Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 45, 9 November 1917 — HE ANANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio [ARTICLE]

HE ANANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio

MOKUNA XIV. K* K.uk& Hope An*—&e Aliipowā J)ou k K*aab«—Kona Paapio Ana—K* Hopena. 1 ka paa aaa no o ua hehena nei, ua haalele koke ibo la lakou i keia waki uie ke kali ole; lie hapaha hora niaiiopi* iho o ka hoea ana aku i ke kahuahoolulu o ka Naita o ka Liokeokeo, e liuliu aua lakou no ka hoi ioa ana aku no ko lakou kainiahoomoaua aui ma P#ka LauHil'i »a nianao ulumahiehie o ka hauoli e hoalii ana inaluna © lakou pakahi. Hf mau minute helu maliope iho 0 ko lakou makaukau ana, aia lakou ke boi awiwi la ma kc a!a e hoea aku ai i na Huina Pukolu, kahi a ka Xairn o ka Liokeokeo a me ka iehul«hu o ko !aua mau hoahanau e kali mai ana o ko lakou lioea aku. . " 230 ka mea, i kela wa a lakou i | haalele ai i kela wahi o ke Aliipowa Pon la Kanahe nei i haulepio ai, j ua Lahalek', mai la oia a holo aku h . ma ke ala e hoea aku ai i ka Makuahiue o ke Jiakahiakalae f kahi | ana i lioea aku ai a lohe i ka leokau- j oha o na o-le e wawalo ae ana ni.a-j luna ae oua no ka haalele ana iho 1 ko lakou mau kiai. Uoalila,! ua hoi pololei aku ]a oia no na Hu- i ina Pukolu. īaia nae (ka !N"aita i o ka Liokeokēo i hoea aku ai ilaik me kona mānaolana, e hui aku dna I !a oia me lakou; e noho hookahi ana

niu m» k(;la wah! rio Ica mānawa 1 oi nleu' 1 Va hapalna hora mnmua &e o kft hiīrf ana mai* o kona man hoa'hanafu o ka Ahahui Hoopakek. laia iio nae e. kakal iana, ua hoea mai la o Augasta de Lavate a me kona mau kokua e lawe pu aaa i na powa pio; a o lakou no hoi ka poe mua loa i hoea mai ma na Huina Pukolu, a e ka Naita Helene no hoi a me na ukali o ka Naita o ka Liokeokeo e lawe ana ia; Doii la Kaka hope loa; a, oia ka ua 2?aita nei o km Liokeokeo i pane mai ai me keia mau»olelo: . "E kuu Kaita Hanoliano; he wahi haawina kupaianaha loa keia au e ike .e akn nei i ka hooko ole ia o ka in/pwia o ka iini e Uke me ka mea e hooholoia ana. Aka, ua hauoli no nae kaua, no ka mea, aole e paūmaele ana ko kaua mau lima me kona koko haumia. Oiai, ua hoomakaukau mua ka Mea Mana Loa i mea nana e hookau aku i ke koko halaole ana i apahupu ae ai me ka hiiahiia olel" "Mai htea mai nei hoi keia mea hou ano e au e kamailio mai <nei e kuu pokii V' wahi a ka Naita Helene me ke pahaohao. "Auk' ho walii e aku i hoea mai ai ia mea, aka, o na mea wale no ,i kuluma ka hoike a maka no ia inea." "He mau mea anoole wale no kela, a } mai manaoio oe no ia mau mea puhimakani okawa i. hala! He hookahi wale no a kakou mea nui i keia lūanawa, oia ka koea uialauia lama i kauhale." "Pololei kela!" i hooho like mai ai "Xa Keiki Puuwai Lokahi a ke Aloha," me ka eleu aua ae ma ka liuliu ana e iho. He hookahi hora ma ia hope iho, ua loaa aku la ka hoike i ke kahuahoomoaua uui Paka Lauīiilii, eia mai ke Ahikanana o na Pali Kaha-ko o Apeuaina asne kekalii mau kanaka ona he pio «a "Na Keiki Puuwai Lokahi a ke Aloha: ka mea hoi uana i hooki koke ae i na-kukai kamailio ana uaawaeua o ka hauaumua a' me ka pokii. He hapaha hora mahope iho o ka loaa ana aku o ka ike i na kanaka o Pak* Lauliilii, ua puni koke ae ke Kulanakauhale o Palaniua i ka lohe, ka mēa hoi nana i hoopiha ae i na pipa alanui e hoea aku ai i ke kaliiialioonioana i ua kauaka.

