Ke Aloha Aina, Volume XIX, Number 70, 9 May 1914 — NA RULA HOU O KA AOAO DEMOKALAKA [ARTICLE]

NA RULA HOU O KA AOAO DEMOKALAKA

Ma ka halawai a ke komiie Teritore, ua koho ia ne he mau komite no ka hoomaopopo ana i na rula e ku nei, ao liooponopono ia i kulike ai me ke kanawai koho iiololei {primary law.) 0 kein malalo iho nn mes i hoolala ia ae ik upono no kela ame keia mahele knlnpu ae hnuoli no na komite maluna o na knnnwai tue na rula no ka lawe ana mni i na manao a me na hoololi no keia mnu ruln uok a lawe arn mai i na manao a me na hoololi no keia tn«u rula e waiho ia aku nei. T'ia he mau hoo loli/pakui a i ole mau mnnao o ne no ka hoōppuopono hon ana i moakaka pono ai, e hoike mni ia makou. F hoomnnao o ka mahelo kalajm oia ka īkaika o ka aoao, a ma!urm o ke knkulu pono ia ana a me ke kulana lawelawe o kela a me keia knlnpu e kalele ai ka holomua a me ka holo-! hope ma ka pahn pnloka, ! Ka waiho inoa a me kek oho bafota o; na Mahelekalapu i na Lunanui. Lunakanawai o ke koho baiota a me na laia o ke komite kalana. Ma ka la no ka manawn o elun makahiki, elike me ka ko komite Teritore e mnnao ai e hoike ia nku no i«a ka hoolaha ia svna nku iloko o ka Nupopa Demoknīaka nui k olelo Heritātiia a me ka olelo Hawaii, na wni ho inon apau no na lunamini na kaInpu, na lunn oihana o na mahele kalVipu, na luna oihana ona mahole kalapu e paniia iloko o unii la mnmuā ae, o kekahi lala o ke kalapu i kakauinoa a he mana koho balotn iloko oia mahele. e makemake nnn i moho bo kekahi oīhana iloko o ko kaiapu, innakauawai no ke koho bnlotn

a. i oie lala ke komite kalana, e ae oia ine ke kakaaolelo o kc l|Mptā. o&lami» . noi nm ke k& palapa3a mii--1 k«kahi mol» e ae Wia oikana boo- ' £&hj, elike tae ka manao" o ka mo- " kana 5, Kanawai' 151 o ke kan o 1913. Owau o ka inoa moho maluna. ke hooia nei he Jala atr no ka aoao a he meak oho iloko o ka apano au <• holo moho nei, a ke manaoio uei iloko o nft kahaa o ka aoao i oleloia, n ina e koho io, e hana 110 wau e Hke i me ka hiki ia'u no ka liooko ana aku j i na mahele a me ka hoohiki o ke kahua hana o ka aoao i oleloia, ae hooko i na rula a me kona mau kanawai, » Ma ka tra e waiho aku ai i ka palapala noi holo inobo. a i ole o feekahi mea paha e lawelawe ana o ua moho la, e nkn aku no oia i ke Kakauolelo o ua kalapū la hookahi dala. no ka hoolilo o ke kalapu no ka . hoohana a"nai ke koho balota a me na hoolilo e ae o ke kalapu. Mahope koke iho o ke paniia anh 0 ke hookonu) iuoa, e hoomakankan ke Kakanolelo o ke kalapu i papa inoa o na palapala noi npa« i waiho ia aktt iaia, a n kona hoo- , paa ana ma ka buke o kona keena, a hoouna aku i ke kakavwlelo o kt komiie kalana ma ke eke leka a i ole ina kekahi ano e ae, o ka papā-1 ūioa me na dala apau i loaa a me na pepa holo moho, E hoike pu aku oia i ke Kakauolelo o ke komite Kalana i ka nui o na balota maloko oia n\ahe!e i koho ia ae ma ke koho haloka&namua no ka molio elele Deinokalasa i kn Ahaolelo Lnhni. Ma ka loaa ana mai o inoa na da!a a me na pnlapala noi holomoho niai n» kalapn mahele mai, e lioomakankau no ke Kakauolelo o ke komite ku'iana i paa bālota kupono no ke Kalana e hooponopono ana i »a inoa o na.nioho no kela a ine keia keena a i oie pohai, e like me ke knhikuhi i hoskaka ia ma ke kannwai koho ba!ofa, ala!la. e paiin 1 huina balota oihana kaulele no na mahele i papahia ia kn heluna i ka hunia nui o na balot« ik oh<>ia ai ka nuiho elele lahui OemokHlakn oia tuahele m« ke kan koho nu\u\ua iho. j E uku no oia no ke pal hakahaka ia { luia iiie ka lawe hii.i mai i Hkiki uo 1 ia hoolilō, R e hoouna akn me ke 1 stis aii« i ua mau ba!ola oihana nei 1

