Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 4, 27 January 1917 — HE NANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKHA A ME KA Powa Kanabe ka weli o na Mauna A O KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio [ARTICLE]

HE NANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKHA A ME KA Powa Kanabe ka weli o na Mauna A O KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio

' iLiiiu 0 ka La Elua—Xa Keikl i-'uuwai Lokahi a kt Aloha— £iua Moho 0 k<i Ko'ikaua—Ke Koena o na Hana. ; Ae, ua ku ae la lakou imua oke ākeaj* a paio ?nau mai la no ka pono 0 ko lakou mau f'.oao pakahi iho; wai na Aeto Ulaula uuti 0 Ruaia, (oia.na koa kauaho e kapaia nei i keia nianawa o kfi kea kanalio 0 Ku«ia he Hussa) a i na Iliohāe o Ēne-| hm } !in Aupuni Hulia 0 Wale āme Eekoūu ;_ū Loea 'loa aku i Ire]ani ke ku olohelolie 0 na Hailanda. Ua ku uiiii nn 'Kdiki-hueu o iia Hāiiamla' mai ka 1715 mai ahoea i keia la a kakou e aloalo nei i na ehu poka a ke alohaole. Eia iwaena 0 kei» nf>e ua eaau keiki ia 0 na Hailaud s i kapaia na *Taiga Omokoko 0 A alana i kuluma ma na hana 0 ke kulanakauhale oehuehu 0 Dereb imī ua Awaw? kuhoho o na pili kokoke ana i ke Kulanakauhaie aiii 0 Dubelina. Pela no hoi na iuoho hakaka mai na aupuni e ae 0 i Europa. Iloko no o ka u& e haluku ana, ame ka hekih e paapaaina ae ana paia* 0 ka lewa ua kahea mai la ka leo kuokuolo 0 k fl o-le a ka ilamuku Nui 0 na hana o ka la i na okihe apau o ka laau ihe 1 ko iakou mau inoa, e ku laina ruai ma ke alo « ka aleo a ka īlainuku 0 kf» la <■ noho ana. T[(- kanoha hoi 1 hookoia <■ na olohe a pau i'loko d na «ekona helu wale iho no mo. ka haule o!e o kekahi o lakou.

Olai keia w» a na Naita ame* na Kava!ia a pau i komo maloko 0 keia mau ltiina e ku ana me ka kau, ua hoike mai la ka JJonasiua Redelifa i kona makemake i kahea aku ai ia lakou e ku akn iiiiua ona iloko 0 na laina. A, wahi ana i hoike mai ai imua 0 lakou:

"Imna 0 oukou, e o'u mau hoahanau! I keia mmnte no 1 ulu ae uei ka maiiao iloko o'u no ka mahele ana ia oukou īloko 0 eha puali, me fe alakaiia 0 kela ame keia puali e kona alakai iho. A mai waeOa' ae no hoi o oukou' e tvaeia aku ai i elua mau poo aiakai ma ke anō he mau aiihikaua. Mamua nae 0 ko'u koho aua aku i ua alakai ame aa aliliikaua, Ee poiui nae ka maopopo mtta ka nni 0 na !N"aita aiīie ua Kavalia," a hoomaha iho la oia no ka helnia ana. '

Nolaila, ma ka heluia ana, ame ka nana ia ana ina ka buke hoopaainoa i ike ia iho ai, he 64 Kavalia'ame 62 Naita. Ko ia mea, ua hooimau hou mai la ka Xoua«iua Re<lelifa i kana kaipailio ana e like me keia: , "He nnniia, ua inaopopo ae nei ko oukou hehwa, he hookahi haneri ame ka iwakaluakumamaono; a» luai waena ae 0 keia huina heluna, ht> 64 Kavalia aa»; 62 Xaita. jSV laila, he 30 kuuaka o kela nme*W\a puali i noho alakaiia 0 oha mau ralia; a no lakou keia mnu moa'

