Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 42, 19 October 1912 — KA HAIOLELO NAAUAO NOEAU A KALI'U A KA LOEA KAKAOLELO. AMBROSE J. WIRTZ (UWEKE) [ARTICLE]

KA HAIOLELO NAAUAO NOEAU A KALI'U A KA LOEA KAKAOLELO.

AMBROSE J. WIRTZ (UWEKE)

He Moho Senatoa Demokarata no K&a no ke Kulanakanhale ame Kalana o Honolulu, Terri tori o Hawaii.

Ma ka Halawai Makaainana Nu> ma Aala Paka raa ka Po o kv La Eitra o Okaloha o Keia M:i kahiki llatierī ame Umikumaniahia.

E Mr. Lunahoomalu, e na Lnh ame na Keonimana, Aloha Xu Oukouir-He hana makamae k;i mamio maikai i okomokomo pui< 3 «je ka hoomaoj>opp ■pu ana i k; hanoi'Aiio o ke kukakuka a kai P'in like ana me oukou ma kt'i. aMahi maluua o na kumn lehuiehu o ke kahua Demokarata. Ma ke kau paio a hakok<*kalai aina elike me ko keia ws ano ka kou e konio aku nei, ka manawa hoi a ka lahui Ammka e konoi?) mai ai e hoomakaukau aku no kt? hoohaim ana i ko lakou mau pone pookela ma ke kanawai; aia h< ehia mau anwaha a na āoao ku-< aku a ku-e inai e hoopapan nu : ai ioa ka hoonaauao ana i na ma na koho: O ka auwaha mua o laua ola nr na huapalapala i hoohanauia aki e ka makapeni ame ka ipu-inika a ka mea. haku manao. A o ko elua o na auwaha oia no ka awa; i lfnkuluia no na poe haioleio. Uoko o ko kakou Teritori nei o ka makapeni i inu aku i ka ipuinika a 4ca mea haku mauao mr. ka hoomiaopopo ana ma ke ano iur ■ aole ia i hoohanini niai i na ao an; 0 ke ano Deinokarat;n me k» nui haloia; a'maia ano, a i ole ia, < i;t aku no he wa, alaila, e loaa an; l 1 n'a makamka Hepuhlika o kakoi; ka hooniakaukau ana a ae ni;i ; ua loaa no ia kakou maloko o na Ailana o Hawaii nei he mau palu pala hoOnaauao o ke kulana"klakai demokaraia miukai a kupono loa: a ūdko o keia manawa hookahi oiai nae e nee like ana no ka haman puai wahi leo ole ae maloko o ko kakou niau nupepa aka nae, me ke ku-e ole aku i na ku mu alakai nui o ke aupuni o ka lehulehn, he hana makamae lor a pookela hoi na na Deinokarat> apau ke ku pualu ana iluna a ao' aku i ka lehulehu mai na awaī | ,aku i hooinakaukauia no ka hoo ■ . ua&nao ana ia lakou. i He haneri ame umikumamalua na makahiki i hala aenēi, he me;t i kulnma mau i ka hanaia'ma k? wh o ka hookahuaia ana ō ka ao p ao Demokarata e Kanuiki lefaso na (Th'omas Jefferson) ka hooh< hauoli wauia ana o ke kahuahaiu Demokarata mua loa. ke kahuahana hoi nona na ngf%his e hooia aku ana i ka lehulehu o na Mokuaina Huiia ma ka w« e loaa ai o ka lanakila i ka aoa< - . Demokarata, alaila, oia auanei ka i manawa e wehe hamamaia ai o «a' ipuka no ke kuokoa ame kr ianakila.ana o ka inana e kamai lio akea aiue ka noho uiaoa anr | _ o j Ke hoike maopooo l<?a loa ma' nei ka moo'elo i ke kakaikahi uu; oli o n$ īnana koho ba!ota o n; Mokuaina Huiia i loaa ka ik.> roa i. ; opopo ana i keia mau loin;-' alakai o ka holomua ; oiai nae iu- ; demokat'ata i poniia me na puu wai laahia ame "na lima i iuakau kau mau no k« koo ana i ua pon< o ka lahui e kuhikuln ana i k; lehulehn me ka haaheo pu e nan? aku mc ka hoomanao mau i: Kainaki lefasona ka p'*resid«ir demokarata mua loa i kohoia; •< o ka niea hookunm a luaui ho r ana i kukuluia ae i k*i aoao ka laiaina Demokarata; ka aoao ka laiaina hookalii wale no i oni mav_ inai no mua a hiki i keia la uie' ke ku kilakila ana imua o na ponr a i naue iike hoi ine k&kou e lahui ma ke ala o ka holomua like

