Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 48, 30 November 1912 — He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerasade Ekolu ma Paleseknia. [ARTICLE]

He Moolelo NO KA Naita Leopaki A I OLE He Nanea no ke Kaua Kerasade Ekolu ma Paleseknia.

MOKUNA XVI. ]■ ka niakamaka heluhelu oka i'i ! , o ka Leopaki, ko hoo . -ka hou n«i kaua he mokunahon. \i kria mokuna, '& huli hou ai i hope a loaa akn ka Kaita , , ,ki e helo ana ma ka liuakai a Ehi liukima, ke kA'huna īapaau (ir.na ka laau kamahao i ola ai i; iei ke maiioko j>iai oka nia'i ' V , iuku mai o ka Hikina. Ma ka liay>a hopo loa o kn Moku- i „•» K! V, i ike ai kaua', e mea helu- i ■ I], na hoomaka "ka*'l»«fc ana o k;i! 1 ,kai mailoko akit oke kahua hcxi - ii!.i i» na Ivarißtiano, a nplaila. ; 'n.'lo ana'ku oka huakai ma is v/ i'ii aku a hoea i kahi noho a o ka i; isoi oka Ela Hakima. ■ ua liala ana i hope oke kahua » < .!uoana o na koa K«rftmde, ia ; hnli mai ai ka Ela Hakima :: : : ;j!ia a kamailio mai' la ia K : n i ka i ana. mai: ke koa Sekotia, ke manao nei

c ku.ipo ljo oe, O kena lio ou, ■ ! i i knpono no keia alab(»lo ! 'ii c }u»le aku nei. He al.ihole ' i i piha ike ahmlua a nie tc i. ■! «' ko one . mft keia ninu wahi •;n i kakou e n«o nei, ho nonoln i!...nii», Aia wale no mamuli o kn h';s«m:» « na kapv»ai oka lio, e pono U" ana'ku ma noi wahl. A ** i hni, aole hiki i n.i kapnai v ; < kua o.kou lio ke «kall palekar.; i na ih'o ana '* ko inhkou lio. i . . hulm mai keia wa aku, a hoo • ,->:i kakou e lele aku ma koia akn. mai ia mann 'le loa o hiki ana i na waw:i<>

k i N kot!a ko lele like inie n,- ' i mama ona lio oka Hikiīi.i 'Manao* au," wahi a Koneīo ; ] mik aku oi ika Ela 'Hnkiina, mr ■ )oinr\u ana'ku nn hoi i kr kaana, "he manao maikai ln:i i hoiko mai la, Ua oi io ko'u i' kau malvjna o kekahi ho < "ukoii; aka, i>ohe» fa auanei keia :i , KiUi Ik>;i pili i hde pu nni ai -u'ia ji»uj ko mauaain» hanaii mai? » - » * > anei au iaia m:i koia wa<»- ■ ■■■■■ '«no, a i.ole„ hiki ana pah:i c ki\ Kla Hnkima maika ? . ko i' ī x*u i ka hana pono "a'u e > ai nu> kuu hoa pili noi?" 'A<>!c pi]3kiiT ma ia ir.< a. ' ><>a i k<?kahi'k?nnka o'u ke ola '■ <■'. iiua me ka maalalii. A nio ka ? i.ik.ū ona 'kamelō oia o helo pu Ak;i, noU a i«V noi a mo *■■■■ «annka hololiO a pau o 'holo p« i :<■■) ma keia hualeai, e holo o ana nuimua me ka awiwi nui a ka hiki-wawe loa,*c liko nw kn <" .uiK>hio,' r wahi a ka Ela Haki--1 ka pau ana no o koia mau <>!e!o .< ua Ela Hakioia w?i,. kauoha aku <'ia i kokalii k<jai o ].-inr 1! -i kokalii o na lio ekolu o 1 : ■■» ;sna e kekiini ka\Wa, o hele 'uaU»ko o k*. hualOo o na kanu'lunoole ho<;a mai la ua kanaka 1 nio kokaln !io keokeo, a ua lako ■ h,,i ua li&]a i na pono a pau. "Aia kouTro, «kā N;uta Sekotia. ■ <viU» oe maluna o kou ho.-a o hoof"'ii itku oe i ko'u !io maka lima o • k:\hi kanwa. A. oko wahi k;ma- ! i iawolawe hoi, ok nokokahn '■■■•;'!:;ma oko )io, a mahope ae nei '•" °ia me a y u poo kamva me ka ikiu kanielo," i ai ua ""''■tma la|vi&u nei, * kau aku k o Kspnoto mahma ' • no keokeo i lnweia mai ai nona. A 1; » wa oia i olelo aifu ai i ka E!a ]Jo kauwa kunpaa : i u īiau Oia • u*" kuh\»a i Ulo r|\aī ai au ia <>e " ' Mnj mnj. He kau:i ■< i > i n«le ike ola no'u «.ho, a j v !o;ii» hou ai ja'u keia oli. e kahea man luai no w . KauwAk Aolo ma kekah» ■ - - v '»p mai |te lnfmu • !i' kot. mr n n » WiW, !!-

