Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 47, 23 November 1912 — HALAWAI MAKAAINANA HOO MAIKAI A NA DEMOKALAKA. HOIKE IA MOHO DEMOKALAKA NO KO NA KAKOO I ELUA DALA O KA LA AKE NA REPUBALIKA E KU KULUIA I AUPUNI KOMI SINA [ARTICLE]

HALAWAI MAKAAINANA HOO MAIKAI A NA DEMOKALAKA.

HOIKE IA MOHO DEMOKALAKA NO KO NA KAKOO I ELUA DALA O KA LA

AKE NA REPUBALIKA E KU KULUIA I AUPUNI KOMI SINA

Kup mli ke aloha e Kmekoa | A'.lo ?u i ka hana a ko ana ; . Ua oni- wak' i ke nho o ke^ kupuknpu, I na hoaliko pui kai:nna ī T :i ba loiele 'ia eka makani Hoohoio ka hau o Aipa, *** * ♦ * He ls a wale no kn hi-le i ka lau!a, K& lanl» p ; Kapaa makai o Kaipuhaa H«a huU l« j a na kini olioli — Kuu olioh o lakou nei apau.

| Ma k' l kahua nui palahalaha 0,1 i Anla Paka ma ka lihi akea maikaio ! Muliwai Haaliliamanu i malainaia |.ai ka halawai inaakaainana haawi hoomaikaia mahalo ana a na meho holo halota Demokalaka i keia kau lealea iho la o Halalii Piha kuin#ki ke alo iha oki ha!e p&hai puh i ohe, hoomaoaa ma ka ēheu mauka uluwehiwehi nohoi ma ka eheu makai, a, haale nohoi me oni ala na ka wailiula o Mana inamua pono mai, ka hoaa peekua o na kanaka piha oholūa, nmi na wahina, na kane ame na keiki ka poe o loko o ka p» hipa poiolei, anae na poe e*e he nui, Malaila ae ka Bjoa Pnhi Ohe Hawaii malalo o ke alakai eleu ana

}a Mr Naouo. fJa hooulamahiehie |ai na hana osa ahiahi, ena puaU hieneni Ulumahiehie ame Kawaihau Glee C!ub. 0 na lede puukani oka hui Ulumahiehie, he mau hoowehiwehi ahuula ko lakou. | Na Bertram G. Rivenburgh, ke kakaoolelo noeau a Meiā Fern, puuwai hiaa kila, i hoakaka mai ina hana o ia halawai, a mahope kahea' oia 5a Mr S.K. Kaloa e kanaenaej i mau hua pule hooaiaikai i ka Ma-1 kua ona mea apau. 0 ka pulē

I mua )oa ia aMr Kaloa ī hiki aku Ua huaolelo i elima kauna. Aole pela i na wa maxnua aku, h« pahu poka ka pule a kahi taaka. Kahea ka iunahoomalu ia ,Toseph Mokuohai Poepoe e hoomaka mua i ■ ka hana o ia po. O na mea ano oui o kana haiolelo, oia kona hoike ana mai i ka ianakila ana o ka aoao Pemokalaka mn ka aina E uoho mai ana ho Pensi<iena PemokamU tn» Amerika Huipaia, &ho mea maups>pt> e toaa aua he kiāaina Demoka!akft ma' uei. R hooikaika sna na So!on» ī>emoka!,ika ma keia kau Ahaoleīo o h;ki aiai, e hooholoia ke kanawai e hoouiahuahua aua i hana o na! imahana no ka ia haoa hookahi j ima na hana oko Kalana ame ke

