Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 15, 12 April 1918 — HE MOOLELO NANI -NOVELOLETA A I OLE Ka Ui Mahope o Kana Mea i Aloha A A ME -HONE-Ka Moi o ke Daia i Hoopaaia ma Kahi Mokupuni Roseriga [ARTICLE]

HE MOOLELO NANI -NOVELOLETA A I OLE Ka Ui Mahope o Kana Mea i Aloha A A ME -HONEKa Moi o ke Daia i Hoopaaia ma Kahi Mokupuni Roseriga

- <U& oleld ia ma keia. ahiahi a TeIoleta" I haaleTe at i kona home a iiaowauwa akn la i ke aloha b kana Hone, aole loa lie hookahi mea 2 ike, koe wfclc iho no kela mau maka aloha o na Lani Kiekie e nana iho Una i ka mea i hoehaeha ia i na la opiopio oka hariii ana i na ea oluolu oka hooilo ame ke kau iki-

iki oka mehana ame na inea hoi o keia oia ana" aka, e hoomanao i kela mau olelo olokp oka Buke o Buke. Ona manii oka lewa, lic pnnana ko lakon e hoomaha iho ai, a o ke keiki a ke kanaka, aohe wahi e hoomoe ai o kona poo! Nolaila, i ua Veloleta nei i maniao mai at mat kona home ponoi mai, ua ku iho la oia a nana afro la i ka a hulili mai o na kukui a uwe iho la oia me he mea la e ike iho ana no oia o kana Hone no kekahi e hele pu nei me ia, a nana aku la hoi oif i ka muliwai, Olona me na makfo i i>iha v ke aloha, nse kona puana «na,ae i keia tnati wahi dlelo walobia. " —

"E imi an* ,«u i& oe e ,ke aloha, a ina aole oe e loaa ia'u, alalia, e hoomaba iho no au i ko'u auwana ana me ka~maluhia.no keitoena o ko'u mau la me ka hua a ko kaua puhaka, a ina no ko'u nele ia mea le.knu aloha, e apo koke aku no au i ka wa'ha oka lua no'u e h%oluolu ai. Luuluu loa iho la kona uhane me ka "hiolo ana mai hoi o kona mau wafmaka iaia i puana hou ae ai,i keia mau olelo hope no kona home me na olelo uahoa.

"O ko'u mau mauao hoi no a pau, ftia no i» maluna o; ka home nana an i hoopaahao' a kipaku mai ia'u malalo o ke kaili ia ana o ka'u mea i aloha ai, nolail*, ia'u e hele nei, aole loa au e waiho iho i rnoali na iakou e hookolo mai ai'mahope, no ka mea, he enemi no'u ko'u roau makua a me keia Haku lapuwale o Sepa. 1 Me keia mau olelo hop* aua Veloleta nei ua hoomau aku la oia ma [ kana huakaihele ina ua po nei .me na kapuai mama, a ma ka i hoea aku ai oia mawaho oka hale o kekahi kanaka amara, a malafla 'oia i hooluolu iki ai ma ia tfanaao me ka hiki olc hoi i ua kanaka amara nei ke ike o ke kaikamahine no ia a kf Kaiina, oiai, e paa mau ana ka uhimaka eleele o ua Veloleta nei, a mamuli o kona akamai i ka hookani pi!a hapa ame ka hin;eni i manao wale ia ai oia he wahine hoole'ale'a o ke alp o kekahi

ohana'lii kiekie, a ma ia ano i ike ia ai ua Veloleta nei, oiai no nae ua hoomaopopo ia kona ano lie wahine 6pio, eia nae aolo he mea i maopopo, no fca mea, aole oia. i ninahhiau wale ia mai, a okilda aku hoi no kona inoa ame kona wahi i hole mai ai ua lilo no hoi kana mau liana hoole'ale'a nu> kana mau mole ame ka K'o kaili pmnvai u kaua pila hapa i mea e p t anat ia aku ai ona hookipa a pulama. maikai v ai}a. ana kamaaina iaia me ke aloha.

