Ke Aloha Aina, Volume XIX, Number 69, 23 January 1915 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI -NO- ADELINE RUFE KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI -ME- WM WAINAMINA [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI -NO- ADELINE RUFE KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI -ME- WM WAINAMINA

MO r \UNT \ XXVII. Ma keia ano iho la i ike ole ai kona mau hoaloha kakaikahi iaia, A maloko o kekahi rumi i hoohiluhiluia me na mei nani e hewa ai ta maka ke nana no iua hote!e Mon <ie Villa ala i halaw ai aku ai ua hāku wahine haaheo i.ei o Boliea Bolobolona me ka mea nan<» ka lete, a mahope iho ona lulu lima ana, ua noho iho la laua m»lunc. o na noho me ka hakanu, me ka puai wahi huaolelo ole aku o kekahi i kekahi no hapalua hora. Oiai nae hoi laua e haka pono aka ana ka nana ana a kekahi maluna o kekahi me na maka oolea o ka oahoa, me he mea «la aia ke hooulu ia la iloko pakāhi o lnua nfl manao ano nui maluoa o kekahi kah«*maSMi ole.

E ha'i mai ana hoi iba maka o ka mea_ holona ke nana ako,. he mati > enenn'i kahiko nn lai!» mni kinohi mai, e maopōpo ole ai hoi nawai ana la ka ni a laua? Oiai, he mau oluhna /'wa'e" no keia i ka h&papa i hele a pakiktpu i ka ua mea o ka nui o k« opihikoele o ka p&K o Kaholo, ka pula kaumaka a na poe ona-miliona a hiki loa aku-i ua poe haahaa. I ke akakuu iki ana iho hoi paha oka uilani ana a ka mnnao uahoa Ika puuwai o ka lede haaheo o Bolisa, ua ka» mai la nana ka wehe mua ana i ka laua kukni kanoailio ana: ole au e kuhihewa me ko'o kulana n ka hanohano, he Wahi wahine mnlihini loa oe o ke kulana puhikole a'u nei i ike mua ole ai ia oe manr.ua Aole anei pela?" "Pela paha kaa e k mailio aai nei; aka, malia o ka upakemua lo« nohoi keia o ko'u hui a launa pu ana me oe e ka lede hanohann o Bo]īsa E like no hoi me kau e ike mai la īa'u, apela no hor au e ike malihtr»S aku la ia op," wahi » ka madame Alavina i pane nku ai me kol3a noho kunihi pu pna ae,

* "O ka'u hoomaopopo no i»," wahi aua haku wahine Oaloke >a, me kona hoomau hon ena aku no i kana kamailio ana me ka ueue pu aoa.ae o kona mau poohiwi: "He olaio ka boi, ke oluolu mai r>o nae hoioe," *'He hamama m«u ko'a puuwai i tia poe apaa e noi mai ana iko lakoa makemake, ina nae he noi hiki ia 6 kekāhi mea ia'u ke kokua aku ia oe, oa oluolu loa aa e hana aku pela m® ke kali o!e," wahi hou aka a AUvina. "Mahalo," wahi a ua haku wahine pohaku eahoa nei o Bobona oo keia mau olelo a kona hoa, iaia no nae i hoomau aku ni i kana kamailio ana me ka leo kaka-na oka ukhoa. "Alaila, o oe io no anei~ka mea naua kela leta kauoha ku i ka hookano e hoea kino mai »u no Parisa nel, e keia wahine iiihune?"

"Ae, owawua naea ala, su hoi e kapa msi neiTkafei wahine ilihune a ko waha hoi e paa ai. ift*> ht*ppuk& hOU mai i huaoielo imua 0 kuu *lo!'' **Pela io ka hoi, Ke k« ole oe i kahi o ka w«hahee nmo ka hoopuni puni. Alaila, o oe o Al«vina, e«? n "Ke ae hou aku noi au imiua tvi e k* h»ku wahine o ka pohai o na poe ohi ili-oala kahiki o k«lanftk&uhale o Pukalikali. Owau io no W toea al» t a o ke Kaeaa'liiwahiue hoi o B«k«?kjtka Bena!" I kela wa hohola ae ka ula ma n& tnaka o ua liaku wahino hHalno wi me kona namunamu pu ana iho "*Pfe.U io k* paha, aole io no ki\ paha oia i Oiai «ia no kel* iu»u olelo «aaa mau o k& waipahe a ka wnhine 1 uhi hapa ta kona holoholonii n o kekahi uhi naihenaho uliuli nip n:> maka «niani gula nia kon* ni> u maka. iwa hoī e kalel? mai ana maltn\A o kokahi uoho kt ki hooluoia *u* p ooho aos »50 ka haka

