Ke Aloha Aina, Volume XIX, Number 69, 2 May 1914 — HE KAAO HOONANEA -NO- LOSINEHAMA -KA- PUA NANI KAU KA IUIU O SEVILA -A I OLE- [ARTICLE]

HE KAAO HOONANEA -NO- LOSINEHAMA -KA- PUA NANI KAU KA IUIU O SEVILA -A I OLE-

Ke KaHeamahine Kaulana o Loslne tiania, nd kona HaTpuīe a Kupās maa »ia ma na hana pone apau 0 Kona makoakane, he iānaka nin, ht kahwakul «mra, kMU lnoa. lleke o koh; manawa w#Wnt 9le, ; lawe ae la oli laLolsa I wahlnenana, a oLosine luuna ka hup mua a ko laua ai>u. Ia w«/ ku ms.i la o Losiiu'hamt me kona hanohano alii koa, a olel( mai la imua o ke anajfia, "E na ma kamaka, na hoahanau, ka" poe i bt paia. hep oe haipule, aole a'u olel< ao'u iho, a 110 ka mOolelo o ko maleoi holo ana mai nei ma ka moku, aka nt> kakou no kap oe haipmte, ka po« e manaolana ana he Akua ma ka la nihp ala hou ana, he la hooko)oko!< nui ma ke ao nei, a -hoopai ana n< ka poe hewa ma ka po pan ole. "Ke waiho aku nei au i ko'u ma halo jqo oukou, ina he poe haipule i< kakou, alaīla, ke oielo hookaman ole iiei wau no kakou, no ka poe hai pule i hala aku a no ka poe ma mua aku nei, no lakou ke kulean; nui «ua ka iaui, a maiuna o lakou ki ianakiia, nona hoopiiikia kumu oi 6 ili mai aua, ke hlo nae i poe haipul io ma na kapuai { o ke kanaka i kapi ia o Abeiahama. No ka mea, ua lohe 110 au i k«ka hi l,eo i pae «aaiioko mai o kah "!oa ke hoeW 1», oiai wau ma kekahi Kulamu, i olelo ana penei: . i ~ i • < 1 ,*'Ē ke Alii, e ola mau loa oej ui hoouna mai ke Akua i kona anel< e hoopaa mai i wah«l o ka^Liona i ole lakou e hoeha mai ia'u. (Dani elā VI, 21, 22.) > . "Nolaila, ma knu i ki Haku, he hiki kakop ko ku lana kUa imua o na gi}ikia he nni, ke iki kakou me ka mea nona. ka W mailo, ko ae o ka iua lipno. "Pela Uoi, o k|katu vahtne ma Se he w%h»t| haipule. maunoUui Haku, ua aku, oia i ua hoo w&lewale he uul M», mahope ih< p ko uoho pono aua me kaiu kaue, ua loaa ka mauao iuo i kan« a ua ia maloko o kekaiu pahu kupap|u, a kiola ia iloko < ka ; a kona manaoio i ks fcla|s.u, ua malam|ia kopa ola, a haLawai me kekāhi moku, a ua lanakil« aia mai ka pahu kupapau ae, 4ya,ho. ka'u e oielo uei, ka poe haipule ie te .kuleana uui ka laui, a h« ike ma ka Ukou i ke Akua, e Uke,UM xuea i paa kekahi pauku f ia Hai.eiu a e.olelo ana m£ auo ha^)uUs»j>^uei: "ike uappopo ,»ku la wau (Davii») i k» Haku, e ku jnav< loa ana iaanua o'u> no Jta ihea, aia no ia utat eo'u iiuia «Jku, i ole wau « n&ueue 10 ia mea, hauoli kuu nauu; a oliol ioī kau eielo, a moe malie no ko'v m. ka No ka mea oe e waiho «6* oaa ka po, aol< M» • haawi mai i tnea hoano < ke i ka palaho; ua hoike uiai oe iu'i i ke aoao o e hoopilia ma> w w.ia'u i Je» oiioli rkou juaaka." A nolaila, e hoahanau, e fifo ne ka mea i oleloia e Daviil!\, peli! malamaia ai te_ ola o ka keJa kailamahine maloko o ka pahu kupa »u." He iu\i koua haiolelo aua, ak», loko nae ok ela manawa a Losme aat»« e ofrfo anjj, kuloli «Vt\ la koi\a uiau lioa e aua nu» k;i ieo hawauawuua. no k» uiaikai o k« haioleio ana. a e niahaU* ana m> ke piii o kana mau oieio uona ibo. u pek uohoi ka lehulehu oloko_o kek Luakiiii, Apau ae 1a help ak\i la lafcoft ma lee o ko na aiua <?/' a aliiahi ana iW, h«H «ku i« o ka oioku. M« kek«hi U o ka lu« i« o na ti #h moku ia !a hoo BMtka »e la ke ali| moln i kana liana 5 hoounaia aiai IWUamh mli, ei* koi ka | jku