{Teritore i elua dala (N' «i !ka hun> ks ha«oli <s ke V Hoakaka mai oia no ka Ak aua ona alak«i oVa aoao R?i-»lva-lika o hooeioko i aupuni kuloko e i h(y»ponopoiiōia ana o kekahi komi--1 sina i koho balota ia eka lehiikhu ' llv oV. ir,a pah:i mnn hoa o kfia komi*\n., a ihi o bkou ho A k»'i. ,v P'iolu ~!..t ; pvu;.\Vi, iun*

nni, hope mskai nui. Hoike mai oia, soSe i iaukha nui loa keia ano . hooponopono a-opnni ma na moka' |aina apni o Amerika Haipuia. He | ano aupuui kulana monop'oli no kej;;i. Hoike pu mai no oia, he mea pono e hooponopono hou ia ke kanawai pili i'ka ma'i hpokaawiile, 1 » i ai hoi me ka manao hoakaka oke kikalioleloo i hoo pukaia aBBoko o ka nupepa "Call" jo ma ka malama o Au|g«te aku oei y 01010 ana, aole k,* |ma'i lepera h; uia'i laukiia maoli, |aku, i Ika hoep ana mai o Mr Ja«k. S. I Kalakiela, ua lilo iaia ka noho luna hoomalu. Kahea ia o Makat°, ka moho Puu ku Oemokalaka i kohoia. Hoike mai oia ma wa paha acso.ei,a kā pipa ltffiāltiiii e noho nei, e lele. aku ai mai loko aku o ka punana, ,e loaa wahi hua (dala) ole ana maloko o ka panana ma kona wa e komo aku ai ma ke k.eeaa puuku o ke kulauakauhale uie kalaua o Houqlulu. Aka ua hooia mai no nae pia e hookele ana oia ia oihaua me ka Holō pono e haaheo ai ka aoao Demokalaka. Na Senatoa.i kohoia, Mr Cjke i hoo mahui ,oiai aia ka olelo ana e pono

e hoihoi ia m&i ka' ' olelo kaalana o Maui, oia hoi, "0 Maui |Ho ka Oi" a do Oahu nei. ,85, oleilo ae, penei: "Oaha no ka best" Hoomnopopo mai oia, noa na ia hooikaika balota ua hoike aku na oioho Demokar<ita i kekahi m&u mea a lakou e hooko ak'u aua. a oiai ua loaa ia kkou.ka laaakila, uokiia, e haua aku aua kkou iua mea e hoouoia ai ia wau aiia oiai uo nae, aia ka hapa nui oka ahaolelo ina Kepuhalika. Aole hoi

pono e pupuahulu mai na li&ku makaamana ma ka hoahewa' ana i na Demokalaka aka, e hoomanawanui 110. Ua laulaha ae louo. e hoao ana na Repabalika e h&na mal linahanae hoohihia mai ai ifca | l>emokalakg, aka he mao koikikano Iwale no makou apau. Elua euakahiki i hala ae nei, oWo o Kiaaina Fesr. aohe makemake 1 aupuni ko* ' miiina aka i kt?ia %va ht> kou koua ikaika iu& ka aoao kaken-» i aupuni konii?ina. * Ku mai 0 S*natos, "l'weae oe ,s a hoakaka mai, e hana «ku ana na poe I>ettiokaratA i koho ia « lanakila i na hlina a lsko\i i hoi k<* mau aku nHmua 0 o& kamka; Va mannoio no oi», u* lawa no ka makaukau ma ka aoao 0 na T>omokalaka e knpap* hoaauo <!>»« ma kt»>«htw o'te har>«. ! Na O.P. Uokea hw i kuhpa ma\ iba!oko 0 kt*kah? ohl iH imtia OVe anaiuaw» ka heli?hel;i ana wsi i k«tkahi mau \alani o?k<> a Hon H.M. Kwiho. 4 . KS* Honolulu ika lehulohu, I k« kana makik* a ka papa |OU. I - KanaMt.au;! ui « ?»-a i • '*■»-:. " j • . 4^ t . ..,

