Ke Aloha Aina, Volume XIX, Number 70, 16 May 1914 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI -NO- Iosepa OIA KE KEIKI A Iakoba KA MAKUA ALOHA KEIKI KA HANA HEWA NOHOI A KONA MAU KAIKUAANA [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI -NO- Iosepa OIA KE KEIKI A Iakoba KA MAKUA ALOHA KEIKI

KA HANA HEWA NOHOI A KONA MAU KAIKUAANA

- ■ O losepa, oia no ke keiki a latrobo, 0 no "kolia oia hoi ke keiki a Pomaikav o losepa, no ka loaa*ana iaia 0 na„ kupuna ano kaulana ma ka pano. He poa kanaka haipūle maoli tteia, a ua aoia ko lakou mau ohana i na mea e pono ai 3 a e loaa ai ke aloha mai e ke Akua, ame ka pomaikai māi ona ' mai. ■ Ua hanauia 0 īosej>a m& ka. aiaa. 0 Mesoipotan}aia, i k& makahiki ekoiu tausama eluna haneri akeu, mamua aku nei. TTa noho kona makuaban4 ma ia aina he umikumamaha mnkahiki me Lahana, kekahi kanaka J tnahiai a waiwai loa hoi, a "kokiia inia i ka malania ana i kona mau holoholoua. Mahu«hua ae ,la ka ohana, o, koho i ka wa e noho ana me Labana. E pono ia oukou ke hoopaa ina moa 0 kana poe keiki i puka mai ai kola lahni kanaka nui i kapaia <- ka fseraela" a lilo i* s la)lui ikaika ma ka ;iitia o Kaiiaana, Ca kapaia lakon 'lkewela," no ka mea, 110 lakoha lakou; a 0 Iserafela kekahi int.a onii, a na kapaia kati'a man keikikane he umikumamalua, rt na makua alii he unaikumamalwa." Eia na ihoa - 0 ha keiki a lakoho, e like me ka han&u aua: 0 Reubejia, Limeona,. luda, Dana, Napatati, Gaga, Asura, īsieara, Zebeluna, (Dina. he kaīkl -* 'mahine) , 'Tosepa ? ame t?eniamtna. *" O Rahela ka inakuahine o loseua laua 0 Baniamtna, a ua hftnS'uia lakou apau ma ka aina 0 Mesapbtamia, a o Eeiiianimu wale no i koe me kotta mau makua.~ T kn elima makahiki o tofiepsi, n he niakahiiei 1> hena. ka makahiapo. la manaira. hele aku 1a o Takobo me kona ohana mai Mesapotamia aku, a hoi i Kanaana »na kahi ona i hanauia. ōl'a aria 110 nialaīla Vona makuāka'nē makule 0 Tsaaka. he ainii nkom*ona in: a ua manao o īakoho, ua pono iaia he lnwe i kona ohana malaila. Eia hoi, ua knuoha aku 0 īehovia iSa jpela ma ka inoeuhane, a ua manao oia ma ka hoolohe ana ia lelīoV"a ka mnln ame ka pomaikai no kona ohana apan. Elima makahiki mai ka haalele ana ;a Mesapotawia, a kokolie loa ak;u 'a 0 lakobo ia Sperata, a kokoke ioa aku la ma ia ka&iale, loaa ia pela ka mni nui n mnke akn la oia. \ kokoke 1 kona make ana hauan 'a 0 Beiviamiivn. he paha maka'liiki 0 īosepa ia A kanmaha nui 0 īosepa no ia :ina, a uwe iho la oia no k-a na\o ,'oa ana o na maka 0 kona tnaku|ihine, aole hoi e loli|> hōn ia anl koTia 'eo aloha. He mii ko Tosepa aīoha 1 kona kaikaina, ia Beniainina, >nea 1 hanauia mai īloko 0 ka pi'ikia o ko lakou niakuahine, a e uiauei oukou i ka ikaika 0 ko]!K alt»-'k-i iaia ma ia hopo iho. V. ame na poe opiopio, ke ike ue» anei owkou i ko o\ik«\\ pomaīkai no ka ,loaa aria i jjaakuohine nana oukou e uialania e £0 mait Va oi aku ia i ko ke dala ame ke •waiwai ka makualnne haipulp. e hooikaika ana ia oiikou slakai ika ponō oka Hakn; Mai hoowahawaha onVou i k"ana eio ani, e hoolohe no a malama I kana ao| ana. mai, a 1 poaiaikai a$ ou>ou. | : Ma li vra iho, Viii a'ku la 0 lako ■ 'ho i >fari\er,\ a halawai pn'oī a »e' konn maknakiUie' elea\fikuh> nU ] al:a. a e ola ana tvo oia ia a 0 ka nui 0 kona »iau hoo- ] kahi hanen ine kanaono, He hnls- ] irai oluolu loa "tio paha 1&, a ua null , l-' - i

