Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 1, 4 January 1918 — Ka Makahiki 1918 [ARTICLE]

Ka Makahiki 1918

Ua hala «ku 1a ka iiukahiki 1017 irte kana /uau pono, a eia kakou ke nee ākfi nei i ka makahiki 1918, kekahi lioi o na makahīki ano nui ma ka' moolelo kalaiaina, oia hoi ke koho ana o Hawaii nei i "kona i ka aliaolelo na s™tto£ 'aail' liV iunimākn ainaft a o ko kakou aUaolelo kuloko iho ; rna ka malaniu o" ?Tovpni(iha e hiki m»i aita. O aa mea o ks makahiki 5 hala, ua maopopo ia i na poe apau, oin k<- kiuiio ana o ke aupuni o Amolīka Iluipuia iloko o keia kaua m)i o ke ao nei, ma Vo Beritania ni;j aoao aine kona mau hoa hui, e kue ana ia Eelemania ame kona mau hoa hui no ka manao ana'o na hma nupuni ma Wakinekona, oia wale jio ke ulahi'le, e'loaa ai ka maluhia 0 ke ao nei, e pau ai na hana luku wale a na mokuluu o Kelemania i na inoku o ua aupuni i komo ole ma keia kaua, a ua hooko ia ia mau upn ana īna o ke' kukala kaua ana aku o Amelika, ma o ka ahaolelo ala, ma ka 3ā eono aku nei o ka malama o A[)erila o kēia makahiki. Mahope iho o ke kukala kaua ana o Amelika, a i ole paha, fnainua aku ua hookaawa!« iho'la ka ahaolelo i kekahi haawina dalft nui ; 1 ike ole ia ma ka moolelo mai hookumuia ana o Amelika a 'ua olelo a'e na l«ia kalai anpuni o Amelika, aole ma keia hope mā ka mooleld o Amelika, a i ole e kekahi ahaolelo lahui, e hiki ke hookaawale i kekahi huina dala nui e like me ia i hoōkaawale ia e keia perf«idena e noho nei pia ka hookele anpuni o Amelika nona ka huma i hiki aku i ka iwakalua kumamakahi hiliona dala oi, no ka hoolako ana ike aupuni me na lako kaua, na moku a j>ela aku, e hiki i ke aupuni ke "Pimu a'kn'i ke kaua aua no' na makahiki loihi, e pololi ole ai koa ma ke kahua kaua, e like me kekahi mtyi aupuni e, e lohe ia aku nei i'keia mau la ka wi ī ka ai. arhe ia maa ano !ike. Aole o keia walea'e la no na mea ano nui o keia makahiki, i ike ia, aka, na hoohiolo kekahi mati knlaiiakauhale e Hke 'me ke kulnna - kauhalo o Halifai, ma Oanada. c iiioL» W mau ola U'hulehu uuiniuli o ka pBU «"« malalo o na pain « na pohaku * hiolo aku, Va pan aiia o ke kulanakanhale i ke ahi, a

hoonele ia he mau kaukani o na kanaka me ka home mamuli wale mai no o ka hookui ana o kekahi maii moku elua iloko o ke i piha i na mea kaua, a ua nui ka poino o ke kulanakanhale holoōko.i. Aole no i pau mai ilaija na inea i ikt: !u » keiii makahiki, na la e aneaiie loa aku a»a e mauliuwu uku aua o keiu uiakuhiki, ua hoohiolo īa iho la ke kulanakauhale <i f}unt;emala, ma Amelik.) ■waena, ke kikowaena a kapikali? o ke aupuni re,puf>alika o Salvador, a u» hiki aku ma kahi o na kaukani i lilo aku i nioepuu mamuli o ka hoohiolo ia ana o keia kulanakauhale p ke olai, a hoonele ia he 125,000 poe i ka home ole, a ua ulupa na mea apau, na hale hana, na haukapila na hale pupwle a pela waJe akn, a maluna a'e o na mea apau. ua nui maoli ka hoopoino ia o keia kulanakauhale, ī oi aku ' ko Halifax.

O keia mau niea apau, ua ike maka ia ia e na poe ma ia wahi, a ua loaa inai hoi ia kakou lea lohe ma na kelekalapa uwea ole, a I ka Eōūluulu aha a'e i keia mau mea apau, maoli no ka pilikia o keiia'matahiki mamuli a'e la o keia mau mea' ikemaka, aka, aole e hiki ke alo a"*e, no ka mea, o Tvona makemake ke hana ia, aole o ko ke ke kanaka . T T a hala aku la iiae keia makahiki i,,e kona mau pono apau, a ke ne< j aku nei kakou i ka makahiki houj o ka kakou e upu aku, o ka hiki mai o na mea maikai, aole hoi e like me ko ka makahlki i hala, aka nae, ina 110 e like ana rae ko ka makahiki i hala na mea e hala wni niai ana me kakou, oia iho la no, o ka hana pono wale no aia ko kakou aoao 3 o ka lawe i ka mea e loaa mai ana no ka mea, aole he mea hiki ia kakou ke hana aku. O kekahi mea ano nui o ka nee ana >ku o keia makahiki oia no ks? ninaii kalaiaina e like me ia mamua a'e nei, he mea pono no e maopopu i ke kanaka ia ma u niea, no ka mea, oia kekahi o ua mea auo nni o keia ola' homia ana, a'kekahī poe e hoomaopopo ole nei ia mea; m iū iiiea, oīa iho la no ka mea e pono ai na liooponopoīio aiipūui maikai inamuli o ka loaa ana o na hon kftu kaiiawai inaikai iloko o ko kakon ahaoWo kuloko, a hsh\a k ha kanawal maikai a kulike,

e pono i ka lehulehu mai o a o o ka fiina, aole hoi ma kekahi aoao ke kaumaha a o kekahi poe hoi Tte h'auoli, ina ia ano makou e mahao nei, he ninau ano »ui loa ia e pill . ana i ko ke kanaka noho honua ana, oia hoi i ka h?ki antt mai 5a manaVa he mea phno <i wee poe au i . haawi ai i kau hilinai ana e hana ia mai aiia ka pono kaulike no nn . m*a apau, -e hauoli like ai na aeao a ehn<, oi« hoi kj poe waiwai aine ka poe ilihune. T ka hooki ana, le lana nei ko makon mnnao t lilo ana keia mau manao alakai i mea no ko makou poe heluhehi ame ka lehulehu apau, a o ka oi loa alto o iia kane, ]bt poe, mana koho, no ka mea, aia o lakou ke koikoi o na kele aupuni ana no keia hiki mai ana.