; He hu mai hoi kau a koe o ka aka mai o a o, o ka aha kanaka. Hoak&ka mai oia, aole pono I na haku makaaiaaaa e ahewa me ka hikiwawe loa i na Sonatoa ame na , lunamaleaainana no ke ko ole ana o kekahi miu hana a lakoa e lawelawe aku ai ra*loko o ka Ahaolelo, j oiai aia no ka hapanui o na hoa o fl n hale elua i ka aoao R'pubalikai j He mea maopopo no, e hana maii ana no ia poe i na ano hana hoopuhili apau i mea e holo pono ole a. na mea i upuia e na De*oookalaka i N"a Kahnmnui, (M 0 PaeHoeo') i i huike inai, o kahi oupe wale uo i j kinaunau ai ke koho balota ma Oahu ma ka aoao o ea D<jmokalaka, oiaka Llanakila ole ana ō ka Eiele Linekona ; Eliwai ma na mokupuni e ae. Mbmuli o ka hapopo o na maka o ka poe mahiko7 ua kohoia o E.uhio, aka, e hiki mai ana ka la © loaa mai ai ka maamaama poeo i ko lakou mau maka, no ke kuhihewa oia hana ana a lakou pela, oia auauei ka wa a lakou e holo mai ai i na Ddmokalaka, i loaa aku ai na kokua aoa ia lakou. O L.,L. McGandless wala no ke pololoi e lilo ai i Kiaaaina Demokal&ka ma Hawaii nei. Hoike mai mai oia na Lun aki»i e hoao ana lako u * pau ke dala o w.aihaaa o ke ku Kal»,na o Honolulu» , 1 1 kela i hoolauna aku ai ka luneiihaomalu imua o ke aaainaia Canon |Ball, (Poka pukuni H. M. Kaniho) I E like no liae k6 olioliīa"mau ia [o mau haiolelo ma na manawa tmpan ana eltu al ma ia hana, j>ela Ino keia. Oiai oia e haiolelo anā; na [lō&a mai la iaia he- makana h&e H&waU. A aa' lohe īnai ka mea k«kahi hoa mai 6 ka Aba Kiekio i haawi mai i ua makana ]a iaia. He hM hoailona paha keia, e ihoike aoft, h« poe kanaka Hawaii [wale no na latiamakaainana Demokarata i ah&i ai i ka hae o ka lanakila. Ua helo papa mai oia no na maia ama na inakika. Hoike mai oia no na haoa hōohiV) a natlepul>alika m» na la hooliuliu koho ba!ota. akh h« roau mea ole ia iaia. Waiho oH he kumu hoohalike, noke kumu laao hua nui, a o ua kumli laau hua aui !a a Kaniho, oia na lunakiai Demoka!aka. Hoakaka mai, oia 110 kekahi, ote3o a ke ! kaula laaia, e pili ana ia Anela kaniia Am«rika. Kokua nul loa oia l i ka's2.Qo ka uku haka o ka la hana hookahi qoxi» poe e hana ana ma tia hana alatfui aupMni. Noi ka lealea o ka ahakanaka ttja ol«lo homain&u a ka Pa-a-ko-kea o ka makani o Koloa . Mahope aku o kaPukunialii H.M Kaniho o Juhūs Jr keka.hi lunam&kaaiūfna L>mokalaka o k& Apao* 4. * i hoike mai, e hooikaika ana na &>lona Uemok&laka e loaa ka pouo koho haloia i i\a wahin« kupa Am»rika o Hawaii nei, A wahi a kona manao i ka ho«a aaa iiiai o ke koho balota hou aua Hawaii. Mi ma ka M.H. 1914, e iaw« haah<K> na wahiue i ka ulumnhiehie o ks,mUu balota. Ia wa i loheia aku ai ke olowaln uiai o ] ua leo o kekahi t£iaka palupalu ikai auamai; "Sua 1 Ku Keoui Makauiu* haawil mai oi* i kana tuau papahi oUlo mahalo i p<v koho noVo-j na lan*»kita ana ma ka pah\*tvaloU, • a poU p i bo? iiH> koua mau hcvs. ■ N* ,T,K hoaka*s cj )aw» mai oia h* b?H kanawan ma k«ia kau &<?, « koho ba-, lota* naaoli ia fea o kaj Fapa Oia, a, u* ku« nohoi oia i ke| Aupuni he anpnni ia a(iK ia kakow i ka po>uo ■ batota i\o mau 'nnA o| o k« aupmu kalaoa | Hoak*k» ,w*i o oU J kah> V>ha> x k i . 0 H *> l*«Ui .«» I!I>1 0 U.<!l -

