Ke Aloha Aina, Volume XXI, Number 18, 5 February 1916 — HE KAAO HOONANEA -NO- ADELINE RUFE KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI -ME- Wm. Wainamina [ARTICLE]

HE KAAO HOONANEA -NO- ADELINE RUFE KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI -ME- Wm. Wainamina

MOKtnffĀ^ffMtTT I kona hoōki »mu olelo, ua unuhi loko ao o kona poli i dala maliuahua a la ma ko'u lima i kana a ma " waho ae oijL Pā ma i oia i kekalii mr keia mau olelo T P.-j®!| na 0 kpia mau wahi auanei o keia hūke ai ia olua na kokua hp« a me keia mahina, me>on|JajAvi pn ana mai i kona aloha hoi me ko'u lūaui makuahiiie, a/ puka aku la oia iio v liaia i puka loa.ttK|i no waho, ua haawi mai la oi|| f katia mau ani peahi hope ' 101 aku la uo kahi a jKp p ku ana, a aia n%e na k<? aloha walania ke ko'u mau

papalipa, mamuli o hiflkfti)a hiwahiwa a kou luaui niakiiakaiio i haawi'mai ai ia ko maua pilikia Uie kona nana'ole ae 110 na haawipa luuluu i aku maluua o kou luam māku&kam'. no ka lima akau o kou l^^^^nakuahme. Mahope iho o loa ana aku o kou luaui ma%vaho, ua ukali koie 1,0 k°u luaui makuahine oo wj&o, rio ka u.kali ana aku. i Uft 11(11 no r kahl o kopa lio e kuiMl ,aua. Ia laua i lioea no kahi o ka Ho o ua e ku nei ua hoao hou mai lfl Opio ae-i no ka hoye "<>i i Jta lima o Aka, - koll iuaui, malmia 4. kajia .mea i boole aku oia 1 hoole hou aku ai 110 ka ka mea hoi »ana i hoehao&a loa aku i ka puuwai 0 ua lyaui makuakane nei ou, me ka haawi ana mai i 'koua aloha hope loa i ka a koiia puuwai i aloha loa me ka panai aua mai i keia niaiiJ?lelo:

Akua e kaua, malak) o koua palena ole, ina poe i hoehaehaia. lakou puuwai, e like me a'u a hoomaka aku la oia e lio no mna, me kona alawa hou ole mai :no hope, a ina paha oia i liuli hou Mmai ihope, ina ua ike mai oia i na lima o kou luaui e apo aku ana w.'iiitt«ka 'hoi e hookahe ana ma kona USStj papallna. ? No ka mea, ua ike iho liiaui : makuahine nei i ka ehaefilf t loaa [i kona puuwai no kou luaW lj?aku6ihine puuwai ua | hiki mai nae i ka wa e ai a okaoka, oiai, aia no o kona puuwai hookahi na hookahi o ke aloha a me ka i3sBfetoake.

I ka hala ana aku o tou luaui j makn'akane, a hiki ma «a iookahi a kaua e ku li mai oia no hope nei, fna-.| nao mua ole, e halawai aua : oia mē ka'mea a kona pu'li^in'al?-' ha a ua hookahaha loa "kona manao, i k®"» wa i huKHMI ai e ku aku ana no kou hino maleana wahi i ku ai, A iloko o kela wa i, &ai ju i kona papalo no ka haaw 4 T§ua mai i kona aīoha, a ua panai'f| , ®ku no, <> like me kona Uiilo aku la kok uo kekahi " Maho|w iho o kona ha«S aku, ua huli hoi mai la uiakuahine no ko maua homoPk, iue na waimaka hoi e uia kona mau papaliua } me k|ljMi lioi pololei ana aku no kōna a malaila oia I hookahe tiW.&ku ai i na waimaka ke lxol e houhou aua i kona e like jaku mo na h^awina. Ikano hoi naua 'i 161? Mahoj»e y>i o iuf uooulki maOiui 0 loii-Mkui nia kuahne, u« laAi ia oia a kukuli o&lo; <r F! khu iu4ua ' mai ia'u, uo hooko aku e like uie knu uo