I kg l>n*a ana «Icu n«e o Va hua"kei e lawe ans me n« pio, u« punl kokp ao la lakōu 1 na Hnaka i M- » _ i ! „f Lf liaiia nui £iitn!i u u ;.u !i.uKui <j ku kalauakauhttlt a. me na uaita ka hookaaWale ana aku ia lakou. E hookeke m«j ana lakou mp ko lakoii m«nao inama c hnAnp u( )n iakii» i\ pan i ku muki !n Ukou i boea sku «i ma ka aoao 1 o ka I!o i lioouku ia a! ke Aliipowa ,Uou lii Kiinahe a ike i konu lieleihelena, ka mea hoi a ka Na;'«. Ka[mehai o ka Liokeokeo i makemake ' ai e hunakele a hoea iiaua o ka ahat hookolokulo. Aka, mamuli o na ulia paiwak o ka manawa, ua ikeia ae la me ka maopopo mua ole i na uaita e hele ana ma kona mau aoao; oiai hoi ka lehulehu i ekekei luai ai me ka hookuemi pu ia ana tuai i !i<fjn- ini' 11iī inuiiiMi kuhiilm ia lukou i hooho ae ai me na leo nuaui e wawalo aua i ka lewa: "Auwe, oka Ela o Hava 0 .\iic<i<*riku r.\htrunge ka ka I'owa, o An'derika ka keia Powa hilahik ole " a kekahi hapa o īa,kou i hooho ae a.i nae na mauao nanauki o ke kuaki': „ "!Ta epaia kakou, ua hoopuiiipuui ,ia kakouj o na poe hoolaha nupepa kekahi powa, e hopu pu ia lakou —e hopuia iakou." 2s T a kpia ekekei ana a ine kela kuemi aua ak u o na kauaka i haawi aku i ua makai a me ua naita i uianawa maikai loa no lakou e hoopuni ae ai i ke aliipowa uo ka hoopakele anu iaia mai na lima auaole o 'Owuhi ke Ai-humuhuinu.'

I k* hwa «ina aku o ka huakai tt; jua -Naita Huiia" i Paka Lauliilīi' ko lakou kahua hoomoāua me ua i pio, ua apoia mai Ia lakou me'na iuanao ulumahiehie o ko lakou maU | lioahanau no ka hooko ia ana o ka ! uiakemak# o ko Europa a puui ine, ka hookalie ole ia o ke koko. Ma| |fcpla ikeia ana ae la o ke'liipowa i kauoha ae ai ka Naita Kamehai o ka Liokeokeo e hoopaa hou ia kona helehelona e like me kona mau. Xo. ! laila, mahope ihf» o ka hookipa ohaoh» ia ana o na 'Naita Iluiia/ na 'laweia aku !a na pio e lioopaaia inalloko o>kekahi halepaaliao paa !oa o Palamua; me ke kiai ia nae* e na 'N"aita Huiia' me ka makaa!a !oa. Me ia makaala no nae, ua ha!a iho 1 110 ka ike. He ekolu inahina maliope iho o lea paa ana aku o na pio, oiai hoi ko Europa e kuka ana no kaLi u hookolokolo. ia ai na pio e like me ka nluau a na alakai na laua i hooko ka iiui o ka lehulehuj ua loaa mai la ka lakou paoe: "Ma kahi i paa ai 1 ka hopuia, oiai he mau karfftwai laula ao ko ia wahi; malaila no lakou e hookolokoloia'i. E hooko aku me ke kaukai ole mai ia makou " TTfi oiaio, ua keia Jiookolokolo iloko o ekolu mahina o ka noh ana 70 lunakauawai e hootnalu ia ana e Leopoda II ka Moi o Sepania iloko o ia au, Ua hooholo ia iho la e lakou me ka lokahi e li ia na ppio, a, e oki ia ke poo o ke allipowa ma ka paepae okipuo Turea. Aka, ua kue koke mai la ka N'aiia Helene a me ka 23"aita Kamehai o ka Liokeokeo i kela olelo-/ a lākou. Aka, mamuli o na feuka maikai ana, ūa kuikahi ae lakou e hoololiia ka hoopai o na pio e ae inawaho ae o ke'liipowa. TJa hooholo pu hoi ua aha !a, e hooko ia ka hoopai mahope iho o ka liala ana o 30 la; aka, aole i ko ia manao. No ka'mea, ma kela la I paa pio mai ai ke aliipowa, e ku ana o Jakobesona Haaseveila ma ke kihi hikina akau o Paka Lauliilii; ua lohe aku la oia i ke kamailio ana ae o kekahi mau kanaka *i kekahi poe e kuku mai ana ma ka aoao mai o ka hotele i paa mai ai ua Jakobesona nei i ka wanaao aku, i ke kamilio ana aku: "Kainoa paha he kanaka e aku keia aliipowa e kau uui ia nei ka weli/eia no ka Ela o Hava; ka mea nana i uhaai iho nei i na waiwai 0 ka wah Aole i noho aku ua Jakohesoua nei a lohe i na mea a pau e kamaiia ana. Aka, ua huli ae la oia e hoi aku la no ka halepe'a a Kolomnka ē noho ana a ninau aku la: "E kuaaua: o ka ela io 110 anei o t Hava keia aliipowa ?" TTa huli nvai lu kona liauaumua a nana mai la me ke pahaohao no keia nlnau a kona jx>kil a i mai la: "Alaila, aole no ou hlAiuai mai i kn'n man olelo, ea ? 0 ka'u no hoi 1 kamailio akn ih-ī ia oe i ke awakea nei, eia no »a hohewale la ke ola niai nei. Pehea oe i lohe luai nen?» (Aole i pau.)