Ke Aloha Aina, Volume XXI, Number 27, 15 April 1916 — HE KAAO HOONANEA -NO- ADELINE RUFE KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI -ME- Wm. Wainamina [ARTICLE]

HE KAAO HOONANEA -NO- ADELINE RUFE KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI -ME- Wm. Wainamina

MOKUNA XXXIII Ma ka hil.i ana ae i ke awa]cr>a, ua nia: la ka Makaikiu Tiījc Moore a mt* kana Wahine, a pela no hoi tne ka Makaikiu Otelo a ine kana Wahinr, a i ko lakon hui ana ae i kahi hookahi, aia h« mau kamaiki e h«lo pu ana me !aua, ka mea nana i kono aku i ka Tlakn Opio e' hakilo aku maluna .0 ke keiki a kfl Makaikiu Dix Moorr, ina paha hf kulana kona e tik«'iH aku ana mahope 0 ka moh<ru 0 kona makuakane, Jfa ko lakou wa i huī ae ai, aia na roftka o ke kaniaiki k<» hakiln ala me ka piha maalea mahma n na Haku Opio o ke #ake!a no ko laua kulana, a i ka maopopo ana paha iaia, ua huli ae la oia i kona eia nae, ua halawai r aku 4a oia me pono ana a ka Haku Opio WiHama Wainamina, a maop<ipf> iho la iaia, eia pu oia ke hakilo pu ia nei no ke ano 0 kana mau hana maluna 0 na opio. Ia ia i ike iiku ai i ke kaupono mai 0 na maka o ka Haku Opio WiKama Wainamina maluna ona, ua haawi koke aku la oia i kana salnfa ana me ke kulana kilākila 0 ke aliikoa me ka wiwo ole, me keia aiau olelo: "Ē kala mai ia'u e kuu Haku, malia ua hoopiHkia «ku ka'u mau hana i kc>u hanohano a me kou kiekie V ' t "Aole," wahi a ka TTaku Opio, i' "a no ka u»ea, ke haawi riei au i ka'u inau mahalo ana ia oe, maratili 0 kou kulana makaala nou iho, he haawiaa hoi i loaa ole akū i ka hapanui 0 na- kamaiki opio 0 na makaKpei like nie kou, aka, 0 kā makamna loa keia 0 ko'u ike ana, aoie mai ko'u hanauia ana mai, a iiiki wale i keia wa, a 0 ka elema'KHē wāte aku no koe." ua nui hoi ko'u mahalo nou 1 kou hoao ana me ke akalielp no ka'u mau kamaiki i oi aku ko laua mau makahiki, e Hke me ka'u e ike nei, he haawina hoi i lda(l ole ia laua, a he hupo no hoi laua ma ia mahele a ke hooia nei au, ua like aku no kou kulana me kou" makuakane, ko'n hoaloha oiaio loa ma keia ao, a oia no kau meheu e hahai aku nei." "O ka hana au i hana aku lā, iloko 0 kou mau la kamalii Tvale no, oia kekahi 0 na linna pookela loā f a he hana koikoi no hoi. a 0 ke kino aku 110 ka luahi, ke hapa kou makaala ana, e like me ka kou luāui makuakane i hana ai no'u nei. ito Va'u wahine i nalowale, a o kou luaui kai mnopopo no kn nīoolelo holookoa, oiai ke hoohala" wale nei "kakou i ka wa kupono loa." Ma ka hiki ana mai i ka wa paina awakea, ua nee aku la lakou maluna £ ka papaaina i luluu i na onō"like ole 1 hoomakaukau ia mai e na kuene 0 ua kakela n^i. īa lakou malnna 0 ka papaaina, nui ka hauoīi i loaa ia lakou, a ua weheia no hoi na kukai 01010 ana no ko lakou noho ana me ko lakou ohana, a pela wale' aku, a ua loaa no hoi ina Makaikiu ka noho ulakolako aua, maniuli 0 ka laiia mau wahine, a me na wahi kenikeni no hoi i loaa aku mai wf Haku Opio nei ho ka luhi 0 ka laua i hana ai, ma ka hookolo ana ma ka meheu pololei 0 ka kann Fi Adolma de Rufe, Mahope iho 0 ka pan aa o k?. lakou paina anft,"ua hawle aku la l«kou maloko o ka rumi hookipn, a malaHa lakou kahi i hoonanea iho ai no iji hoea mai 0 ka nlunna nhi- . uo ko lakou hoohala ans 5 ko