no na knnak» Be,nani« ~ noho ana nta Hekne, # * aina «uaa v , o r iloko o kels mauawa, ia lakou e ma ka hale e haoa a e no ua Kiaaina nei;. a hoopūkana kekahi olelo no Loemehama, e pani ma kahi o ke Kiaaiija »iua,Ji ua hoohoio kokeia ka * A a« olelo hooholo no Loainehama, kakauia Ja he paiapala hookohu no ko Losinehama noho Ki-1 aaina asa. i Laweia. aku W ua palapala nei imoa o LosiQehauia, e like. me ka Lnna Beritanja, pe-' Ja i »# ai'o Loainehama; a noho iho la Kiaaina no na kama Helene, mef kona ano kane 110; a noho iho la o Loainehaffii,jr|6i'lllu la ka moku. I HookaSu malama mahope iho o ko noho Kiaalna ana, ikeia ael*afr «aauo apan ana, ame koaa akaiaai aqi ma na kanwai. la„jjj*fl L awa J kohoia iho la o Loi Kiekie uo ke aupuni o Helene, mahope iho o Vā o kōna noho Lunakanak:f&i maloko o na nupepA no ke'kanaka ke kaikamahine a M *drAfHftEni l ma ke kulanakauhaie o , PiJ l is&, he oleio kauoha, e. he»a.l<<iHio akamai o na aupnni apau o ūfopg, e imi i ke oia « na i hoohalimia ke kaikaMaliihe a ka Moi o Farani. No T& toe«f, o lee kanawai o ta 'tnea na&a e hoohanmia i na kaika«aahine &vF«rani, "e liia oia." A no'ka& mea, hele aku la na Lbio akamaT'o" i ftīt anpuni apan o *Farani, e like me ka olelo hoolaha ma na nupepa, a o Losineh£ma kekahi ■i hiki i Faia»i no keia mea. j < Aka, i ka hiki ana.aku o na loio, na hoomaka koke ka hana a iloko oia manawa, ua imiia ke ola o kanaka n»i nana i hoohanmia 5 kē kaikamahine alii, aole nae i loaa aka, na hooholoia e like me ke kāaawai' i ku iaia, oia kona Hia." iloko nae £ keia manawa, aole. o Losinehama i hiki aku, iaia i hiki aku ai, ua hooholoia ka make o ua . kaoaka uei. '' 1 kekahi la, nonoi aku lā o Losiiiehama. i ka Ilamoku Nui o Farani 0 kopio eūa Uoko o ka ( Hajepaah ao, a loaa iaia' ifa pālapala 'ae la" oia iloko oj|& Halepaahao. Ia aku )a oia me ke e iiia ana no k% hoohaumia i kē \jyEka.mahine alii o Faranl. , T aku JS|igeh{tma i ua kanaka* nei,' Olelo mai la kel^,"Ūa ka make,malunaou." Ninau hou aeu la o Losinehama, "Ūa hana io uo anei oe i ka hewaī" "Ae." walil nei, "ua holo like no nae ia maua me ua kalkamahine nei ko maua mao'ao e ha- . J(W#. t,-H , na ī k« hewa, a oia no ko inaua mea 1 hana hewa i kaJbookolokolo ana, ua hoole ua kaikamahine alii nei. a i pilikīa ai, ekoiu la"e k'oi, e jua" no" wau." aku h| o Losinehama f "Ina ie likme me kaii e olelo nei alaila. e loaa no ia oe te ola ana." ' VCP ' r % * \ I mai la ua kauaka n*i, "E kuui Makua, ina e ia oe knu ola. ! alaiia, o ka elua kapakolu o kun ' 5 , ><*.v 4 waiwai kou nka la. ' ' | Olelo aku "01 kau uku, nou no ta; aka, e lioopakele no wau i kou ola mfti ka'make ana mai i ka amana liia kanaka mai.' 1 "Nolaila. ke olelo aku nei wau ia oe. e hoolohe loa oe i ka'um ua olelo, a ma na oielo o kuu waha, he iaau 010 nou, aia iloko o'u na Kumukanawai ame na kanawai o £ou aiiia nei. "Pehea oe e hawi ai, aia a kauia oe ilnna o ka amana ou * Uia ai, • whiia k» ple ihak ia oe. a hoo 'komoin {>aha ke kipuk« at»a ko |Hia !; ia m«n«wa oo e'»bflk» mai ai, « ina f ninania oe ho ke kiunn o kon akaaka ana, mai'kamaiiio oe, aia a «hi Honi» ka pal* imakft imua ou. alaila, akaaka n«\ mai oe. alaila, mea hou ia n6 ka poe e havvl«» *fe« ana i ka mafeē kaftmshn, a I ninau hoi ia ne uo ia mea, aiaila. e oWo n»ai oe i kutn» o kon akaaka ana. « )ienei w e oleio ai, ke ninauia «ai oe: " 'K akaaka wmi W mi " ua me ke 4&i. uo mea, i ka uxa^|i>ov'uvajy» e W t ka V l "° h»" i-u,ai.ii hnna iv<- k i. la wakl "hnua. a ne4jpā wau i akaafa »1» tt«i; aia a lolj» vad ī kāa olelo alaila, na'u \ fce £aīk&pula aiai . ol«»o e c4a» alaxl% < ' ,vla ee," ' f * X «A » -rt " .