o losepa i ka halnwai pr, lĒōaa Sūpuna kane, «n*-| lohe wale' mamua, a ibe maikli akii la iaia, &me kona wāHū inaikai i nuho ai. ,4k.op> r wahi ma ki. aiMiphnua o īeriifiaieraa. he iwakaluakmnamanike a ua kapaia' mahope iho, o lleberona. Ba kahi e kokoke ana i ka lua kupapau o Makapeta, " ft Xberflhanm i k\mi nl, knhi Sarai» kanuiin aij a inn ln j kuniya'i.o ni/fkA maiuw» o lS> āna, ua piha inia hookahi, haneri 'me kanaw:iht īuakahikl 0 keia aiiia i noho ai o Isaakā, as& % lakobo, he aina niomona ] ai na holoholona he nni € -'W a lakaho, o.ia ka kana mnu holoholono, ka °» no ka mea," ua kokuaj ma ia hana. O ka' a losepa, a ka Baibala i oi keia, "He umlkumā- . loeepa mau makahiki, ,e oia i ua holoholona me ko-' ko īakoho mau makai ha(iau, inai ai o īolioh'o. P. ono W>R|. krekahi oi ana o ko īakohu «IoW noi ana iaia. ..]feuiohi 37:3, 4, penei ka oi aku la ke aloha o Isar&ela ia lopepa īpamua o kana ]oau k'āki apau, no ka mea t he keiki ia ,jf<i elemakule; ā.hana iho_ īā : īa f feikomo oflīonio'i«iha. A ike mau kaikuaana i ka oi 1o& «kn "ff"ke aloha o ko Inkou ninidaalfane ia lose{w mamua o kona poe &pau, in&ina iho la «&.. i,o§^i ll e hiki ke oleio oluolu aku iaīa." Aole pololei ka hana a na kaikuaana ofa§ep&j a nolaifa, ua aku la -oia-l k$ lakou lalau i ko lakou raak*»kauej« o k& huhu iho la no ia o lakou iaia, ua konjo mai ka tnailoko o ko kkpp, na ay, iio keia ano hoopun,a.liele a I«kobo ia losepa. Nolaila, huhn lakou, a ohumu ino lakou ia losei>a ame ko lakou maknakane; a he hewa loa keia mānao ino ana o lakou. Pela anei kou huhu i kou kaikaiua, a k&ikamahūv« paha, no ka mahaloia o lakou, a no ka liooiia o ke aloha o nn msktia i<i lak<mt Ina n» infl i hhfflt pono koii inßū hoapaani, _a ua loia ia kakou ke a!o--haia ma.Le, kj\,gorfcpkaji, he mea "ao ia eolioli ai oej aole lo« ia hee mea e hu-ahu-a ai oe, a e < «mM-.iK.AL ; Qe ,ms£ |d§u i m makua c£tftUA<>, „ho§i, jke aloN f w a ialīOHU- a. E ike aujyiifei,oukou i ka hope pilikia i aiakui aku ai i keia hewa nui i ua kaikuaana o losepa, Aole i,»aha oe i.ik« i ka h»pe v o k«?u hu-ahu-a ana i, kj>u ma\j He uuku,ka i ylu .aku no ia a B.uftyei i uiea weliweli. īna oe i kou uianao hu-ahu-a a„ haalele loa, e alakai no auanei ia. īa oe. i hewa iiui. e like .oie kf> kaikua - Ana Oiai e ua k^aikuaana o loggg«,iaia, ua hoike uiai o leho\ a . wa. ka i na mea e hoki mai ana mahope. Eia ka losepa, ja lakou i ua a lakoh??,. ma ka « i «a mea ai i. "Aia ola mai" la ka l>u-a iliuia,. a o na pu-a a»a kaikuaaua, ua ku poai inai ka a kuiou i ka losepa pna.'' Ilaa aku Losspa i ua moeyhane koua ,ka\kuaaiuii, a ko lakou huhu iaia. . „ Olelo ui«i la kona mau kaikuaann . i&ia, "K «Ju aiia ka oe inaluna o Jnakouf Q ..$£ h&ku xualun;\, o makou? , Auo <s ko,u auw ka o oe uo. be \vahi kauialii 4 : ko wajiao ann oe o ko auan«i kei.a uioenWne " Ia w« koke no t loaa hou uo ka Kuj?ātt«ha U .TOS*jki, , &£■ ke wao, o owKMa ; X'a ku «i luai ka I**,. k* Mahiiia, aiue na Iloku he &* kulou mai la iiuua o Ia uiauawa, W» «ku 1« oia i keia woaukau« | mau kaikvununA, a iaauuao h* uuukutt>au>Akalu i aka, o koua V ;i iuo.kuahin« kekaiii, o l|tua i ka La aai« ka Jlahiu«j e kviloa la ; Lou a v< aTtu iaU ma an<v . ilio la o lAoH |0 lilo 1 awa e I kwkio Tioomaloka i paha k uo ole is ana o jk«īa tuo4. ! mai ia ovH iaia; i it km W kou

