Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 37, 14 September 1917 — HE ANANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio [ARTICLE]

HE ANANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio

. MUKUNA XIV,. Na Kuka Hope Ana—Ke AHipowa Don la KaoaEe—Koua Paapio Ana—Ka Hopen».

Ma kela halawai i ike ai ua liraa-j īuuumah la, o kekahi o ko lakou man Aliikoa Kiokie kekahi o. na alakai naua e hoeupu nui iipi ma ka 80*0,0 kc aupuni, ka mea hm nana i hookna' loa mai i l£ona pafluflo <? peepoli ana iloko oia rrianawa, No ka mea, ua ao Oia i foko o ia manawa, No ka mea, ua hoea uv. oia iloko o Paka Lauiiilii iuaiuuli wale uo 6 ka ulialaki, wahi' u ua limamuumuu la. Ma ia ahakuka i noonoo 'a ai manawa e korno aku -ai na Keiki Puuwai a ke Aloha iloko«l j>onoi ō ka punana a u» ©on Kanahe la e aila rne konF oaau kanaka, Ua hoOholo pu hpi l'akiu ma ia halawai ana, he elfit)a *vale'no 1a ma ia hope'miī) e ia fii kela liana a lakou e kulolia. <"n !:"!'■ uo nn puh-'i'.iw.'i, ao ua» o, keia mau l.a, ua pan j "mai la ka h%pariui o na kanaka a nie na alakai lehulehu i ka bopuhopu piioia~e ke 'Keikialii Hesana a me koioA poe. v vHofej o kela mau aka Heiene, na aiakai, anae" ko- lakou mau kauaka e noho o ke kulanak«jLihttki «ia ka iNa<ta Heke h«i« inau uei īluua o na kuaiiiwi,t> hoopuni" ana ik» punana o iM uepa I<* uitt-ke ani he huli i ala ii ui u kouio ui iloko o ua puiiana la W(j ka~helc,ole ine. jta k-hnlehu iim im alanui 1 maa i i ka hele ia. Ma ia huli ana a ua Naita Helene ni i loaa'i he alanui e hoea pololei ai majca ipuka poiioi o ī Ana » ua aliipowa la « noho ana, E ikeia nae keia ma ka 1a o ka hana e hooko ia ai. .. ' 'i

Oiai, e kela manaw.a a ke Kā : pena linuiinuumuu 36-§SVTIT e hoonioni nei i na kanak'a, he elua ni ia la iho 0 ka mariawa 1 hooholoia' ai. Ka manawa hōi a ke kaiianamekia e houpuupn inan aku'nei i ua Lapuwale Kiii* la i kona hopohopo loa, )*r no no na enemi e komo mai ai. T?"o ka rtiea, wahi ana i olelo &ku ai ma kela la i ulu ae ai he mokuahana.

"Kc okiia aku nei ko kaua pau kanaka, eia nae iioi oe ke hoala maJ tg;i i na harm e liuli . mqi ai na kanaka v c kne ma* 'a "k'aua me nana o!fe i'na mea i hanaia ftn-no lakou i «"a manawa afetī la i hala!" 0 ka paue nae a ua eepa nei i kela vra a kakiaiiampkia ē iamaiTīt> aku ana e akahele loa, o ia no koas i ana līiai: ' "Aole auei Uoi iluko o 22 makaKiki kaua i paa ai i keia mau awawa nani me ko kaua ikaika a pau ? O-ift ikaika rso e ku aiia i keīa mau la, o ia like no ko keia \s.V / He wahi wale 110 ka ke kakianamekia i haawi aku ai pepa nei, aia nae he haawina iloko o kona houpo kahi i noorioo ai; aia he wu o hoea mai ana. e mihi ana oia mo ka tralania no kona hoohemahema.' Aka nae. he mea ole. wale, no ia i ua eepa nei. No ka mea, ma ka po ma mua iho o ka hst>pmiiia ana o ka r Papu-paa o ka ka punana'loha o na po- ■ wr, \>a hoike aku la ke KakianaMekia Kaliuliipa imua o u« Lawu- ; wale Nui nei me ka hunahuna ole iho i keia mau olelo:

~ "E kuu hakū ka Mea Mahalo 1?i! Ua loaa mai aei ia'u m« keia awakea iho la m&i ko- kaua nuui kiu mui, eia ko kakou mau eti®mi ua umkiiukau lon no ka lolokana nna mai uialuna o kakou. Wahi a kokahi o lakou i hoike mai noij e hoopuuii'ana ko kakou honte a-loha nei ma ka po 0 ka la apopo; me ke