: A 9hibi i ka U e liia ai ua kanaka aei, hel« &e la na inea o ke ajmu o Parisa kahi e liia «i na kanaka nei. Lawe ia ae 1a a kan ma ka Am'ana, a uhiia ka pftle maka imua ona me ka hookomo na i ke kipuka ma ka a-i o ka mea e liia aua; ia manava, ak&aka mai la oia. f& manawa aiia e akaaka ana, he mea puiwa loa ia i ka poe e nana aku ana iaia, a he mea hou nohoi. A no keia uiea, a mamuli hoi o kc kanoha i ka Hoi i kona llamokn, e n'ina\i nkn i ke kunm o kona akaaka ena. Ninau aku la ka lalmoku, "Heaho kau mea i akaa£a ai iloko o kou we.: aneane mak'e * STo ka mea, aole i ike i ke kanaki» kaumaha i kon mak? i like me oe kA.ataafea a pehea !<i i hiki mai ai ka mavwo akaaka gjai kou wahā ma]?" Aole nae ka'mea liia i kamaiīio mai. A hoomaka hou >10 e uhuia -i p:i---!e maka iaia; ia mauawa, akaaka nui loa mai oia, a no keia mea, wehe loa ia ae la kmut pani maka, a uninn hon aku la ba Ilamoku e like ine ka ninau mna ana; ia manawa, hai niai lon oia e like me ka Lo.iinahama aoao ana iaia. ta manawa, ku ae 1a o Losinehama imua o ke Alii, a ninau ok'u la i ke kaikamahine "Tīe oi'aio anei ka ka mea liia e olelo nei no ko olua hui kino ana?" Olelo aku 1a ua kaikamahine nei, "0 ka oi akn kela o ke kanaka wa-' hahee ma kn honua nei, ame konn hoopunip\yii maoli." A no keia mea, ninau o Losinehania me ka wiwo ole, "E ke Alii e, he pono kek uu hou ia mai kela kanaka mai ka Amana mai, a e hookolokolo hou ia, no ka mea, u? hoole palima ke kaikamahine Alii, aole i hana>ft ke hanmia e ia, aka, ma knna e olelo nei, ua ike ka lehulehn apau, ame ke Alii pu hoi, ua huipu laua e hana i ka e like me ka olelo a kela kanaka iloko o kona ku ana inua o na Lnnakanawai Kiekie, ame ka poe Jinre apau." Ia manawa, kuuia mai la ka mea ka mea liia inai ka Ainuna uiai, a hookolokolo hou ia, kuuia ae ia oia mai kona liia ana 0 like tne ka mea a l»osinebaniß i olelo ai. , A pau ae la keia inau uiea, hoi aku la o Losinehama i Helene, a noho iho la ma. ka noho lunakanawai Kīekie o Helene. , la manawa, kui aku la ka loiio ma pa apau no na hana akamai a Losinehhama. .. JBi£, kekahi, i k.o Losiuehan»a la i 4Uo ai I Lunakauawai Kiekie no Hielene, pulumi ae La oia i ua kanawai 0 ka r aina, ma na Jcanawai kupouo ; a hooku,uiA "ae la ka poe i hooma ka Halepaahao, aole aiea hookahi e i hoomaka ai ke oupuni i elua ©alama. , Ano keia mau hana a Lokinehaina apau, kui aku la ke kaulana a Jūki 1 A 110 keia mai la k« j>alapala kuoha a ka Moi 0 Sepania io he, palapala kauoha ana e hele aku e hoopouopūuo i ua kauawai olaila. A loaa keia palapala ma kt)»a hele aku la oia i,Stpauia, k&hi hoi ona i noho ai me kana kane i na mnnawa aku mamua. laia ,i ,ljiki »i» aia h^oks.hi hale nui hanohaiio e ku ana. iioko a ko laua pa uie kaua komt • akji, ma V a kal* oka Moi ko Lpsiijehania uo : ho ana. ī kekahi holoholo ae la o Lo»ineSaiua inawaho « ko laua pa; ia manawa, halanai ae la oia me kekahi kaikamahine, he hoahanau tio Losinohania uia ka pilikoko.. Ina 0 Losinehama i ike aku &i "1 kona