ma kt> ekel cta a I ole ma kekahi |alahele e ae me ka maluhia i ke Kakauolelo o- ua kalapu maliele la. E hoihoi pu akn oia i ke koena o ke dnla nole i hooh'lo in no kep a.i hakahaka ana t« n;t pepn e like me ia i lH)omat»popt>ja mahimi, a me na 2>afapa]n lioīo molio. Mn ka !a kjcilu>, ma ka mannwa o hoomaka ai ke koho, o ke Knkauolelo o ka kalnpu e liaawl aku i na iunakanawai koho, a i ole i kekohi o iakou malailn, i.ka puolo o kn [jan b:ilot;i oihana mo ke sil i wehe ole ia. A nia ia ninmiwn, nm ko nno akea, imua o ke alo pak.ihi a 1110 kokahi mnu lala e ae o ke kalapu i hoea ae malaila-ia wn, a me ua lunakanaWiii koko b«lota i ka w e mnkaukau ni no ka hoonee ana aku i kn hnna o ka la, c wehe ae i ko sila o ua pu--010 la, a helu iho i nn hnlota oihana īloko o kn puolo ae hoopuaia mn lakakau i ka nui o na balofa inanaia ko hikou hoohana ia ana. E lawe ae lakou i hookalii halola e knu ae jrua ka.hi akea, e ike ia mai ai e na jmana koho haloia, ne iko pn in ni hoi j e na lunakminwai i ka wa koho, mo ike keakea ole ia o ka lakou hana, nej . kau mau ia balota a nole e wehe ia ae e kekalii mea a i ole e hoohana ia ! 11 o kekahi mea o »e. i ka hoopnn a me hoihoi nna mai i ka hopena o ke koho balota, ka huina o na balotn oihana il oau mai, kn huina o nn hnloia oihana i loan mni, ka. huina o na 6alota i hoohnnaiu i hui pnia nie ka buioia kuiiikulii a me nn hnlola i hoohnna ia. iu> balota i hoohana ole ia, e hookaawale in iloko o na puolo like ole ae sila ia a paa maloko o ka \va-

hi lela. 0 n'a balota apau e paa is U kekahī o na liiuakanawai « ke kota. a i komn ole xs<4 lK£d* oia. nianffwit Sliafe. e lioopf»ino ia m im mau baiotaki, I ka lnweiawe ana i" kek oho ba r !ota o ke kalapu, e laweiawe no-u.i | 'iniakanawai i ke kulaua koho balota ' like īne ia ma ke knnawai o na luwa j iH»a kolto balota o ke kau,. 0 ka ?«oho e loaa ana ka helana batPta kiekie e kukala ia ae na koho ia oia a e hoopuka aku n<i na lunakaaawai i palapala e boike ana i ka moho lanakiia, M« ke kali hou ole e hoike aku no ke kakauoleio o ke kaiapu i ke kaka\iotelo o kek omite Kalana i na inoa o ka poe i lanakila ma ke koho o kek alapu a me na limanui l koho ina keena like ole o lakou i kohoia ai a me ko lakou mmi wahi like ole e noho ana.

l T a hiki «o na hoohalahala e hookotnoia no ka hopena o ke koho halota~i knkala ia ne e na hmakaiiawai i ke k<«nite Kniana iloko o keolu la ke kiipono nne me na mla e pi?i nna i na hoohalaha!ar 0 ~na wnhi hakahaka e loaa ana mamnli o ka mako waiho mai a i ole hoopauia mai ke keena maī e hoopiha ia tio ma kekahl halawai a ka mahele kalapn "<p* kāhea ai «o ia hana ā e hoike ia hoi l i)a laia apan o ua kalnpn la roa ke knkau mnloko o ka līale lefa, e hoike ana i ka inanawa, kahi, ka 'manao o |ka halawai, ole e haule iho nialalo « | unii !a mamna o ka la e noho ai «a halawai la, t T a hiki 110 i keknhi liuina oiia lala e kakaw inoa no ka hoolaha ole ana no keia halawāi, nkn, o na poe i kakau inoa ole e hoike ia ēlike mc ia i hoike ia nialuna, Ma na li»la\vai o kein ano na hiki no na hakahaka e hoopiha in e k« Peresidena i»a o kakoo like ia 'me ka lokahi, ak(H inn he elna mau inoho a oi nkn e alualn ana. alaila, p kohoin ma ka halokn, o n;V*tno:t ohi ba!ots ek oho ia e ka Peros;idoua. ai ole kona hope pnha, ae koho ia mn ka halotn a hiki i ka loan ana i keIkahi moho nn bn!ota kiekie !oa ma 5a halawai. Ma ka loaa :inā iaia o lia ! halota kiekie loa e knkala ia ae ola Ikai kolio' ia. o ka Peresulena a me ke Ikakauolelo e kakauinon a hnawi akt\ ! i ka moho lanakila hooiaio no ia ko- ! 'ioi'i ana. Ōna koho halota kuikai*a e la*«!a*e ia riiala!o o na n\la a ke kalapu e apono ai no u> koho knikatra, koe wale no elikē tbo ia t hooiiīaopop-» ia maluua.