Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 2, 12 January 1917 — Kue Ka Peresidena o ka Hui Kalepa o Honolulu Nei i ka Bila Koho Kiaaina a Kuhio [ARTICLE]

Kue Ka Peresidena o ka Hui Kalepa o Honolulu Nei i ka Bila Koho Kiaaina a Kuhio

Ma ka nupepa ii«nm o ke kakaliiaka o ka Poaono i hala aku Jii*i (Avalakaīka) i hoike akea ae «i o <><>rge W, «mith (Krroki rr"Kfimika) i kona manao kue i 'ka bila kanawai a ka elele J. K. Kalanianaole o ka waiho ana aku ma ka Ahaolelo Lahui, e noi ana e hoololi ia ke Kanawai Kumu o Hawaii nei. £• e koihoi ana na Hnwaii n?i~no~ē koho i kona kiaaina ame ke kakauolelo. O ka bila kai:av/ai keia a'makou o ka hoike ana aku nei mamua aku nei lif mati pulr> lnhulehu i hala ae i noi, aole e holo aua, no ka mea, ua I lohi loa ka waiho ia ana o keia hila kanawai ; oiai ua pau aku na llppubalika mai ka noho mana ana ma na hana hookēle aupuni na o Ainelika Huipuia, a eia i na Demokalaka ia mana i keia la, a oia ko makou kumu o ka hoike e ana i ko makou manao me ka hunahuna ole iho.

No keia kue ana a keia Repul)alika nui o HaVaii nei, he mea hoi e pai memeue _ana ia Kuhio i n.a kau i hala ae nei i ala mai ki ia keia mau hoomanao ana i kekahi o na olelo kaulana a na kini o Hawaii nei, he mau makahiki lēhulehu i

hala ae nei, a penei ua mau mamala olelo nei: "I make no'la hoi o Pamano i i'o ponoi, he hoa ai hookahi no, i ka ipukai hōokahi no, aoie ka umeke hookahi." Aole keia mau olelo ma ke ano lahui, ke ajio o ka aoao kalaiaina hookahi.

Kai no paha hoi na pa poe a Amelika o kue raai, eia ka na ko Ilawaii nei no e kue aku, ua pono koi i«, la ina i keia kumakaika ke noi ia ftna aku, aolo he poe okoa loa, eia nae ua kaa e no ia ianei ka wini o kl kue ana. ila ia manao hookahi o ka hoike ia ana ae, e olelo ana, ua makemake loa o Kuhio, oia ke Kiaaina mua e kohoia ina no ka holo aiai o keia kanawai; heaha la ka hewa iiia no ke koho ia o Kuhio i kiaaina no Hawaii, aia paha ia kuleana i na manao ko-

iio? iioln i kt.'ia aea o ka joj|£āfrw*n; nisa mai i ITawaīi nei l|jsEfekir' aku () ka \vitn i oi aliu 1 aku ke kupono o kela maa ina , la hoi na kekahi Demoli3itoßfe lie ] &<jao iioi paiia e kue aaa Knhio }na na manawa j iia koliukohu iki, aole na pul>alika 1 -"*ff | Eia ko Ell~wai j nao īnaluna o kela bilaa,-j|min o ka waiho ana i ka Aliao!eW3pliui, lie hoa paonioni jtio KuhlO-W'iimi makahiki i hala ae nei: inaikai k(;!a a Kuhio o ka ana ;iku la i ka Ahaolelo LahiyUnLllawaii uei uo c kolio i JtotiAjßjLiin;j ame kc. Kakauolelo, ia ja|s|gSKhookalii, he uioa pouo 0 Vn>in na luoa aiipuni e ae." • O keia ae la na olelp' eiele a ka aoao na kau hooikaika balyta he jimO|aka-1 lūki'i hala ao nei. Kaa aaj|;|hk-.i j e holo kue maji nei ;a kai iiiahalo ana, ina Iloxi £oi,v aoao hookahi, he kue ka uiea >-a. ] E ko makou uiau helu, e nana mai i keia |fijßyliana lioopalaiiuaka a ca hoa kalaiaina hookahi o Kuhip lrilfy loa j he uiakemake o keia poe„e i kc-| kahl: Hawaii e paa aua i oihana. kiekie iloko aei a 'fea?jlfakoii , aina kulaiwi, he aiua kakou mau kux>uua o ana iho no kakou, aku uae t nuiiihli o kekalii tij»u hana lima ftku ka hoojiorjopono anā m&j_ko kftkou linia aku, aka ia uUiMwa Kookahi he kuleana ko Jja ninau ano nui apau, piLloa aku ina uo ka holo i'o mai 9 IM-'' kanawai, a koiiu i'u ia aku. naka Hawaii xna ka noho >a 0 Hawaii nei ma o na o kona mau iuakaaiuana, ua U&Lno ia me ka hoi hou ana 0 ke a^fiyr; moi iloko .0 ko. kakou J^i§ # oiai kakou na Hawaii e pa a } ka n;alia koho balota. Kp kuhījhgwa ole nei inakou an^^u.

inamua o ka luanawa, iuu e kaa aku •ina ka hapanui 0 na uiaua koho b,il'.>(a iloko 0 ka lima 0 ko kakōū -tefttt-hoa inaLaainana haok-, me ka. . hoohoH-ahewa ole makoii e olelo ae nti, e wikiwiki aua ka waha i keia poo 1 ka hoohanaama he mea pono i'o 110 e hoihoi ia uiai na ko Hav,aii nei mau koho balota e kolio i kona Kiaaina ame konā K»kauolelo, i luki ai ia lakou ke ha- : na e like me ko lakou inakemake, e 1 liii.e nie ko na mokuaina o Amelika iluipuia i keia la. 1 .Eia hou, i makemake wale no na jßepubalika haole ia Kuhio i elele 110 ia aoao kalaiaina, n.o ka ike, 0 Kuluo wale no ko lakou wahi e uialuuialu ai 0 na moho e ae, a i ole pela, pau lakou me ka lakou mau moho i ka helelei e like me ia i ka makahiki 1900, i ka hului pau ana d na Home, Eule, aole he lau. kanu kut aku 0 2s oa ame kona ohana. Ina uu ke kaa aku 0 ka hapa nui 0 ua balota iloko 0 ko lakou nei lima, y ka pau no ia o ko Kuhio wae hou ia ana i elele lahui oki loa aku hoi koua kohoia aua, i hoopepe wale i«j i keia wau la 110 ka mea, aia ia kakou ua Hawaii ia mana i keia la. Aole i maopopo mua ia iuakou e ala mai ana he mau kue aua no keia bila kanawai a Kuhio nia Hawaii uei, ua manao la hoi makou na ko Aineiika poe la hoi e kue i»jy una, eia ka na ko Hawau nei poe uo e. hooala ,e mai ke kue Ma keia ano iho la, ua maopopo loa. e hoouua aku aua keia poe he mau palapala kue no ka hooholo ia ana .0 ke'a bila ma keia kau mai o ka Ahaoleio Lahui, a e hoouiau aku aua uo lakou nei i ke kue ana ia kau hou aku 0 ka Ahaolelo e noho mai ana, aia ka pono o ka hooko vle. ia, a ma kekahi olelo ana ae, ao.le e holo keia kanawai 0 pii ae , na Hawaii ma ka noho kiaaiua o Iluwaii ka mea hoi a lakou nei ma i makemake ole ai, He keu aku no paha. ke knpaianaha!