Ke Aloha Aina, Volume XIX, Number 66, 4 April 1914 — HE KAAO HOONANEA -NO- LOSINEHAMA -KA- PUA NANI KAU I KA IUIU O SEVILA -A I OLE- [ARTICLE]

HE KAAO HOONANEA -NO- LOSINEHAMA -KA- PUA NANI KAU I KA IUIU O SEVILA -A I OLE-

Ke,Kaikamahine Kauiana o Losinehama, no kona halpule a kupaa mau oia ma na hana pono apau | 0 kona makuakane, he kanaka Tui r«ke, he kahuna kul keleawe, o Ab enera, kona inoa. Iloko o koAī manawa wahlne ole, lawe ae 1a oī: ta Loisa i wahine nana, a o Loslnehama ka hua mua a ko laua o«u. ■ I ■■ ■■■"■■■ - •■■ : >f LOSINEHAMA—Koena He inau makahiki elima maliopt ike iu ae oia ka nnpepa ka olole kahoa a Seremanedn Pindasc t ka !ta!ia, lie keiki maikai a ta«?ānB flo kona ni, a oia h'ookaM k» belui;v ma ka_ papa o na ka nakn maikai Europa apuni, a «ia us oieio kahea ia, ma ka iiioa o ka P.uuku. "Ekolu malama i koe, ama ka Monede mua o ka eha o Inal&ma, mi k» hora ekolu o ke o ūa la )a e kukuhiia he ahaaina nui na Seretiuinedn Pindaee, ka Moi o lalia. Oif hoi, wamuM o ke kauoha a k& Mo ia'u e hoolaha- aku me ke akea Uok< o 'iwnnpepa i ka aliaaina a ua Mo uei; nolaila, na kauoha ia ka Moi ua Kuhiua na Lunakauawai kiekie na Kiimina, na lii koa, niai ka Mpjor a hala ae ilunā, ka.poe kaolnna ame na kanakn i koino iīoko o ka helunn o feu poe hanohano, ma na aupuni a [>āu iloko o F.uropa, aioe Asia uui o na'lii knne wak l no, e hiki k,< hele mai' ka mana-wa \ ka\»ōfeifi < like me ka niakema)te o ka Moi. OELON ANEDERIA, Xo ka Mpi Nuil A ]abt ae .Iā keia olelo apuui ka ma Kiiropa, ame Asiia la manawaj kukakuka aeik o Haiikesila me Losinehama no ka pone o ka olelo kahea a ka Moi o Italia m« 0 kona Puuku_ la, a hooholo ae la e Losinehama e holo o Eaukesila ,e like me ka olelo hoolaha a Mamua nae "o ko Rftukesila hlsf< ana i'Ttntin, kauolm ae ln oia i kapa wnhine penei: j |. "A puka akt(, wau aklj. o '&p i kaua pa uei, be j)ono e boopaaia k|t ■iMiia mahope o'u, aole aku )js- - oloko nei iwalio, uole hol ko waho mai iloko nei, » hiki i kuu ta e hoi mai ai ma .ka ahaaiua ruai v ft|aila, lienao; nolāiia, o .ka hmv.o|eloj.ifl mauawa 'Abenera', aia hua nowaho mai, alaila, e wehe\a £e pnni o ka pnka pa uei; j>ela e jstino ai e maiamaia kou mahihii» a hov māi wau. ia oe ame na koa wale iho 'no neia mau mea, aole i kekahi aiea e ae." A-iauhope iho pia »iau la, i ke Ip,koke iki ana .akQi .nala o'ka li.ele aku la o Raukesila ia Ttalja. A hiki i ka. la ame ka hora ō ahaainn a Seremauo<Ta Phhlako, '{sil 'huiia «a li«a ni pnn maloka o keleiihl hale mii hanohano, i h|ki «ku ka hnina hovrtoulu $ na hoa ai i ka ekotu hanen, ua hpouohoia jir hoa, ni uia m uoho e hua.il^ko 0 ii!j palapala pakalii. T I;rt uiaiuwa' o'W hoo&akn an» e noho mn ka pajtsrā!iill, all o SemiUneda ma kep oo o ta papaaina, av ka makaukou nnn o ria 'hoa ai, (\la alaila, haawi ae la k» me iaia ka j>&paaina i ka pule i« Kaukesiia HoUiela, Apuu kap ule ana,' a miumw o ka ai aua, lawe