ko aku i ho<jkahi mamuli o ko'u hooli? 1o ia ana aku i hookahi puuwai, *iuatnul.i o ko'u hoole ana aku i kaiia noi me ka leo k«ikoi a kuoo no Uoi iiuua ponoi (»11«." "Uui nai'. a 111 ih) nn nnmuo lokuhi iloko o ko'u puuwai uo kana uiau noi, aka, ua hoole aku uo nae au ine na uuiuuo- makona i ku i ka hoehaeha i kona puuwai," a kooki iho la oia i kana mau olelo, uie kona poo no o kuiou ana ilalo no ka mihi ana

ī kona wau mauao paakiki. Poha koke aku la ko'u leo, e panai uku uuu i kaua mau olelo ku i ka hoowahawahn: . ' "Lla liula aku la ka vv» pono, ho fca mea, ua hoole aku oe i ka'u kauoha o hookoia ai ka'u kuiuakai maluna o ka mea naua i iiana lokuino inai i kou kupunawahine nei, a la no auauei c auwana hou aku ai kaua no ka ili o ka honua nei, uo kahi e ioaa mai ai kekahi kokua ana iaai."

Me ka leo kuoo a wi-wo ole, ke aa nei au nie ko'u mau manao koa; uo ka hoea kino ana 'aku iiuua o kuu Haku Opio "Wiliama Waiuaniiiia, no k"a haawi ana aku i ka r u ae, mamua o kona haalele ana ilio i kona Home Kakela, ke'Kakela Kahiko 0 Bolisa Bobona, a hele aku hoi no kahi e loaa ai iaia o na hooluolu ia ana o kmia puuwai luuluu, ma'muH o'u. nei." i "A ke aiia nei ko'u mau manao", uo kona maīiu ana mai i ka'iynaif !eo noi, « oiai hoi au e liooko aku ana, e like me kana 1101 i waiho mai ai ia'u, malia he mea ia nana e hoo,maraa aku i kona puuwai i hooluuluuia, a hoea aku ana au imua ona, 1 kona wa e liūliu ana no ka hooko ana aku i kona mau manao." No ka panai ana aku i kana mau olelo, ua pane hou aku la au :

' "Ua hala ka manawa, e ke kaikaiiiahine, na hoole "akit oe imna oiva me ke kanalua ole, a ua like lioi ia me kou hoohilahila pu ana aku i ka Haku (S)j>io, a o ko kaua hoopakele hoi o kaT ! wa pilikia, e like me keia 'mau la, a pehea aku ana Ia ko 'kawi Aoho ana aku o keia maa akii," hooki iho.la au i ka'u maui [olelo āna me ka piha pu i ka inaina no na hoohoka a kou luaui makuahine i pa-hu pono aku ai imua o kou luaui makuakane. f'Ūa. hoolialaia e maua ho utau hora oia mau po, ma ka pau loā ana b ko*u manaolana t»o ka ae hou māi o ka Hakīl Opio no kt noi -a k'ōu !u--lftii rtiakuahine, aka 1 , aole nae pela «a b6bpoi)opono ana a ke Akua lloko o ka naatv o kuu Hakn Opio.*'