V- i*. <■ :,a ali'.hrlf t_ [ai, Uj Kiikou i kc ao nua ae e i inni jii !al<ou tto ka hopupio j niaikai no kaua ka ha hoonw atiti i ko k{Hia mau knnaka nn knhi o ko Ukou palelaHiil" O ka pani- hnoknnn »1:1 f a ua ••••; / īiUiiin ,/ u ;.i ulu o ka nalīa c k»»:"u nki! kona lw-, 7> i:i )bo k--i;i :,an ! . i kn awnlmu .at' hope a® riej: ' E kua Mea Kiekie, he mau nioeuh«np palaualelo wale no iela a keia p<x- kin a houpuupu inai nei! Aka, iu& i*„he ihea 10, pa ike_»o ot L i u!a r > ko kap.a pHlekiina. Xa k« l«}tu)oiiu rio i« (- ioii ae i ko lnkoti oU." 4> Q k«sl« knkahi ona oUUo i«o loa Hn i h«<ft|>iiko rfoii !b »o k;i j>oc on 1 hujmi tuf « iilo kmiH t kauaka 1 kau nui i» ku wf)i a ]>ui>i 0 Euroj«a -i pnnn'koke nku »i 'h- k;iHnvinmr'ki« ?nf kn hopohopo ok. ' , "Aoip īu he mea mii'i ko'u 'manpo, e= ' ■"Oia no! He moa ol<* io no ia oe ke o!a 0 kanaka." wahi a kipkahi leo i pae mai ai iloko o ka pouli, * ; "Owai kela akualapu 0 ka pouli?" wahi a ua Lapuwala Nui no.i me ka leo nui kalakala^ "O ka āiea naiia e kaniu aku ko Iae!" wahi a ka ieopane, L'a lioopii kok? ia Ia" kn inaūia wela iloki 0 Don la Kfniabe am'i ii6 kt-ia j;aini pakike i loaa niai la iaia, o kona pilikw wali l 110; aole i»>jiuj(o iki iaia o ka moa nona ua leo la. No ia ,hi.ki ole laia ke hoomaopopo i ka niea nona ka leo,. ua huli ae la oia a ninan aku la i konu kakiananiekia: , 4/\ ; ± "Ua hiki anei i# oe ke hoike mai ia'u i-ka inea nona kela' h?o a kaua aku nei "He leo kela i malihini loa ia'u. Ke ole nae au e kuhihewa, o kela no ka leo 0 kela-*iaita au e kapa mag; .nei ohapiljwale. Aka nae, ia'% kf hooiaio aku! v wah a ka paiK*. : ;i he inanawa i ikeia ai ke ku -mumule ana o na eepa nēi i .na wa mamua aku no kekahi nianawa Hihilike la me keia a ua kakiania' e nana .aku la. a<Tfe r>ia 'i hoao £tku e kamaiiiō iaia'. TJa huli mai h» nae ua twpa nei a i mai W: ■ : * "He manaoio anei kon, eia keln Wpuw'ale iloko nei?" ~ ' e hiki ia'u ke iooia aku, aka nae, he elun mahawa a'u i hui ai me ia, p«la au i hoomanao ae nei i ka like loa me kona leo i« maua i kamailio ai. O keia •|i r afe'nō ka mea nahā i hookomo mai i na manao haupu no .keia leo! 1 nialihini loa i ko kaua mau pe- i peiao," 'a- hooki iho la iai 1 Ua '•hoohalaLi uaanowa aku a laua ma ke kamailio ana no na 1 mea e piH ana 1 ko lakou noho ana; aole loa hoi i kamailio hou ia n% mea a ke kakianamekia i hoike aku ai 110 ka olelo' a na kiu a hfki ; 1 kb lauh Isoi - ana e hooluoljii ma ! kela po. * / *' ' *I ao ana ae, ua ho6hala ia kela ia e- like Aie' na mea Aka, ua k-a--k'iana-' inekia nei no ka pal»'anā ■ 2na eneini. wae, ikā ilee^anhj Jo iia eepa;«gpi, o "kaxia i I*l |)uka maM kona keiji: 1 j V 'E ka Kupo: lieah;» koia maui hoomarkaukau iaua au e HuTm niai | iioi o keia kakahiaka? E lU.iUu r anei oe uo ka hakaka anā'ku nie naj ; vtiliau makaui papaulu 0 Āhprevulei? E hooki i kela tnau hana pu-1 pule au e"lioomakaukau mai nei, a e pauia ma ia wahi kekahi a'u e makemake lo'a nei e hooko koke ia uia keia mau po iho! Nolaik, e hoi koke kīiiia ma'ko'u keena iloko ; o keia mau&wa," ;

