Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 26, 29 June 1917 — HE NANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Powa Kanabe ka weli o na Mauna A O KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio [ARTICLE]

HE NANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Powa Kanabe ka weli o na Mauna A O KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio

I MOKUNA XJ. ! ■ 'Ka Uuakaihele no Sepania—K« ' Aha Kukakuka ma Palamua — ' Na Hooneehana i Hooholoia, 1 ■ (Aole i pan.) [ Ua 'noohauoli ia ua awaiwa nei 0 ua, paliku'i o Italia no keia mau oielo kalokalo a kona Kakiana-Me-kiu i haawi at la, me kona manao kulahewu loa, <> ka manao maoli no ia o keiii iiiau olelo a ua kakiana mekia nei oua, o ia ka ouipaa ana itio o koua uuho aialii aiia iualuna o na hana haowale. O kekhi manao kuhihewa loa iloko o kona uoonoo, oia kona manao]in ina iho o kona kakiana-nie-kia ponoi no keia e hapai memeue aku ei i kona nohona aialii ana i na loaa o ia auo. Nolaila, me ka leo kuoo ame na maka hulili o ka inaiua, ua kamailio mai la oia i keia uiau oleio keha o ke ano kaena: ' He oiaio e kuu Hakualii, ka Moj o is T awara! £ hoonipaa aku no auanei kaua i kou nohona aupuni -ana, a e hoea mai ana ka 1a e naka ai na kuli o keia poe alii hookiekie o ko kaua āina; ka poe hoi e hehi mau nei i na keiki a ka Ohana Bubona," a noho hou iho la oia iluna 0 kona noho me ka hoomau ana mai 1 keia mau olelo: 'E kuu Hoahanau Ahmonui Aoie o i'araiii w&le iho ke hoohikileie ia a kukuli iho i ko lakou mau kuli imua o ka Moi Heueri o Nawara ame Don la Kanahe ka Ela o Hava i kaulana i kona make i kela wahi puaa peli-o a na Ailiki kualaau o Verona." "Aka e hooiele pu ia ana ka hauli o na puaa aiololo o Europa holookoa ke hoea mai ka manawa a Don la Kanahe e eu ae ai mai luna ae o kona nohoalii uwila a hookuu aku i kona mau alelo manamane ma

na pe a a pau o Europa. "No ia mea e Heneri kuu ho— "O ko'u makemake loa ia o kou hoeu koke ae ka mea o kaua i lawa me na kauoaka. Ua ike uo oe e kuu \iea Kiekie, fic okiloa au o kaua i uei uiea he |canaka ma ko'u aoao. TTe kytaikahi l<ja ko'u mau wahi kanaa e'okua pu marai i keīa hana nui." ''E knu hakn moi mai hopohopo no ia mea he kanaka. Ua ike no oe, eia malalo o ko kaua malu he mau kanaka lehulehu i hoea aku ko !akou heiuna i na haneri lauaani I©hulehu," a hoomaka iki iho la oia me ka wiliwili ana ae i kana puupuu maluna o kona poo' i kona wa i hoomau hou mai ai i kana kamailio ana: "Eia pu malalo o kaua he mau' puaa ailolo iehulehu, i hoea aku ko lakou heluna i kauwahi o ka elua tousani, a i haawi mai hoi i ka lakou mau hoohiki ana e h'aawi mai no lakou i ko lakou mau limakokua i ka manawa o na hana nui e like me keia a kaua e noonoo ae la i keia kumuhana koikoi." "Aole no o'u.hopohopo loa no ko kaua nele i keia mea he kanaka e kuu Mea Kiekie. Aka, he hookahi wale uo uiea nui a'u i hopohopo loa ai o ia no ka hemahe— Eia ae ka hoi ka ī.iona wahiiie'pololei 1665 ke " wahi a ke kakiana inekia i kamailio aku ai me ka hooho. pu aua ae no kona ike ana au i kekHhi 0 ko laua niau kanaka i hilinai ia 1 ka helo mai. Aka nae, ua apahu koke ia mai la kana .ilelo i ka wa a ke'lii powa T)on la Tvanat»e i ninau mai ai: "Owai ia au i hooho ae laf" '*1665 o ko'u mau aliikoa elep loa!" "O kekahi kela o ko kaua mau

