Ke Aloha Aina, Volume XIX, Number 68, 24 April 1914 — HE KAAO HOONANEA -NO- LOSINEHAMA -KA- PUA NANI KAU KA IUIU O SEVILA -A I OLE- [ARTICLE]

HE KAAO HOONANEA -NO- LOSINEHAMA -KA- PUA NANI KAU KA IUIU O SEVILA -A I OLE-

Ke Kaikamahine Kauiana o ban|a, no kona haJpjiTe a ku§& mau oia ma na ha'na p'ono āpau. 0 kona makuakane, he kanaka tuM enera, kona inoa. Iloko o koi» manawa wahlne ole, lawe ae la M % U?s& I wa!itfle ru(na, a 0 hama ka hua mua a ko laua o<ut.;; A no kiia ulelu a ftcremanf-fla, TjeF<? a ;iku ia ke kanwa, \ißl hookah; _ 1.-°ir>rshoa nnfp ka" hapa, "ke lnawj(lr mai ke Alii iro,~ filailn. 4 fa o Rerenraneaii 6 te'kSnWa ka • ■ r> ī.i «i kiiiia rt ea ho!o" m.ii ftij me" ka hoohewa lilo ke, Alli iaia 1 ' i ■ na,.no 1. i i k ip >u • jkn 5 f^a lee Jra"v, x la manawa, V>Ī. m 'l i. .iltri Tj o >■< < ' kē wa e! -e ke ka'nwa !•: i oe pela :t V»; •.mi wiiu," A lohe ke kauvra > keiVTeo, i i iio U oia . k«f3\- a i le , l lik'.'aku U <> - n Jf\r,ne. a >si a «ui iho la me kj ».r.w»r. ~j _ J tku k n t,hope alio r ._ k,A \| ; , liookii i.\ai ifa oe hoa i s i.i'u, uo ko'u }U4Ī i k'n mo no'u. i t » ir mea. kahea mai ; . i \ ;.u ia oe <• V» ee niaanoi, ī !iar .■l.u -wau i U.i.:; ninai' a mana':a o * aiu tii i_ o hooniaiKni n,ju oe a'o ame kou manaoj>au lioi," s ' "'~n maikai oe " walii a ke kau«n. "aka, he mea .u > > uo ke Alii ke ole -j lo mak" „ , * -r ' ] -"Ae/' -wahi a Serenfaneda, ioiei kau-ike no'u, he oiaio, he. hana,; nui ka'u i hiki mai ai ma Sepank aei, a ua ike iho nei wau .i ko'u kaamaha uui aaa keia' meb. No, kfl 3near o ke kane a ka Haku wahine o oukou," kekahi o koti man hoa ai, nana i olelo iwg«n& o.naakou'iloko o k« makou ai;iie wa3jine kupaa kana. A no ia meH, o%riu ka'mea mea nena i aa' skti e helP mai e hob- j walewale i «a~ nd,.lor Haku J xpahine hoi o oakou; tio Jift mea, ua 1 ike no •««m, ame na mēa e ae ma ko'u j aapnni, o"WBti no ma ka hoo-' «walewale iloko o ko'tt:man la. <l Nolaila, ma keia niau mea, ua pili akn, a pili mai maua ī na waiwai pka 1 ame na waiwai lewa o ihaua, ifta Ua' puni ka Hakn wahine o oukou ia'u alaila, e lilo ia'n na mea apau o Ba\i-' kesila, a ina hoi i pun! ole ia'u alaila, e-Hlo ko'u mau mea apau īa_ Rauke-' ■!ila. 1«? umikumamalua nae la i haawiia mai ia'u e hoowaleWale ai, 1 Nolaila, ua hanaia he palapala ! hoopaa iwaena o maua, a ua kakau : iiioa aku maua ma ua palapala ho'o- 1 paa !a. j "A i kini hiki ana umi noi inaaneī,. nolaila, ua ike maopopo io'iho i»ei! wau, he w ahiue kupaa »o koia, a tu> j keia uiea, ua, kaumalia io wau tio.j ka lilo o ko'u mau w&iwaĀ apau, ] ka mea, he uuku na la i koe, ! la na mea apau i hanaia ma ka ■ hoopaa, oia ko'u kaumaha . e uoho nei. -t ■■:,.■■!.-•< "Aka, ina he mea hiki i ke" ke Alii wahine ko hoomohala i keia makn kauniahn o'», a e kahi hoi i keiu ( nkana k:vumaha mai (>'u «ku, alaila, 0 loaa ia oe ka powaikai ame ka hanohano nui i oi aku maniua o ka Haku wahine ou. « hiki i ka aoao niau, o ke ao nei." . " ' ' , T nku la ko kanwa,' 4< ok hol ka*u ninnu aku ai ia oe, alca,"h? mamio okoa ko ke Alii nia ia mea,' nohnl.a, ke hooinio ak\i aei \tī«i ia oe no kiin Hnku wnhio*, o ka oi, koia kji-.' naa ni.i ka nonna uei. nka, e loaa ana uo īa oe ka pimo iloko o ko oluu lapala » e i><unaikai wan, nka. e loaa ftna >ie pslik?s nui | no'u n\a keia fcopj | '■Nulaila. ke nir.au akn inn wau . ia ot\ *aUa hik a o ka lioouuo ana n» kmi laUiia k»no ine L»ssineh.i ma i oleloia iloko o ka olna iīalapala hoopaa." A no ks īioiK" a kt> k«uwH,| i ia o "Aoie i U»i A ' : \--add

