Ke Aloha Aina, Volume XIX, Number 54, 17 October 1914 — KANAWAI 131. [ARTICLE]

KANAWAI 131.

HE KANAWAI e haawi ana i ka mana ike Kulanakaiihāīe me IKalana o Honokla, e hooponopono i leekalii mau hana liow i, a malūna o> ua ala nui, alaj HHii «me kekahi jeau loa e 'āe] iloko o ka Apana o a noj ia mau hana e auhau a e helu i na hoo!ilo o ia maū hana liou maīuna o, a e ohi ia mau auhau mai ka aina mai i hoowaiwaiia ma ia mau haua hou aaa la, a e hoopuka a kuai aku i na bona me ia miu helu auhau m& ke ano Waiwai Hoopaa.

2 HOOHOIiOIA E KA AHAOLELO O KE TERITORI O HAWAU:

Pauku 1. 1 ka wa e manao ai nal Lunakiai ■ o ke Kulanakalihale me Kalana o Honoluīu, e ioiliwai, kipapa, hoonoho pohaku pale, «hi iliili, a ji!a kekahi ano e ae, e hana hou i ke ala nui holookoa, ala liilii! a ala loa e ae paha, a i ole, i kekahi 1 hapa a mau hapa paha iloko o k& Apana o Honolulu, a e auhau i ka hoohlo holookoa a i ole, kekahi hapa paha o ia hana liou ana maluna 0 k» aina i hoowaiwaiia maiūuli o ia hana ana, e hooholo lakou nia kekahi olelo hOoholo, maniua o ke kauolin ana e hanaia ua haua hou la, i ka apana e auhauia; e apono 1 na hoakaka ame ua kuliikuhi no ia mea a i hanaia hoi ma ko ano e kono aku ai i ua kohokoho ann; eia nae, na na lunakiai no e hoakaka i ke ano o ka mea e uhi ai o ke ano e hiki ole ai ke kohokohoia, a o ia tnea ke lioohanaia, ke ole e waihoiu mai he kue i ua hana hou la e like me ka mea i hoakakaia inahope nei; a p kauoha i ke anaaimi o e kulanakauhale me kalana e Loomakaukau i papainoa o ka poe kuleana, poe hoolimalīnia, a poe noho apau i ikeia e uoho ana maluna o ka aina ilnko o ia apana i manaoia e hana hou, 1 koho no k« lilo o ia hana hou ana, a i palapala aina e hoike ana i kahi j#aoi o ia hana hou ana, a wehe a ma ke ano e hiki ai ke hot& apana e auhauia, me ka wehe%e&|i a ma ke ano e hiki ai ke kokfe aaai i ka mahele o ka Hi» hoiookoa e i kela ame Jkea|>ana a'ina i ku i ka auh&uia; a ao ia mau mea ke hōoiliia nel ka mana maluna o ka Papa o na Luna kiai e & kukulu i aa apana e liana hou ia iloko o ka Apana o Honolulu, e auhau i na aina no na hooKlo o na haua hou e hanaia ana mamuli o keia Kanawai, a e hoopuka a kuai ku i na bona e loaa ai he waihona no ka lawe- j lawe aua ia mau hana hou, nie u& mau auhau la ma ke auo "waiwai hoopaa uo ia mau mea. Pauku 2. Na ua Lunakiai, ma ka hoolaha ana no urai la, koe ua la Sabati ame ua la kulaia, iloko o kekahi nupepa pnka mau, i paiia a hoopukaia ma ka oielo Bewtaui& ma Honolulu, e hoike aku i ka poe kuloana, hoolimaliuia & poe uohom&luna o ka aina iloko o ia apanal i manaoia e hana hou; a i ka pae! apau i "kuleana i ke ano o ka hana hou i m«īiaoia" ; ke .ano o ka auh&uj ana; ka apaua i mauaoia e auliauk' no ia mea; na hoolilo i manaoia no! ia hana hou ana ame ke kuloana kie- ! kie loa o kela ame keia. koho aua' ma ke kapuai alo, iua ma ia auo «I helui&'i ka auhau aua» a i ole # ma| ke kapuai kuea p&ha, iua i mauao | ! ia o heluia ka auhau aus uie ili,! a i manaoia Itoi o a\itiauia malmia 0 ka apana i h>xnvai\vaiii&; uo n»! hapa-spa«a a iwai iloko o ia apa-ī na; a no k mau hapa apaua a jn>aij 1 manaoia'i e auhauia nie na iua-| hee like ole o ka $uhsu a! uo ua mahele auhau, like ©te 1 uia- J naoia o hanaia pek ; a « ilos& a ī.a ! >u\sa ik-> ks paUpala aina iua ke . ke«-na o ki- anaaiua o ke Kul&uakau--/hale ame Kalana o Honolulu, ma ua! | hora oiliana apavt iloko o ka wa! | mamua \ho o ka 1a i Kooholoia no' j kfi hooloho ana; o hoiko pu aua uo-! t hoi i ka la aiuo kahi e lioololie iikoa! | ia 8Ī ua haua la e piU ana 1 ka haua | i nian&oia. a o Ws 1 ka poo; apau i Vv*Wna h< v,a e | iho aiai 5U i ka lakou uiau hoolak a| jkue paha i ka hana hou i mauaoia,! i & i k<-kahi hoakaka » luahele pahi i |o \a nioa, a o ua k la &a!e e einu ' iho o iniV n\shope iho] ' o k* la i hopuka inua ss*i ns 1 I*. | ' Pauku Jk Tna e waiho *kn na| ona o pakeueta o ka iii a>ns i manaoia e «vihauis no k Vv»ns hou aua, ms ka wa e hoolohina v t « n\nnma ae pah*. he kuo i ho- $ J»ono i« e ua y<* on* la e kue *aa i k« aiaa o ©ā kaaa hou

