Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 50, 14 December 1917 — Lilo Pio o IERUSALEMA [ARTICLE]

Lilo Pio o IERUSALEMA

LAOANM, Knf*!)nii, IW. 1 k*ia !h i knkala »'<- «i Bonar 'Luw i ioko o ka halo o na hinamnkaninnna, i ka luKipuni ifl ana o iia T«ifike t■ nii koa Owlauin a hik'i i kri Ji]<> pio ana o kt Kulanakauuulo j K<-fiioli.l<- (j Itriiisalema melalo <> ke ■ «lftkai uii'a a K<-iiclala All}x'in- ; n 1 he lainik ila lioi ho na kofl īien'huiin O kc Kiilanakauliale Ilonioli lo o lenuuU'ina, hf kanakolu ku'niiMMii- ' kolu mile inai kc» awa kumoku «l:u ' o Jaffa. O ka lniina nui o ua ka-1 naka ma ke kulanakauhal'-, h* 61,- | 000 rio ia, i mahelehele ia pouei: f fudaio, 41 ; 000; Mahome'la, 10,000, ! Kalikiano, 12,000. I O keia kr- kulaiialeauhale iiia ka 1 ruoolftlo o ka Baiha!a kalii i hniiau !

ia «i ke kēiki n k* Akun, oia o Ka;ri»to «iric ks innkn anu o T)avida n h,u- 8oloi»ojia anir- ki kalii «inu ine*» 'keulana e a'?. llc eluK rrißtt«wa i Kaopoīno ia jai ke kulanakauhale g hn plima inn•nawa i !ilo a lilo hou jiini inalalo o ita Tui;ckf no eiwa keiiekulia. O kn hoopoino imia ia ana, he 590 rnakuliiki jnamua aku o Karisfo e NV !bukancka. ī ka hoomaka ana mai !o ke karistiano, lie mahele aina iio IRoma. I kā makahiki 637, ua lauo ! 'ia aku <■ ka poo Moslem a hoomau fia aku niilalo o ko lakou malu a j Ihiki i ke Crusa<les a lawe ia ai»a aku | je Go<lfrey de Bouillon mai na Tu- j rck«' aku ika mākahiki 909. j -■ I kii mākahiki 1187 ka hookahua 4

hou aua o na Turcke. ' I ku hnpn waeua o kn mahinu o Novfmaba, hookalii o y t n j>u«Kkoa !o na Tuifki- e malama'ami iu leni-;s<il<-ma, oia k« manawa a iia koa Rorit:tiii.'i rna na aoao ekoln <- ki ;]>oka pahu mai ana' mai na īnoku 'knna mni kokahi wahi rna ke'Konw|hana, a mai na pualikoa Berctania 'mai kokahi ma ka. Akau ame k'a ■Hema, pela'wale no i hooinau ia niai i k' J kipokaia ana*a hiki wale no i ka hiki ole i 'na Tureke ke hoomau aku. O ka puaīikoa o na Tureke e jmalaina ana ia Terusalema wa ka |lTema ma kahi kokoke ia Ilēbron, o lakou na koa poino loa a hlki , wale »o i ko lākou inii ana i wnhi no lukou'e paleele ai ma ke Komo-

Imim līiMiiA ma ke ala aku « hiki nku ui i ke Kai-Make me kn poino iiiui. j I r a maopopo uma ka lilo o īeni«ulema, a mai laila aku'ka pualijkou o ka nee ana aku no ke Komo. 'hana ma ke alahele mai Wadics jSurar, a .mni ka huina ana o keia jtnau wahi a i *Terusalema, he nnn. kumamaīua wale no mile »na ke. lalaiiui hao. j Oiai ua koa Beretania ina ka hujina o keia mau wabi i hoike ia a'e |la maīuna, ua kom'o aku na koa maW'ae'na o kein mau waīai, a o r,a koa ikiai o iia Tureke ma ke kulanakau'lia'e, ua haalele iho lakou a holo: ,-aku la no ko lakou pakele. O ke ku-; 'lana o na kōa Tureke k;v Hikinn

T\oinoh:»na, hi> lcU]»'likii maoli n oi. ai kekaln' mnii punlikon ma keknlii imau walii.'o hoomnkauknu' mnu in !ikit nn« c nri kon Isf»ritftiiia, na liiki |oJc mihoU k<' .lioorn<iu -«ku i ka pnn 'nnn, rt o liimn p<Vio~'wa"le nō, <<ur |ka haawi pio aim aku i ke kulannikauliale iloko o ka liina o na kr»;i ;Beritatiia ma o kona Kewlala la. | Ua lilo ka lilo pio ana aku la o ikeia kulanakauhale 1 n$ koa B*>ri.tania i nioa nui loa i ka noonoo o jna Turcke, aka, aole o luki kc» alo no' ka niea, e nee mau nkti aua jna Bfritania i na wa apau, a o ko ;lakou pulakaumakaia o ka lilo niiii ■o kela wahi ano hoi i hajriau in mai ai kp keiki a ke Akua, ka Hoola o keia ao ame konn make

ima ii kun in ilunu» ku lutm ko'a nm ka i>uu o Khi'ĪwhU', kanu ia uku iloku w ka : luu pao i nianao ia, uolo ) e ala ho» nmi hua, eiu «ae, ua ii]a j i»a »»»»; fwla īTia ka nioolelu i. ka Baibala. O keia kulanakauhale, tirt ka pne Tudaio no ia f nka, maniuli o ko lokou kumakaia ana ! ka i knu ia akru ka hoopai malunn oia lalmi, oia ka hoopuehxi liilii ana ma ua wa-hi like ole o ke ao uei; a xin olelo ma ka moolelo ke hiki mai ku hoo-1 ulmilu hou anao na Tudaio, o ka j hopena jho la ia o ke ao nei. I Aia ma kekahi wahi o ko makflu j pepa o keiā la, kekahi ifamu e mn-1 kemnkn ana na Tseritania {> hoihoi |

.. . hou.uku 1 keiu walii ik« lahui Tu- r t (luio, oka hopena iho la ia oko ao " ,nei. 1 " > . ■ J : 4 j Aia ma kekahi w#lil oto umkou pepā o keiu la, kokahi itjiiun e make-" make ana na Beritania e hoftß>LW aku i keia walii i ka lahul aka, aole nae i keia mafi«va, 6ka, aia mahope o ka pu'ana o ke kaua, a ioaa ka maluhia. Tua he poīolei io ka moōīelo lßaibal.a, alaila, o ka hoihoi hou ia jaua o keia kulanakauhale i ua Tuidaio, o ka hopeua ia o keia aō, ala-_ iila, oia*mai no ke kumu o ke ala ■ana o keia £aua nui ma kā iuoolelo " '•