' k,> " a «' ' «4 ui oia h oem a lok„„ ko-.„ m , lmille kuokoa oe. Ama ia ano, ua no.ia'u ke kapa :>ku a ke kahea aku I ,a °° lu;i ka inoa a'u i makemako i 5,1 e kau aku maluiia uu Aohe mea! !na iu haiw - Akaeka Xaito Kennie, ci a ; kakou Ueia wa ma kahi a'u i nianao' ai, o kahi kupono keia no ka hooiiohonolio ana ika kakou hiiakai. oka m,i kaala, o k<? ktnki makahiapo no i a oka pah'kana." ■ I kvia wa i pa'i ae ai na lima o m Rla Hakima ne.i, a wanana ae la kona mau linn, ka lima akau o o »na i ke kukulu hikina, a o ka lima ' hema hoi, e o ana ike kukulu ko |

| nmhana. Aiawa i holo ae ai li" i elun mau hololio mamiua a hfi olua nian holoiio mahopp. H c umi po 0 hololio ma ka aoao akau a pela n« hoi ina k t aoao hema. Ao ka ]-ua kai kamelo, lie mau anana ka ma. mao mahopo aku o ka liuakai holoiio. Ua konano maikai iho la ka ma.

iHTOaiainCo"kT'iij»īnna'maTmīa7fka ih oka hon'ia. A oiai e nee nna ka h~U;ikai no m r .a, ua aui ae la ko Kenele mau nuika ihope a nana'ku la i ke kahua hoomoana o na' koa Kmi*me. Hu mai la kona alohn no ka Li Ldita. A oiai oia « hoo^

mau ana i ka nana ana ihope, pane mai lii ka Ela Hakiuia iaia, ika i anamai: "Ile mea niaa mau i na poe o ka Hikina nei ka olelo ana, he hana hoopiikiilaki wale no ka nana ana o kekam kanaka ihopo, oiai oia e hele ;iiia ma kekalii luiakai."

| I uwa no a pau koia olelo jua kalmna lap;i;iu noi, oka okupe i ihu la no ni o k;v uu keokoo a Kone|to k;iu anu, a mai liaule oia. | Miki inai la iin hoi ua kahuna ! lapaau noi īna Ka olelo ana mai: "Aia hoi paha la, ko hooiaio maj la ka <>kupt:; iiiiii- (i kou lio i ka oiaio o ka'u man mai 1 hai aku npi-ia ■ o. "I\u;i ui [.ulia, waiii a Kinieto »10 ka lioonian ana aku i ka 01010 una, ' aolo nao o \i manaoio no kau , , • inau huaoioio i }>ane mai noi la u i ao kumu i okupo i!io noi koia holo■holona iiia'numi loa īa'u. . He mauao ko u, ua hana mai nei oe i feeicuin na liana koaka i pilikia ai Ki-i.i kanaka 0 ka mea