aliikoa i hiki loa ke hilinai me ka |jaulel« ia o kana mau. alakai ame iiS* kuhikuhi ana. tia po- - o - 'i t kona lioea ana !u k*. « .nai awa. E kahea aku iain e loa mki i o kaua nei.^ "Oole keia he kanaka e aku a ke k:ikl;tiiii aikiii ka knknu Nnita -o ka Liokeokeo kamailio aku nei ike ;i';i Aku, o kona h< - >alianau Aug»sia dt Lavate no ia, ke kapena o ka helu 42 malalo o ka noho aliikoa kiekie ana a ua Naita o ka Liokeokeo nei ma kōna ano he kakiana mekia no na puali l»wa a pan o n» Don la Kanahe nei, ka Moi o na Paliku'i o ītalia.

Mamiili o keia kena ana aku a h» TV>n 1« Kanahe n«f i ka kakou Naita o ka Liokeokeo kona kakiana ini'Ki:i. iiii ltīiln'!i i(i"aku In oia īne ka hokio ana au ma o ona haku 1a i maa ia iwaena o ka puah 42. "1-6-6-. 1 )." wahi a ua Nalia nei o ku Liokeokeo i hokio aku ai. 0 ( ka mea kupaianaha nae o ia no ko-l ua pane ole ana mai. Aka, ke hoo-' mau loa ae la no oia 5 ka hele ana lua koiia alahelo, me he mea la, aoīe loa oia i lohe mai i keia hokio ia. ana aku ona kona alii maluna ae. j O ka uiea ōīaio nae ; ua lohe maopopo loa mai no oia i kona helu ii ka inAiiawa i hokio ia aku ai. Aka. he hoailona kela hele loa ana ae la a ua Augasta la e koi uiai ana i, kona hoapaahana, e like me kei.n: "E hoomau aku i kau noii tna. aku, e hoea aku ana au I" j Nolaila, me kona hoao ole e kah<*a a hokio hou aku i ua Auganta nei, ua hnli hou aku la i>> oia e hoomau aku la i kana kamailio ana. iniua oua Don la Kanahe nei *. | ''Ae, ho hemahema maoli no ko kaua inau kanaka i ka lawelawe ana i na meakaua. He pilikia keia a'u i hopohopo mau ai i na wa aku uei i hala. No ka uiea o kela wale uo ke kahua e loaa ai ia -kaua he maaaolana ana," * "Aka ina no me keia iho la kw e ia a'u I aku la i ka po aku la o ka Poakahi nei, ka paani lealea ia mai o ko kaua mau kanaka ame kekahi niau alakai a aliikoa i hiliuai ia, he mea makehewa ka hoala ana ae i keia hana. Aka, ua ahona nq ko kakou hoomau ana aku ma ke -kolikoli malie ana e like no me a kakou e hana nei i keia manawa, a i na. wa no h°i i hala me ka pilikia ole."