A iloko o kckahi m:in la lw?ltJ\vawa« eba hoea aku la oia no Kama me ka maalahi, oiai hoi'koiia mail makuahonowai ! apo mal ai i ka laua hunona mo ka naau v alglia, a l*la no hoi mo kna kamva wahine opio Emale, oia ka ua ITi Yefoleta nei i hoike aku ai i ka mooteilo o ko laua pa a hou ana ame kaua mau

kohbkoho no tan! oTpjy Tfone I pc~ £$hj m ai. oukou, i ike mm hefuhelu' **i t» pSMßyfa Tsakou 'jli|l«i^uii s qua o i>« mau mnkna atojft keiki :W \ «©M' laua, a mabope o jko' akahelo aaa, u*: oka hua * TdMefc laua i.a ke hanau mai, ittamuooteia manao kua a lea %m keiki, «a hoole h" 1 ton* boike ana mai hoi i icons manao pon«f «*n« bof TtdffflH&f Ufa xmnao o ua may j®l|||^fn , "ka> » u i wale noi.

"I cliifi h«t «• kaili in aku aijnai Wo' aiiei ame ka bua h«3finn wait- iho no & o kaiJi pu i* akja ai mai la% .fKW ino la pelaa'u e e aho e .akai aku an ike kuu Hone i s brie 'aku oIeJL. 0 keia matt olefoTrTeloleta ka

qjiea nana i e * Q a ma ~ aao ona a.no kahi «-mnlnhia <► ka oia wale no kahi i koe>,a..mamuli 0 ka o ua he ake &wa« hoi maklo QjfelJjalu 0 kona kupunakane ke Macao 0 ifapeia, tia hool^lgjjjffk ua mau maJrua mi na apau o ua Veloleta nei oia e

mho aku a i o o kona ijui ana me ua lilo keia mau hfjolala.a ua 'mau maku/ihonowai d ka laua hunona ie e uwe mau ai me ka ehaeha. "A oka oielo. hOpUm hoi a ua mau naakua xssei i^^yf!^ l6 * l Velolets net, elu $fc^fig|y&* ua *ka iuaua <iflla ia oe, BsJfti|jg a , ua nele .iuaua i .ke keiki ou ala luaua e Jailing 9&t«gLgttUM> k° u a ' oau a nui kau oia uy ko waua kooilinjj^^ "Nokiia, jbe Veloleta nei i noho pti ai mau maiuaaoaowaj ma ik» l« oia ma nanwa-. uwa, a maluna 0 kaa JHsau aku ai ua ja^'lwna kauwa waiiineopip 3|mj^ t no Jta mea, ua komo ke aloha, j|oko ona kona Baku e auwana like laua maluua..<? ka ilihw*ua, elike me ka loifaijLftft la a ke aloha e hookupouli Haku wahineopio, a mahope.o ua haawi aloha ana »»e k4,B|tei& 0 ka naau, 0 ka i ka hunona, oka rnakuahookamji hoi i ke kaikamahine, ua la lakou, a mokio aku la Lele uo .Venice me ka P a laua mau helehelen,a i i na wa apau, a ma keia hjflljti no hoi a ua Vejoleta nei me 1» e puai mau ae ana ma -' l^^M^ T %, ha ae keia mau olelo kaukftu" walohia. * - ■ -*» .

'U ke aloha oka maku^jMjexiQ, ia e poiua ia'u, aia, ina SELS-A^O-! •manao*ae no ka mea a k<J9j%ii j i aloha ai, be oiaio, e nalol^rno^ke' aloha o ko'u man makua ma* ia'u aku me he kjiipine ala 7 3 ' w &|lfLij ka tipolipo oka moana. '."i**/, * lf E Hone ka'u mea i ka aiea hoi uona ke aloha I JjjlkjLgfe i ka mea a-na gula ke hoike mai 112 ko-" ua ko'iko'i ame kona kauin«|h ( a f ka iLSU. hoi nana e iiooma'u ttl&Li k.o'u iilau lehdtehe maloohaha m§ uVhuaahuna wai maeuiae .itok&jjyfca.apoho d kou mau lima,,! hoi a kena ko'u makewai me na punawai aloha' a ko'u J?UUwaijQp*ia mea, aole anei oe e kuu au>ha'ma kuu aoao uaft& e hooluolu mai ma .ka'u huakai uauwauiaa $2-' ha nou e kuu Hone, oiai, ua kaili