Tittijtfne An«dēra<Je TteiHboroha, Ue ffiau.KavaHa hoahanau no I>ouo maka e lawe pakaM aua i 'hookahi

puali 2N-aihi ame Ka.valia. 0 Juauo Augast;tiuo o Hfliiova t Kelemsnla i ka puali ]S T aifa i koe ame Kelokolio Araneta o P!irika Hel«vetfā i ka puali Kavalia i koa. E uoho pooia ana ka akau'e ka Naita Kaf«ek l'Astrange uo Kata i Farani uei e kue aku ana hoi i Kaiatano Ārt*lauo ka Xaita aiwaiwa o na kuaiapa uiauna o ke Cantabrano ma mn ka hema mai. o koia na hoolala i loaa iah) uo Womama a kxjswiwi a«a aku i ua hana o keia la. 0 ka lohe ko oukou <> o'u

hoalifUsau ina ka hiluma hhf7ko «ku, nolaila, m« kfeia mau mpa iSo la m hookuuia oukou no ka Ktrliv. nnn ia oukou i'ho ho k "hana," a hnli ae iis oi« e iioi no kona walii o kii

I ks Monaaiua Moptfigue Hwlp lifa no e lioi «ku an* a kok<?kfl e heW aku i k« alnpH o pii aku ni »n I i?;■ iīī i jk<niit ai<-u huiiii. n« hitu |>u | hou ae la oia i kekahi niea i poina i ! kuiia ī-ooiioo, a Lu'i liou mai ls \ u uuuu uij ina paiia aia no nu laina ke ku aku nei. 0 kahi nae o ka laki loa o i'a lmlī ]iou atia mai/ oia iKi ka lioi ole ans o ua poe olohe uei uo ko lakou mnu halelole, no ka mea, ua kaohiia aku' laiou e ka Monmiuu I'AHtraiigc »0 ka ana 0 ft « alouk»t»6 laua m«« paa lalo. , Kolai!«, ua 'ilio ho» mai la oia, 1 jii ii.:., m- :i:m o ii« kitp<'iui uui<• na ali- i | hīkaua i ku iho ai oia me na uiinoj aka oluoiu a pgite ja&i Ja.; _ . "E I.ti ki'nniinana lianohano oiuolu e hoolohe iki iuai i.keia wahi kaaoha pokole i poina iho nei ia'l4/ me ka henke inua ole aku imua qi|kou iw al&kai o kela anie k«ia puali. 0 keia kauoha a'u e makemake nei,g hookoia, 0 ia ka maliele ia aiia kanakolu kanaka 0 kela ame keia mabele e like me ke kau ana o ko lakou papainoa!" "Aukea ka papainoa V' wahi a ka Sigauora Kaiatano i ninau koke mai ai.

"Eia mai," wahi a ka Ilamuku o ka la i panai koke aku ai me ka hoomau pu ana aku i kona kamallio ena: "TTa makemake au e hana ia peU, i ole ai e huikau «ku a huikau mai, No ke mea, aia he lehutahu loa na inoa like loa 0 kela ame keia kanaka ljele mai mai na wahi Hke ole mai 0 ka Hapapoepoe Hikina nei. E like la me na Lui de Lavafe a kakou i ike ai ma ka la aku la i nehinei. No Kata i Faraui nei kekahi, a no Kalakata Inia hoi kona kokoolua. īka wa e mahele ia ai 0 like ine ka papainoa e kaawale ana na inoa like he puali a mahele okoa mo ka Imikau ole 0 kahi ine kekahi" ua hooki iho la nia me ka unuhi aoa ae 1 ka papaiiioa i koe a kaawi akn la i kekahi 0 na Poo a Alihikaya h<v wa ole'o ana ma ia inoa polo«īei. Oiai no hoi na "Olo.he" a pmi 0 ka Laauihe i hulf ae ai a hoi aku la 110 ko lakou mau halelole.