la, aole e honaia ua haua hou I»; a> aole eiiapai hoū ia mai u& hn»» fl la no na «i&lama eoao mahope j|ku, ke ole mamuli o na olelp. o ka Pauku 4 o keia kauawai. Pauku 1 laa e waihoia mai uie »a Lunakiai e ua ona o S9 pai|i aiua i hoakakaia mai e lakou "ma ke ano h® i bb&paoia no ka auhau ana m&lak 0 na mea i hoakakaia ekekj|anaw|ū, he palapala noi i hooiaio pono ia e Poe ona la, e noi ana e hanp hou | ia kekahi ala nui, ala iiilii a ala loa jpaha me ke*kahi palapala aina a me na koho nd na lioolilo, e hann aku na Lunakiai elike nae ka mea i hoakakaia ma ka Pauku X o_ feia kauawai, me he mea ia, mamuli o ka lakou hewholo ponoi ana. E hiki «o ke komo iaa ua palapala noi la he noi no ke ano o ka hana hou ana iiue ka hiiumeua, iliilii, hiluiika, a jano e ae paha, a koe wale ao a luana Luuakiai _ua kupono ole ia jan<> hatfa hou ana no ia -wahi, e j hanaia iio elike me ka uoi. j Pauku 3. M.ahope iho oka hooj lohe ana elike me ka iuea i hoakaka | ia uia ka Pauku 2 o keia kauāwai, e hooholo na Luuakiai paiia e hanaia na hana hou i manaoia al'ke īne ka mea i. noiia mai, & j <4®, e lianaia paha me kekahi mau hoololi; a ina me keia maaae hope, o na hoololi e hoohaiki ai i ka īli o kā ap&ua e loaa aua ka pomaikai, a i ole, e hiki paha ke hoemiiu mai' na hoelilo me ka hoolaha a hoolohe hou ole ia; aka aale e- hauaia kekahi hoohaiki a.hooloU paha no ka hoomahuah.ua i ka ili ame ka lilo o ka apaaa e hoo~ zae ka h&awi hou ole ia he hoolaha a he hoplohe ana iua ke auo i hoakakaia ma ka Pauku 2 u keia kanawai. lua oia ka oklo hoohoio, e hooholo I&kou e hnnaia u a hana hou la, e kauoha ae i&kou • hoomakaukauia na kii aaae b» haakaka hope loa, a ma oa ano &pau e hoakaka pono ana i ke ano o ka mea e hoohanaia'i, ma ke auo i anaia a ma ke no nmoK i ka» ai na kohokoko oi&io f j|f pt£. waeua o k» pee 0 n& kda3dtis3sßSīy kaxa aa aulem. 