ia mai ai au uiai ia oe mst me na manao lokoiuo oke aloha.,. ql§» a, u& ia aku hoi oe mai ia'u jijyi no ko kaua waki e kui ole ai.. "A e na ahealio lau tuakam e pa kolouaho mai nei, o lave ftku oukou i kuu aloha, a waiko m& t jgys!i o kuu Houe, a e i|ja ka hawanawaiia ana m& kona »uau pejxnao, eia au ke i-ke aloha nona a liiki i Jvuwa e woepu ai ink' ka, aui iloko o.ua kpna.laaEla. puwrai. ! .' " "Nolaila, jloko o &a la ,ua pojEwalu i kele'ia e J"a , Wnai&wajjuf, ko<?a, «jflSg» >ka maalaki no ke k uav.i o Yeujeo„ a I9§Mq 03||i

<* i.a hotels nani i noho ai laua no ka hitomulmjk) :nia hoi 1 ko laua mau inaluliiluhi <> ka laua huakai tiuwaisn, ina ka ly, ,iuua hoi o ko laua nei biki sua nolo laua nei i fi<-le Iki inawaho oka hotel? e holo'h>h ai, a ma ka Jua mai o lea la, akabi no laua net a holobolo nki .aku mawaho a n.oka J>aa mau o ko laua main Kelehelena i ka uhiraaka eleele manoanoa, ua lilo ia i mea e hoopaha'dba'o mau aku i ka 'lehnjehu apau oka hokele a laua ;ne? i noiio ai ; a ina ko la»a mau lima wale no o ike ia ai be man wahfne opfopi/Tlaua,

"0 kekakbi mea hiju loa ia laua ma ka nana mai a ka lefittleijv, oia no ko laua ike ole ia aku c kamailto ana,koe wale ibo ho «a kunou.poo o baawi ia ana mawaonjl Jho o laua, uie he la oka laua olelo ia aole no bo! "oia. wale, aka, o Ok heluhelir frrike ame" na nupepa ka laua "mea ake nui loa o keia mau hana a Teloleta .me Vana Emale aloha ffiaimilf no ia o ko laiia froponopoo ike ia laua no ka- mea, ua kamaaina laua ma keia kulariakauhafe a hoo-

-kaki no h*na nui a ua ui nohea nei 0 ka hoolohelohe i ua mea e pili ana i kana aloha, a i ole, ua hoea mai paha ilaila kona luaui makuakane, e like me kana i hoohuoi wale ai no i kana wahi i fiele loihi loa ai me ka Haku opio 0 Sepa. _ '

"A majnuli 0 kekahi ulia wale no, ua lohe iho la laua.i ka hoea ana 0 kona makuakane no Venice me kana hunona no ko le.'ale'a holo mo-

ku a ma ia ano i maopopo ai i ua Veloleta nei, ua laws ia kana aloha e kiola i ka moana, ka mea hoi nana i hookaumaha loa mai ikon uhane,

a ua aneane maoli no ia e hoomainoino 1 ke oia a ke Akua i hana mai aiiloko ona, eia nae, aole i ko, ia mau ypu ana, no ka mea, aia. he mau roanaolana aho e iloko 1 oiiff kahi i houluku ai, me he ala aole i make kana Hone aloha, a oia may manaolana ano e' ka mea nana i' hooikaika mai i kona uhane luuluu' ana hoi e hooroaha mau aku ai i kona poo ma ka poli o.kana iauwa wahine opio me he pepe ala. " "A iloko 0 EHma la a laua i noho ai iloko 0 ke kulanakauhale 0 Ten ice loaa iho la ia laua ka moku e holo ana no Napela, aole keia he mokuahi aka he ftnokupe'a laweohua no keia 0 ke' ano 010 kaila a maluna oia moku laua nei kaua aku" ai, a iloko o kekahi mau la Eha o ko lakou nei holo ana i ka moana me ka maikai o* ka makanf, ua patt' iho la ko laua nei ma'i ame ke po-' luea naoku, ono mai la ka laua ! 1 nei ai, a hiki no hoi ia laua nei ke \ i hofoholo iluna o ke kuineki 0 hope' 'aole no hoi 0 laua wale nei no ka ! l ohua oluna 0 ua moku nei, aka, he hnina nui ko lakou" ria ohua i hiki afei i ka Haneri a oi mai na kane' na wahine ame na keikK I