mal 1« ko Kuene miī o Seremaneda i n* iim, s ae la »loko o ke kiaha o k{Ra hoa k|psi> ho». " * ■ 1 A hiki i ko ffaukekiTa hnK iho Ta oia i ka Vaha o kon& Tki- ; «ha iialo, w wa, kn ae !a R§uk.esti{a ihuia, a o'.elo akū la t la , ino ka i aku, ke Xlii uaini 'kn ' paaina. iyamua o kiin h«opultn" «ku i ka olelo pn, * hoowaikai mai <h; m'lu." . j 1 mai ia o Sereuiawe<Ta s *TT» T)oouiaikai oe, nolaila, lie ihhio Viou' * hai aiai i kaw olelo ias\i& o'u " I aku la o ko'u iko Hua aku nei i ke Kuene nul o pap&aina e latr« m&i an» nw m taa» » i ka niiiiui *a* «Md Bei &«W<t . , < ■ > -if?i

law« aEtff{N|C?MiH #"wau e pono ai e haī jt b-.y AUi, he pono fce hookua ae keia papaaāia haaphaaol | 4_ike ihola ;ayri v maneda. ua pono ka o1e!o s liooHolo ae la ke Alii &ba' B %i, e ae aku i ke not JfoT»eln. i o ana, iuu aaa, 'ia kiaha mea itm o na-boa ko Rauana. Aka, 11010 oli ua Toohia ntf hoa ai i kn otia, o koe wale no iH uui loa iho la ka ona aßa te#lton o na hoa ai o ' : SaUk«igfov 5 ka waiiawa oka hoomnieleho ana ilko. - * Olelo ae la kela keia o na hoa, # Kapani)kha'f ffltf'EQai nei kakoū i ka ah&aina a ke A3ri, mai kahi e no ke kanaka- ana i na trahine a kalcoa t ln>fe apāu na la-ahaaina o ke. AKi. he 't«toikninanifllima, aohe nao ai i kap apaa.'' A lohe'Ke!tsfiT o t»a hoa ai i kela Olelo, al&Oa, olelo ae la hoi kekahi, w A6je o*u tt»ln'Qī ■$ lele hoi ko'o oiU no ka'u walime, no ka mea, hē ~ifahine maluhia nok aū." - A lohe hoi kekahi hoa ai i ka otelo a o knna wafeine;'ofeTo £ela noHoi kekahl i'ke kupaa o kaMi lFakine; pela v pfcepine 'na e olelo ai, aka hoi, o Ha-okwila, h« mea ma&ai ole ia 1 kona nsanao, a he mea ehaeha no ia i kona" naau. A no ka ho<¥puka pinepine o kela i kfek \ssZi; o k« Maila. ko mai 1& o Ssfetoweaa poo" o ka pakai}ksiV, mal te i k*riā nā -hoa ai, me ka 1i aku pēael: «* <S E ko'a »«iirh<« ai, he mea usu4oa n«?Ui 'S6kO ki onkou olelo pmefāu«" iwa Ho 'ke 'kupāa ame ka a o&kou; nola--1&£ It«^^te!a : 'aku »eYwM'iii" oiikou, 1 kekahi o a«io ia-\i WkB- feinute olelo 't&»)"keka)ii he ku|)Ālf osft;*no ka'mea, iiofco ō 'ko*u maAi'la?i"*i9)l»6 nēi, ina °Wu e tu imnB o wirl&il&mahirie lrupa& o ko'n'aina M;W#tilii nfn!e tnftS tekou tae ka hn«gJM6 We mai tam **hit aku, & ©wsSrsr!ft ol ma ka %<HMral«**te ma k$ th n«i, i like aku koowalewale katrtBna i» lana tne~ oia kekahi watnaWlidfl«&ifta ē $Hst> roai oia he «Ipaa, pomaikai kon» te»paa m& Wm* eha ,®hW W ■ l: Kna, ekolu ho»paJca ana" 4 ??tei keia me«. plflbqa nai I<>h ia ia a no kona wlnhwi mak a **<*«, i «ku fe akn ism o - ' : k* Alii «««».%» h« W* cuj. o oe i i k«&sJū ao wei i e ole i >ia hoi ke wahine i makewak« ole 1 e P*«ū ai ia oe, ft«>le oe i e ik7p £*. i k«kabij k^a; nka, U«s^xa - ole\o \aena, Ā qo ko. ana i kflk Wn*aaiWA ittfaaa 'o"^^piy aniP Haue aolē he ra,biuiB o'u apnni ka ° WW,T» W* lt*i wRi. e hele r 'hl >nt? i« a ke oleīo no? ***** e 1ik«» we kau hiv,ika>s\ fet>« *am*i |*aa!

