Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 5, 1 February 1918 — HE MOOLELO NANI -NOVELOLETA A I OLE Ka Ui Mahope o Kana Mea i Aloha A A ME -HONE-Ka Moi o ke Dala i Hoopaaia ma Kahi Mokupuni Roseriga [ARTICLE]

HE MOOLELO NANI -NOVELOLETA A I OLE Ka Ui Mahope o Kana Mea i Aloha A A ME -HONEKa Moi o ke Dala i Hoopaaia ma Kahi Mokupuni Roseriga

j A ilo*o o kem »t#ii la a V'eiol«ta je uolio nei malaio o kona rrtau ruakua, aia na hiohiona o ka maiuhiiuiii iiui nmiuna <> k<mH vpftiot!ohia o ka Trahinr» ui, m<* he oi'ea la e hoonana vale ana no oia i ka uki.nia luuliiu a ke aloha e hiiana iloko o kona puuwai i liookaawaie iuaikai ia no ka mea ana i

aioLa ai, oiai iaia a hoonanea iho ai maiaiu o k maiu koha'iha'i o ka lait o na laau e luhe iho ana mai ko lakou mau kumu iho i kekahi manawa. A pela hoi maluna o kona wahi inoe i kekahi manawa, e hihio ma'i iho ana kona maii lihilihi m,a-' k?i iloko o kn nni i na wa iipau un: ka hele makaikai ana hoi 1 uu umh uani o ke aupmn Moe•ukitntt. No ka ika wa a kona mau maka e pili iho aj & hooipo aku la hoi me N iolopua ka ui o ke aupuni i ka maka o ka opua, oia no ka wa o kori}i wahi uhane e htii aku ai me na kino aka o kana mea aloha e noho mai la- i ka uluwehi o Rama, oiai e akaaka ana oia i kekahi ma-

nawa, a e apoapo ae ana korta mau lima maluna o kona umauma i kekeahi manawa, me he mea !a. ua hauoli paha kona wahi uhane me ake ana e loaa aku kana mau mea aloha i kana mau puiii pumehana ana. A i kekahi manawa he leo no ka weliweli ame ke kaniuhu ke puai'ae ana mai kona waha ae i kona wa e pauhia ai e ka hiamoe nui me feo»a puana «lau ana ae hoi i keia mau wahi ka w*lohia. no, no, Honei Uar—ua aloh* nv ia oe me kuu puuwai apau!" A i koua wa e ala ae ai o kana hana uiua ioa, oia oo kona hapapa ana ae uia ua walii apau ana i liiamos ai me kona hoopuka ana ae hoi j keia rnau wahi huaolelo aloha: I "Maanei iho nei no hoi-oia kahi :i no?io ai ; aia iho nei la ka hoi ihea !oia?"

! I kona wa e ike ae ai ona kauwa wuliiue wule xto k<c hoopuui ana ia'ia, ua noho malie loa iho la oia me ka ekemu ole, a ua ka waimaka no e hiolo m» kona mau papālina nohea me kona hopmaopopo ana ih<) l moeuhane wale no ka kana i ike «i. TTe lilo keia māu hiohiona aloha o ke aupuni Moeuhane maluna o ua Veioleia nei i haawina paanaau iaia i ke ao ame ka po, hana hoi i hoehaeha mau aku ina kau#a wahine

apau e pulama mau ana iaia me ka 'inakee ame ke aloha, A no ke Kaunawahine Rupo Hoi, aia mau oia ma ka aoao o kaua kaikamahiue kahi ī hoohullhuli mau i koua uiauao mai ke kane nana i hoohaule kona ma- . ® luhia a ke kane a laua i makemake ai no ka nui o ka waiwai ame ka hahanohano Eia nae, he ole ka maliu jia aku o keia mau hana hoomali'mali a ua Kaunawahine Rupo nei e ua ui nohea nei a ke kupaa uui wale mahope o kana mea i aloha ai. 0 kaua walii olelo mau wale no e kamailio aku ai im.ua o koua luaui makuahine he mau wahi huaolelo uuku wafe no ia i huipu ia me na maawe kaakolu o ke aloha. an« oe e mama e hoeha ia no ke aloiia, ina e kaili ia aiu ana 0 papa e kekahi wahiue okoa aku i 01 aku hoi mamua ou?" "Pehea anei e hiki ai i kou ntaktiakane k<> heh* ak\\ me kekalii wnhine okoa oiai ua aloha loa oia ia'u, <■> kuu alolia," wahi a ua Kaunawahine Rupo.jiei me ka ikiiki o kona manao no na olelo aloha a kaua kaikamahine.

