Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 1, 4 January 1918 — HE MOOLELO NANI -NOVELOLETA A I OLE Ka Ui Mahope o Kana Mea i Aloha A A ME -HONE- Ka Moi o ke Dala i Hoopaaia mai Kahi Mokupuni Roseriga [ARTICLE]

HE MOOLELO NANI -NOVELOLETA A I OLE Ka Ui Mahope o Kana Mea i Aloha A A ME -HONEKa Moi o ke Dala i Hoopaaia mai Kahi Mokupuni Roseriga

"K kuii haku alohn, he hawoH au kt* nmke pu au mc oe.i ka walui <j ko liuua hihiu hae, uole uo hoi au f* WHwpli « hotMili<if,D no k«'tH hoopai koikol i kau ia inpi niftluuu o'n, oiai, ua īnakaukau au e halawai me ko'u liopena iio n& mannoi'no o ke Kauna ka Haku opio o Sepa m oe." i "Auwe?" he inea e ka ehaeha o ka puuwai o Hone no keia māu olelo a #■ male isia hoi i puili aku ai i Jca a-r n ke kaikamalnne kauwa a ka*a aloha mp na kaulahao e paā ana ma ko laua mau lima, a kulou ihō-la hoi lāua ilalo me na waimuka <*haehā o ke aloha e hiolo iho fltsa mai kft Jatia mau papalina me ne ala he kaikunuiie ponoi i kona fcHtku?hiti( i > nana hoi i Hoonaue akn ika piiiiwai o Makua Bihopu I'uulo Aneloi.iio aine ka Haku Hu-

£0 j£akiana hoi ame kana" Aliiwahine la Jakou e naiw mai aua maluna o ua mau opio ne» me ka naau mokumokuahua o ke aloha, ame na koa kiai hoi e ku ana m?_ ka oni ole me he kia mahala ala, uo ka mea, o lakou pu kekahi i koino pn .ioko o iia iiiiinao kiUimaha a ehaeha no na opio e molia ia nei e make rna ka waha o na holoholona, a na waimaka hoi o ke aloha e halo'ilo'i niai ana ma ko lakou mau lihilihi maka mai, rae he ua Lanipili la no ke kau pua«tsanu o ka Hoollo. -

A i ka pau ana o keia inau puili aloha ana mawaena o ua Hone nei ā me ke kaikamahine kauwa Emale kona ioa make, oia no ka manawa i ka'i aku af b ka huakai me na kapuai: malie ho ka pa holoholona & ka iehulehu o na Alii ame na poe ko'iko'i « kali iuai aua, A laamua ae hoi o ke ko<!le uiiu *« o ka hora 12 ponoi o ke awakoa o uu Iu uei a ko alolm auie ka eehia weliwell I noho ai, oia uo ka wa I ike ia ma! \&i o ke komo aaa %}& o k& Makua Bihopa Paulo Auatonio rne ke ke'a mn kona lima, a. na opio paahao hoi e ukali aku ana mahope oua, a ka Haku Hanohauo Hugo Kaikaua hoi āme Itaiia Aliiwahine e ukaH aku aua mahope o na opio paahao na ioa" kiai hoi ma ko Lkou mau aoao apau, mea hoi nana i hoomaeole aku,i ka puuwai ona Aliiwahine apau i hoinoino ai ia i ko ikp .pono aua mai hoi i ua hiona kanaka ui kaili p UU -

wai maoli no o ua eueu nei o liauia i oi pupaiuu aku maiuua o ka Haku opio-o Bepa ka mea hoi i kapaia ftia ke Kalaua Aina p Lomabade a puni ke kauaka opio aihu,e wahine Nera. ' " " " A i hooi loa ia aku hoi ko lakou eiiaeim uo ka wahine opio e liele i>u ;imt ina ka aoao o ua Iloiie uei ; ka iut*a hoi nana i hooliamau loa ukn ia lakou me ka puai wahi leo ole, a he mau hiona kaumaha hoi ko halii iho ana maluna o lakou apau !jh. ka '.wliweli nui, nie ko laK<ni nicl 0 ana hoi iua lakou i mao-

popo uiua i na hiona o na opio paahao (• manao ia nei na'ka'waha o na liolohoiona e kau inai i ka hoopa'i weliweli mai'uiia o laua, muinuli o na nianao lili <*f*enemi o ke ano haahaa joft, aole loa lakou e* ati e heio mai e ike iieia mau haua hooniainoino iloko o ua la apau o ko lakou ola ana, a ua kau aku hoi ko lakou inaina maluna o ke Kauna aine ka HaEuopio o Sepa, a ua Hakuopio nei hoi e niinoaka o i ka hooko ia o keia hoopa'i make maluna o kona eneiui ana i lili makawelawela loa ai.

