Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 43, 26 October 1912 — NUI HEWAHEWA NA LILO. Lukuia ka Maia me ka Makika a Uuku na Lilo no ka Poi. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NUI HEWAHEWA NA LILO.

Lukuia ka Maia me ka Makika a Uuku na Lilo no ka Poi.

E hoomaopopo lea mai kakou | » mai HO a hoohewaliewa iki iho_, j he $75,000 a ke Aupuni ■ TVritorot i hoolik» ai «;a o ka Papa Ola la. j a i lawelawi-ia hoi o. kekahi poo i okoa iriaw;īfio ae i Joaa ole kul?-| ana ma .\v kanawai, no ka hana ] o ke kau kmai niakika. a pau pu si na mala me na kihapai maiā,J k:i maiwia i olelo tffeīeJa ai o ka 1 iiiakika. i ke kua hoĀmaunauna j wale ia. a ē ole ia, loaa'ai ka hana j a kekahi poe kakaikahi e noho j pilikia ana iloko o ia mau īa. j Kuntr akahi mai i keiā moa. Aole o ia wale ae la, aka, eia hou mai no ua mea e lfooiQaopop > lea mai ai. Ua ukuia ka la hana 0 na kanaka Hawaii*i hoohanaia ai me kekahi poe haole kakaikahi mai-ka $2 a i ka $2.50, he poe. koho.haloka ka hapanui loa, a o na haole koa hoi, na nkuia lakou mai ka $5 a ka $6 no ka la. he poe koho halola ole lakou. Aia mahea ke kaulike o keia ano hana ā na KepubstikaT Owai ia Waeiia rrīa auna na Dcmokarata ? Kunn alua mai i keia a moa jM>no. Nowai ka pomaikai i holo ai o kela mau dala nui hewahewa a ke Aupuni? I ua auna la no i holo ai ka hapanni loa, i ka poe kalepa iwaena o lakou, a he wfthi hakina naiike ukn ka mea i malele ae i kekahi poe kakaikahi o kakou a ola ai ia.man wahi la makaiwhn. He mea mau ia i ike mau ia e kakon ma na hana ln dala aupuni apau, ia lakon no e holo ai ka hapanui loa, he wahi mea iki wale no ke malele ae ia hai. Kunu akolu mai t keia a uioa lea. me ke akahele loa o ahulu. A e hoomaopopo lea hou mai no kakou i keia iho. Ua hooholoia e ka Ahaolelo Bepubalika o ke kau i hala he hāawina o $SS)00 no ke kuai ana i poi a haawi wale aku i ka lehniehu o kakou oiw ; i 1 hooneleia me ka ai e ola ai o ka noho ana. Ua ike lea kakōū 0 Ilonolulu nei ua'hoea mai keia kulana mamuli o ke pwniia ana o na halekuai poi apau loa e ka Papa 01a a koe hookahi ka halepoi o Kalihi, no "Walakahanki ma ia. a nolaila, no ko lakon auija no ia. Nolaila, ua holo polohu kela mau <lala apau ilaila. Ninau no keia mea ia Pilihale, ka panku Kalana a hope o Walakaliauki ma ; a poo alakai hoi i keia au oka aoao Repubalrka. Kunu akolu mai i keia a moa\ papaa, ai ana 1 ka ai me ke ino, o ka ili ame ke naio ka nui. Pau ae la keia mau hoakaka, eia nae, aoie i pau jia mea e hoomaopopo hou. ai a -eia hou mai kekahi E lawe kakon me.he la ( -20,00Q ka uui oka lahui ai poi e noho ana roa Honolulu nei iloko o ka manawa .i hooholoia ai o kela haawina, puunaue ae i kela mau dala iwaena o lakou, alaīla, heaha ka kakou e ike ait O ka mea a kakon e ike ai, ua like. iite he kenikeni la ka mea loaa no 1 ka mea kino hookahi, ia poe nō,i pau kela iyau dala ine ka lawa] pono ole oka ai hookahi ana. Ea, | ua ma-u loa no ka hoi kelaj wahi dala oniilumilu hoohoihoi: manawaino, Kunu aha ia mai ai moa papaa, o ka piha ao ia o ke ] kauua o kunu ana. y | *Aole i .pau» eia hou iho no iaj inea e hoomaopo{K> mai ai I k<?j Kīi ana i ka ai i ukuia ai me ko] ka lalmi dala, he kenikeni no kal lilo o kekahi poe 110 ia kii ana ma | ke kaa hapaumi, nolaila, aole no i loaa wale ka poi, ke loaa io hoi.; Ma kahi hoi oka loaa ua le- ] iu»iehu ka poe i kii i ka ai, ua \ ku lalani nui aku kekahi inahopo I akn o kokahi ame ka ioaa wahi :ū! oie* no. O kekalii j>oe hoi, mai | kakahiaka mai ke ku ana ma ka i iain* a hiki wale no i ka poeleele!