IS' ka lioike a'a e hai aku 1 i ka mea i olelo ia, aole i tja liio ka waliine ia'u i •, ewaleia, ke hai aku ole j pili ma kouo kino; i lo' ka mea i olelo a, a te- ] īoea ina kona kiuo e pili ] ke kauwa 110 kai ike iua leV kauwa, ''E li®i oe, no ka i $&ika i una oe; e kali mai i ;'i keia kakahiaka mawae- i iora o ke a me ka }iora ekahi o ke L hiki aku wau iloko oia oWau ia manawa, ua nele k k aku la nolioi o Serematieo ka Pwalu no nae la i koe, pan ka ma- » ia ma ka palapala hoopaa. |jwal lieie aku-ai i ke kuai i'kona Ilaku, hoi aku la oia fea liale, a hoolale aku la lawlawe malaio ona e hano ka aina kakahiaka o ssa#f> "" lnēa ai ) ' awe «kn i na mea 'apau ma kS" a aiiho la ke Alii wahine. mau i ua kauwa uei īua ana i kona līaku, aia o a ke kauwa e olelo aku ai e pono ia na ke Alii e hooko Si mea e ko ai ka Faua qklo ae Ta k« kāuwa īi omowaina, a ku inaluna ..0. i uu iho av kona jTaky ke kauwa, r, E kuu Īlaīku, ko'n noho aua mala\ō; o Jia' Malni'ieōua. mn ka*n oihaaa 3*PmĪ!ftijwno ke inu paua i elua "kiaha o ka painft ia ai na Haku i oi ou, a peīa mSū īfa rula maikai. NolaVla, he pono ] ¥HsK*2ftAku ke snu etu» i ai oe ma "lea papa lielu l kiekie o Ice aonei." j sona Haku, 'l 5 ! kejkauwa, | Mhi» i olelo mua ole mai ai ia'u e palua ka inu nna na kialia wainnf No ka mea, uau no i hooniaka ka i hooleahi kiaha, a i}?aha. mai jnei keia oū?" r I aku lu ke kauwa, "Aole wau e ; :;;^ maaawai IaNH ae la o Losin<Jr, ham% eluiv'Jri3bp waiua, a inu iho la mamua o kona «i ana i na mea aū • lloko n ko &e Alii wa e aiiia ana, loohia iho la .oia i ka malohilohi, a kau mai ia iia hooimaka o ka ona i ke AĪii, no ka Bgffi. tia.komo iloko ona «iua kiHha manawa, liooki » la ke Aiii paiaa ana, a kau iho ia ka i4s|POs fmij|Biktna ona. I ka pau aa§ o ke *kauwa lawelawe ana i jgs&£fesn&,.hsle aku la ua 'kauwa nei o ke Alii e moe aua, hoala §ej£me ke kaliea ana iho, f E Losin«h£&B,l :E Los>neiima ? V' Aole nae he ka hea kauw&, l&le i ala ke Alii wahine. ■ ' ■ Ia ~ nianaw||~lawe ae la ke kauwa i ke kouio, o&ka ima ae o kona Ha- j •ku, a la aia ka hale haua koiuo, me aku o ua kauwa uei i . ka kowo, ''Ē hdna <>e ] i kouio > iike. me k36i* komo, e koe aki* oJi§ja kw«. i Jkojuo hou, a. i loaa uku rtui." 0 kwa no kft i loaa ] »»ua ia laua la i mama'i, a }wnei uo elelo hoohiki ma-1 iho q { i»ajeia ana, oiai 1 "E paB t^P^k)'kolno mn ko kau;i raau ia uiai o kaua j aku, eia ,te"kaawa!o u kola kO®so tog"li¥ija aku, aia a ] haote l k-n Tiautiu?i, -1 il«. e iē kaita i keln konu\ i oie ai e j6s\anima o ka !iina i k« hoailona niaopopo no ka haas|lyffitab aua o kekahi o kaua." Loainelianui i iluin» n#e ia i 01010 4U{xhio i^gjH^saua. 4k f«i> uei i ka htunua, . h(Hb«,|^ii, la .ke ktmw« i ko Jfc;oiß.o, iho la. uia ka Unsa Ā ' fnv,! ae la ua nnia, « hele «ku i* * Js* l*ua i 01010 ai me Iphni ai akn la lau*, 11» S«wnap<Hla i iko! mH ai £ hol«faku au<\ i| k« ia e lqL, kahi sw * i«6R# kauanah» ! s i M k««w%.i lj|kī aku ko iM»-1 ak» oia, "Au l®** i« oe ka po nui : k*. ka e iP&oo I oHow i hoik? »o