| nuiopopo no nae, oa, no ko'u maainiui 010 no 1 ko k;ikcle ana i na lio |o na haumana a M;ihomet;i. Akn. ima koia mua aku, t? makaala loā ! ana au mia nei. ' | Iloomau aku la lakou i ka helo taua a luki i ka woho aua mai o i ;uaula oko ao, a pola a hoea ike o ana mai o na kukuna o ka La oia kakaiuaiea. A ! kc:a wa i wawalo a«* .u ki \o i v.i V. i llakima, e ka uoa aua; "K pulo kakou iko Akua liooks' ju a\ u' .i .i.a o Alahe, a o Maho. nnvl\ .k '. U )i! i k Eia ke au v> ku nuuiawa ko loio nei, a ke~hookokoko mai noi hoi ka htx>kolokolo lUii. Iloko o ka wa pokole loa, rao he

uno ana'la na ka maka, aia hoi, ielo vho la na poe hoiolio a pau mai luna ilio o ko lakou mau lio, a kukuli ilio )a me ka lmli ana o ko lakou niau aio ma ke kukulu e moe l»io!ei ana iko kuumakauhaie o Meea, ke kuianakauliaie hoano hoi iu i k t "i\i 1 1 .vu ' na Mahometa a.i)AU. o Kouno lio!. !));! kela wa a n a k \uak i Ma> om.ia. e 'awolaw? ana ; k'i I 'kou oihaua pule. ua hoailona , v, ;.»īi iMi.i m.> ka hoailoua o

•'ko k->, "H' kona nanmnamu ana ■ īc ; k-M p'i!e a ka Haku. oia M«i kaj 1 P;>tor X."KU*r, qni in eaeli« (Kō ma- ! kou M nkua iloko o ka lani) ka Aw. ! M sv : 'i ( \!oha !>e e Maria), ko Oro<i<) ' . K V o .oi i 'i me ka puh> |Oonfi!oor. " • \ p'iu ka pu!e hoomaikai ana a ! na poo Mahotueta nei, ua kail hoii '. K ! t \«kou maluo'i o ko lakou niau !)i o t hoomau aku la i ka lakou htia ! T ka hoomau ana a ka huakai ' , ltok>«ke e hiki aku < kekahi wahi ' hoopnii-i !;i wa . ho.u aku aikekahi U\-a»ti kon Arahia. oia hoi ka hia o 1 na e heio ;*na mamua. no lunn 'o ko k ok-oni M« ka elen hui n« ' Wi ar koi ) hooho'.i akuai i kona U.e, i kokoke ana o h«si ihma o ta k*ek*enrt uei. ia wa i htx>P* - j n t!'o r' ua w&hi ko* nei j koii ". 1 i kona WHPIi# loa . ai* hot, o kon«'s kino w kii *! n ip'i \ ,* 1 >. ' :uvl ° ° ! i t.j i i „ v , \'c k:» 1 , - j i i ]V »'='• |

"ao ka liokna o kona lio, a ia wa liwohuii iio a holo-iiiai la me ka ikaika ma ia liiona o ka puu.

|. Hai Hiai la ok im ka Ela Hakimai k oia'i ke kamailio pne ka awiwi. nui, in9 he mea . la ua | Piha pihoihoi ia oia msv na, : .ano a ilKiu. Mahopo iho oka pau ' ana o ke kamailio aiia a ua hololio Arabia ia wa i hoiko mai ai ka Ela Haknna ia. Keneio i kekahi moa. i hoohauoliia a L ko Kenetc; noonoo, oia hoi, ua ike aku ke koa hol»li 0 Arahia, , na kalii he eha a elima mile ka numio m ai ke kjekiena'i aku, he kaoo ona Naita Kuropa e hele ae ana.ma ke alaloa. / i

[ Alaila, kamailio mni la ua Ela | Hakima nei ia Kenoto: ; Ano, ua hiki mai ka wa e lioo" ■ pili kōkoke loa mai ai oe ia'u. 0 ka'u alahele e holo aku ai, o kou alahele pu ia e ukaii mai ni ia'u, Aole o'u makemake, e kaawale aku oe mai a'u aku a huipu hou aku oe ino kela poe Naita Europa."'