"Aole auei hoi au i like aku tue ia, e mama ? >v a olua hsi v hookaawale manawaino aku ai i ka'ū mau mea aloha mai ia'u aku? E m«ma, aoli' un pnha o oinu wahi aloha

ha'u V ' ' ' Aok' hc mau paku'i olelo hou nna «ku a iia Ktun«wahsne Kupo jwi ufj it*ia inHu walii luju » ksna kiukanialiini- ! Tjon"feu*ī liou liiui 1 ltuuu luuu wulliMiia* nōeHiOO, ih.i .. ]<:i n (i1:11;t1ii- <> li'i u.i»ii T . u :i

,u*e ka kaufi ( haawi aku ai^ 11 ku l»ua hookaiii wnle iho uo u kona i [pahaka e hoomainoino ia nei e- > iim» 4rirj)*n)f*n* ole •> ke aloha, M» [ka manao ana la lic>i eJoli ae.ana ta | rus u kai.a kaikamahin»', fiu |-ka he olelo wale no lOa na ano apāul U liVo rn<> Vfl nw r>U nr> n ke It«hltiwsl [ o W«iateāifl mai kona wahi «#•, ] [jv»ln kfl mnfo n ke kupaa e.me ko' 'fl!r>!ia o T"f!olMa no kana mwi f hon-' ilpa j>u ai ma ka Iw-rita iiiaema* o ika tnare. A oka liōUolelo hope wale 'no n kana kaik#msHsn«» e panai m«n aku ai mahope o kek mau wahi huaolelo aloha uaku i p!ha makolukolu me ka waiohia iaia, a e o n»ao ana hoi iloko o kona nrati pepeiao;

"E mama/pehea au?" ' i O keia wahi huaolelo hope a Yeh-' leta imua o kona luaui makuahine, ua wiwo maoli ua Kaunawahine Rupo uei me kona aa ole hol e hoike aku i keia manao ninau o kana kaikamahine, no ka mea, ua ike oia me ka hoohewahewa ole ua manomano ke aloha ma.i ka Hea Kiekie loft mm i hana, a ke kanaka e alii |ana malunā o na* kan&ka apau a b)ki i ka lopa haahaa loa a hoea loa akni' hoi iwaeiia o na holoholona ka [mea uhane ole i ike i ke aloha i kona kahu. Oiai,.ua piha ka lani a !me ka honua i ke aloha aole wahi i koe i kona mau hunehune roe he gula !a # e.hiki ole ai ke helu ia e ka mea loeā akamai !oa iwaeriit o ko ke ao uei, no ka mea, ua hoike mai ola i kahi mea a hupa aku i kahi mea, a he mea uani nae hoi i ka naauao ame na alii ke imi aku. Pela iho la ke Kaunawahine Rupo i hiki ole ai ke kupale nona iho imua o na oielo a!oha a kana kaikamahine e pahu mau aku anā imua ona. Ka mea hoi uona keia moolelo i piha me kona mau rnea hponaue puuwai ;nie kahi hoomahu'i mau «o hoi a ko i lCauei h««u t ka <3hu a k« kat i ka la hei o !alo. ī ahaia ana ae!

