Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 14, 6 April 1917 — E Vito Ana Ke Kiaaina [ARTICLE]

E Vito Ana Ke Kiaaina

Ma ka nana atu, e vito anft ke

kiaaina i ka Olelo Hooholo Hui o ka hale o na lunamakaainana o ka waiho ia an a« e lunamakaainana C. H. Cooke o ka Apana Elia mai a i holo i ka "heluhelu ekolu ia ana. ma ka Poakolu o ka pule i hala aku nei Malaki 28. O ka manao nui o keia 01ftIo Hooliolp, oia no ka makemake ia ana o nu luna »ana kula ( > Amelika e hiki mai i Hawaii neī no ka irrji pono «na aku i ke kupono o na kumu kula e noho kumu kula mai nei ma na kula aupuni o keia Teritori. He mau pule lehulehu i hala a'e nei, ua hoike mua aku makou i ko makou manao maluna o keia ninau, a no ka mea he ninau ano nui loa keia i ko makou manao ana, no ka mea ua pili loa aku no ta i ka pono.o na kumu kula Hawaii e noho kumu kula mai iiei i keia mau la. tfa hoomaka mua ka hapai ia ana.mai o keia ninau mamua.o ka noho ana mai o ka Ahaolelo Kuloko, a o ka poe na lakou i hooala mai i keia ninau, oia no ka poe i kapa ia lakou iho, <r Ka. Ahahui o na Kula Kiekīe" i noho peresidena ia e lfrs. Kate W. Forbes ame Mrs. P. L. Agnes C. Weaver. O ka hoomakā mua loa ana mai o keia ninau oia no ka hui a»a aku 0 na lala o keia kalapu me ke kiaaina ame ke Kiahu Kula Fui o ke Teritori ma kekahi manawa i hala a'e nei a i puka aku ma na nupepa 1 pili no na mea i kukakuka ia, ia manawa hookahi ua puka & maka a'e ka manao o kekahi o na poo kumu kula oia no ke poo kumu o ke kula kiekie McKinley, e olelo ana i ke kupono ole o na kumu kula e noho kumu mai nei ma na kula aupuni a pela wale aku, a he mau olelo ka keia kumu i oi aku mauiaa o ka mea kupono. Aole e hooala wale ia mai kekahi mea o keia ano ina aole he mau mea ma o aku, aka, he mea ma o loa aku o ka len a ike o na maka o na hoa o ka hale o na lunamakaainana o ko kakoo liana i keia olelo hooholo, ke kumu K o ka lawe ia mai o keia olelo hooL,h.010. K« kanalua ole nei makou hoike akea hou aku i ko mamanao maluna o keia ninau . ka lua o ka manawa, he olelo j jiopholo keia © pau ai ka hapauui o m kūmu Ha waii mal ko, lak<m aoiio kumu Jk|iU ana ma us kala no ka. mea

i ka hiki ana mai o kela mau mea nana kula mai Amelika mal, e kaa aku aii& ka nana ia ke kupono ama' ke kupono ole o na kumu kula e uoho kumu xnai nei a o ka lakou olelo kooholo oia ke apono ia, ma ia walii iho la no pau ka hana a Kauhikoa kau ke poo i ia uluna helu o Waleliu ka malama. 0

ma& uaaopopo loa iaa o atu ol», oia uo ka liookomo ia ana mal o mh nmn kula mai o mai 10 ka liooplha ana aliu ia malalua, oia Loi na walii mahualiua 0 ka uka a koe akn na "wuH liilii 0 ka iiko e hiki ole &i e ola ka iote na wabi papaa palena, ola ke ha&leleia mai no na Hawaii e aa aku ana mw i kau wahi papaa palaoa o kona aina kulaiwi a na hoa lianohano Hawali i liana alolia ole ihe ai, oiai no nae ua laawi mai kekaM 0 lakou i ka lakou mau kakoo ana i neia poe Hana lokoine nui waie me ka manao la lioi e nana ia aku ana ko lakou mau pono eia ka e uumi ia aku ana ko lakoi man puanai me ke kaakaa mai n< 0 na maka. Aloha! Alolia wal< ia laau makua ole, hihi kaunao£ kilii i ma-na. Oia !a hoi, i mak< jio la hoi o Pamano i ka io ponoi aole ia wato aku, a pela no keia. Aole e lawe wale ia mai kekat: mea 0 keia ano e keia kalapu, in£ aole he nika aia iloko 0 ka puu wa hie kahi i pee ai 4 aka, aia iloko e kahi i hoike ia a'e la kahi i hoaiki mai ai ke poo 0 keia nika nui oia ke kumu 0 ka hooala ia anf mai 0 kela mau manao, a 0 iia ni ka ala iloko 0 ka paila wahie, ois no ka haawina dala e hookaawaleie nei e ka Ahaolelo, e uku ia nei i na Hawaii, e loaa nei i kekahi man Hawaii na uku nunui i oi aku maluna 0 ka $100 0 ka mahina ma ke ano he poo no kekahi mau hak kula, oia k« nika a makou 0 ka olelo ana a'e la. Ua hoao iho nei keia kalapu i ka lakou mau pulapu ana i ka luna kula nui Kinney ame ke kiaaina, aka, ua hiki ole ia mau upu ana, nolaila, waiho lakou i ka lakou bila ia auna no lakou nana e waiho ae i ka ahaolelo a np ka he mea hiki wgle no ke Imnu» puia ka īuai» 0 na hoa Hawaii iloko 0 ka Ahaolelo no ke kakoo ana i kekahi kanawai e uiake ai uo kona hoa lahui, a oia kek i hooholo ia ma ka Poakolu &ku uei. \& kanawai, ole, ola iho la; hiki raa i h kanaw&i mako iho jpela ,ke%. v Malia paha 0 pu-

' L'iai l:a walia o'na lioa liaoor lie maikai keia he niu a he bxlolo s : M 'Tof mea, aoie iio a'o ia o ua kelki ma na liale kola i ka lakoti haawina, a'o trato ia no i ka leJele ame ia mau «no Uke. Ina pe)a no ke nba han# ple iho i kamwai e .Uoomae-, pupo aua i k« a«o o ke a'o ia eua u nu kulki iuh na kpla a.upuni, a maiuna o na kuHlk«fci o na kawa-j iei c a'o rI ii« kumu kuln, h ou wide uo kiika Papa Hooii&au-I ao e aka al, "āole hou a'e, aTa--3a aole e $'o īa na keiki i ka lelele e like me kekahi mau hale kula e t f t> ia mai nei i keia manawa, aole r ke kakoo aaa i ke kanawāi e lawe ue ai i kahi ma-na ai mai ka walia «mai o neia mau Hawwii 6 noho knmu kuia mai nei. Ina no ka vito msi o ke kiaaina i keia olelo hoen Oaio haiu ' o ka haie o na lunam*kM*iix*a*, ke manaolana nei ma«va «oie »e i*wa ana ka elua hallMikuiu o u* Wm» eiua uo a'e ana i ka vifco a ke kiaaina». i moe kela Lookolo iloko o ke ie opala i kaki kupoao wale no, no ia mea.