Ke Aloha Aina, Volume XIX, Number 103, 25 September 1915 — KE KUMU KANAWAI KOI LIPI A AKI. [ARTICLE]

KE KUMU KANAWAI KOI LIPI A AKI.

Mv. jAuiahooponopono o ke Alolia Aina. , . " ! hele āna i ke ftno o kela mau %°*j loliloīi kanawai kukulu aupuni hou a ka mea Hanohano Wm. C. Achi,| i hoolaha mua ia a haawiia elele haku kanawai aupmu kalanaj hou, ua ike iho la wau oia kekalii 0 na hoololi kanawai kukulu au-j puni hoohaiki mana koho a lxooha-j iki kuleana holo moho kma aupuni. ina kakooia keia kanawai -e kekahi Ahaolelo e hiki mai aua lie hooliemaheiua ka leliulehu. Ke nui no ma keia kanawai, oia no ke ano o ke koho ia ana o na lunakiai ma ke ano holo laula no, elike no me ko keia wa, koe wale no ua hoemiia mai ka lieluna mai ke ehiku a i eha wale no. He hookahi lūnahooia e kolio akea ia, pela me ka meia, hui eono wale no luna aupuni o keia ano aupuni monopoli, a o na" luna aupuni e ae, e hookohuia lakou apau e ke-la ame keia lunakiai i apouoia e ka papa ; Luna Holookoa. E laa ka Loio Kalana, makai nui, puuku, kakauolelo, lunalielu a ohi auhau, eni;gmia, lunakiai ahi, a pela aku. [ Na hoonohonoho ana oka mana j hooko, o ka meia ame kela ame ke--lia lunakiai pakahi. Ē nana Seet. 1701, 1702, R. L. HLaw XIX, amendmeM. Akahi: Oka Meia, j oia ka luua nui ma ka liooko ana i na kanawai anie kauoha pili kauawai ame na kakauinoa i na palapala aelike a ano e ae paha pili: jkanawai no, hooponopono i na paka, na wahi auau, na pa lio, na ( | uhx nahele, ka bana a pola aku, na hfina akmai pili naauao auo like kana oihana me ke kuliina o ko na, aina e.

Elua; Luuakiai oia ka lvinaiuuj o na loaa ame Xa ianei e waiho aku i ka inoa.a c Uookohu ia aku, a ma ke apono ana, a ka p»jia L ka pimku inalama o ke aupnni pookoi. kcūx supavisa ma ns moa holu ds'a, a | naaa no e upiki kti hookohu ia ānai o k& puuku, lunaohi a mc helu na J hope iunaheiu, moa ohi gapisi, aj pelu aku ho lohulehu ua poe kaki-ni-kilila o loaa ana ka lu\iu\, a ua ano Hke koua kulaua mo ko ko kuhina waiwai o ka wa i inn-aliu, | Ekolu. Lunakmi o ko V«xnut oiuan», ke kanawai auio ia maluhia. laiwi o koho wuia i k$ loio k»-' Una auio ka hooiuaikai «Vu amo Va halaina aua i kou#mau hopo aku, a līo kuhum tao uta io kvna luua-

kiai me ka dipl<}ājjLpiha umjii.ua o Ikona koao ana,ā jBßftvu 'tspfk'j&hp* ma ka ua e ae. t^ ei " no 'e _ana| i aiakai nuj kona ho-. "pe i&u a na~ tupa 'pa aiipiinī," Ikīnaiaki; i |me na poe kaa> pela ( me ke kuai ana ina Jjsa. lip ole £ jme na lio, me ua jwiq jkaa.aiue ke pahonohono ana i na. l&ale oihana ! malalo o kona malu a in& e lawa ole jna kamana alaila ma no ,e hooluwaia mai na kokua kamana mai ua kupakako m«i a na luua| aupum e ae a keeua e; ft§ o ke.au-| puui. Ile laeula keia iu?\i ka oihana liookolok a ma-j "kai, oihana kinai o u•wahipouli, a foremau J |iq ii lu liale ame pakoiiohonO kale apau malalo o kona mana. .^ B .. I kou alualu e JŪLHjea k§ko. halota i keia kulaua, hejn.es pono e loaa i ka mea uiaiia ki^,kalota > lie elima dipalonia like Ql|lju£uiya o kona waiho ana »ku'4> na inoa iloko o ke-koho balota moho uo ke. kulaua luna 0 ka ulu wale no keia i 0 ka oihana keia o ka' Wokuhina i ke au i hala, he hapa M.Me, no ka oihana o ko kuhina Wtg||§īsXia keka-j hi, surekek! ! Eha. 0 ka lu)»aki|LA.,»a hauaj hou lie lae ula keia 0 jl&. ike eniginia. lle ike ana aiM.'koua ke kaha kii na wili wai lua aniani, na ike iajlklni maliu. pauma wai, ka kamo ēīmeti.* hana a hoopahee i me . ka aila, ka ftgurej koonui lilo o na materia )Iko ]ke aki- ■ nni, ke kamana kooniniu ana i na uwila no ua alauui o kft. lifk3^K- Amv ! ike hookikina wa|e j Ine e nku i attha|yPpt .alanui