4a «&* \ il* kohokohoia. \ S. oaa hana hou tpau « h&H&ia ana m&I&lo o ua oieh> o keia kanawai, e hanaia ma ka aelāke i haawiia i ka mea koho 1 iuliaai a paulek ia, mahope o ka hoolaha akea ia ana e na T.an«Vini aole e emi iho i na la he umi, 0 kek&hi uupepa puka inau i hoopukaia ma ke kulan&kauh&le a kalaua i olelok weia nae, aok ao e hoopukaia ua hoolaha la ma na vra 1 hookakaia'i ka material i ku oie ike kohokohoin. O oa ano e &e «pau o ka kaawi ana ia mau aelike, ua kue i ke kanawai a ua oaana ole. Aole e hauaia kekahi «elilee o ia |auo me ka han» ole no ka. hooko jpotio k me ka huina dak |a me na hope e apouoLa e ua Luaajkwi, a ke ole hoi e ukuia mai aa | auh&u elike me ia i hoakakaii ma- | hopeae ueL Aoie e noonoak kekiihi |koho koe wale ūo a waiho pu ia | we kakahi kikoo d&k i apouoia ;« o kona waiwai like paha, e ukuia |iioko oke KuknakauHak Kajkaa, bo k» huiua dak e em I iho maUb o 10 pakeneia o U huiloa daia i kohoia; » e lik> ua kikoe ;4«k 1«, a « ko&« waiwai like paha i |k» Kukn&kauhak me Kakna, ke }ek o kakauiuoa k« K«s& kofeo i ka |««iīke a waiho alai i ka hona, i apo- | »ok, ikko owlik emi jtko o ka haawi ana i ka <wtīk«, » | mahope li» o ia aua a |wmiho atta i hoaa i «$0941«, e hoihoi | hou jr aku no ua kikoo <kta k i ka |we« hana «elik«, Ma aa ws. apau |w» b« Luuakiai ke kuk«ua * hook |i »a koho «pau « auo, <> h<*w jkha hou no k& poe kohokoho, iua ej manao kkou W kupouo ke hausia llM*- ! | ikuku 7. Mamu» oka j4 fcek*ki *«l)k« «lik« aie \« i oU>k>* (ta »aamua t ka\K>ha ae i.a. Lun«kkt |* ta»mAk*ukattk kekahi pakp«k jaiua i e ke auaaiua [• k» KnlaiMkauhak» me Kakna.» i i*tkO iik» nw ka pakpak ait»a i ma[kwaakeia &« k« Paxika 3 o km k«|M«ai, * Wik<e «K>*k&ks sk& i ka Imom iijk> ke k«|»uai ak» iw« »>«- luu« o ia kahua ks «»*. » i ofck.ma ke k*pu»i b»a \*** naoia e kauia k* * ka ili o jka aina i wanaāla * »w' ia iioko o 'ka apawa * k«w«iw«3&> " » i ok « a« « poai o k *$***,

muli u iu lakou i Teriu>ri īne uuik«»u « iirtrtpi<» hoo^iae aku i ka mau aua ukw loa aku ua UwaU^^^HHHnH ke kuluua kb lioupae UO.IO keia kuQawujj..fl^^|^^H9^^^Bj ]vL'(>ubulika i ke kanaw&i a hou, i ka uku y ka luhi ivaii. , liii iitua paakiki ]k> aua peliea la ,%«ii, a uioa kolio e aa e poiw o iiooiawa 4a liw9|H| uliaua i ka nui a i ke kotho no keia 4»aiikft liook&uwa kakoo ana kela a umj ka p&a balota liepubal3|i*. Oj9H| u!ait> ia mea. Oia pa^^.JM|lH| ia ipo"itouehone a »a Malu|&|Hfi