ka lilo o Losineliama i ka hoowalewaleia e oe, oia keia leomo. 1 ' Hahai aku la oia i sia mea apau ana i hana ai no kona Haku Losiuehama. ■ A loaa keia mea mko Sereīuuetla lima ,haalele iho la oia ia Sepanin, a hoi aku la i Italia. Mamua nae o kona hoi ana, kauoba ae la oia ike kauwa, <( Eia wan k« hoi neij a i loaa io ia kaua ka pomaikai, ma keia liana ana au, alaila, e ike auanei oe, e aialamaia ana ot> maloko o kekahi hale hanohano i oi akn mamua o kou Haleu wahine apau kou ola aua ma kela ao." i Ia Seremaueda i hiki aku ai ma ke awa kuiuoko o Ilnlia, ma ke kakahiaka o ua la nei, oia uohoi ka la liope i oleloia ma ko laua palapnla hoopaa. I ka moku e hoomaka aku ano e ku, u-u ae 3a ka malamamoku i na hae apau, aole hookahi kaula e koe, e mea e hoike aaa i ko S«reroaMeda olioli uo ka lilo o Losi»eban\a i ka hoowalewaleia, a he mea mao]K>po h i ko uka poe. ua lilo Losiiiehama i ka hoowalewaleia, alea, o Raukesila hoi, heuha ]a ia mea i kona maiiao. A k« aku la ka aioku i ke awa, a pau ka aoa» mau o ke Alii, Me aku la oia inka, aia hoī, ua akoakoa ae la ua haaai apau iya ka papa aina. I ke Alii SeremanesJa e noho ana ina ke pakaukau me ua hoaai, iloko hoi o ka .pau ana ae o ka ahaaipa, ia lakou apau ma ka papaaiua. Ninau ae Ia kekahi o ua I\oa ai 5 ke. Aīu, "Pehea kau hele ana'ku nei i. Olelo aku la o Ser|}paAeda, ' ! He oiaio aole wahine Tfupaa pia ka honua no ka mea, o kela. walūue a ia ls (Baukes>ila) e olelo ana he kupaa, ml. kona. poli wiin a hīki i ko'u haalele ana i.a wahi." Pane aku la o Raukesila, "Aole o'u hnmaoio i kau piea e oleīo nei, ke ole ■wau e ike i kekahi hoike e pili ana ma3Tvuu walūne mai e HUe me.ka mea 1 oleīoia iloko o ko kaua palapala