fe h«oyale*aJ*i kela wahiae, a i puni i ill&Ha, noa mau loa ia -waiwai; ak»fi;oV i Klo kela waliine ia'n i ka hoo««tīevaje, aole e mau i kona kupaa ana, alaila, o kou wniwai paa, ame kou waiWai lewa no'u man loa," I aku la o Rauk«sila, "Ke wa« e waihoia na waiwai paa ame u& waiwai lewa o kaua iloko o kekahi pālapala hoopaa kupono, a wailtoi& ma 'ka lima o ke anpuni i pili &le ia kaua, a he hana ia i olelo aeilke' &o kou hele ana e hoowalewale, »me ka loihi o kou manawa e hoowalewalē ai, a kakauinoa aku kaua aatalo o ka palpala hoopaa;"ame ka DleJo aelike, alaila, e manaoia ua knjaa' man kaua ma keia knmu hooaaapaa. rt ' I A' ike ae )a o Seremafaeda i keia i ilelo he alaila, he mea emo>le aa ,ae ae la ke Alii ia mau olelo iaa a laiia. Ma ke*h manawa koke 110, hanaia tekahi olelo aelike no ka' hoowale-ī-ale ana, amne ka manawft e hoowale«■ale ai, a kakauinoa aku la lana ma la m&n palapala nei me na hoike > laua, me ke paiia i ka 'hoailona pai > ke AKi, a laweia la |tnua o A.lesanedero ua mau palapala tfei, Va Luna Vdlau Wope Nni o Ifalia. A ike aku la o ua hooio ponoia ko lana kumn hoopaapaa, iilaila; olelo aku la oia ia Seremaaeda, "0 kela wahine au e olelo nei he wahine kupaa, <\ kau wahine raare ponoi 110 ia, a no kou ike i kona kupaa iloko o ko maua mau la, nolails, wftu i olelo kaena ai me ka maka'n ole, me ka ae akn e hoownlewale cve iaia,"a nrr ia knmn hookahf no, ua waiho aku wnu me ka naau kaumaha ole i ko'u waiwai a pau ma!a--!o o ka "palapala hoopaa: a ina no 0 kaH oJb nei ke kumn e piliia mai ai, alaila, e hokuu no wau i\uu i>la i&alnlo o ka palapala lioopaa a aeilke hoi nok e kupaa o na wahine la a'u." ' "A nolnīla, i ko he!e ana e hoowalewale, e hiki ia'u ke manaoio ole aku. ke hoi mai oe a ote!o mai, ua ?S:\i ua wahine la i ka hoowalewnleia e oe, no ka manawa arf e hoowalewnlf ai e like me na la i haiia maloko o ka palapala hoopaa, ke hoi mai oe me ka olelo aka, ina i hoi mai oe iaai koa aua me kekahi houce"T"par snaT Koua ktno a iu>ike ma oe ia mak'ou, alaila, e mawan, ua pnoi io na wahne la ia"-ioe, alaila, e olelo wau, o oe ka oi ma ke āo nei i ka hoowalewale ana e Eke me kau olelo kaena, alaila, aole #ati e kanalua i ka ae aku ina mea 1 'waihoia ma ko kaua palapala hooP**" Mahope iho o kela olelo āna, kakau iho la o Kaukesila i wahi palapala hoike aku ia Losinehama, petwm K E Losuieliama—Aloha oe: Ke" hot>uua ia 'aku nei o S>eremaueda e hele aka e lialawai me oe maloko o ko kaua pa, e pono ia oe ke hookipa iaia uia ka hale mffikai o kaua, » e iaia iloko o na la he umiknmamalua, aole e oi aku, aoU» hoi e emi mai, e like uie kou malamalama aua ia oo iho, peīa oe e ai laia; o ua uaea apau ana e makemak'e ai, e pouo ia .0 ke hanwi aku. 0 mea upau aua e 1101 aku ai. e kooko mai oe, aole hoi e keakeaia