Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 19, 11 May 1917 — KA WAE MOHO [ARTICLE]

KA WAE MOHO

Ma keia Poaono a'e e hski mai hīiu, he hookahi pule mai kela la akn e hele aku ai kela &rnt keia niea i loaa ka mana koho iaia i ka pahu balota no ka wae ana i kana moho o ka makemake ana no na kulana Hko ole o ka hooponopono aupnni Kulanakauhale ame kalaua 0 Honolulu oei, a jK-,la pu no hoi me na kalana liko ole a puni ke Teritori 0 JTawaii nei. 0 ka manao iolio i haawi ia mui ia knkou )ua o k<; kanawai la } he momi makamae waiwai rmi ia i loan ia kako.u ria /īawaii me ke kumukuai ole, ma ia ano ho mea po-' no ia kakou na Hawaii apau e hele i ka pahu balota no ka hoohana ana i kela mea waiwai nui, mai hoohemahema walo ia mea maikai. ■ Ina he mau hoaloha kou e ka mea e heluhelu ana i keia mau he mea pono ia oe © koi pu aky i kou hoa'kanaka i loaa like ia jsonō kolio e hele pu nie 00 i ka pahu. l>alota 110 ka wae ana i kana moho no na like ole p£la « pu no xoe ka heīe hou ana e līoho ia lakou, mahope iho 0 kou wate ana ma ka la koho nui $ h.iki mai ana, a no ka mea, heaia ka waiw'ai 0 ko'u hele ana e wae ia poe ma ka la wae moho a hele hou ole oe e ia lakou tna ka Ia koho nui 2 ' e hiki inai ana ? JTo keaha ka mea hoopaupau 0 na loa haole 0 kakon i koia moa 0 ''lra koho halola? Aia aku a hiki ka manawa oia hana ia mahawa na poe e alualu ana no ke£ahx kulana no ka war ia niei a 'fcohō ia aku nia ka la koho nui e ihv 1b an& ma 0 maano", 0 lululima ana y :»a poe ana i kamaaina ole ai mannia, he nawaliwali mai kau a . ine ia «au ano liko e maalea aua e like me ka hiki ia lakou aia ka po- -- t»o o ka loaa aku 0 kou, balota iaia, a i ole ia lakou ; a hala a'e 110 ka ua ka mea maka'u o ka pau 1 nn 1 ; la.no ia o ka lulu lima i ka y ana aku ia oi- ma U : laZBj| s ua laau loa ae la ka a-i 0 hiki - : ofe ai ke nana iho a i ole lulu liuia hou mai j, Xo ka waiwai nui oia inea he mana koho hulola. 110i laila ua iho mai na k>Vkiro ka aina ilalo a lulu lii/ia pu mel ke kanaka "ilihum 1 haalina loa, }•<-, wale u.ai i kot; I'n\loka, 110 ka mea nie ka hr>l<->'a 0 hiki 1 kahi 0 ka mana kahi hoi e ai ke puuuaue nni i na wai-j '"wiP o ke aupuui kuh>k- ; 1 h~>n ha&m nae I kou l«itV»n i ke k::e narfa 010 mai ' kou po-1 '^4^,0.,}» mea nihune, o a«n n.a k.ihi kuj |K>ma flna o'a ■';? no k:i|

mea, he mau makahiki kona e no-' ho ai a kahi 0 ka mana, ■ I t»; kokoke ana aku i ka manawa nouj oia hana, ia nianawa lakou e hana, , inaī ai me ka maalea nui, e olokaa ■ ana i n barela nnnui hele no ka 1 wai, hele pu 710 me ka a-la. I Ma ke koho balota wae molio he jelaa mau kolomu, he.kolanuu oko|i i t4o ko ka aoao J3emokalaka,.a pelkl ao hoi no ko n* Kep»h«lik«; e w&'e ana oe, e ka mea koho ba!ota, ho£'kahi meia; ehiku ' bi makai nui, hookahi hookahi loio kāl&na,, hgo,kshi kauolelo amo mai wae oe a oi aku miiaUi o k&, mea i makam&ke ia Uia ie kanawaaj e lilo auanei ia %al§ta i meā wai-' whi ole, aka, e wae no e Uke me "k e' kan&w%ii i "kal&oliā "ai, no ka' ifiAa e "kau "a'e ana n'o na hua palapala maluna, 0 k£Īa ame keia keena Tti> na olhana līke ole. Ma kekalii mau keena oihana he hookahi flo moho mn kekahl aoao a pela no mā kekahi aoao, nolaHa ke manao nei makou, iga aole e hoohemahema ana na mana koho halot,a i kela pt>no nui ōia e hele nna lakou e koho ma ka la koho wae moho e hiki mai ana, ke kanalua ok nei makon e puka ana'kekahi oia mau moho no ko koena « alualu ma ia koho ana a no ka mea ua kauoha ke kanawai, 0 ka moho e lōaa ana na halota iaia a 01 aku mamua 0 ka hapanui, ua puka iho no ia koho ana. ' Ka ka 1914 he elua a oi makahiki i hala a'e nei, ua k<> ho ia o Bavid Ealauokalani, Jr., ke kakauolelo o ke kulanakauhale ame kalana 0 Honolulu nei ma ia wae moho ana, nolaila ina e hele nui a'e ana na mana koho e {i ko lakou mau balota e puka' ana | f'.o kekahi mau moho 0 Honolulu jnei ma ia la he hoopokole ana mai' | hoi ia i ka luhi no ia koho hou' i nna aku., } 1 I ka hooki ana i keia mau mā-i liao hoakaka, ke lana nei. ko makoul manao, aole e hoohemalunna ana na poe 1 loaa ia lakou kela pono nui ma ia la e hiki mai ana. I koii hele ana e ka me-a i loaa ka mana koh o e koho i kou bnlota | mai poina i ke kono pu* ana aku i | hoaloha e hele pu e koifo i kona 1 halota, a no ka mea, mea waiwai loa ia, a oia ko kumu hoopipili 0 na "poe kiekie o ka aina ia oe «■ kanaka ih'hune m mau la. *aka, ina la e a*'., n-eho ke aukele i ka liohoiui.