-iiie ko ke ao. - & O ka aoao Derookjirata īnu o heia knnaka yui a kaukM» a t ka liwui hoi o koia aoao; aoi< v»U» «o o keia niau haawuui koi koi ac la kana 1 v "hnna ai no kp iaiinkila anio ke kuokoa o ka aiBt' f kawailio aK'-.iana iin- ka mana ; brhi n k\t pan.-ip-u, :..ka, > i;i kr.' hiooMo kf »<» piikn niaiili iivi! j u«i tn kakou no k»-.a kanaka ; na Anicrik;i apj>.u v liaaheo ' Imi •aū a o ua ka?iak;i unl la ; •. -k« kaalana i poiu ai <ua k<-kahi . j »« a)aln«iiuina Am»'nka raua J lioomoe ika i*np»u> ku uk | - o«*rai) Ok« Uoh«> I.na kiiokiM j jne k-A mana oko kuk,r.; iahiu. I O !r« ab«nt» n*na i ppii.ika a j Hi*U i» n > \ \

h*iti *ha i m kuum ,< k k«)Mtt «nlHiiU, « t hooj>« fi«-i'.<'», iai« mk* kakela au* ik ' a ao ka i«oW.!» ■ - aaiiWlWlMnwiuuwl SS©£iXt-X. V»*^cESīaLj«S%t-

r - - 0 na buke e haaheo ai %akqu heluhelu iho i na mea i ia no na hana' a » pela no hoi hanā a y Madi _sona, Monaroe a Anani. lakekona, Vana Burena, PaloUa, Pieka amo Kaliwalana/ , lle'p.unlu k. ia o na makaaiuana Amerika pook?la loa 1 awaiauluia ko lakou aloha ka hana no ka hoonee like ana, imua ma ia ninau ano uni a koikoi| i kau mai inma o ka lahul i kela •nne kvia manawa. " i Ma o ko kakou Demokarata; na ua !o;:a ia k;Ucou na kumu e! aai" o ai ma ko ano he *mau,hoo lma ma ke kanawai; a he niau 1 iiooilina pu no hoi ma ka oiaio; j na kumu alakai a lefasona nmei 'akekona na keiki o ka niiikee; kanlike ame ke koa oiaio. j

I ka mahohihola po:io ana ae I ka moolelo kalai»»ina o ko kakou lina e ikeia no eia inau ka aoao ( Demokarata ke ku mau nei ma-. 'una o kekahi kiekieiia kiekie loa ne ka ike maopopo loa ana i ka ■ii ana ae ame ka.nalo aiīa aku i ka 'aoao Federaīika; ka aoao, kalaiaina Wika; ka aoao kunui ; Kuow Nothing Partv) ame t& loao Popnlili (Populist Party) t ma nn hoike ouli hala ole eia 'ea limakuhi o ka manawa ke ho : ike mai nei eia ka «wao Repuhaika iloko o ke kulana poino koi-