Mau hoahanau e kulon" ilalo i ka lept. imua ou?" i "He manao no nae ka īakoho he moeuhaīie' knpanaha loa keia, a ua a ajio nie kela moeuhaue,mua; aole hoi oia i hoopoina iki i keia.mau mea. He hope kulike ko keia moe me ka moeuhane mua, he inea no ia e iuahuahua ai ka huhu o ua kaikuaana ia losepaJ a.ua mnkemake lakou e hann juy inia, uo ka uiea, s,\ole e hot wale kii manao hu-uhu?a ma kā !a. mahoi>e. Uu.like no .ia me ke aiii i ane piu i kekahi wa, n ma ia hope aku, ua Lapalapa hou mai ke ahi. E ike auanei kakou,. pela no na uianao ino iloko o na kaikuaana <> Tosflpa, : —. lia ia wa iho, ua UoounftlrnTakou t haiiao i n& holohoiona ma Sekema. He kanaouo mile a keu, inai ke lakou wahi a£u, ma ka aku o Heheronaj uolaila, he wahi loihi no ia t. lawe ai o lakoho. . He wahi mamona loa nae o Palesc,tina; he wahi uluolu, nae o ka noho ana, ua kokoke loa ma keia wahi ( Saika, kahi o ka puuwai o īakoho; a malaila kahi a lesu i kamailio ai nnka wahine o S#uiaria; n ma ia wah' ,h»i . kalū i kanuia'j o losepa. Peln auanei kakou e ike ni ma ka hope e keia mooklo. Ma keia wnhi miiika; i hoouna ai o lakoho i kaiui mau'kei-1 ki kane e imi mmiu no ka lehulehu o| mau holoholou«(. j ... Ko ke kaawale loa .ana o lako\, j mai ko. lakou aiua aku, ua hppohopi ] aae o lakobo o. loaa kana mau keiki ( i. .ka pilikia, a uolaila, kauoha aki l ia oia ia losepa, "E hele oe e nana i ka pono o kou mau kaikuaana, anu ka pono ona holoholona, a i kou wa e hoi mai alaila, hoi moilie ia'u.'" - He alanui loihi loa nae keia a 10,sepa e hele ai, oia hookalū wale no ma ka hele wawae_ana. Eia* uohoi kekahi, ur loa nae oia (.■ hana ino mai na kaikuaana iaia; aka. ti» kauoha mai ka makuakane iaia e' hele, a aia h&i iaia ka hoolohe ana i ka leo kena o kona makuakane; ia >wa oiā i haalele mai ai i kona noho, a me kona makuakane ma Heberona, a hoomakii kona he'e nna ■&« fca aina o Sekepin, e hnli i kona Hinu kaiknnanā a e ike i ko lakou no- . ho maikai ana ma ia nina." ' Aole nae oia i ike i kona pilikia e hiki mai ana maluna ona, i na mea kupaianaha hoi e ili mai ana, ām* ko ke Akua aloha aiia inia, i ke ano hahohano ame ka" hookoi ana hoi o kana man moenhane. ' "*■" ■ ■■■■... :...-