meha mau oia ma ia ano, aka, ua piha hauoli nae oia i ka hiki ana i«)ia ke Olelo ae, he R 'pubalika, ka mea e lawe ae ann i kulana ' noho mehameha i n i w.i i hala ae i i Q«i- Hoike mai oia i kona manaa kae i na hma a na Repuhalika hnipu me ke kiaaina ma ka lawe a kaili aoa aku i na mana he nni mai ka Meia aku. Eia j keia man la, ke hauwalaau mai nei na nupepa kakoo Rcpnbalika no ia mea he aupuni komiaina, aka, ua naakaukau loa na Demokalaka e kue <<ku ina hani hoohaiki pyaa oka lehulehn e hoa!a!a mai ana e na Repubalikft. Na Mr Waltere i kukala mai i kooa m*ketnake e lilo oia 1 lun ahoomalu no ke komile alanui, i hi-' ki ai iaia ke h&awi aku i ka, leh ulehu i mau alanui maikai mai o a o oke kulanakauhale me k&laaa 'o Sonolulu nei. I k«ia wa i kahea ai ka lunahoomalu ia Mra. Joha H. Wilson; ke kakauoielo wahine k&ulana loa o ka aoao Nul ka pa'i* pa'i oka ahakaaaka ika pa wili ku'i kolu oka aoao T>emokalak aHaawi ke aloha mahiehie o ka wahine kanaenae pua maau i ke anaina, a oieb mai l&.oia, no kona oleio ia aoa ena Rppubaiika, he.kaoia, a o ia k% ke kuma i haule ai na moho a kuakila na Demokalaka, hoole mai oi4, aole ia he kahuna. 0 W kumu ō" ka haule o na R*pubalika mamuli no »o ka lakou maa haaa poao ole. Okioki a pa.kaka Wile l&koa i ka k& ia o ka maia e hua iho .ai . oiaiii. Heab& a LJykuia ai ka waia? Aohe. ?ToSo hooe&a--aa««iiai na kanaka a maT I& ka pahu balota, &!a hke lakou, a koa &ku i aa maia A ioaa »oasi i k«|A.iia&a, mele; » 1 Ka akula !ka paha ku a ki, - \ >*kawar"'"' " I Hananee ke kikala 0 ko Hiio kipo Nui ka haro o ,ke aoaiaa kaaaka,, Hoike mai o McCan , ii€S8 i kekahi luaamlk&aiaaa& &me i.& Seaaiaa i ka kkoa mau haaa. Ehooko &a« &0 €&& *tfis kōaa aau hoa iua hao* e lo&a ai ka pono kaalike ib& me& ap&o, k& ilihaae ame ,ka waimi.. »ai o Ha&lilio opio» a ha&wi «o»>\i kana mah ao°JXtaikai ana i ke *a#iŌ& ai& aa kuaolelo pokole, & pih> lo&halo nui la nohoi. Ua like »&i k& lehuleha i ko !akoa ohohia oo k& Mak&i Nui lasakila. Ho&«:aka maī 0 J,T. Ryaa ka oaoho luna hooia & ka aoao Deaiokal&ka eua keia holo b&lot& aaa, a oili poo wale aku aa 0 £ik&nele ao kona ike ana ! ka hUiasy. 0 kek&hi hap& nui loa 0 na poe koho ' balot& Si& m&lun* 0 n& poe Demokal&ka i lan&kih ke koi|o? p.kUoiL&aa aa:e ka hana &n& i pono no k& lehulehu K liooko aku i&kou i na kumahana &1&U& e hoonoho i oei poe i kauh&le a i k»naka Ikiu ka. <2 heauna &1 ika Ahanlelo. E poao no hoi ia& t>eiQor*kakkB i Uuuklh, e h&na ke knaEike aie u& Eepu bathk& oi&l t&koa e aoho m&lie aua « ol*. Ak« ma ka wa ana Kepubalik», e ok»Ukala kun&hihi. mal ai, oia k& wae, kah; aku &i u! pahi mniuiui i pau oa hulu okak-: kal B . Ku m»i 0 l,igbttiv>t, ka moho lo 1 iokakna D»mok&iaka i puka poo al| 0 Kakt*k&ke he eoao waīi- ao bsloU.| • bt>ik« tu*i o k* aoao Peoiok&hka hd pololei P»rly 1% « 0 ka aoao Ee pufc&līka khe ijoloki.! Hool&an& aku ī& k& lun&ho>omalu| 1 ke k'&aina hou 0 Hawsi\ "ml sai\i«| 0k« &naio&, ot.t. MvC&i\d| k« iwwu* on& skuw& 0k& pi- j h& ohohia & hauoli 0 ua k&a&ka l! k« *k» M k«k&»&k& na % s hoomana-ī nweiui k& K>&& poiw> nul Ik* j i*hv« vu* Uoi, k» h?*a>>aopou9 hoal la 0 ua k&a&w&i: Hoike aiai oia ua !oa* ka h&ao-l h&iio i&l& mamuli 0 k& ha&wl ana a; a& poe koho balota 0 oshu uei, he! $00 h&lou a 01 aiapiM. 0 »& haloUi 1 Io;ia ika Klek Repubslika. 'Nul| kot>a aislia'iO i a& h&ku aiakaaiuaua o o*h« u<S. Ia& ilike k& lka||p, 0 e* tvi& ua av v kiip\rai e UK texmsi, Uu no Wle&a ka { ! k* EWU" l'a ,»■* .Va* ... w,.*««,,» U'O