Ua ike ia aku la ke kokolo ae o ke aa kakauha o ka lae o ua Keikialii nei o na Paliu'i. Ua .ike pu ia aku ia no hoi ka a hulily ana ae o kona mau maka i hele a weo i ka ula o ka inaina, me kona.hoao ana ae e kamailio mai i kona aliikoa' kiekie 366 e haka pono aku nei maluna ona. Aka nae, mamua ae o ka puka ana mai o kekahi huaolelo mai ko*j na waha mai, ua puka e aku 'la na olelo a kona kakiana mekia me ke kanalua ole, me keia mau olelo: "Nolaila, e kuu Mea Kiekie he pono loa ia kaua ke hana mua i ko kaua makaukau a lawa. Ae, he mea poiio e a'o ia ko kaua mau kanaka a pau o na puali like ole a makauqau iloko o na pule pokole" loa." iki iho la oia me ka Jia-j nunui gna iho, me he mea la ua piha loa oia me ke pihoihoi iloko oj kela maiiawa ana i pane aku ai; | "Aole loa he wahi kanalua iloko o'u ao ka loaa ana o ka ma&mkau: ia lakou iloko,o 2 a 3 mahope aku o ko lakou hooia e a'e. Ina ua paa ka manao o fcuuj Mea Kiekie no ka hookoia aku 'o, keia ua ,ku ae la uai Naita 'nei o ka Liokeokeo a pawe iho la; "E a'o koke ia ko kaua mau kanaka e pono ai," Aol« i pane jkoke mai I)on la Kauabe nei no keia mpu olelo hoeueu a kona aliikoa kiekie, aka, aia! ke ikeia aku la kona poo i ke ku-j lou malie ilalo no ekahi mau mhiu-j te loihi i aneaue loa.e piha ka ekotuj hapaha hora. I kona ©a ana ae, ua uana maij la oia i kona aliikc>a kiekio īue naj maka oluolu. Aole koi kela mauj maka ulaweo o ka inaina i na iiiinute mamua aku. . Holaila, me kaj lēo oluolu oia i ai me keia mau olelo o ka punihei: | ''lua ua manao hiu Eaku§lii o"| ka niea ia e hooko ia ai iini a ko, kaua puuwai» e ai.u e pono ai; uio e kali p)e ( au i maiia-, wa hou e hoololoiaiuli al. "Mahalo, e uu Mea Kiekie! E hooko koko ia no ia i ko*u manawa e aku ai i Pela uo hoi of e ae al l \o

hope nei īaeu punahele a iMiua/' w&hi a ka' Naita o ka Lio-j keokeo me ka leo hoihoi. Me fce j n.oa ia i ka naua aku, o kona mauao uiaoii no ia mai loko lilo mai: 0 koua puuwai e kamailio la tne kooa eneiiai ino. "I»a P«K be mea maikai loa Wu ku Uoi koke ana aku i ke kulanakauhale (Parisa a i ole i Nawara) 1 keia ahiahil A e hoomaka koke| aku i kau haua i kou wa e hoea ak u ai i kauhale. Teheft la ia i kou īuanao, no ka mea, ke manao 10 loa nei au o &a hemahema a uele maoli n 0 oko >aua mau kanauaka i ka eleu ame ka makaukau i ka iawelaw(3 ana i na mea kana, kuwuo ko lakou "haulehia ma » ma ; Ulo o ke kauaka hookahi a el«a i ikeia uu* ke auo lio P laenla 011 i ku law'lawe btih ia men." "Pehea'e loaa aku ai >k<> '» ko kaua mau limakokua e uoho kaawale mai nei tna 'kela' ame keia wahi ? Mo ka mea, he mea pono ke loaa like aku keia ike i ko kaua mau kanaka a i*anao ia o kkoti ! ria timakoktta i hiki ke kafea ia aku i ka manawa o ko kaua kupilikii me ka ulolōhi ole. n 0 keia mau olelo a pan a na Naita uei o ka Līokeokeo e kamailio aku uei, ke ikeia mai la oia ka pololei. O ia ka ua Don la Kanahe uei i kamailio mai ai me keia maū olelo. "Na'u ia e hooponopono aku me ko kaua mau kakoo ikaika loa e noho mai nei ma kela" ame keia wahi a puni ka aina." "Ina lakou la e hoohemahema 'mai pehea iho la la?" wahi a ua Naita nei o ka LiokeokeO me ka maalea nui loa. Oiai oiā i "hooinau aku ai: ; "Ke kanalua nui loa nei au uo k» hooko ia mai o ko kaua me ka pololei. TTolaila au i manao ae la, e hoike aku no oe no keia mea. me kou hoike pu aku i ko'u hoea kino aiia aku no ka nana a hooponopono ana i kahi o ko lakou hemahema. - -