Ua kamailio mai; 1» ua Ela Hakinia nei i kola mau liuaolelo me ke kuoo ia Kenele. Ao ka vva mua 3oa hoi keia a Kene(e i ike ai ia ano maluna o ua hoa'loha kahuna lapaauneiona. Me ka wiwo ok; no hoi iloko o Kcnete ame ka hopohopo ole, ia wa i pane aku ai oia i ke. kahuna lapau: * 0 kela poe kanaka Kuropa i ikeia aku la, o ko'u poe hoa'loha ia. 0

lakou ame a'u, ua paa ka makou h(X>hiki. e kaua makou i na poo na lakou o paa pio noi ke kulanakan" halo hoano o leimilema. Ma ka hi e hele ae ai ke Koa līemololo o ke Alii o na Karistiano, malaila au o heīe aku ai, a o hookaawaie aku au ika hao mahina kihikihi o na Mahometal" "E ka hupo," wahi a ka Ela Ha_ kima i pane mai ai ia Kenele. "0 ka luma mtia loa a kela poe Naita

je li.mu imi ;u maluiw ou i ko lakou [wa o ike m.'ii ;u i;i 00, oia ko lakon ; luwwi aua mai i ka niake niaiuna [on'.' ? _ " ! "Anle a'u hopo"h6po no "ia mea, Na'u ia kumuhana e hoopōnopono. Aoīe au eae e hele hoU akn ma keia hnakal i hookahi ]egrte m!Ū keia wnhi aku," i pane aku ai o Keneie.

" Alaila, mamuli ānei o ka lima iknika. e hiki ai ia'u fee hookikina aku ia oe, e ka Naita Sekotia hupo, e hahai mai oe ia'ii?" i ninau mai ai ka Ela Hakima ia Kenete.

" Aole pela, e kuu ho<T.|>ākele niaikai. Ua aie nu ia oe no ke ola a'u e ola net i koia wa. īua iiole au 1 paa malalo ou ras i'a ano, aole e hiki ia oe*a o kahi mau kanaka e ae 0 loko o keia hnakai ke hookinana mai ia'u no lea hele ana'ku ma kahi a'u i inakemake ole ai. Alm, nau an i hoopnkele, no!ai!a, ma kahi au e hele aku ai, mnkik aku no au." ' "Ua pono. A e hooknu oe ina kaula kaohi o kbu lio. Ua ike oia 1 ke alahele ana e halihali aku ai ia joe a loaa ka puuhonua o ka palekana,'! walii a ua kahuna lapaau nei. Ia wa i o ae ai oia i kona mau lima elua iinna, a hooiw ae la oia i kekahi leo kani kapalili. A o ka manawa no ia i haaiele mai ai na koa,holoUo Arahia i kahl a lakon i ku uio ai, a lole aku la ko lakou mau lio maluna oke kula one raa ua wahi he lehulohu. U.a like keia palamimo ana'ku a ua poe koa holo lio nei me he mau manu la e pukaka lele liiiii aaa ma na wahi he nui. A ma ia manawa no hoi, nie he

moa la ua paia ae ko Kenele mau maka, ike iho ia iaweia an» oia o kona lio e kau ana mo ka mama luii aka launa ole mai. Ua hiki oU> iaia ke h«iomaii»|Ktpo i keia holo launa ole'maia koua lio ē nee nei A oka pahu hopu aua lio Arahia nei e lawo ana iaia, aole oia i ike. Aoioa pau.