aku. 0 ka mea e alualu aiui i Voia pouo iaia o loa;i inua n| »ujX i noia luau ike uvou, \hr koia kan«\v«i uc * »a ka lunakiai o kaua hou o apoflo *ku ī nj£Eroi|la ana! anio ka IKH>lilo o n« liou 1 o kot;* ;\mo koia' j)isi In uo oukou i

lio, .»a ilinn, na j>iilau, na moa a pela aku. Ka oiiiana ku-

luna naua i'a,| \o e ,p -^ pa olk kuloko, a oia 110 ka lunalioo%atu oia'papa. E uauā iuai kakou o ka mea e alunlu ana 1 keia kulaua, iua keia kauawai kukulu aupun' a Kale Aki, lie moa pouo i ka mea e liolo molio /uia ke loaa mua fiia ikf kauka anie ike a'o kula iaia. ?T(?lo liou no kakt>u i keīa porofesa. Ma ka liapa.liope o ke kaiuiwai hioe papa'i a Kale Aki, Sect. !75<v ke olelo nei ia peuei: "Na kela a mo keia luuakiui, luuauui e hooko- . lui a e lioopau aku i ke!a ame keia poo o na keoua liilii a ua lakou aku ! e hoopau aku i na liope o a pela nku. 'N'olaila, e hooiuaopopo ilio kakou 110 apau i ke au iki a nie ke au iiui o ke kauawai o«haa a Aki ma: Tka luakeiaake o kekalii uiel kol\o l>alota i loaa ka makaukau kupouo 110 kgi. a lilo ana i mea hook'ele i koua aupuui. I koim uana uuia aua i keia kauawai, ua loaa koke no iaia ka liilalnla, uo ka mea ma keia kauaMai, ua 0.10 koua ike me koua uaauao 110 ka la-nelaw.e ana i ka oilmua luuakiai uo ka uiea aole e liiki iaia ko hoomaopopo pouo uia kona auo lie luualiooliaua uo kekaki koena iua e hoao uiai aua ka.'iuea i hookoluua e apuka i ke aupuni īua ua Uoohelu liuikau e pilikia «ua ia| keeiui, a e kau a.ua ua koikoi a pauj uialuua o ka kmakiail mauiuli o ka ( ' lawa ole o ka uaauao pika no ke akuilu ana i mea uaua e kookaua !aku iua kwua la, nia oia ka luuakiai i koho ia uo ia kukua.

Ma keia kauawal c kaīli ia ana ka ! uuuia hoopouopoiio aupuui mai a n w u«\i. o na Tla>Yaīl 9 aole oi;1um« e.loaa o u'a Kakiui kilik« o o na kakiui kilika o Au\o j rika o lakou k:v poe nana o hki uia i luai i ua walii uitu\n-ai kakon e pa - a noi i noi wa> uo ka uioa ? !akou, ka poe i oi akn o ka r.;'.aiuK> ro ka lue, uo kuololio uaum wule uo ha lawelawe oiliaua aua, aolo w ; \!\ maika' oia ai ūi a m.-i kom kauawai luh l pai 1 ;!!. ua oki p" 5a kaln m:roa ai < koo iV ia kakou, o ka «i, o ka o ka poWi. o W l\oaa, ō kv.v.ftus.. iv\v. polo aoV 'an k,v. 1 'O ka'u koia o nwalo *k\» :\o\ is kakou, v.a kak.n- v.o o wonoo -.ua', o, holnlioln u\o ko a o akion-.a iho \>on ?h«\. o ns VVVVna ito o' nis nio:\ \ iko snakj\is o kakou, so!o o l\ik\ o k a:\io ia ka mookt;:u\ksu V l .i,'k;-'o ?iupr.\'i o kskor. ir.ii"ka hoo-ik\-,M'v.;.a aua rusi o ko supMn? kaĪA-

u& a iiiki i keia la., Kts iioakak» uei wau iu&luuh 9 ke oeliaa i hookomoia ae e,. Xale Aki, a okai aw&u kek&lii elele uiai ka uiahek . eāwa aku apaua eiiiua, aohe ,a'tt , Ual&ta uo keia kupueu. K kookoi keia ou i k$ U opala,- aole e Uuakila k<?ia Kauawai uiā k& Pa; , o ka Aliaelek, e alio ke ka- , uuii aua ilio oiai aia iloko p ka liaiA o ke koiui.t«e wae, lie okiloa koi ka weluwelu liilii au& ina. * kokua *e aua ke komite uo »9 i ua l>oa eieie Wookoa. keia pule ae, alaiia lioakaka aku au i kau&w&i kulua aka aha kui uni iiaakei i okomo ia ae ai e Castro, kekalii ulelo. Ovrau uo keia kou lioa o ka| Poai llookahi e i£r. Luu*lioojK>uo-| pauo, aolie mau luoa auo,nui e ae| uia ko kauaw&i a Aki, oia &o la iio| ua ku|K>uo e paa jmuo ai ka uttuu, v oia lioi o ka put>iiu tuav ka iiulu koe aku ka puai>ua. AiK>ai f lvou uo, KUniIKA, . Maheio! '. l , *">• \Vaoiialidt) o Kalihi.