Ua hoowela koke ia mai la ka noouoo 0 ke kajkiana inekia ka kakou Naito 0 ka Liokeokeo no keia iuau olelo hehi-ku a kona poo iaia uia kona kapaia ana aku i ka 'hupo,' aka, ua hoohauoli loa ia mai oia iio ke kaa aua 11 a ua eepu ponoi la 110 e hoohemahema i kona mau pono ponoi. Nolaila, me ka hoololoiahili hou ole iho i ka»a kainailio ana 5 ua lioeu aku la 0111 110 laua hoi nana 110 ke kfena 0 ua Lapuwale Nui nei. Ia laua i hoi ae oi a hiki i kina keena ma loko 0 ka Papu paa 0 ka MaluHie, kahi a u;i Don la KunalK' nei i kaena mau ai: a He Uhanelapu ka mea e hiki ke komo mai. O ke kanaka e AA ana p komo mai, He kanakii i« na ulīihia e- nn nhano da<nionio;- ■

pohaku nuiluiia c kaena nei i na kakahiaka^ o ka ia ui," a komo loa Oiai l»na i u-noho"ko laua rriail noho rf>m la tm Dnn la t Ktmal»rHBEHpi&k!t ii«iii hi i hoikeike j k£S9^B|han* i iti\np in* m«ft V» mf> innn -o' ka hoalc«kifi : "■Eia.'an hnua •haku kaitgi^af)a^^^g^p^P"^ang "Oiai i kaua o keia kwna o ku»" ma ka 2fohoalii o 0 laakemake uei e mea a--pau a'n e iini loa ia me ka Liookauhia sjK§jtr iaTl '"'' wa liou aku; no ka HlmMm hooloioiahili wale ana e he Uipena nele ka me_a a hoolana iki iho la Jitinut« a hoonaau .inai "lJa makemake kakou nie ka wai]tOf|ijtf|H& hiki ai ia kakon ke ka v hooluhi Jjpu ote ia i i loko o na oiahina ae •ilo. • U« «loonoo- nn» kumuhanu iloko o na hkla i ka po an i hooholo iho ai i me keia; ina jiae hoi e Jlke Ma ko FalaHotele -Aiinna 'āme PopiiXa Haiepapa o ka EOmani ame ko ka; lo xua keia .po ole ■ a«: " taona'o Olrtflo|ajiie na tuona pili koko mai, ; ia na J»aloj)ap»a awe $1 ho+ole* o like mo keia: /' | v Hotel(i JMLadame de <k;zvouH la Populi'que, papaa e ku la raa ie me j Avina. Ma ka j>o ,elua aku o ka la apopo' e hana ma ke (f Oloīilo, 113 wahi 0 Zelina, Koliaeuma" " - t -. "Ma keia ahiahi no e i ia ai ko kaua man wahi a'u i hoikeike na aiu nae 0 rta e hoouohonoho a koe lika, owau ponoi 110 malalraj#inc mau ukali oilikim. uiea, he hale kelu e ku aku ana 1 Faka hoi 9'u e lakou hiamoe ua na ne^. e ai nō keia ! a.ku anu au p, 0 ka wa a kS FtC?tiahe.e kamail,io mni ia^^^ppmi [ d!{&i[ruanao hauoli no ka la.kiu papahana m^k|^^^^ii. kona houpo, o ia kana i ai kb ; u hopohopo np kaua mau kiu oe ke-l|twe inafi uel'f auanei e nauea ana 1 ae he i ka fo*i aiisi mui ku, M« la kakou \ ka hoop^a|4^^H^ iho la ko kakou, 'ponowgßH^BMHMi kakou i ka lewa, ea poe e lnouna