A i ka hoea pouo ana hoi a ka Uihopu amo na opio pauhao ame ka Haku Hugo ame kaua Aliiwahine no ke kahua i hooinakaukau ia ai. uo ii a paahao maluna ae o lui pa hao manoanoa a na lioua eha e holoholo ana, oia «o ka wa a 7elofctu i ike mai ai i kana aloha ame kaua kauwa wahine opio aloha ma ka aoao o kana kane me na K.upee uao ma *ko lana mau lima,. aha hoi i ku ino ;if ni ii»nu me ka hooho Hiia ae

hoi i keia niau olelo wulohia nana i l>«ihaflltiiu aku i ka puuwai ,o na Aliiwahine apau i lohe maopopo i ! '.•■■ ū)o\" H 1!H 1*! ?!fi, I"Auv.i ! o kuu ulolia a uh- kuu Km#k. »N o iaua aiifi keia unaiiia ikiUiaka .Hii %..;,• h.. ' !■; luama, « ha J i mai ia'u h«<alva ke kuinu ok» !a«-< ; ia a»a "iai o kuu kaue aloha a ihp kini Emalf me na ku>>ē*'hao i.'iiH ko iaua mau. lima * Luiiluli I \r;)lc ar- 1a ti'o kp pr>o o ke KauiiawainHu Kupo uo keia ninatr u-i a kana kaikamahine iaia, a ua~Veloi.ft hi)i ! t;iaiīii') ?Im ui liolo aku no kahi o khrm mau tn« a alolia i' puili aku «o lioi ia laua, np ka m<*o. aolf i hoike tit tikii iaiu o ki-iu lea hoopa'i weliweli b kuua mau mf»a nloha. A |>Hhaoly»o iio Loi manao no kon» lane ia ana niai no laila, e like no hoi me kanft uiuau mua i kona luaui makuāhiue e nana hookuekue makk Viui inau uiai ana maīuna ona, ola kt*ia lioao ana nae a ua Wloleta uei e holo aku ino ke kahua o k»na mau mea aloha e ku ana, oia* uo ka w-a i paa ia inai ai e na kiai malalo o ke Jkāuolia a ka opiu o Sepa. r Oia ka ua tli Veloleta nei hoi i hailuku aku ai i ua Ha.ku opio nei o Sepa iue kaiia mau ok'lo haiiiili me kona uana oie ae hoi i ua mea, liipau e nana mai ana iaia me ke kap« pu aua aku hoi i ua Haku epio uei ..he knnaka hilahila ole a pe,la wal« aku, eia nue, he mau miuoaka wale uo o ka hoonaukīuki ke haawi ia aku e ua Haku opio uei ia j Vefoleta «)e ke gno paheneheWo, a ia Vvloleta nei hoi i k\ikuli aku ai iniua o kpua makuahine me ka pa'lahalaha ana aku o koua niau lima |me ka noi ana hoi »6 ka pono o ,kana niau mea- aloha, a e hoopakele 'ae hoi ia eia nae, aole i hoo.lohe ia uiai kaua mau noi uwaho aua o ka ehaeha nana hoi i hookauuiaha loa aku i ka mnaao o na ali.iwahine apau e noho kokoke ana ma kahi o ua. Ui Veloleta nei anue kona haui inakuahine makona no kaiui eiau mea aloha.

A i 3tona wa i liooikeiie īa aku ai no ke >no o. ka hoopa'i ī kau ia ai maluna o kana mau mea aloha e make nia ka waha o jja liona hae hihiu e holoholo ana iloko q ka j>a hao, aole loa oia i maule, aka, ua ike ia aku kona nui kino 1 ka haalulu iki ana ae iāia hoi i ku ae āi iluna we ka emi iki ana mai hoi inni kona luaui makuahlue mai me ka oni ole, a kau aku la hoi ka nana aua m kona mau maka pouiponi ma kahi a kana mau inea aloha ine ls« kiai pohaku mahala keokeo a na kona ryau waimaka 110 o ka ehaeha o hiolo aua ma kona mau papalina nohea, nana hoi i hoohiolo I>u aku i ka o na aliiwaliiue apau, no ka mea, ua komohia pu lakou iloko o ke kauuiaha no ka. uwe o Veloleta i kana mau mea aV>lia. Me ko lakou noonoo pu ana iho lioi ina uo o kekahi o lak'ou ma kahi o keia Kaunawaliine opio e paiauma nei no kana mau niea aloha, aoie no e nele ka wawahi ia o koua puuwai me ka eha nui, e like me ke Kaunawahīne opio Veloleta o Lom«de. Ka mea hoi 'nona keia* moolelo i piha rae ka kona mau anuu-

nuu iloko o keia ola ana o le kauaka ma ka honua nel a ko oukoa mea kakau pu no hoi kekahi e liookuha'u pu ia ai ma keia walii aku o ko kakou moolelo'e nee ūei nj e ka waloliia nui. , Aiu, e o'u mau aloha, e oluolu iki mai hoi i ko oukou niea kakau nei no'u.hoi kekahi ru-

mi kupono iwaena o" na keena kaa•wale o ko oukou puuwai, eīa-ua iki' aku ana no au i ko kakou hele'paukikik loa ana aku no mua, oiai, mai pulale i ka ike a ka maka a ine na iiu'a no hoi u' oukou e ike ana, aku, e nana aku i ko kakou poo mauao lioakaka o kej,a i ljoomaka au&, u e ike kou i k« manao ke heluhelu ihp me ke akahele, e Lilo ole ai i fliea no oukou e ehaeha ai, oiai, lio mea naui kekahi \ ike ia e ke kanaka, a he mea nani 110 hoi kekahi i ike'ole ia e na maka o ke kauaka aiue na ma-kahia-a o ka Veretjire. Ko<i waie iho no kela tuau uiuka aloha o ka Mea Kie}cie Loa nuua e hoolilo ae i ke kaum#ha i liauoli, a o ka hauoii! i kauuinha, a kakou hoi e nee aku, ai imu* o ko k&kou hialaai me kona mau uwa ouo »a, kuhikuhiina e ko'uko'a ai ka puu i k« waiakanauhi ia Kaomi-malie. (A OUI hou aku,} . -mc '