"STo ka mea, ma ka hora 11 o ia po «a haule aku la maua e hooluolu no ke koena aku oia po, a ma ia wanaao iho e haalele iho a: kou luaui makuahme 1 ko maua wahi pupupuhale no ke Kakela Kalnko o Boliss Boboiia, kahi hoi e loaaaku ai o kou luaui makuakane, e haalele iho ana i kona Home KaWla." '"He mea oiaio, ma na hora oia wanaao, ua haalele mai la makuahine i ko inaua wahi pulupuhaie, a hala aku la no ke Kakea." '1- ko'u puoho ana ae a nana aku maiuua o kahi o okou luaui makuahine e moe ai, me ko'u maoao e ike aku aua au e moe mai ana, eia uae, aohe a'u mea i ike aku, a koaio iho la iīo iloko o'u na hoomanao {tna, ua haja aku oia no ka hooko ana i kana mau ole'lo a maua i kukakuka ai, no kona hele ma ia wanaao no kahi o ka Haku Opio Wiliama .YiTainamina o ke Kakela Kahiko o Bolisa Bobona. I koua huli hoi ana mai, ua jko aku au ma mau helehelena i ka hauoli a hoomanao koV ao la au, ua hookoia kona mau inanao, o like me ka'u i makemako ai no ko iaua hoohuiia ana i kookahi lioi ma ka inaiist>.

1 ke kuu ana iho o koua na-e, oia hele.ana ma >a wanaao, via hoike uiai la oia i na moa a pau 110 koua hooko aua i ko'u uiau makeniko, a ua paa hoi ka aelike mawaoiui o lftu« uo k« hipuu aua ia laua iho ma ko kaula. o k(i berita niaomae o ka uiart>.

, A iuiu* iwuoi uei o kou j wahiuo i liookoia ai ia nuui l»»na j ko'u Ulo tuui ia u iUo t kaluuui • j ik« pupupuluilo, <ui c kuu woopuuu i ikv aku 1« i ko ku uiAi mo ko la do, o liou mui «iui uo ia'w o kipa *ku f uo krt iko Uou aii.H i Xouu vuau uaua i lnwpunaua ia iuaua no kekAhi uiau makahiki loilii iloko o k* iHhuue a i«t< ka uolo inaopopo loa, £ uuuuuli o ke aloha o ko Akna, u« iioopakoloia ae niawa. No k« u« oluolu i ko Akua }k£«na Loa k« hookoiuo ilu- īloko i ua uianao aloha iloko o k» TTi\iu Opio uo ka haawi av,a nui i ~kftuiAu kokua i ko uii\u& uolo uu l ua kokua olo» «ka { ua luvoi>ouoivm\o

mua uae tuu Haku ; ke Akua i ka naau o kou hiaui i|.i»kuakane, ( ma ka LaawL una iuai i, kuua.ioau W kua uo uiaua., Mah#])e iho o ko laua hooliuiia Hiia i hookiihi, ua kukulu a<* la kou luuui uiakuakane i kekahi hoine nuui. uo kou luaui uiakuahiue e uoho ai, a ua hoouiau aku uo au i ko'u noho aua maloko o kela wahi pupupukale, luamuli uo o ko'u aloha, a .o kou luaui wale.uo kai koi aku 110 koua honie nani a kou luaui niakuakaue i kjxkulu ai," a malaiia hoi i hoopuuaua ia ai op a hiki wale i kou liauau aua.

A uiahope iho o kekahi mau uiakaliiki o ko laua uoho a{ia ma ua Upme Ja, a,jgituauli o kokolū uiia ua kauohaia luai Ia kou, kupuiiaw;ahijie uo ka holo aua aku u$ t X<Adaua, uo ka uia'i i ioohia aku maluna o kona uiakuahiue, aka, o kaua i lio ouua aku ai, oia no kou luaui wakuakane, 110 ka liele ana 110 Ladaua.