makāmaka, aia hoi, e uwe aua kela, ninau hoohuahualau aku la oia» "Heaha kau e uwe a 0 kulou 11« wa. keia wahit" Olelo mai ia ke kaīkau;&hii)e, "E, uwe ana au i Loaineliauia, lie hoaha nau no'u; a uo ko*u ike aua aku nei' ia oe, ua likel oa kou helehelena ine Vona, ma kou keikikaue aua ka like ole. Ta manawa. niimu hou aku la 0 Lo * *Whama, "Auhea iat" ! Olelo wai kela, r Ta pepehua e fesna kftue, a o ua kane !a, aia paa nei ma ka Halepaahko. me ua kaulahao i kukuluia iloko o ka lua- ; wāi, ekoln malama ī koe. alaila, e| Kia I N*na »e la o Loainehauia i ka Hate Hon $ ana iloko oko !,-vaa pa, a ninan nku b, s,J S\>wa\ keia halv uiu eka nei ni» keia pat ,\ t towai tun! Una p;\ ? " I Olelo «ku 1a ke VaiWmahme ( "No ftrtsir»ehama tme kana kane ke'.ō pn.i s\a. na lilo iho ne? la a ] b \a hsle hanohano e ku uei, no ko i kanwa wahine a LosnieKaiua." i Ia nianawa, pau ae la ko laua ka-, mailio ana t hoi ku la o i! U A& >< •' , ' . ~&x

Ma kekahi la ae, nkoakoa ae la ka' Kuhina, e kukn ana no aa hiki ai ke hame e Losinehams. A|o ia mea, komo ae la o Losinehnma iloko o ka Halepaahao., a hookun aku ina Jawehala apāu e paa aLO, ao!e, aole jpea e koe, i hooinaha aJ ke aiipuni, aka, ia manawa, aole ia i iie ia Raukesi]n. I aku |a o Lossmfhama i ta Luua Halepa'ahno, nae ka ninau aku, "0 na lawehala wale no anei keia, aole he man lawehala e ae kekahi i koeī" I mai }a ka Luna Halepaahao, "Hookahi lawehala i koe, he Uanaka pepehi wahine, na hoopaaia ma ka mmi ponli, a hiki mai i kima la e Uis ai, nlailn, hemo mai oia naai kela rumj ■mai." A no keia mea ( nouoi aku la e Losinehaha i Luna Halepaahao, t weheia ke'pani pnka oia nuni pemli i ike aku ai keia ia kanaka pepehi ma ia wahi, aka, ua manao mua uo ois tLnsinfchama) o Raukesila no ia, In manawa, he!e aku 1a o Losine :hama me ka Liinahalepaahao me :kahi i hoopaain ai o Rankesila. fa laua i hiki ku ai, wehe ae la ks Luna Halepaahao i ke pani o ka rum' pouli, hoani aku la i'ke kukuli; ai£ hoi e ku ana o RaukesUn iloko o ks hiawai, ua hoopaain i na kaulahao e like' me ka uku hoopai maluua oiu i oleloia.ma ke kanāwai paa o Sepania, e like me keia (O ka mea a mav mea i pepehi i kf kanaka ma La lawt ola, fe hoopaahaoia oia iloko o ka wa i hookahi makahiki mamua o kons liia ana.) Ia Losiiiehania i ike akii ai i kaiii kane, ninau aku la oia "Owau koi inoa* A heaha kou hewa i komo a oe iloko o keia hoopai maiuoiuol' Alaila, hai mai la oia i koua iiioa ame kana hana me ka oiaio. īa Lo<*inehama ma e kamailio ani me Raukesila, ia manawa, kani ma ana ka hele halawai Poakolu. A 110 ke kani ana mai o ka btle ake nui aku 1a keia e komo i ka haiawai; ia mauawa, kauoha ae ]a o Losinehama ik a Luaa Halepaahao, "I weheia o Raukegila mai kuuu hoopartia ana, a e liookomoia i ke *-ppn, a hoopoho iaia uia kekahi rumi hanohano o kn Haly>aahao." $.e ke kauoha iho aī* ma» Jta hora 10 kakahiaka o kekahi ia aej aka, hooko aku la ka Luua Halepaaliaoo eo oliokeo omeo okao olelo i kanohaia iaia m%ī a Loialiieliama akn. (Aole i pau.)