i lakou ma ka Loloholo ana ii k ka lokowai, a ualia o haia loa aku lakou 110 ka muliwai, a no ka ua pili loa keia iokowai H<- n,im J,.,r a liii «;;]<■ ka hik.n, 0 nofao aua maioko O ktt ruiui &ookipa, a i ka ae i ka hora 4 oia auwina la, ua hele aku ia lakou, a ma keia huakai a ka HHkn Opio Wiliama Wamannna a iin* kona iuau hoaloha 310 ka lokowai, ua' ukali pu aku na oIo!p<!p, aka, nole nae laua 'i komo "pu aku ma keia liuakai hauoli a iia opio, r!ri i Sr> ?nii» nnw!i liiiileiko d kn mnlnpun o ie kihopai .0 ke Kakela, No na opio hoi, bfi hora mahope iho, aa Iial« lo'a aku la lakou no loko 0 ka muliwai, oiai hoi, ke hfil« leia aku la e molehulehu j kpla wa, a ke koāniani mai la hoi kekahi wahi aheahe makani me ka malie, u e laiia malie ana hoi na wai 0 loko 0 ka muliwai, ka mea hoi nana i kono mai ia lakou e hoea aku no ka muliwai. Ma keia huakai a lakou, ua nui maoli ka hauoli i loaa ia lakou me ka piha hauoli.loa, 110 ka loaa ana ia lakou ō kekahi manawa kupono loa e hoohala ai i ko lakou mann wa ma ka akoakoa ana i kahi hoor kahi, e like iho la me keia, a 0 na poe i hoohauoli \o& ia, oia no na; wahine o na opio, a oiai, o keia iho I» paha ka manawa uiua ]oa a lakon i hiii hou ai i kahi hookahi, maliope ito o kela launa ana ma ka aha hulahula, no ka hoohanohano ana i ka 1a hanau 0 ka Haku Wahine Oaloke 0 ke Kakela Kahiko o Bolisa Bobona. 0 na mea ano nui loa i kukaia mawaēna 0 ua'poe opio wahine nei, oīa no ria mea e pili. ana no k a lakou mau kane, ka mea eEa a ka puuwai, a ma kahi no hoi 0 kā aka, 1 kuponp aku la i ka minoholu 0 ua poe Haku Wahine nei, no ka mea, ua hookau pakahi a'ku 0 Adelina de ī?ufe ia inoa hanohano maluna 0 kona mau hoaloha, e like me «a IHO ana 0 kā laua inau kaTie mau hoaliha no kana kane pela"no hoi i lilo pu ai nona. 1 oi loa aku n&e,, oia 110 ka līlo aua o keia .māu makai kiu a kana kane \ hoolimaiima" ai 5 moa lioopakele no laua ma,ka laua huakai raoaria no Geremafiia. a pela hoi me k6 laua nobo ma ka aitfa, a wale i ko lakou hui ana he alo khe ft io maloko oke Kakela Kahiko 0 BoliHa Bobona, a penei ka Inkon mau kukai olelo, wnhi a ka wahine a Dix Morc: "I ko maua wa i hoohui ia ai a hiki i keia wa, owau kekahi 0 na wahine hauoli loa ma keia ao, a no ka mea, ua Looliauoli mai ka'u keiki ia'u, mamuli 0 kana mau hana hoopakeln iwaena 0 kona mau kamaīi" i ko lakou wa e halawai fti me na poino, 0 ka'u keiki ka hiki mua ma wani no ka hoopakele ana mailoko ae o na. poino."

"Aole hoi. oia wale, aka, ua hoea pu aku kana niau hoopakelo ana iwaelia 0 na poe nuiiui, ma na ulia i maopopo ole, a i -kekahi wa, e kono okoa aku āna no oia- i kona makuakane 110 ka Ukali an« āku mahope oqa, no ka hoopakele ana i na poe i hoepoino w«le ia, mamuli 0 na hapa a na enemi i huwaliuwa inai.". . * ,f A he irea oiaio, ina ko laua wa e hoea aku ai. no kfthi 0 ka poino a kojia piakua i hilinai ole i na oleIb~a kana keiki, eia nae, ia laua e hoea aku ai, ua kuKke loa me na ! niea a ka maun keiki i kamailio ai." "Aole nae hi he mea na kona ma'kuakane e hoomaopopo aku ai no na hoike oiaio a ka maua' keiki, a he mau la no mahope iho, a ma kekahi aluna ahialii hoi, me lie la, 0! |ka hora 6.30 ia oke ahiahi, aia! hoi, me ka pupuahulu "ruJ?7 tt« ko-! 1110 mai la ua keiki nei a aj kono mai īa i ka makuakano 1/0 kaj ukali ana aku. mahope ' . j "Eia nae, he mea akaaleH wole; aku no ia na kona mnkuakane, n no ka helē ole 0 na makuaknno nei ona, ua puka koke aku la oia 110 waho me ka hikiwawe* loa a nalo aku la iloko -0 ki» pouli, a iloko « hapalua Itor.-\ mn ia hope 'iho, ua lohe aku la maua 1 kn paapaaina niai 0 na kani pu, e "hoike okoa marana no, aia he hooili kana hahana ke'inalamaia ana mawaena 0 na 00 ehia." "Xn keia mau kani pu no hoi'i hookaakaa aku i «a maka 0 na makuakane nei. e hookolo akn 0 ka meheu o kana keiki, no ka mea, ua maopopo loa mai la wawn. aohe he mon e ae nana kelal mau pu, aka, na ka maua keiki 110! sa, e paio 9ua hoi me na enemi i hft-! īawai nku me is." . i (Aole i pau) j