Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 4, 25 January 1918 — HE MOOLELO NO LOLE KIGULA KE KANAKA OPIO ILOKO O NA WILIAU O NA KUKO O KE KINO AME KONA MAU PAAHANA [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LOLE KIGULA KE KANAKA OPIO ILOKO O NA WILIAU O NA KUKO O KE KINO AME KONA MAU PAAHANA

I "k;t ii»ana'V" o kēia p<v.> i*'ha o uuhu ttt'l uia ka lanai o ka hokele a kamailio takou, I ka lakou nh\o nianialmia iio'~ta 'T'WkiimlF hana 5 hoakaka nmn ia &e nei, no kit wea. uitihopc- Iho o ka pau aun 0 m kokaknka, mawaena o keia Miau kauaka kuiana ano nni kiekie. ka iiolio moi i huli hoi aku ti ka aiiliikaim o ke keiki nlii, Hoī kc aku ia t ka hōlopono 0 ka maua 1 ke dala, «a biii !oa ke ola o kf" kanakā k<* kuaiia, me ka hoopaapa-> oie ia, O k«ia poe kanaka <*ha rto !<e keikialii lakou, aia lakou rualuio o ka hooko kauoha. 0 pa koa no ia o na keiki alii la o Mauna o pikhi ka inoa keia o ka aina e hoo!,:iJn ia ana, r- kona mana alii. P» 1 uei o keia dala i lu ia aku la, mai 'oko mai no ia o ka waihona waiwai • ka moiwahitifi Sofia. T ka ma- ; makf-make ai ka moiwahine ~ofia e hole niakaikai' i ke aupuni'o \)ri(-!ifea hwi ia. Mamwli o ku liOO.ahauaha i kr'ia ninau hoopalan iiali", ua T>ōo)iobo ia a'e la ua keikiilii nei o Maunaopilaln i mea hooponopono / ke aupuni mamuli o kc ano 1«; kane hoopalau na ka moiwahim; »Sofia, Na keia anakala koia iuuii ano liana, pili walo rnai la no !ioi ka papa kuhina. 0 ku pilikia , kt aupuni iloko o hookahi mukahiki lit- ekolu niiliona dala ka ai£ la'iui, Aole hookahi ona niana o ke aupuni ī ike i kahi i nalowale ai i keia <lala ; a hiki wale» no i ka hoi hon ana mai la o ka moiwahine. TTa hoohiki ia uia ka ninau hoopalau in'ale i ka ruanaw r a e hoi mai ai ka Moiwahine Sofia, he hoomakaukau ijiale ko ia luauawa. E like uie kfia manawa, a kakou e ike nei i keia mau kanaka eha. ko lakou nui i ka kakou mea e ike nei he lioomakaukau i ihi iiana kalaima, pepehi kal»' )»aJe. ieia w»L>, r : ea iki paha, kalapa. ka e'u i hewa i na maka. L a lohe pono na pepeiao o Lole i ka manao o ka lakou mau r>!r.!o, e like mp ka la i ke awakea. A pau ka olelo ana o na kanaka eha maluna o ka iakou mea i.li'a ai, ku hele ka lapuwale. Ua noonoo iho la i>a KiguUi uei, kukulu mai la, ua Kigula nei i keia niuau, Penei no ia, he leo wale no ko ka moiwahine Sofia, mai kona ft*aha ponoi n n.i. ua eha au, i ka eha lima ole, a k,- aioha. Ua a'u mai nei au i ke kai loa manuili ou wale uo. Ina no hoi «au e nana a hoōhalike ana, e !ikc me kau auo haua ia'u, maie oi> ame kou ohaua. Aole au e hoohaiike ana ia'u iho me kekahi poe keiki opiopio o kpu kulaua like. 1 ka leo wale no o ka wahine puu nia inaka o ka walnne. Helelei na nilio ka pukaihu, iilL ka i'o, <) ka ihu kino. K oluolu ifto, e kala mai ua kane i keia r>fau hoākaka ana, Xo ka mea, aole hiki ia'u ke alo a'Y lie mau inea io wale no keia, :?ohe lie iwi. 1 *ka hiki ana niai i ka li' 1 !':! uuiikuuiainakahi hapa oia maliiiwa am» i nana iho ai i kan!T"uwaki. Kh ae la keia iluna, nana mai l;i i kona hon e pupue auu i'ke anu o Hauoiliki. Auhea oe, e ke keiki Amelika koko piha, eia no au nie k* alolm, a kaua wahi a ka paue a kon;- hoa. Aia ihea ka hoapili paa ;o ke Veiki Amelika mawaho ae o ke kiuo ola. Eia tio ia, £e loTi im*i. iw i;xi mamiahi ia na'u. T'u pono.