"He manao maikai loa kela ou, a ke apono loa aku nei au no ia manao ou. $o ka mea, aole e hiki ia'u ke helekino aku e ike ia lakou ame ka lakou mau lawelawe ana -"_ "He hana keia e pono loa ke hooko koke ia. Aka, e noonoo pu ae kpuP i kamanawa e makaukau ai keia mau mea no ka hooko ana aku." "Aole no paha e hoeueu koke mai ana na lima kokun o ke aupuni no ka hopu ana mai ia kaua ame ko kaua mau kanaka? N"o ka mea, aole loa he hookani meakino iwaena o i kela poe Iliowiwi i ike a hoomaopopo no kaua."

''Pela paha ! Ke manaoio neij au o kekahi hana hawawa loa kela. Nolaila ea, he mea maikai īa kaua j ke hoomakaukau kaua mau kanaka i lawa pono me ka īke ame i ka akamai i ka lawelawe ana i keiaj mea he mea kaua, i ole i e ili mai no ka hopena o ko kaua hemahema! ana maluna ponoi iho o ko kaua mau hokua."

I kela wa i lele mai ai ua Dōn Ia Kanabe nei mai luna mai o kana noho e hookikii ana, a hopu mai la i na lima o kona kakiana mekia ana e kuhihewa la o kona kakiana mekia ponoi no, me ka lululima aloha ana iho me na manao kuio iaia i kaniailio mai ai me ka leo kumukumuku, oiai na waimaka e hiolo iho aiia : . "K« )ko maopopo loa aku nei au me ke kanalua ole, aia kou mau noonoo a pau no ko'u a o l/o kaua noho lanakila mau ana maluna o keia poe Puaa a-i 010010 lapuwale. K ike ole la nae au i ka loihi kup<>»o o ka mana-— M "E hoike ia aku ka lohe ia lakou e makaukau lakoū no ka hana iloko o 10 a 12 pulo mai kfeia kakahiaka ae o ka La minawa hauo.li ao (La Pehea ia? , Me ka no o ka paa* o nā iima o ua T)on la Kanahe nei i na lima o ka $Taita o ka Liōkeokeo. kona kakiana mekia i kamailio ae la, ua pane ihp la oia me ka honi ana iho i na lima o konn kakiana mekia pakul: "E hooko no au e like me kou manao ma keia aWahi! E kahea koke aku no an i ko kana mau olole a hoeuina kokn aku e Hke me ka' awiwi e loaa i ko kana'mau liol holo loa o ku makaukau ij'»i nei no| na o keia ano, M a Booknn ae ?a oia i kona paa ana i n?lima o ka Naita o ka Liokeokeo. * ! *'E kuu hak'u Moi. i k« hou oe hoi ak!u ai no k hale o Pama i\o ' j "I na wa a|>au o keia Ruwin«' taj

i r\o Xawarn," wahi a ka pinie liookohukohu a Va Naita o ka Liokeokeō e liamo aku nei i ka wale moo i na niaka ame kn noonoo o na ino nui nei. % - 1 "Owau pu kekalū ame kekahi mau keiki a kaua no Otolio i keiaj ahiahi, mahope iho o ka napoo anal 0 ko ta." - I kela wa nae a ka Kaita o ka' Liokeokeo e lululima la mc ke Ahikanaua Dou la Kanahe nei i hiki j mai ai no ka laua wāhi e kuku ana iluna a haawi aial la i kona alolia i kakahiaka rae na minoaka ma kōnal juau papalina me mau olelo: i "Aloha maikai olua e o'u haku| a makua boi ma ka oihann knlakela a kakou e paa i hoolaa ai i ko kakou «t«u kiuo ame ko kakou mau uluuie uo o ola ame ka make! f.aiualuina maoli ka hoi ko olua mau lielelieleua a'u 0 aku noi ? līealin keia ea hou maikai loa nana 1 hoohauoli like aku i ko olua manao] 1 lele ai ia hauoli a kau ma waho 0j ko olua mau hiohiona a'u e ike afcu la?" "Mamua ae o ko'u pane ana aku i ka haiua o kau ninau," wahi a ?)on la anahe i kamaHio mai' ai me ka leō kuoo me keia ninau: ''He&Ua hoi kou mea i liele ole mai nei a hm me maua i ka manawa i kahea ia aku .nei oe me ka ulili liilii a kou Āliikoa Kiekie 366 he hapUua hora i hala ae nei?"