Lavarp la lakon no 'ka iialie-le o īHuhiki Poi*-])!'. ; kuin tioi i lakou i hjk> īa mai ai a Jnx>kipā ia aku !u līie kp e kf Keikiiilii Henium ii iiiw koīi aiakni mulnlo "'o kii o kii U^'Mikeo K liko 110 Uit' ua iuoa i hoakaka nnm i;i iii) tta hiiiui i linolala nnia ift Auga-īa k<'kiilll o nu kapeua jk»u':i kahiko am<-. uu naita' Poo Alnleai (4\ui 'i kā "Ahaliui Kokua ;i Hoopakeii- l{oakajiaka' o N r a Keiki Piniwai 1.-dka!n 'a ke Aloha," ma kekahi ! i))3u iioīu i hala mua J ku nei, pela vid 1 oia e hooko nei i kana mea i haāwi | ! ai -i* kona ae no kekabi manawa lō-'i ! ihi i hal« nku; a. i nui loa i rn c kona nniu hoa kiiponn nmo |n«'hi miilulo iho nin ka hoohulihuli iuiii iwaeiHi o nn kannku pown. līo" I iiii }in!i tu>ii ka hapanui o na kjitiitk;i i 1111110 lolhi iloko'o ka liann, n k1 m w iili' nku no ka po« leomo hou loa. " v '■ ī k;i hnla aiiu aku o Augasfa am« komi maa hoa e lu>ve ai)a lm 800 kanaka mawaho ae o lakou na alakai e ae; nie ka hookoe ana iho he nwakalua kanaka na lakou' e kial k'o lakou puuana, me ka hilinai ole ilo na olelo i Imua {ionoi o*»a. . . Ma kela ahiahi no boi i la>e ae ai ke Kākiana-M&kia, a 0 ka kakou Naiia hoi o ka Libkeok«o ho 20 kanaka, pela pu hoi na alakai e a£ he I f7 ko lakou nui. 'O ke koena aku 01 ; 170 kanaka, o lakou ka Don Ia Ka-| fnabc; nei i lawe ae ai no ka hele pui ana me ia 110 ka Hotele la PopuHka; he hotele e* ku kokoke ana nia kekahi ao'ao 'inui o ke alanui, a e haiiu pono a« ana kpna alo nia kabj e kokoke aku ana i ke kihi Hikma Akau o Paka Lauliilii. O keia ke kumu nana i kono aku iaia e lawe nui i na kanaka me ia, mamuli 0 kona hopohopo 0 halawai me ka Xaita Helene; a i ole, rae ka Naita o ka IJokeok«o, kona mau enemi ino |cra. Eia no ka auanei imuā ponoi no o kona mau pukaihu kekahi o lia mau enemi ino nei ona kahi e aka paheyebene aku nei- i«a, me ka_ olelo mau ana āku imua 0 kpna alo*. "Ke hopohopo nei au, e komoia mai ana ko kaua puilana," a pela wale aku. Aka nae, im kshi 0 ka olelo luia- aku, "owau nei no kekahi o ko«t mau enemi ihokaohLiho la rno e huna ai o lakou wale no ke ike."

Ma kela hele ana o lakou ma kela, ua iialawai no lakou me na pomaikai mamuli o ka hookui 010 ana akn mo- ka huakai a ka Naita Kelene i helo mai ai rna ua po la. No Ik» mea, ua hele aku lakou" ma kokaiii alahele pokole ma kela me ana rna kellkhi ponaha e kokoke ana i ka hu'a o ka ulu : laau ma waho koke aku *io ke kulanakauhalo. īīe aneanp no <? piha ka hora okia o ko lakou noho ana ma īa mhi no ka maliēlehele ana \ ka hana a kela āme keia mahele o kona mairkanaka i ka wa a lakou ,e mui aKu ai i ka Hotele la Populika: * r

TTa "haalelo iho lakou i kela pomiha Ttui k:t hora 11:15 o kela po,; a komo aku la iloko-o ke kulanakauhale i ka hora 12:42 me ko lakou holo pololei ana aku np kahi o ka lakou hana ma ka hoielo ma ka ponoi. Oiai lakou i hiki aku al, ua ala mua ae ka Onahotele ā hole iloko o Paka Lauliilii e holohōlo ai mamuli o kona puiwa i na hana hoopahaoshao a ka nioeuhane... I ua Onaho- | tele nei nae e hololiolo ana, ua hala : wai mai Ia me ia kekahi kanaka aoo kulana kilakila a nin«u mai Ū iloko o ka pouliiili o nā laa'u loloa 0 nhi iho 'ana inahnm o laua me ;4cftia niiiu olelo: "Owai keia o niaau hele nei ma loko o keia 'wahi i keia niauawa o ka po ?" . ' ! ;Mamuli oka nu\a a-kamaaina' loa . 0 ka onaholele i ka leo o na kiekie o na naita aupnni o noho ana o kela pa-ka, ua hoomaoipopo koke aku la oia_i ka U'o o ka : mea nana ka uinau; o ia kana i ■paiU' koke stjtu ai me ka leo tnoakaka: » ■ ; "lloaloha »- J kuu i!:i hanohano 0 ka Uokeokeo." [. Ua hoomaopopo pu la no j hoi ka mea niium i keia leo o ka :ma aku, a helo mai la o%\ ; iniīia a nimin mai la : 1 "līeaha mai iu-i keia oū c Bai ]k.an:ta i hiki ai oe ma keiu wahi i manawn i ku)K>no 010 ia <><> ko [haalole :vku i kou wahimoe! Aia anoi ho pilikia ma kon halo?" *'Aole loa ho' pilikia » ikoia i ka 'Wa a'n i haalolo aku noū e kv,n naih:mohat\o.' wahi A Bakaivfft ka onahoto!o, ; (Aolo i pau.)