na oke Kulanakauhal6 a rao Ka : lana i aina kahi hoj e kukuluia, aj ona Hale Aupuni KuUnakauhale' v a ke ho&hewa nei makou i ka hana aka Aoao Hepuhalika .maka uku, ana-i nku hoolimalima no na keenp joihana no ke Kulaoakauhale a ine. j Kalana. |NA KANAWAI PAAHANA POOKOI'
Ke hoahewa nei makou i ka Ahaolelo Repuba].ika no ka hooholo Sna ina kanawai paahana pookoi mamulio ke koi an« a na hni i hoohui ia oke Teritori, na kanawei hoi, j ina e hookoia ,ana, alaila, e knkulu' ia ana ka oihana hookauwa ku&paa iloko o keia l\ritori, ake koi nei makou e hoopau loa ia na kanawai oia ano.
BANA PUHr Om K ALAMA. Ke manaoio nei.makou, he meal pono ke hapaiia ae ke kulana holomoa ma ka mak&ukan o ka Bsca Puhi Ohe Kalana, ina no he aea ia e hoomahuahua iki ia ae ai na .dala.no.Jtt hana ana pela. , NA'PONOO KA LEHULEHU. Ke kakeo nei makou i Komieina nana e makanla a e heoponnpono ka lawelaweia ana o na hana no ka pono oka Lehulehu, AUHAU. -
Ke manaoio mei makou, oka | mana no ke kau ana i na auhau," aia no ialloko o na kulana hoopo-1 nopono Aiupuni Kuloko, a b ke ano ! oka auhau ena m* ke kulana nee papa, e pono no ia e like akn nae ka kahila haawina i hoomakaukauia ma* kahi makahiki a kahi makah^ki. KA BONA ANA īNA _ j KULOKO, j Manaoia makon, he mea pono ke 1 haawiia ka mana i na - Aupuni Ku- | loko oke Teritori, e hoopuka aku Ii na hona no na hana i hoakaka j pono ia.
KKKULKANA MA KA. OIHANA| wAi ti . „ : Ke koi uei mak®u e holhoi ia mai ka noho kuleaaa *na a me ka i hoopouopono ana i ka Oihana Wai j 0 Houolulu i ke KolariāfeaVha!a a J Kalana o Honoluiīe. ' | 1 HALKMAI NO JKJS KULANA-1 i KAUHALK AME KALANA, | Ke kukala nei makoa no fca loaa j koke ana ona h»lpmai no na t>oe i j Ja<?hia i na ma'i 0 na *no a |»Q ma | Uoko o ke KuUnakauhal* a me Ka|lana o llouolulu, a ma na 'Kalanir juo hoi a p*u.
NA MANAWA NOHO. O NA LUNA O KE KAĪ.ANA Ko manaoio t\& lĀnkoii, o k» *nao«w» o noho oihAn* at n» lv>nft Ati-1 puni o ke Ka!.*\nt, so ks kanhalo paha, e hi*vleifiUs uo i». K iNOA KA HAI.S KŪI.A f KA* makaainana. Ki niān*oio t\ei t6*ko\>, h* pono kfi hwVu« ia aua i ka lebul*hu, « hat«i**t n>ftloko ou* h*tek|V oo* n* hot** pa& ol« 4t i» «jjw HaWrto na" hĀm* pili w*te nO ijp \»or»n«*«*6. KA HANA JtAO WAT.E A KA • HOOKO. - Ro hoahewl nai i Wa h%x\* » Vs P*pA OJjd * ***'* Vo *T»nrti* Mi» »k« Kilkin*, w» k* h *«* 1 . iki knloko i*J M K« K*« ¥*kik», n .♦l* hw* *« ' " l1 "^ o H«;lv iS - 4
' - ' - " Pk"*"-•' - j 0 na hana koe kanaīrai i6* Papa Ola ma ka hoonele~ ®n» i na kopā i ko lakou wii*raf me ka zoat)a kinawai ole a tno ka ole »oVWttlir t laaōpopo' foa ? i hoakaka. TTe fcoopaa'iftl T oiai'ou tp&y njouo i, Ahaolelo e aoii *k« »e i rto ka n>j)YjutftUM}% no ko lakou waiwai i hoopoino ka»s- - ole ia. . ,Po£o KLOP.O BALOTA 0 NA V - . .. _ ! - !f* k«koo nei »ako<i i kg Kanawai Kumo i aie* e ka pono | koho i pa Wahine. :LAWE OHUA A'IĒ ukaxa. r Ke hoopaa nei makou ika mskou i mau mohonoka Ahaolelo', ina e keho ialakou, e koho no kekabi_kanawai e hoonoho ana i Oihana Teritori Koho Balota i&. e tk#ia hoi ma ka inna M KotH!Binft, no ka Oihawa Lawe Ohua oae Ukana, a e haalHia ka nhana iaia e lika m« ka hiki, e noii aku no oa auhau uka'na a me na uku ohua e kakiia nei e na poe lawe ffkaritf a ohua o loko nei o ke l e hoeiĀiia na ttku kiekie kuahewahewa wale ake ku-