pono ana mai maluoa oua hakn Iwahinp haahen la me ke kuoo a pihoihoi ole maluua o kon» hiohiona ke nana aku. s Koe wale iho no he wah» ruino<jk& ba mea e ilie neau ia aku ana ina kooa ma« papelina. Oia nae ka ua" liaku 'Svahinē"&a--lok« nei i hoomau aVa ai i kana nii.u.ll ka .00 kuoo uahoi o ka haaheo ame k?i haākeī. ''Heaha iho la koumanaonoia me kau keaoha ia'u e poniaikai ai au e like jQe kau mea 5 leta ae nei :a'u me aa mahaoi nuī!"~

"A' ! O kau pano ka ia e elelo mai ai ia'u i ke Kama'liiwahine o T?4kekaka Bena, eka haku wahine aihue a hookohukohu kplema r>h i ko ha'i waiwai, ēa? ' Eia iho! } Kaii<'l a aku nei au ia oe e"htle mai Miki. i i'u i (i'K)OOO milionn fanncka no ko'u noau pono au e ko'u msu whiwai apau au e* malama kuleana ole mai eel me ka hookohukohu ine he īnea ala nou ponoi. Ma kā mana hea . i loaa ai ia oe e hana e līke me keia?" i "Eono haneri miliona falavpfea," wahi aua haku wahine G»loke ala i hooho malie ae ai nif ka pii pu ana ae o ke okalaka'a hiena o ka huhu t> hk« me kekahi holoho'ona aluu melunn o ua haku wahine haaheo uahoa nei, Oiai, iloko oia manaw» i ka wa a |ua haku wahine a)a i hoe.puka aku jai i kana olelo', aia pu koua mau |lima ke wiliwili ala toe na puupuu. |I ka A!avica nana aku, u» like loh |uia me na nmho hoo ei puupuu o ke | kahua lealea o Keno ma Ivflvada, a walii ana i hoopuka ae ai: "Aole loa be maopopo iki\v'u i kou kuleana o ke koi ana mai la i keia nnliona f»raneka nui hewahei?va. Oiai, owau w»le ihonoka; haku wahine o B»?isa Kohona, ;v| oialuna ae o ra mea apao, ( wau! walv no ke kuleaoa ma keia ninau ; an e nei wahine aeahaukae e koi ] mai nei, aohe he mea hou ae ma-i waho ae o'u?" I

"E akihele oe e ka haku wahin a haaheo o Bolisa Bolx»na i kau mea e kamaīlio mai nei imus o'u, o nanahu i>o auanei kau olelo ī ke kumu o k< u alelo ponoiiho!" wahi a Alaviiii ka wahine o ka }:a!e uhi maka ulinli me kahi leo akaaka implie e o ana itoko ooa keena 1», ime he ieo ala no kekahi hele dala. ! "No ka maopopo ole ame ke ku lleana ole o kau mea ekd mai nei no keia huina nni hewahewa o na |faranekd ma ke ano mah*or. Ano

ka mea, aole au i ike a k»maaina mua iki ia oe, a, OW&i la oe e ke'a w»hine mahaoi?" wahi aua haku wahine uahoa ala i ka mail o aku ai m« ka ueue pu ana ae o kena kino. '"Alaila, e heole loa mai ana «»»♦ i ee aaae ko'u kuleana e koi aku nei maiuna ou no ka pono o ko'u m.iu waiwai au eai hookano.mai aei, eal" walii h<>u a AUwip.a i paneakuai. "Ma ka oiaio o kuu puuwai ame kuu ola ana, e hoole mau ioa aku ana au ia oe ma na ano apnu i kou kuleana koi no keia huina nui hewa hewa. No ka mea, aole loa au i ike ia oe e keia wahiae hilahila ole e lawe wale nei i ka inoa o ka mea i make he mau keneturia lehulehu i kaa hopa ae oei. Nolaila, ke kapa mau nei au ia oa, he wahine heheua o ka pohai o poe pupule] i nohoaiii ia ai e na uhane lapu seaj haukae ai pulelehua o ka po "