koua noho aua maloko o ko kaua bal< Apau ka RankesUa kakau palapa- i a ai 14, kakau aku la oia i kona iuoa loalalo o ua palapala nei. • I »ko ia o Raukesila, "E Serema»da e; ua kakau au i paiapala na joBinehama, he wahi jwlapala e holas aku «na ia oe, me kun kauoha iku, e maiamapono ia oe apau na ia t» «mikamamahw i olelo ia iloko o lta palapala hoopaa." Ta wa, lalan mei ta o t Mk pal«]>al, nanīi i!io n il(f īn fc« Alii. «« haawi pau o Kankewla « lioowalew&le ia Vana wahine, I akn 1« o <4 0 keia pal» - pala aSi, e paa no w nin kon lima, a nau ponoi no haawi akn iaia wa konn lima |y>noi, A i hiki\x> 0 V» pukii j«, « t kikeke sVn 01», a ina e ninaaia mai k?* hna, «laila, hsi akn oe, ' AW , nera, > komo'op iioko" !a po iho o ka Ui i hoomaka ai ka ahaaina, komo ae ls auAO ua Wa ai apai"! ilpko 0 kekaM fc»U> hnlahula n ka piV!»nnohano, k.v nnf 0 eiln 3>>lp i Kele. e !!ke no m»«. ! ka manawa c hn\nhwh nus, a ho- : i>maha la, pnka nku U AHS wtnsufth maftoS;o ae o ka 'hale hulahula me kona mau hoa he 11 ui, a nohi> Iho la itsrns o na noho niawaho 0 ka !a.fcfn 0 ka hak mahina, w lakon hoi « wale ana aw ua Ahi iwi. I akM la « S*rtMa4Jt* \ n* hvia ' iaaa, "Ua haawiīa mai ia*u o iiAiaa, e iauMi kaa«j « IMI« * hoowali? -

——= . . . — wale, a nolaila, ie mea oiioii nud loa ia ia'u, aolep aha e hala la o hoowalewale ana, e Ike auaaei oukou, aia keia Losinēhama ma kuii Hma i Italia nei; he mea pomaikai loa no ke!a wahine kupaa elima mim\te.""" Aka, i ka lohe nna aku o Ēa«kesil/i i keia mau olelo, he mea ole wale no ia i kona manao. ' I kekahi la ae, holo aku 1a o Rerptnaueda i Sepania, a i ka hiki ana aku mawaho o ka pnka pa o Losinehama, kikeke aku la, ninau mai la ua koa i laua ia Vati, ko ka Hale Alii mauk oa, '*Heaha ka liua?" "AbtoeTa(' wahi s Sel-emaneda. la manawa, wehe kokeia 'mai ka puka, aia hoi e ku ana he keiki alii maikai o ka helehelena, i npiopio a nani hoi. Nnau aku la im koa, <r ßtaha>kau?" "I hele ruai nei wau e "komo līoko 0 keia pa," wahi a ke Alii, "e halawai pu' aie ka īīaku wahine o keīa pa, ka niea h'oi uana ke kane e noho la i ītalia, ma ka papaainn o k« Moi 1 keia mau !a," I aku la na koa kiai puka.' 'Pehi oe e ku ai, e heTe maua e hai aku i ko maua Kntiiina sa" oe, n nana e hoi gku i kona' mea mn!una iho. o na ka mea maluna iho ona e hai aku i j ka uiea maluna iho ona, pela e hele | papa aia hiki aku i lee kuwa wahine la na ua kauwa wahine la e hai akn 'in | Losinehaina, aia hoounaia mai kt* olelo ae ia mana e komo oe, alnila pono. w ; * A pau kek amailio aiia a nn kon me Seremane<la, pani ae la ua mau koa nei i ka puka, a k\\ iho la ke keiki Alii mawalio. H«ie uku la kekahi o na koa kiai puka e khai aku no kela keiki Aiii i ke Kalianaa, a lohe ae la na Kafiana nei, laweia. aku la kal ohe a hiki i ke