Aole lioi o lakoho i manao i kaj wa i hnawi aku :ii o īos«pa i aloha/ no ka pillkia e loohia mai ai uo t:ona lielē ana, ame ka loihi o ka manawa c maka 010 ai ? kana keiki aioha. Ko hooka&wnlo noi laun me ka ma- ' luhia. āku hoi. ua ano e nao na >līkia e hiki mai ana mahuia o !aim, mamuA o ko hina halawai hou nna. īa wa, hiki aku la no \\ Sekemn, inaniuli o kona hoh l auwa na ana raa ia wahi, e inn ai f kona | tuau k;ūknann;-i r a hnhiwai" pu nk**j la kekahi niulihuū uuma, a inuau malj \l kfclā i fcans Wea e inn n«-i. f';Au! ?a ova. fr F imi ana au \ o\> i«anl " kailaiaann. a ina ua ike oo o havl mai oe ia'u i kahi lakon e ha?iail nei i ka lakou maa holoholona. I T mai īa ua kanaka nei. i( ī*a hab ! aku ia iakou, uo ka mea, na .ohewal, 1 a« i ka īakou oleio ana penei : 'E īie-j īe kakon i pe!a ka lakoo! oielo a»a.'* Aia 110 o Do(iim ma akau aku <iia wahi. a hele koke aku !« o īosepa ilaila. n !oaa iain kahi e noho ai o kona mau kaiknaaua. A nni kona oliofi i ka hiki ana aku ilaila, a maga<? ae la ola e hoi koko aku i kahi o koua makuakane. e haī aku i ka i~>ono o na kaiknaana. Mahope iho o k mi helo aua, ike mai īa tv* kaiknaana ia o j hele mai ana ma kahi mamao loa a nana pono loa nia> īa lakou ia ianei, a hoomaopopo Hkv ao la lakou o To- j sepa no ia. A olioH lakou no ka nia j nao e lohe mai no ko lakon wahi, a loho paha i ke ola poiio o ko lakon tnakuakaiu\ ame ka ohaua o ka h:\lo apau. Pe!a paha ananei oe e manao ai, ma O p o>- r\o uia ;o lakou wahi. A\>\vo' I ī'nku paha kou iko ana 1 ka howa o ka naau o kanaka. lSi h«i wau aa ia oukou i ka liope o ka man-ao] huahua ko mihi oV ia, a h : >a!oh- loa aku, e iko ananoi oukou, ua pololei kuu lunko aua a\ji * ka manao kue. Aoie kW i i>x i ka »J a lakoa i uu\nao w&lo ai e hana i» īs>i>ej.v\ 4 aroe ko uike« na | me.-i l ha'a aku i Aia laiou a;a k# awaawa o Se kema, o uana ;vua 3 pa inauna kie-; V>e, a su\ui hoi, ? hanai i va j aitu\ j.\liul\, e r..-ho_ ( Ana uvassdo olia l»au* he ; v;. 'I

wa ia e noonoo ai i nti mea o ka pono. Ua liokur na mea npiui in lakou o inihi i k<Tlnkou' huhu i ko lalīou kaikaina, aole nao Inko'» i milii. A i kol akou ike mua ann in Toscpa e hele mni ana inalnlo o kekalii puu, o paa :3iia. no ko kapa onioiiio a kona luakuakane i hoanhu ni iiūa, \n\ alā kōko mai na mnnao ino 'o moe ana iloko o ko ]akon n;ui u. A hooumuno koke ae la lakou i kona uian moi'uhone, a malailn laleou iuaimi nui i<iia ; oU?lo ne la lakoa kekahi i keknlii, ne ka un>a nann ka poeuhane ke liele mai nel; ina kakou e pepelii iaia a make loa, a i| ole ia, o lioolei aku iaia i'.>ko o ke-i •teafei -ltja hohonn, a e olelo akn kakou | aa ka iiio hihiu ia i ai, a mniaila, kakou. e ike ai i ka hope o kana ,man| jEo.etthamv . . ' j O ka haaheo, o ka ukiuki, nme ka' uaiua, oia ua luanao hewa, i iiiki ai ia iakou ke kukakuka kekahi i .kekahi, e iewe i ke. ula o ko lakon l kaikaiua.

Ua ala mai koke ko lakou liunhua ia lfig«pa, «a hoomanao Inkou i feo labobo hoopuuah<»k' ;um ia los<"jw fco lakou kaikaina, a eia 110 oia kc &aba w\ i ke kapa onionio he honiioha ia no ko lakoW nlohn inia ume kona kiekie maluua o lakou. Ua ike iakou ua knpono ia hookiekio ana. qo ka mea, ua oi ka pono onn i ko iakou; «a ake mii lakou e ike iaia mamua o ka nele ana i na inoa e olnalu.ai oia, me he mea al;i e iaai a»a ko lakou }xmmiki iriatio|>e u lakou mau h:it:a,km' ia lose|>;i. Ia wa koke no i ala ihhī ai ko Jskau inaina a kiekie; a ua makaukau iakou e hana i k« ino nui ia losepa, a piii i ka lawe i kona ola. > Ua hooloihi au i ka ha}>a o' keia ruooltj!o, i manao mii ai oukou i k.i I iiio o ka nw* hooiuau i ka inaina, j Ke ike r>ei onkon ikf ano weliweli o na manao ino o na kaikuaana "c losepa, a lakou i nnauao ino ai iaia. Ua noonoo anoi oe i kou uinn manao hewa au i hana ai. a ua ikeia.i kekahi wa ma 11 a olelo mne na haiīa ® Ua hoomanao auei 00 i ko k>hova mavuio, i kona ike ann ia mnu nion apau loa? A ka hewa no ke kuu nui o *ka poino iwaeua o kanaka. e like me ka hookuli i na makua, a 0 ka liana hekuiuu o ka poino uia na ohana liale. (Aole i pau.)