Mn uua o ka hplo ana o kou luani leakuakane no Laddua/uo ike aua i kona kupuuawahine, ua noi afeu eia i kon 110 ka holo pu ana uo Ladana, ē like me ka laua i hoopaa ai, oia koi, uia leahi a kou makuakane e hele ai, o kou luaui makualiine pu kekalii, aka, ma ka wā nae o kou luaui makuakane ī liele ai, ua hoole aku kou luftUi makuahine i kana mau koi ana Uiai, mamuli o ria kumu uo ka | luuluu, 'oiai no 6e iualoko o ka opu j 0 kou luaui makuahiue kalii i'lioo-! punana ai, a pela iho 1a i hoole ai j ko luaui makuahine i ke noi a kou luaui makuakane, me ka manao Ia hoi, He pono keia noho ana. Oiai iile kou luaui makuakane i 1 hala aku ai, _nj> _Ladana, ua hanau. ! iho la oe e kuu inoopuna, i īnaka[na hiwahiwa na kou luaui makua- ! k;.ne ke huli hoi mai oia, Aka, aole nae pēla na hooponopono ana a ke Akua mawaeua o ka noho ana a kou luaui makualiine hala 6le a nie ka luaui uiakuahine o kou no kou luaul makualnne* ma o'u nei, aka, malia o na hooponopono ana a ke Akua maluna keiki kookiekie o ko keia ao, aka, o ka liopena' īiae no ka wa hope loa, oia no ka loaa ana o ua inanao.lokahi, a o na manao kahi; ko hoi, ua hoopoinaia aku ia no ka wa mau loa.

Maiiope iho o kou lianau ana mai ksi puhaka mai o kou 'hine, a ma kekahi la, ua hoea aku ta kekahi puuwai eleele o ka ekaeka !oa, a kīpaku aku īa j kou luaui makuahine mai ka home aku a kou luani makualiine i kukulu ai iiq a aole hoi he piea kuleana e ae nia- \ <rsho o kou luaui makuakane, o kou luaui makuahiue wale no. Ma ka wa o ke kipakuia aua o kou luaui makuahine mailoko aku o kela Home ?Taui i laahia no kou luaui makuahiue wale uo, ua lioea | aku ua wahine uei a.lu aku la i ke-1 kahi mau huaolelo awaawa, he mau i olelo hoi i maopopo qle i kou luaui makuahiue i uoke ia aku imua ona i ka \ju, aka, o ka hana aloha loa a kou luaui makuahiue i hana aku ai, oia no kona kukuli ana ku imua o ua moonihoawa aei, eia «ae, aohe ia uiau leo uwalo uo ka hoopakele ana a§ iaia i maliu ia. mai e kela wahiiie a ka lokoino uui wale i uoho ai, uie he la, aohje uo i hoohao kona puuwai ia mea aloha i ka hoakauaka a fee Akua i i haua mai i m keia .80.

Aka, o ua uuinao a ha»heo uo ka i loaa maloko ,o ka puuwai. o ka lokoino, a ua haua oia i kela haua uo ka hooko aua i kiv hana i hauaia e koua ;nau makua. Oiai hoi ka >va e aua o ke koko |Joko o ua wa opio u ke kauaka, a \ ka alua aua mai, ua mauuo aku ia mau haua mi ke kauaka aku» oia, ua aneane uiai ua la a ke Akua. e nuu ai uo ka. hoi aua, aku iaia, & ma kana Ilookolokolo M o hoopaiia ai kela.a.mol. kcii\ e like me ka uui o kana mau ( lwwu _i hana ai ma keia ao. ; Jc.h maliu ole. mai o ua Ilaku [Wahiue HaaUeo wi> uo ko kipaku |aua lu«ui ua luui- ■ lele aku Ia j,va wahiue. uei i ka līcrIme Niiui a kou luauv,makuakaue i kukulu ai uo kou makuahine. Ma kekalii \uau la mahopo mai ua akuja oiu i,ua>au\va no kona |,lpakuiii ana # a e kole aua <v.a # uo ka huli hoi ana uo ko'u alo nei, e Uke uie ke kauoka a ko lakou ITaku kaue, he kauoha lwi ana i waiho iho ai i kekalii moa, a iua kahi olelo ana ae Hoi, he kahu. uialama )v.aiwaiwai, eia nae, o ka mea pololei iiiaoii, aolo oia ka m<?a aka»j ua ulu mai ke'.\ maa uiea, j o ua luauaolili a hualuia ik>ko o ke; īa "*> i hana mua (AoK> v jm.) . ...,