kauwa wahine & Losinehiima. la uuuiawa, hele aku la un kauwa w&hine nei e halawai me hma, me ka olelo aku, "Ua laweiii uiai nei ka lohe o'u ka waha uiai o ka Luua Kui o na koa, ua olelo mal uei, he niaAUiiu aia nmwaho o ka puka pa, he keiki inaikai. ke keiki Alii o Italia, ua hele niai nei e ialawai pu olua." Olelo mai 1& o Loainehama i kana kauwa wahine, "E hele.aku oe <? haī aku » kun oielu u kn Xjuh« Xui o na koa j e hele ponoi aku oifl a i na keiki ia e kipaku aku iaia., aole i makeinake

! ia konn mau knmiai e |keirr pa." =,3«-|^,..-Hpl<> »kn !a kanw*^ ! ln v kfl T.ai>a kTa p Hkp T«os>!ticttantn. ' Hplc aku !n ko ko Koft Kn?. ft oMo nkn ln i o Ttfth"n, o 1!ko n\o ks o»tWV*llli waM iaia, rip k(v 1 «t\i, ke 1 kimohn inn w«i ke k« wsha o kana knnlp* wn Kaiia «k» Hn or *»« ww»«, >r< tnai * kipakw «kn In tx". o Vo w«ko« A>li kon wian malokd 'ō TByj|>£ 'lMn nini nn r>*t. k»*w i la'w A'toKf o ift wmīMiwa. i k«na rM« i k» Ytootnsi a*i)s'f I«nM fasip St»-

#110, a pfflW , hoi k nei. £-pe\& ptib* / e - ko oSe!b a ? ke ai, a ke ai loa nei wf na thai i teia maimwn. «*J L&>ii 4< He maia la hoi ke kanaka a [la e bna-ai, o ka hua mai no ia." y hoi ka oukou e a'u mai XDai nei, he mau heleheko'u ina miimte i hah &k&, i kein wa, un pnn aku t. phlofefft nku in mnu helehelona kaumiaha maiiuna aku o'u. a o kn lianpahoia nei ma ia wnhi iloko ( Wft, BfKtttatlli 110 in o kuu ike ans aku nei i kekahi mau wahi ao opus ke kupauaha ntri wale, oiai, v ar ana ilalo, a i ko'u aea ans hoopuiwa loa ia mai au, « i?ko'n nana pono ana aku, me lu anea'ala no o ka honhnnnu no oukoi: kekahi mea okoa ae mn*ahc £Bf?Oß6r, a jtift ko'a nana pono ana aku Sw jrahint ua wahi no opua elua ala l« i&0 he aia, ma ko'u koho iho, eia af aa haiīau arat> nei o oukou ke huli hoi Biai nei r\rf ka aina hanau nei. fen nohn īon īho paha i kn nina hannu nei, n i ol<», "ma ka pufta no alia o kā hfele, ia wahi akn, īn wahi aku, fi no ka men, na ke no onkou i ka han«U mua ohnkon, mft kana mefi 'e'pan ai, aohe men nama e kaohi mai e pan ni. 0 oiai, he otelo paanaau loa iā i ka hanau"miia o oukon, a i fca o*i ana o na Mwi rt Pipihiena, aohe mea e m ai a hila i ke ko nnn o konn mnkemuke. Nolaila. e a'u man keiki, na keiki hoi a kuu pokii kaikunhine i h'alin aku, a oukoq hoi keia e ola ne imnn o'n ko oakou wahi hnlumakua--i ko< iho. e hoomanawa'nui iho no kākon pela. a malja o hoi'mai ua hanaumuii nei o oukoji nie kp wahine a oiikou e like hoi me na kalioaka o'» i ikf aku nei e lele pun-o ae ann mp lif manu Kaupu a!a o kn moaim. ī ka pau ana ae o ka lakou mat olelo ana, ua hoonnnen wale iho k no lakou a hiki wale inn horii kupono ka hoi ann e hooluolu, n hoi jiu aku la lakou e hoolnohi no ia koonf po akn i koe, n ma ko lakon puoh; aia ae ma ia knkahiakn, he maika 'wale no lafcon