]ana, hoi nui aua uk* ka uele m«?j i ka make i ka pololi a ka ai maj i ko kali ana i ka Wi'la o V 1& Jr liwawna ho> o ka piha hook&e<oj j k« aluka kanaka, ua pauj^T anu'.; ko kauhale poe i_ka nn ■ j m»kua ame na Kuuu ' j alima ia iho a 0 no ia, | j ua li'.-lo a ka papaa iikuiku pou ihu 0 kaJ 'kou / } ; K.o ik|/iiMi la 110. kakou la 1. |iia hiu|(ra!oha luKiimlaiiuaka ja ]yflui n<>i in» 110, lu* jhh> K« s pu ( oīwi k& Uapimui 3oa i haua 1 Jn i kfla iuaujian/i ku i krj |kumakaia ika lahui. Aolo keia iht liakuepa a na makou wak iho , k. i-ia uae, he msu nn'a oiaio loa j i i m> u< j i liaua uiaoli ia me ka ike J1 uiakaia 0 ka lehulehu o keia ku-'; 'auakauhalo pyo. Nolaila hoi, e»JI v hoomaopoiH) k»a la mki ua feunu]i ana a iku i kau vt;ahi o ka ikuiku ! pv«»v», a makou no hoi. <? manao y('i! ] aolo uo 0 liala ana fet phiana 0 | na pou ihu o kakou i ka laai ihmij j »im> ka honua Ilaio. haawi i S' <Mikou i Jpi ouk<ni mau kakoo'l *'pau PoK S pau j»aiK>" aua i mi 1 ' " ..3: .

moho Demokahtta apān [iHoa ikma ftala i ka mVa "i llalo lilo loa." Kakooia mai.'aole ; e hala ka oukon hilinai ana mai |ia apau.

CHAS. H. BOS£ (KALS LOKE) Moho Hope Makai no Honololo.

I Makika i Ao Pono Ia a Naauao.

Hookahi no wahi makika, pau na maia i ke kuaia a kvx hoi koa kiai o pan i ka li!o i kahi e. Ina kakou e hoomaopopo Tea iho ana, iae he la he makika kela i hoonaat«t» ia-e kapoe o-luna fr kf4a rrfi> khahi Kepani e aki i kekahi ITaw&ii, he hookahi wale no ia k&naka, aole i kahi aku a ia hai ae, *ka, i kanaka Hawaii wale no. la kanaka hookahi nae, holo ka makau no ka piva lenalena a ka Papa Ola i houpuupu ae ai u& hoea mai i ka nuku o Mamala a kiei'ia Kou nei. Kupaianaha no paha 'keia wahi makika kolohe o ke -aoia ana a pau ai he $75,000 a ke aupuni i ka lu wale ia, a mamoli -wale no keia o ka hoopuiwaiwa ana a na kauka Amerika, i kokuaia e na koa. Auhea^onkou, e fra lahlii, hOolōaoia inai—aia ka htipanviī loa oko kakou mau hoopilikia ia inahma ō ka hokua o na pualikoa Anionka e noho hei maanei a wale aku no hoi ke Aupunī feritore (Repubalika). Ia no la. patt kakou i ka hoopilihua ia, "e like no me ke kolera iloko o ka poi me ke kalo. Apikl no .paha keia poe ake uhauhā wale.

©AVID M. Moho Lmi&makaaiamA, ' ' *

Ka Poe Waiwai m ka Poe lUna k^koo tnsu?j>ho o m Sa\tn ame k* uku ana i kana&a. paahaiia, , . No ko oukou pooo, <•; m bana t kolio l>a!o'ta, keia. pauku_ o j loko o kt> k^jmliftoa^D«|33okarjita, o keia kulan&kaiihale nae; na. Ua pjli iio ina Hihunie a puni ka aiip inai oa o. X*si- j ia mai ka p<tao a Jia DeJuokarata, e nai. aki? ao ko jgo«y; ame ka pono o ko oukoo qiiuj.#fcta r ! na, E koho mai iua j uo ka po j pela Bepuba3ika, oa got\ wai-j wai ma a,e Ukpu, a xio|a|J|, e kuha aku. ' __ '' N A !

; x*npar. iMoho Apana

ona 0 Apana Kliuia' 0 kela po Po»kalu jku tu i. yo ka, uui oka ua Wka .halawai Po-, uVkjMrata 0 l|Tftttnft Kamala 1) ka Kaiutaui. A o ka hoi, o rwi keiki «Vi)i ,\va?o 110 ko e }ia.joid{L ana kekahi uoh« UaMiaka « koko 0 lakou, pa nu»ho sukna liko 010 āi>au. Iho I'Vm al.a 0 ka V* HuM I *^ o r« W po« Mm*nl uae K» akn. W W* Hjm* oka la us no ka §4? ika hw law