lana kakī kop^o/* A FAIRCIIILp. lr-ft raakoa i ka kft bila kanaw&i i ike kaloko i«, oia hei, k* Bila K«D*w&LarF4trehiVd, e waiho mai la i' tea Ahft«teto Lahai, maloko oia ka aawai i msnaoi& , i e hoom&n* i ka to6H'«reUt&r-&n«' t na -Aina Aopnni i T>a ht»t i a i ole, i na «naka paha tio ka mmaCL_|£aaHth&. "makahlki,? akeakea ana i* ka aohO' hookoonoono ia ans ona Afna Anpmii 1 kppono ro nahōnae hooknonoono. NO"KA HOOĪA ANA ī NA BUKE *HELU. Ke manaoio nei makon. «a lawa
no t»a kanawai, e kanohn ana i ra buka htlu waiwai a pao tna k«la n me keia fealama, a ka hlkl ole anaka hoōko ia mea, h'e; Ve#aia e iii ai ke mna maluna o Du lunh Anpiini'i aī kalawelawe ana ia tnau "*a' tbahot>e iho o.ia hana ole ana, āko ka liewa oia "hana maīana o* Va Loit) Kalana. 1
UOIKEIKE OPANAMA. S,« kakoo nei makoa i haawina Aala m'dbi]&hna e hookaawlMa e ki AEi'oWo, i loaa &i Ike Terillori he hoikelke kopono tna ka Hoikeike o Panama, « ana tna Kapalakiko lloko o 1915, a ke manaoio nei piakon e komō pā aku ka A6ao *t>eflaofetifnka v o Hawni itoWā o ka Panīō Komisina no nii Hoikeike la. " ' '
KE fcAN.UtAf HAkū "H:m. j i Ke kakoo nei uaakou i \ahoobolo| ia aua o ke Kanawai T3ku T*oho rn* lun» o n& 9iika HanA a ma ka ukn aoa i n,a KanakA P«ahans. WAE MOHO MA ICE KOHO BAKe hoopaā boa nei ai&kou i k* | makoa laau wioho oo ka AhaoT»lo, |e hoolwloia ona Kanawai Wae Moho i m& kd Koho B iU)ti Mahele, ka Ka- _ .r
nawai Hookomn Mua a ni® kal Mana Apono mai kft Lohulehu »ku, |: e komo pu »na ke * Kab*a Hoa,' t&» (&<»«) •, a" -k« hoom»ik»ike | aku a»i tfiftkou \M hiki ol« *n» i| na ho» Repabaliks ia l&kou ka n«-; pnnui eke K&u Ahaolelo i hala. e; [huoko me ka oiaio i ka lakou i hoo-| pa!v «i <&fttofco ° k& lakou kahuaha-1 na, e hooholo i kanawai i\o ka tn*-' heie mua^ MOT\VAHIKK 1.1 T.T( r OIC AT ASt Ke hoopaa m\ makoo T Va : po6 i ka Ahaolelo ® hoomau aku i haawina dftla latra peno m k« Aiii ka Mo\wAhin« I.iliookaiaai. -■ -t-
UAPO2sOKAIL.UVATA. I S» nei m*kou i ka tn*-j kou moVo Ik* AtiiM>\eto ? k»« i t» J & i olp, law i ksfchv > a» hana i kup nio no V* iu& kupono Tk*ai 1a * pe>l» nw ;0» i** kwpM«V> *e f» ke k*i ?lokt»| *net ok« Ter?tnti" ' \ '** ' »T<j>. m s»* j M* ko k«k*htak* n«\ t kxt w\*i *\ k* moho *n k*wl*n*, Pnk* m*Hw* tn*i o k* I ««kwihi Wiieh«iemi«*. X fc* i kokok*? wai Xpu\ukuu u* hāiwl *kn t>* wwkw\i *p*ti w* k* *** i ko Hk«i w*« k'*nl Whi H*t»oW, w**t* «*• h«, a* k** *hi fc*w« nk*Q* *m« kek»ht t»*U h*leh*o*. *kwh Ha'e Twil*. tk» p«i *ft* iS» w*T«. I«* Hmw! *ka k* B*n* H*»*ii i k* ' Uk*u w*a ho twhi h<vt»*ik*i | kn uWi'» * ni l*o hīiWN hanoli e> r.* h hw,V.'»»*»A»» * • Si :"k