£ keia hoi a»a aku la a laiou a iioea i ko piau halelole, i.ua kahea koltfe «ai la i»o na alihii kaua i ua īaau oloho nei 140 ke kulaina ana maluna o kuea akea iwaenakonu o na halelole e koopuni ana ma na aoao apau, Nolaila, īloko o ka njinute hook&hi, aia na olohe a pau kē ku la tna ka laiiia a hoolohe mai i ka heainoa 110 ka mahele_ na i ija puali aaie »a kauoha i makemake ia no ka hooko ana aku, iiia he mea kekahi o' ia, ano. ■ ■ ■ , He mau .jain.ute hela wle uo ko lokou ku ana j ka lain» ame kVi»aana t ua puali ma ke kaliea aua i ka papainoa o na olohe i hoakomo ae ia .lakou iho uo ka ha-

awi ana i ko lakou aiau kino i luahi no ka hanohano aiue ke kaulana o ka inoa e loaa mai ai i ka 0 hooko ia ai na hana. Nolaila; mahope iho 0 ke knawaīe ae 0 na puali, ariie ko lakou uuaai kapena; ua haawi qiai la ua Poo alakai i kekahi maji olelo hoeueu iuiua 0 kela ame keia puali. 0 ka laua mau olelo koikoi loa nae, oia keia

"E iir hoahanau; J mea e loaa ai ia oukou ke kaulapa ka hanohano, e lawe ae i na han 0 keia la, i mea nui iloko 0 ko oukou noonoo, e aana aku e like.me ko ou.kou ku aj.a imua o Jco oukou mau enemi maluna 0 ke kahuakaua. Oia ' hoi 0 keln ame keia e kue 'mai aua £a oe, 0 kou enemi ia e hooikaika loa ai e kulai aku. sTokila, e rualaaia kela ame keia uooa iho!"

1. ka pau aua ae q. ua olelo paipai amu na 01010 hoolaualaua uiauao.a uu juau.aliliikaua nei o na aoao kne, ua Jiuli aku Ia na pua!) "a 1 eha e noi 110 ko lakou mau halolole. ii)e na nianao hauoli o ka niauaoio hana, ka aianawa nae i tuahqleheleia ai u ua kaa aku la. ke Kavalia Sopaui Kolouiojbo a nn! ka y&it& Helene Aifa iloko o kn uiahel»; ekolu e alakai ia aua e ko 3vavalia Lui Heiliboroua o X)enemaka ma ke auo he kaptuia no ua puali lōa, a, malalo hoi « ka uoko aliliikaua aua a ka liTaita Rafaola l'Astrauge o Kata, Faraui, ka niea o uolio pooalakai aua uo ua upali ma ka '&^u. Ho ekolu korji iho o ko lakou hookuiua ana" mai »>uii ko l«k«u kaliua IwKinionu i imu,