:oi loa no ka nalohia akiū Ile mea oiaio aole uo i loaa:

nau ka lauakila ma ka pahu ba<ota i ke kahua aiakai kumu o ka aoao Demokarata. Oka uhane

iaio a luli ole o ka hooponopono mpuni o ka lehulehu o ke ku:ana lefasona ame Inkekona ke \uhikuhi mau mai nei ia i na makaainana me ka nana ole ana i !:e ano o ko lakou kulana o ke >3n ana. lle kilohana pook<la loa !oko o vtn kanawai o ka aiua. H<

Hiapaaiiana kuio no ka palukuuku ana aku i na aoao kalaiaina i paonioni mai me na mea kaua io ka paio ana. 0 keia na loina ilakai o ke kahuahana.

Pela no tne ka Repubalika nona na hulu i hooluuia ina i ike lea oia i ka moolelo o ko kakou aina e ae nai ana no oia o ka aoao Deraokarata mai ka makahiapp mai q, *vona kahuahana e kuahaua ana i ke kuokoa. o ka mana kamailio

"iine ka lanakila o ka mana o ka \npapai uo »a īnakahiki he nui a

:iki i keia wa; eia ka aoao Denokarata ke oni mau nei no mual na ke ao ana i ke holomua iaio elike me.ua kulana i oia mai i kela ame keia ipanawa; i aia he hookahi mea hoonaluea ioonoo a_na makamaka Repuhaika o kakou oia no ka makio mau ana aku i na ninau nui o ka la, "fē ka palulu mau ana i na maka. ) na mana koho mai ka i&e apa ka pono o na olelo hoopaa i kuailuia me keia wau kahua ala iai hana Depiokarata. |

Xo ka hooiaio aua i keia e hoihoi mai i ko kakou maū noonoo ina iloko o ka moolelo i pili i ko 'eakou mau hana kalaiaina kuloko ma. ona manao alakai holomua aoia aku e ka aoao Deniokarata loko o Hawaii noi e loaa no i? ■la kela amo keia kan paio kalaiina, a i like aku no hoi ka ifc.i ka ,o iiu ao ana n;e ia iloko o kr o i,ii makamaka Kepuhaiik» )ike nie ka nui o ka manuwa feaeoko; eia hoi, ua maopopo ia ka.o» npau o ka paalole i niokio na-luia aole e nele ke puliauhau; i i oleia, o ka laiki loa ae ke, ahuia e kahi mea. ke hala ae ka "a koho ba!ota.

No kii pili o keia e kuhikuhi '.ku au ia oukou i ke K,oho Balo<v Hiki.'ima a ka aoao De.niok.ara- . a i ao mau ak\i ai ia oukou t na |. 'ia.'ia koho 110 ua makahiki luI uīii ame «.'lua i hala aoaei a ka, 'oao Kepulialika lioi ma o ke koi kaikn aua ia a ka lehulehu ua. hooni wale ae 110 ia aoao e haiia aua : kana'wai oia ano uo eouo uiak īiki i hala aenei; aka uae, eia uo ■3 ninau ke ku uui no ka manao■ana ana no keia mua aku elike n<; ka makeinake o ka aoao Rppu>aUka ina e koko ana lakou no i

■.a heoko ana i na olelo koop&a. ! H» 1 nu a liookahaha laai j ka' 'ioonoo ka lolio a«a i ka leo Ronahnlikn nia ka Ah&elol* Lahui 'lepulialika ina Kikalo o kalahia iua M.AĪ Aini K OE. lua ia iuaI h u;i ioaa hma ua lioouia'ao «na i ka tu>ao Kvpubalika »-i« ■i a >,io , i„i la apau o kona ola .iia k v iu«.>kiv iiin-Iu mau u«u. i ua 'Mna . ;u a ka aoao Ikīuoki! h?;.. ua ba»akarupa kahiko '■■i'a ua aoao R<-}ml>alika ia. k;i oi-iio no apau aoU- i ioa t , k. ii<- «lo<lio i ka n<mt ■ ; ulankn uo !io luauao hoK» i.a. Aolo no !\uī i lapulapu iki ia.ui hooia no u& palapu o kv akou aiii».