I£ia na<\ iloko o keia <nsu olelo welawela a ua hakn wah'ne iiaaheo ala o R>lisa, he wahi hene uka iki wale no ka ua madame ne' ok« pale ohioiaka aliuli i haawi ne ai i kona lioa o ke kulana haaheo ame ka uahoa, a oia hoi bua wahiiie ala o ka pale uhimaka nliuīi i pane ae ai me ke ku pn ana ae iluna nie ka oiwi kieo maioeloe, me ka uana; aowi kapakahi ana mui o kona pso noe ka hiehie, oiai hoi kona m«i lima e puili maiie ana oiamua o kona aio i fcona wa e kamailio uiai aoa. . "Aiaila, aoie, a aole loa io no oe i ike a hoomaopopo mai ia ? u eku afeu nei imua eu la, Ka me* hoi e hiki ai ia'u ke hoike maopngp «« imua o ke akea, he wah ne m> au i kamaaina am« ia o», apela uohoi m imoa o*u, Aohe hoi e h'hi o kou pih» i ka haakei «me ka hookano ike o)e mai ai oe ia'u?" "Aole lo* au i ike ia oe e k<i« wahine hoopunipuni," wahi e na Gakke ala nse ka ieo B»ka, n»e na n aka hoi i heie ka lihihhi akuku i; ka ulapuni i ka huhu. j In manawa o Abv:nn i weh* »* ai i ko »a ma« maka Hni uii pula mai kon* mnka sē, mo ka wehe pu! aua ;u> i kona uhimak'a e uhi an» mdhma o kom» heiehelena, ī kt» k<tawi>le an.i ne o keia mart m:ii kon» hrlfho?ons ao. ua waihe j l.i konn nmv r>f naina f> pau i uui.-i o Crs!oke nf>?, mo kv ninau puta ana s^n •% %

I "A pohoa hoi keia au e mna traī la ek i \v.i!jir.e o 80l «a. aole no op la i ike mua la'u?" ' kumn nana i horhiki-' lele aku iua haku wahihe ala me kē kuha'u ilui, aliooho 'mai 1a me ka lfo k'nnahihi.' "R kn kamāMi'wahin» AL.vinf) do Kui'e o B <kf' r :r.ka Bona. X T a al ī fcou ant-i oe mai k>» make mai?" "Ka ha-ha! Ua ike' mai 'a ka oe ii'u?" vrahi a Alaviiia, me kon» hoemau an-i m-iī no i kana&ainailio nni me T:a 'e"» knoo. . "Oi i l:oi kru kuhiliewa ame ka > piha hookano iloko o lea haaheo nui. Ako kane I mauaoku'nihewa ai i>a make au. 0. kuu: kauwa kai ma'-e, aole owau o ka mtaaa e' enenii mau nei ke ninan hrn n nfi nu imra ou." "H( aha keu.hana poao no ka'u koi ■> (ono haneri_ti.sliona f au i h<»dle n ai rci īmna. fi'u mekau mau oh-lo hoino o ke knlana haahaa loa,i keKamaMiiwahine ō Bakfi.jaka Bena e ku akn n i imna ou." Hai' i kammha iho la Ua haku wahine haalieo nei o B I'sh mamna 0 kona kamailio »na - aku n:e ke ano kamukmmikn o ka olelo, o'ai hoi ko<«a le!elef:e naka Vm!uln wal» 1 aiii no. Ua inii loa nohoi kena koi au: nu ka mea, e pili hou aku ana no hoi kou mao pe no apau mo oe. Ina no hoi ī nmi mi'iona f-raneka ina ua hooko koke akn an, pehea la ia 1 knu noonoo ara mai." "O ka'u r*:e-i i noi mua akn nei, oia walo oo kau e hooko mai ai, A ina «ole pela, a!nila, e paniku hou ia no e a.'u ke. K'akela Kahiko o Bolisa l'.ohi':ii-< no ka elua o ka nuenawa tn-.la!o o kn aio.kai t>le. me kela huma mua o eīwa hnneii iniliona o ka'u k"i. A o kela eon» hanen mili< n« a'u i noi aku uefTa oe. oia (■ a mta oluolu )or i hiki ke hana ia i keia wa. jna aole pela, alailv., e hooko ko!;e akil ana »u i ka'u mea i kamailio iho n<i iiiiua o kou aL>, Wei) wi'?twiki?" Mamuii o keia mau kumu, ua hookunana loa ii «kn na hakn \vahine ala <> BoV>ona, no kv oolea 0 keia «an olelo i waiho itv &ku la imua on.«, Oia kana i ka —ūa iki mai a i u-. Alavina de Rufi- nei me ke :-m\ mihimihi, mē keia mau olelo. Oiai. nae» h'oi na omaka hou nunui e irolo maJiaWalu ih<ar ana ma kons rcaU papal ; na. ! "E oiuoiu hoi oe eĀoomanfiWflnui iki mii a hui mu« ' aa me Wua keiki, ne ka mea, oīa hookf>hi wale n<> ka mea i -ms?opopo no kahi e hoo lawaia.aio keia huina. nui hewahewa ap i leoi mai uei.** s Hene nialie iho la ka aka aua Alavinn vei me ka ftaki pu ona iho ona kii'i ii,ia i hoomwnao ae ai ina ■ haawina Hke i book»n ;a aku ai uialur ti o kana lei aloha he kaileamahiue. A oia kana i nnmunamu; wale )ho,ai no iloko ona aie keia; mau wahi olelo. ] "A om! Loaa pono aku !a eo ij ka puupuu mahanahsna a ke kai-1 kamahine o B»keka;a Bena, ke pepelu iho la ko olelo a nanahu no Ike kuuiu oko aMo. Oiaka laau' kupono nana oe e hili'e kena \vahine hookano'?" "He oiaio, ua paio akn kun kaikamahine imua on no ke aloha o kau keiki, eia nae, aole oe i maliu iho me kou n»t akee ana iho me ka hoowahawaha aia. Nolaila, e feu akuanaau e paio imua ou i keia manawa me ka mana o ke thila no ka pon6 o kuu kaikawahine a hiki ike pelu ana o kou mau kuli ilalo a kukuli aku iinua o kuu kaikaa ahino, ka mea hoi hu i kapa aku ai ma kn auo pahenelwne, he wahi kaikamahine iiihune haahaa lo» na ka w»hine hana keaka o Parisa nei. "Ae, he meu oiaio o ka ehu mua loa keia o ke koni ia sik o ko lao e haule iho ei o'n nmi kuli ilalo oka honua a kukuli niai imua o'u kou «nenn kahiko, ire ka'u kaikan ahine kamea nu i lu omaew.-ewa ai me ke aloha ole. Me kn)a man manno e hoon;«kn hele ilo ooa Alavu\s <Ji> n u i, ua haiiwi iuhi la oia i kona i e ffiē ka panni ana mHiikeain -u olelo me ka ) o kuoo-