" hoal» !a akw lta hiaiuop a ki- alohi :i kuti:*, N»ka niea, e lieU'-ami kuua »«.£ luua } keia manawa, aohe o ku~ k->n k.,U ;,U;, i k-U, h-.;:. ; k>"i» luii- ( ) I ,;ii i;i n« o k<* nHpiun'. )tiji k» j nii«i }.c p«v 'H'"' k;tkou. Ma kekalii i.li-ni iiii.i ;i <• , iii {»■*■ ur:i ii;iitka<- k;tkoxi apAu. A i ole, he p<jp i>o-.vp lnīenu. nii-'ni }ielf biifl iko lu.? inau kwiiliale. }n* eliia no laua nfi, iiiii kt- kiii» "lii luaoli, lif clu:t iji iimu j>a }>ajiMj>aiia. o*in> ij»o m«huhlu pili paa ia o uu iuuu Auh--iik;< !<<■) i kn I<T imii'- kfi ]i'.. Xj\ <h( kou ia j' ik«- uiai f e nu poe hfluhf!u, i Leia nioolelo. He kupono paha ka lawe ana ika panapana ma kalii maiihuii e iike af' )a »ie ke-a, ao|rpaho. O oukou no ka Innakaniiwin c> ko oukou lunaikehaU. Tfo ka nie«'< be .na.hu mai ina e hemahema ka malamalama ana hetno na pu } a uo Luaii JUielik£ nei nana i na Wnmhema, aole he mau hemahema, na kupono inaoli. na keia ano poe e malama i keia mea he pu, no ka mea, he makaala. īna 110 o kekahi poe o kakou noho nei aohe makasla. Tna 110 i> keknhi poo o kak«u i! noho nei, uohe maknala ia mea lie pu e hooki no ka malama ana ia mea. Hoakaka mai la ua Lole Kijgula t»ei T i kona hoa o keiu pukupu, aohe kiai. Malaila kaua <j komo ai i keia manawa. O Uale e ku maila, o 'ka pnka ia~* komo ai iloko o ka* halealii maoli. Aohe kiai ia o kela wahi i keia manawa. 0 kela papahele ma o kela pukaaniani, e-a iiiai la o ka ipu kukui, uohe ki;vi. Aia iloko o kela mmi e moe ana na makua o ka moiwahiue. Eia ka'u kauoha paa loa, aohe he mea uann 9 hoohuli,-koe wale Moiwāhine. 'E komo oe iloko o kela lumi, pili mai ma ke pani puka. He ekolu ko lakou nui e komo aku u\ ina pau pono lakou iloko o r Ki pu ia lakou ina no ka make ame ola, na'u ponoi no e auamo na koikoi o ka'u mnu kauoha ia oe. Hele mai la faua a loaa w(jJ^ r īnai he aohe kiai, Komo maila laua a hiki i ka halekuke, aohe io no he kiai. Pii iluna o ka !ia!<- a lona ka lumi moe o na eknipkulo. noho o Kale ma ka aoao o ke.pmi puka kakali aku o ka hiki moi. • - Pii loa o Lole Kigu}a a hiki iloko 0 ka luini moe, ua Ike aku la keia i ua moiwahiue nei f e hele pu ana ine iiiolopua. Nona aku kakou i ke kamaaina o ua kauaka opio uei, a<'lie i kana iho, no ka mea, ua pololei na wehewehe ame na hoakaka keia ka wuiwai nui o k.a hoomana«'anui ana ika naauao Kilohi iho la na maka oua kaiiaka. ois"nei o ka. v, ue' o io' kuw uw ka i:tua r>iiH! iiioe po o ua anela nei/a «ale iho la no oia īaia īho, He iki wale no oe, pupu ke kai o ke stalaua. Hoala ni'ai la no hoi ka uiahmo kiiko o ke kulana liaahaa e honi paha au ia oe. I waiwai ai i uku no kon hookaua ana ia'u iho, nau eke aloha ole e moe uei. laia nei e hak«o ?na me keia mau ano noonoo ? aa ike iho la no .kela i ka lunaike hala, p pane ana, he k.maka naauuo no hoi 6e. Jfa ia am>, ya h'oola aku In keia kā"moiwnhine, ala mai h ka m(.iwahine ? nana mai la me na htakA o ke kulana o ke ano hiamoe. Mamuii o kp ano hapa maluina o !oko o ka lunn'. aohe he aoliu koa o keia kanaka ? ua manaoio ka moiwaliine he powa. K keia puuwai ele"'l. oluolu ot- e waiho nialie inai i ke kino o ke alii. Eia aku iluna o ka pakaukau n a mea nani oka moiwahine. No ka mea, ua hiki uku ka wniwai i 0 i na kaukani dala. Ua lilo kei.i man olelo a ka moiwahine 1 mea ole, no ka mea, o ke ku mai uo tna ke poo o ka moe o ka moiwahine. 'Ta uaka haolulu ka nui tim- <> ka moiwahine, mamuli o keia manno. o ka moiwahino, he make'ine keia koio koloho iaia nu ke kino, aohe makemake i ke dala. Fa liooikaikā loa ka ikaika ike o «a maka o ka moiwahine. Aole loa oia i ho< hewahewa iki i ua AiueKka noi ana. Aka, ua hookahaha ia aku ka moiwahine, no ka mea, ua ike ">n i ke kulana o kona noho moi.i i pan.) |