j 'ia j»a ai)an liopuhnlika ke nauv* j " 1 «m "«* k« «1« o 'koa* poimo, ! ■• 1 < nian&v,u hou aku i kos e u nt i'iii ho noso m»a«, »1 |H *#afi lo* k« ouxi oU I .»a*o. n« kilo o ai io^

laiamajike i ko ka " aoao. peinpkarata n]>&Q inana mai_raa £ei&: kau' Tsx>fcb iitai ae. E maliu Eia afcu ke loli ano nui anftV hoea la oe e Rt»pubalika. I hoea a|aloa o ke e īwoiioo akahele n 0 Mia*wau manaa'' kplolo o.ka "E |st\ N'ANA A a ina loaa he ka»a|is ana,ia.oe.e olnolu e lawo .a&u :nifi npu nia o Rou huli suia hele aku ma, alawni i kappla o _■ 1 Demokarata.'" Oīa ke ala 1 ki}>apaia lae ua ponij«kai ame ka laiakila, , , , . , A uqijls 'lkuu lio§Jo]hA JDe:mokaxat9i he mea oiaio he la,nui mahao me ka hanohimo no Hawari aei ka la a ke Alakai Liuekona Eliwai e; konio aku .ai iloko o ka Ilale W hui nia Wakmekōjiaj*a malaila e lokahi au» na leō' hooho hauoH uo ua manao alakai bolomua| lefas<Wia. O keia mau upu ana o hookoia an.a no ia iua o k"ou iinī ia o ke kakoo like i na moho Demokarat» apīiu raa""keia la "5 ae o Xoveiaaba e hoea mai aua. lle mau la i hala ua n.iuauia ipai la au e kekahi o na .balota ) ipanao kuliihewa ai&i ua aahu |ho au ia'u iho me ka waiwai a i'manao hoi .he m&u kea kopaa kek£t)i o.'ū. Pa pane aku au iaia aole i loaa iki iaiu he-alia o ka laki.ma.ke ; he <«ia a he inea p#& kjileaūa kopaa. 0 .ka ?uea i ]oaa ia'ū pia uo ua ea huilmi a.,plvohi ?Tawaii aieha,; kona ,sjaa kiila u?j mau, koaa laau wai.l»'i. bala«s iaalie, Jkoua mau kukuna la olino e hoopuiuehaua" ma\i aua i uu Fi»l o ka aiua, kopa lahui kmnu piiinwai lahalaha i omau .paaia dililioua »uneki o'ke. āloha kannka, i pohi mauia e ua ahe lau makaui o ke kaei oluolu Oia. oUawaii nei kuu home. iiiau. No ka ao&o Demokarata kuuji\ atue kuu„upu uui aua kona.lanaMu i.pom&ikai ai na pua ulu o Ilawaii. 0 keia na mahele. mū im> ke kaana ana i kuu hauoli. I kuu hooki aua ke nonoi nei au i m kokua aua mai & »a m&na koho wc ka lokahi no ka lanakila o ka paa balota Demokārata; a iua hoi aia he mauao ana iloko o kekahi poe o oukou uo ke kapae ana ae i .ke koho r ana i kekahi uioho ma keia ke noi nei au .mai haaa hoi jL na hana oia ano i kekahi o na moho e liolo iiei me a'u iloko o ka aoao Detnokarata. ; v E na lede .ame na keoniuiaua o kuu aina, me ke aloha ahiahi im>.

. _ 1 -■■-■§10 B ike auaneī i\a kanaka a pau ma keia aole loa.au e uku i ke kahi aie i hanaia ma ko'u inoa ftie : ko'u'ae a apono ole, ' ! Owau ih.o $>o, t _ ~ ; J. A. LAWELAWE. Oct 12, 19, 26. s »ov 2.