i Nolaila, hala ae la he mau la kakaikahi ine ke poluluhi uui inaluna 0 ka luea noaa keia moolelo, ua like m hoi ia ma ka makahiki holookoa 1 ua Nohea nei i kana hoomaopopo iho, i kekahi po hoi a kek&hi iuo uui e holapu ana iloko o ke kuianakauhale o Milana, a hala loa aku ma na palena.waho o Lomabade ka ua hoi ame ka makani ka hekili ame ka uila, a ua Kauna Kiekie hoi i'.me ka Haku opio Sepa i moeuhane mua ole ai e mahuka hou ana o Veloleta me ka ike ole ia. ITe oiaio i kela po a ka ino e hoke hala ole ana me ka weliweli lua oie, a i ke koele ana ae ō ka hora 12 o ke aumoe a

fat pouli hoi e aaki paa ana, ua ! mahuka hou iho la ua Yelo?eta nei malalo o ke kokua ana a kekahi mau 'ukali elua o kona mau makua i 'ploha iaia a mp kana Hone, aole he hana nui iaia ma keia mahuka hou ana ona oia wale no maluna o kekahi kaa i uEi ia kona man aoao apau. ua hlo hoi ka ino o ua po ne* i mea kokua nui loa mai iaia i kona wa ī mahuka ai, anie ka malulnluhi ■nui oia i hoea aku ai no Rama me ka maalahi.

A iloko hoi o na apo ohaoha ana Ja na makua o kana kane ame kaua kauwa wahine opio Emale i hookipa |aku ai ?aia me ka hauoli, a iloko hoi !o' na puili pumehana ana o kana mea i aloha ai i hoonyiha iho ai oia i kona mau mauluulu, aiue ka wela mahanahana o ke aloha iloko o kona puuwai e paila malie ana me he mahu ala. Ka mea hoi naua i hooluolu ak\i i na nianao o ua Hone nei oiai ke kane ame ka wahine i

hui hou ae ai iloko o ke aloha a me ka hauoli. Ua kaulua iki hoi laua no Rama he ekolu la, a mahopo iho o ko lakou kukakuku aua i ole ai e hoopilikia wale ia m&i ua makua o ua Hone nei me kona kaikuahine

hookama Emale, ua mahuka hou aku !a !ana no Iloilo mai kahi kuaaina aku hoi o Iloilo uo ke iaoua o NVra, ua hul hou ae laua me ua keiki uhst holoholoua o ua luau pali hauliuli a!a o Neva me ka hauoli nui no elun wale no la o laua i noho iki ai iiaila, mi hoouiakaukau Uou

liho la laua no ko laiia afahelc* 3iiahuk» uo G°uj>a. ( A uuMg£a ae, ,0 niaUukau «iia f iiaal««lf N ,! vn, uh paa iŪiUUu « iu« ktt UJf km'uui v k<i" Um iutu Oiai, j ku j<u it VclolHu i malnika uiai *i, » w« ke kak*hi#K* o kekaki la i«e i Ua'oliw'o ia ai oia 0,0 kona oalo-

[waie houua a»6, a mmuli 0 ka loaa ana o kuua uhipoo i hault- ame hoo-

kahi inikilima ili dia mawah« 0 ka :pa 0 ke Kakekal i hauj)u hou ia ae |ua uiahuka hou aku oia no kalii 0 |k<*la kunaka opio £ihtit> waliiiu' kauf kua o JN'ev4, AO, k», koke |t« in uo īm ok» iiwli *uiu a Uiki |i ko l«u« wa i losa hou ilio la uo i me ka nmBlfthi loa, lTpnki'k' |U>a hoi ka wahine opio Imuu!c ( no jka aia 110 oia mnlalo o na pujiaina maikai a na inakua 0 Hone me he keiki ponoi ala mai ko luua pujhaka ponoi raai, a o£a mea hoi keia nana i hooluolu iki mai i na manao o keia maeHnakua al<Aa keiki nui wale mamuli 0 ko laua hoomanao ana ae o ka hoa make pu ia 0 ka laua keiki mai na kanlahao mai 0 ka ehaeha 0 ka halepaahao ame ka waha ame ka maiuu m«i hoi 0 ka liona hihiu hae 0 ka pa holoholonā a na alii. (Aole i pau.)