apu, a nn ka mea, kahi elemakule nn 1 hoi nkn ni e ho oluolu; o kona lilo nkn la no ia m< Niolopna n o Welehu ka malama. I ua wahi elemakule noi e lilo nn. |i ka oina aioeuhane o Niolopua, u , halawai aku ln oia me ka uhane liasa..keiki, a i ka ike ana nku o k ! uhane o ua wahi elemakule nei i n 'helehelena o ke keiki, ua lele. āku 1 oia a puili ba !ima 0 ke a hori aku la, me kūin man olelo, i hoi'lo: mai la kans. aole, nka, mai liopoho po oe, 0 no ka mea, i keia lioi ;ui; aku a'u a hoi hou aku, e hoi loa aki ai i&ana a hooluolu nsv iwi i ka ain# hanau, a ua loaa ae uei ka'u \rnhuit he wahine Hapsv-Paniolo a Hnpn-Wa-pH Hawaii, lie wahine luii nn'u i iia loa ai, a he lioea aku ana nu imus o» aiw ka okana e noho nln inni? ott e ka 110 ka ike ann ia oukou apsiu n hoi mai uo, iio Ounnu nei, oiai; 0 kn aina hanau koin o k;vi wahiue 0 Gjintn;i, oiai, nn komo mni L iloko o'n ka hnlialia aloha iou, e kui: in&lwa, a ix-ln a\i i kono nku rvī i ke hunoua wnhiiw 0 holo aku 110 TLiwaii, a ua ae uiai 110 hoi "keln ine kn maikai, a o mana no ke holo nkti an:i |6 ike ia oe. I k« pau ana ae o keia mau olek na haawi n»ai la ua Pipihiena nei i leoaa aloha i kona mnkua, a nalo akv 1« me ka maopopo ole i 11 n walii eie mnkule nei a hoa-a wale iho !a nr kft whane o ua wahi elemakule nel a puoho ae lā ua wahi eleiaaknle īiei, eia ka e o ae ami na kukuua olino » ke ao. īaia i puolio sie ai uiai kona hiannn ae, ike ae !n oia i koua po<> noho t uonoho nui nmi ana a e kuke nni nn? hoi kekahi p*M? a oiai. nia ia wmm - ao, «a hele, nkn kekahi o kona m"v k«iki ik a inwaia me ka Im*s suavi wahine, oiai no na wahi elmakuk ala e ana ma kona wahi mo*. <> ka lsksm i'a o ka hoi ana mai oia kakahiika nui, oia no ka mnnini, ke kmno, k« moano., ke poopna. ka uiwpal», ka «awa a mo kekahi amu i'a e se, a oia ka ua ohana keiki n«» a Mahuahua 0 noko ana i ka puleku, i wahi ko «laala uo lako® ia kakahiak«. t ka «M o ka fa. na hoom*kankau »ho Is ka papanina e piihols « n» wftoh no >\ luhm mo nn on< a ka īTawa». .1 ka «a keik' nw 1' akn ,-u i ka makiiaknne 15 Mahimhiia e! Hele uiai kakon < «i, wn k* āi la, uh makankau. J ku la no hoi koin Hwna a ne? ak? 1» ♦ ai iw* a n a i h,vm\skanksu »i W ko lakon )vains kakahiaka. 1 I* lakou i «oho iho ai malana o k( pa&paaina, Hoona&ikai īi\na ae 1«

w«Ki Mshustiu.i r,o kr9*in» »«a. »o n« haav{s>ii svn>Mik?ī a Akna t bflswi m.-vī ,-•>!. a ? K>iV«Vo i«;u ai ; la i><-> ,-i lvi r.io aln - j\ai i hoikeiko m«t iaia wa K.> aWahi i bai« «ku k. An;«if. A hsta wi !« f:\kou v.ei a i Vn m»arix *rs», «s l ha«t«> *fcn H

'ak.m s h<>rthwtw o w-niw«Mk» «o l:s * ih&^ ? fc? knV?fedhtV i«* ■«* oV o V»» aw* l«fw i $S|js aar »s> M sM>Jt « l»axīiia i ««« fcfc vh> 1 Hafe sVo fo } % *A«*k>li th> feot īa ik « , ***. , - ; ' ****** i--.- - '?» ;