hoopaa." " An kela mea, ku ae.la o Seremaneda iīunn, lalau ILo la i ke komolima ma ka pakeke o kona puliki, a hoike aeJa imua o ua hoaai, me ka i aku ia R;mkosi)a, ''Aole anui keia o ke . komolima i loaa ia olua i ko olua la . I, iuar,eia ai? . Aole„jiei no olua keia 'wum"« kau oei .ma'. keia kamo limaf" ? 5 o a oielo uyu, , he oi^io^ i © uiaua, ka ho«Tlo6a hoi ia o ko maua no!io malaliia'ana; nolaila. ke rualraki nei wau i ke AĪii no kona akamai nia ka hoowaīewāle ana. Ko ko'u ike mau, a no ko'n maa ana i ka oi o "kona kupaa. a nolaila wau i olelo ai me ke kaiialua ole; ka, o. hoo paa, i h£ naia iiviiena o taua, e hooiliio ia |Sono maluna o ke Alii." Apau keia mau mea, hookuu ae la ka ahaaina. a hoi aku la kela mea keia mea ma kona walil iho. A o Eakesila hoi, wela iho la koua iuaina no kana wahine. Ia Raukesila i puka alnt ai mai ka haie aku, hele aku la oia ina na haie hana pahu papau, a olelo aku la ina kamaiia. "E haaa ouken i j.mhu kupapau, a mawalio o ka paliu, e hauaia i liuiuaha a» ba,4>ahu waiho kapa la ke ano. a ■malnna pono a ma na aoao, ame na poo, e uhiia i mau pahaku <laimana, -alaila, e ukuia oukou e like me ke kikoo ke loaa ae i kuu lima e like me ko oukou makemake." A pau keia ma\i mea. hoi aku la ' Saukesila, a hiki nku la ma 5eI>any»T īna ke kakahiaka o kekahi la, ike ia mai la ka moku ame ka liae pu o Raukesila. lamanawa, hoomakaukau ae la o Losinehama ina kaa, ame ua koa ponoi o lana, a hoouna mai la ma ka konio t> ka pa. | la Raukesih> i lele tuai »i mai ka j uwapo, iawe ae la kekalu uiau keiki j i ua 4»ahu kupapau u«?i a waiho ui& jka pukapa o ka Haie AUi mawaho, uia ka puka e kii}X>uo ana.i ka luuliwai, e liko uie ko kauoha a ia iakou. . A ktwj« aku-la ko Aiii e halawai i»o k«»a waUiue, aka, aolu uae Hc inoino koua man hek'Ueieua ia manawa. no ka ua huua ke Alii i koua ano Uuliu. U iiui ai me halajK«i oluo'm ilio la lau.-i» oiai, ;ūa laua uuk ka .pA|>aama ia wa. iiuu ,la kaua wakino u.o ka aa kano hai aku 5a nohoi ko kauv v UU ku kkou ;s\uunt' s a ana, nae ka olelo no ua kooi>aa au\e na pi!i aurt i in\ moa i huna?a wa k;'< iw ka nv&a, iiso ir,u ko laua manawa aia ua o!eIy «.&*;, ,j\ ua poiim loa i& Lo- ] ka ninan ana no S«vn;a- ; | '.vMa. ft pv. no hoi ia l;>ua s v <n.-;. ' A ma ka pa« ana o bi laua psu«a ] r.na, hPlo koke «e b o n;a ka halo e lealea al a hiki i ka i hora ekolu o ke ahiahi* alaila, «aaao 1