amf> ne na a!aiai !uu o-' ; na »o a loheia akuJt|J|OMMyb ,o-le u k£ tiiuk-!i ina «.a e pflOiai no**lioT^H^^^Brliiānawn Kr>oVflM e im p»nr> i kau ana o ka aka'u | e Bob6 "kāpe^^^^^^^leililoekahī ia ana e Llii, am? ka puaīl 3libmo ann »|rs| <• li<> nu mvi«i fli ; rfericā l e , lioluhelu j> t> ku ak^.flk,M ; c ke Karalia ame ka NaUa Aifa keia i JO feoi na kae'aia ai kekaK ka la' i ■hala aku !a ; kakele ana me- na paMkmaa^^^E"®) loloa e lawelawe ia Wt umo na koa kaulio. aoi i hookaawale ia no maluna o ua Ko, Q:w|BK>ka hoi ma ka helewawae welawe ia no ia me m pokopoko. J& mau lawe " lawe pahikaua ānri£ffi|l i keia maa*wa. Koe »"ae hoakaka a&a na pahf hou (p<pĒpfl) puuwai, aole ia i k»paiß »h« I ka.hala ana a minute mahope iho ō' keia JtlFhoolalelaTe a' ka o-le a ke o-le li Ee'| d«lifa ka Ilamuku mii o na hanai o ka la, ua la no ka I teo maokioH o ke ko'mo ana aku o na i hookaawateia no ia o ke kahoa e alanai' '-e ike ame ko lakou akamai o®9a*lhe imua o ka lehn!eßu. ' He oiaio, iloklo 0 aekona lielu wale no, aia kfeJkC:makapJ(!au la ua mau. ko laua.hui 2na ae i kahi fe>J||lyß, Ike kuu ana iho o na" o £a aliakanaka e i ke kulaa u 'a mau'puali' neij ua kaiiea Jjp inai ka leo I o-le i e %QQ- \ kuene a* no Vu* iho, oiai, ua ma-! nawa no ka hodfi«na**aQ£t aku i ko lakou ike am« ~. . *'~f3SW, . Qiai ne pqi na f i nlna e ho'okuone pono ana i Ekiakou kulana paa n»alyna o mau ua poha hou maf f|™%} ka leo ke-na a ka o-le i na P&M. a i etua no ka lawe ana ae i J:akai i ke oo!ea;'me ka nanfl ii j|e.ae t ka nui 0 ka ike ame ka q kekahi aoao, ina' hoi 'ka ni^a i.ikeia i na X lo.a no a kuli iho 'ka l^/p^neuhene 0 ka o-% o ia no k amimwa a "ka! lehnlehu i ike aku a) ? Wa aoao'a 1 eīna e holo ae puali e hui ae me kekahi pfafu; me ka ikaika amē" kll* mamaraS" a pau o ko lakou mau'lio. ■* f Sr*^ He manawa keia a Miehulehn i hoopihaia ai ko houpo me lea ikiiki o ke Ve |elele la hoi ko. qo ka, aoao e lanakila jaobq o kela ame kei# aogajKftola ak,u la e paa aiia i laauihe ine ka o kona hoapaio e 'l)o--lo la ko lakou ifaik» ame ka mama. 1 ko lakou mau lio.' " \ I keia .hui a i y.a ikeia aku kKIAi anu bJwi o kekahi nae e. hikī ke jf 0 ka. wea, aia. uq" na ko hoomau la i ko ana uo ka hanohano anie o ko lakou niau puali - R*lllpr eaonioni la. I hala. okoa o keia paio uu,a, x iHai ] a ko lakou paio .aaai iyi|ttW j a uo hoi ka anu. N"olaila, ua ;i keia puali uo ka hoomaha iki lakou hui hou a«a Lelua 0 ka| mauawa. \\£Zm~

• liahope o na hooponopon.o ana ka īlamuku Rtdelifa taa

I u kuiia kaiiaka aia na puali elua i kue ke kuku hdna \a i luua o k<? kahuu; mh' ko lakou rmvkaukau < j hoohano i ka ike a lakou i a'o »i, uiin- ka oolen wiknni o k<> lakt>\t i!iuu iuihuki 'UiM' mt ok'iui i hoonioiiioa al uu kfkaLi uiuu makalnki loihi i li«la uku. I keia hui ann ac la maiuna o kekahua no ,ka hooinakaukau ana ia Ikou iho no ka hoohana ana aku i ko lftkou mu aaliuki/ aia lakou ke iioomakaukau la »o ka' lrai ana akū hr- alo i ke aloj a, Inna akau i ka lima akau'no ka la- 1 rakila o kelp auw koia ao<ib. Aole i liuhn mahopo ilio o ko lakou ku aiiii ao iluna o kt> kaliun, o

in uo ku nwinawu i keiiEiia mni ni na mnn punli n»>i; no ko laun hui ann no <> h<>ohana wikmiī o laiia mau nn huki o holo 1« iloko r> ko laun mnu kino paknhi. «iaio, ma ka nana atifl aku i ua kanaka o kela ame keia puali, h<- kakauha a pepeekue maoli no e loaa

! ai i«auaolana. ■ 1 A, ike ku« ana iho no o lta leo | o ka Ilamuku sfui o na hana o ka la i ua mau puali hookuku npi, 0 ia koke no ka ilaua wa i Tmi ae aJ 1 kahi hookahi me ka hookankaulua ole iho. Aia na laauihe a kela ame keia moho hookuku iloko o 'kela ame keia puali oloio la iinua o kona hoapaio. I kela wa hookalii no hoi, ke ikeia aku la no ka walawala aku o kekahi mau moho o lakou mai ltma aku o ko'lhkou mail lio a waiho ana i ket honua. He malani wale no na palapu i Wa i kekahi poe o lakou a, he kukonukonu hoi ko kekahi poe maniuli o ka hehiia e na kapuai pepeekue o na liokaua. (Aole i pau.) , —: —