"He oiaio anei hoi keia e kua mea kiekie 3 6? Pehea la ka lioi au i lohe ole? Aka, e huikala ia mai ka olua kauwa pepeiao kuli uei?" wahi a ua uinau hoolalau a ua Augasta nei e kamailio aku nei iinua o kona mau haku. Oiai nae aia ka Kaita q ka Liokeokeo e nana hoouanea wale ana no ma kekahi kula nanea e waiho paai ana imua 0 ko lakou alo nia kahi o ka 200 a 2&0 iwilei ka mamao mai ia lakou aku, me ka uumi o kona aka iaia 1 paue t aku: "Oiaio, ua kahea io aku nei no au ia oe. JTo ka mea, ua piha loa oiau eeiaokuli i na huna papaakea o Palamua a kakou i hele ai i ka Poaha nei mai na kapuai mai o keia inau lio pepeekue o kela ■ m&u kanaka opio laeula' nui wale," | a akaaka like ae la ua Xaita nei o ika Liokeokeo Augasta kona hoamake. Ua pane mai la nae ua Augasta nei ma ke ano uhiuhi a hookamaeno keia ieau olelo 'welawela a kona hoamakemake imua ponoi o ke alo o ko laua Moi o na pahku'i o Italia. No ka mea, i ka ta a ua Don la Kanahe nēi i lohe aku i na oielo a ; kona mekia i kamailio aku ai i kona kapena o ka Puaii 42, ua haikea iki ae la kona helehelena me ka hulili anoe ana ae o kona mau maka; a pii koke ae la ke okooko ula o ka inaina ma kona mau papālina, oiai kona kino i naka iki ao ai. ;

Nolaila, me ka hikiwawe i loaa i kona noōnoo 'ke hana, «a pane koke ae la oia i ua kakiana mekia nei ona ma ke ano hookamaemae. Aka nae," na hehi iho la kona kapuai akau i ka papahele me kā ikaika, me ka p(ā-ki pu ana iho i*kōna papahele oihana iluna o ka papahele me he mea la ua piha oia i ka inaina iaia i hoomau mai ai: auanei ka la 6 nakā * ai ko lakou mau kuli iloko o ko'lakou mau kamaabuti ponoi i ko lakou wa e ike niai ai i ke kapena 1665 e hele au ana imua o ko lakoil alo me he luaipele aihumuhu ana 5 na mea apau e alalai mni ana tnamua o kona alahele." Na keia mau olelo keha o ke kaetta i hoopau koke ae i kela mau naīiaina pupuka o ka helfchelena o ua Don la Kanahe nei, a pani ia iho 1a malaila ka nanaina hoihoi i piha me ka hauoli ia laua i akaaka Kke ae ai me na leo nunui. Oiai nae 16665 nei e ku malie ana me kal fekemu a oni ole. T kh nana aku i na ma\a ame ka' helehelena o ua Augasta nei iaia e ku la me ka onioni ole ae, ua piha maoli no oia m* ka inaina wla ntv keia mau olelo ku i ka pahenehene a kona hoa m&o. Aka nao, ho inau hana akamai wale no ia i ulu ao me ka hikiwaw loa i kela wa \ona hoa 1 kawailio mai ni, o kola maw helehelena pupula ino o ko ano alnialapu o ua "Ēepa nfv. I NV> keia kuoo a akaaka oTe ao o tta Angasta nei, i "huīpu ia hoi me keia nanaina huhu o ka hookohwkohn nni w»Ie; ua kaniailio nkvi lii wa I>m la Kanal>e nei me ka nahenahf» o kl hoomalieKe i ka oli*-