ae la oia i kann hana i hoomakankau niua ai 110 kana wnliine. liooki ae la oja i ka kaloa ana, a lio! aku la me kana wahina. a laua ma ka Hule Aliij «'elo nkn la o EaukcsUa i kana .wahine, f< E Losiuchama, e hele kua ma ke kiha;pai, i ike kaua ina pun o kau malapua, i holoholo aku ai kfuia i kein koeiia la-" . - _ A no keia olelo a kana kane, hooholo ae ia o Losinehama i kona ae, a hele aku la laua e iike me ka maikai o ka olelo a kana kane. Ia laua hele ana ma ke alanui o ua tnea kanu e makaikai ana, aka. holohoio ae la laua a hiki nin ka puka pa e kupon ana i ka nmliwai, kahi hoi i Tvaihoia ai ka Pahu knpapau. Ia laua i hiki aku ai ma kahi o na koa e kuku ana, -weheia ae la ke pani, a hoopaaia ae Ja ka puka mahope o laua. I keia m&nawa,.ike aku la o Losinehama i keia pahu e waiho ana mawaho ine he paliu kapa la ke ano. "E lehova ke'Aku|, eia keia paou

knpapau imna o luaua ī kftia mnnn-1 wa wahi a k(Tu kane, ua honmakau-! knu oia i pahu no -kekahi o maua e waihp make ai. A uianuia o kuu komo ana iloko © keia paln» kupapau, he mea oluolu «o ia 110 ka\i uei, ina nae nou mai keia ae ana. ame keia kauoha ma'o kuu kane uei, Te inahaki afeu nei kau kauwa nei; aka, ina no kim kane waīe no keia [tnanaO."aTailki e ni!ilatea oe i kuu ola Ima 'keia pahn T:upapau' a*u e kouio ihn ai, a- p khū Akua'e, āole no kuu naanpo kun komo ana uia keia aka, i nwra e pau ai kuhihe'Wa no ka olelo a "kan kauwa ktine nei, nona iho no kona pahu, fto ka nsea e. ome he mea la kou fcanfco no ia e ktra Akna. o kon T7hane me a'u i keia hora a mau aku.

Ate«ne." * Tā wanawa. koino iho la o Lo>itiehānm loko q ka pahu, a inia e hooponopono ana ma ka liotu> ana i ikt> ni oia i Tcp k;ilikp aim. a kuliko o\r paha t$> kona īoa a lau'a hoi. la TmniftW!i, piuii il;o la kanii kane i ka palm n hom a nkn t;i i ke ki, a kiola aku la īT?fr muliwai. •la ui&uaw&, e ik&ika loa aua ke kaije aua & ka wai o ka maliwai, no j»ea, ua emi ke kai ia -wai, lie mea euiOiile . ua. halā k» paliu kupupau i La moaua.

A h»!n akvi Ta o īiosmehatna> hoi «ku la o Ra«kmla i kR Hnle^Alii. Aia hoi, e kau «na elwa rtinu ltefki walwna o kekai J«au, e'inu ana i nn manu olioli maluua o na pnuawn, tia manu opiopio hoi; na kela »80 keiki i ike i k« hana a ; Rm»kesila n(i kana wahine. ! T kela mannwa, haaWe ae la lansi i kn laua hana, a hoi «kti la e hs! i ka Makai Nai i keia tnea. " A lohe kn Makai Nni i kein, kotno ne la oia ame na Makni malalo iho ona m» kahi o 'R«ukpsila, i ike ai oin i k« oiaio o keia mea a i\a kpiki e nei. 1 T« lakou i halrtwai akn ai, ninatt «kn 1«. "Anhw» kan wahine o TjOsinehama?" "Aia ma ke kwna walnnn/ 1 wahi n ?a wanawa, huliia «k« la. apan na keena olnna, aole <i Tioswehsma, huliia apau oloko o ka HaU», ame ka pa apa», aole no i lo*d o Losinhania. (A«»h> i pan.)