<4 lloko o ohia m»hīna mai ls>j aku e h 'ik- mai si oo mo k<> kt>īk\ \ a oL-,n t > «ku Qiai ai ij keia niau s fAraiii'Ka, lna <? h«la \a| manawa m* Vo olua hana a hoofeoj ole an» maī i kekahi kupouoi no ka'u kv>v o wsiho sku l ei uuuai ou, i£ ra 'iku kek* hou id uo auanei ko kakela kahi'so o Bolisa nsa-1 Ulo o k«v u n aua, mo ke kali hou o!« aku no kok'hi uwn«aa." 1 1 hakal-a no -•■pau k«?la ni»u o!oloj i kn kamaiiio 'n, o ko ku koko ao \»' no ia <> \ra Ahn na dt>lUvf<> ne\ iluna' me kona oiwi kino hvhie a lnv<klo' iho la i ka hiku wnuhie hashto oj e hn.nhA'u :tra ka waha no 'ka nui lo\ o k<»)a tiuins <fsla |Mti ai No ia kuan?, ku kok^

e loaa ann ,obeia 1 la oia a Ii»TM. «u hou

T koia mannwa a ua haku wahine a!a i hoepuka as :ii i kohi ro;ui olelo ua moh-alu pu no }ri.iuh (eom mau nnanao kaamaha, ne; fca mea. ua loan nta! īa ia?a kela manaolana o keknhihewa, e ]oafi ana iaia na kokun'ana, rrai laila roai, « likft me ke knko »< nuheleak iioko o kona honpo Me ke koi kokei ana aku. *'E kii »ka h- i paha op a la»e ae an e hookaa ro !ro ? u pilikia" E wikl, e wiki oe r n*-i kanfska 1010 e mili wal» mai nei noikenapu -a pepa waiwai ole," (Aole i pau)