ka aha Seaate, koho ia 04 Hawaii he no ka liele ana aku ma Ma ka la 4 0 M iraki ae nei, e hoo'naka ai ka .noho aaa mat 0 ka*ho?po.nopooo Aapuni Desaokalaka Amenka a he xog& kou, elua ole.e hopaohf»a aaa,he ku . a ! na U C lawa pouo ka hp*n|kolu o ka. ponopono aupuai holomua <n& JHawaii nei, oia hoi. he Ah&olelo t>eiaokarata ma ,he EHele Oemokalaka mai 4kq. il* kU*io* Pe«4^a t .O|a|^^ 3 1"'; 'oho balota roaw*ho nei e h'uawi i na hana lahui 5 ka EHe. Na Ka}e Rike i hoike jm%i i ~ .■««halo i n* nia4k%wa&fift i> atQ ; lalfou hilln&i hoq poo aujf? oihaaa* '«Q&'Tau&l aah&n&>ka^^^ s oih&na me,ke kaulike &i ku Jbox k«kanawai. , ' « . He aui ni a i Linekopa Eii wai i jbpike, pokole oia jqaa. ,"k& #le3a. BeriUaia.. # Ku mai o Gabriel moho luaamakaaiaaiaa Āpaajfc4, & ua hoakaka mai i koa» ip#AW h&Io i na poe 1 kg auū.oi&i i kekahi. m&a. al&*a? .. [mM.ftno^ka.Qih«^. :^k^w&i> i loa& ' O ka paliaa hope loa 0 lo i malam* i& m* ia fihiahi 4 oia ka l&au ona 0 m&k&lei, 1&&.U pii & k& ia SS«Sa Ffrn. Ho&kaka *m&i 01& h« W»ka lea na wa'hl ēala fkoē Hoko 0 lĒ& W&iho®! si elSn!ska!k& ana o!& e %wA'o 6!e aka t n& mlikem&ke ahaal wale & ria !uaakīale noho ael i kei& ws, n a aui k<apa,ahe,f&l% i.„ \ i|4ft ae Ss^Q®H& ote o kana w WL,, a e ko Um<k , lulu aei poe, e uee au& &P&I03 h&o& ma k& hoomat mae &ae o o& &la-" noi o loko nei 0 ke kukoakaahaīe fe lehnlehu !ī»s n& ala'nul 'aole me& ' iir%n& i&, u& hele k piha i na āīuaiwi, &ofc f eKm& kapnai k& m&mio o kekahi mai kekahi aku- E p&u &n& kei* pilikia i k\hoopanqj£3aoi&.