r **Nolaila, i ka piha ana ia lakou nei oka Elua pule i Ka moana, hoomaka mai la* ka moana e ano inoino me ka ooloku ana mai o na ale minui kawahawaha, me he ala e popoi iho ana maluna o ko lakou nei moku a o na -ao eleele paiiopauo hoi O" ka tewa, hoouluutu ae la lakou i kahi hookahime he mau puali koa ala, a ke kapena hoi e haawi ana ike kauoha i na aliimoku ame tia aela no ka pu-a 'ana i na pe*a me ka awiwi niamua oka hoea ana mai oka ino, no ka mea, o na'libra no ia oka ehu kakahiaka a Velojeta hoi me Emale e noho ana ma ka paehumu o hope oka uaoku, a nana. £ta hoi i na hiohiona ano Hla moana ma *a kakahiaka ala, ka mea hoi i malihini i ko laua mau maka. a ua ui nohea Yeloteta net hoi i tiinau aku ai ike kapena e in ana ma ka aoao o na kanaka kuhoe. rt E Jit. Kapena, hoaha ko ano o kkeia hiohiona ano e? oiai ho malihini loa maua a kahi no « holo ma ka moana uoi." TTuli mai la ka kapena a nana mai la me na maka oluolu maluna o ua Veloleta nei no kona lohe ana i kekahi 100 nahenahe loa ma kona 'mau pepeiao ana i lohe mua ole ai ' © ka apiki wale no i ka manao o ua ( kapena net e. p&a mau ftna keia mau i na nhimaka, ia?a hoi i kamatlio mai ai »e Ita leo oluolu i mua o na ui none* Yeloleta nei. *0 keia. man hiflhiona ano e a

olua «• Ik*- ala, "ia i.> ki- kakou haia*4i ai< a n.< k'-k«hi hr> nui herlu* tifj-n wbl>- r»- ii.aj k«-ih manawa aim, » i- k»-ta k>kshi in.-, nui a'n i ik»oh.- as . k'':»ft lit*, ska, o'u hof»o---hujio rw. k«.'u n.'iku nei oiai hi- moku paa oik <• hiki ai ke paw «•«■ K«'ia inti." **Mb)un.itk< au 112 ik»- i k. ii-o'o k< k&k'>u una me k»i& iin, nui," wfthi ~ uu V. !',!.-t» M< i, '.tin k<- kii)*-iia , ijii.s jw.ru. Mini a] /.Mt'uim t. ki-(4 «,( '»nu- kou Sufi, i,!c a».a i ik»- <.h- bi :'.','i;-iift <j kjj b»paniii o s.a wa!iii.(- F iaih i ktnuailto hou iumj ai.

"Aole «- hiki ia'u k<- a<- aku >fc '*' ami- kou L .ft «.- tiohn iliuia tj< i oka oiir-ki f > ]wiho ouawi olua, m/ ki» mea 112 h<- wahi wal»- no keia n#i k<- kai r- iihipu mai ai." "Aoh- </y. rrihkh'u ia mf-a, >>ihi, uu Hki- no u Yik'- lu ni'-a m*- ka oi o ka palu ojlua mh kn pouwai oka Lipa wahi/jr-. Xana kapakahi »nai la ke kajjf-na raaluna o ua Veloleta nei me ua hiohiona ohilaLila, a ua Veloleta nei hoi i noi aku ai i ma kapttia w-i me kela leo naheiiah* 1 mau no, "E «e mai ia'u '- noho iluna fiei ma kahi no a'u *• noho \io\. n u Ur- hana h'-wa loa na'u ka a<- ana aku ia t><- '■ noh'i ih/na nci <"• like mfkou manao "

"Hatha a«e» hoi ka pilikia ina an (■ noho ana iltinu nei a ik«- i na mea karuahao u ka rnoaiia m-lf "Aole <*■ i ike. kuu hide rnaikaki, i na ulia oka manawa e hoea mai ana me ka hikiwawe loa, a o kou poino iho la no ia me ka hiki ole ia'u ke hoopakele aku ia oe." "Ina pela e ae hou mai oe i ka'u noi, ma ka puka au oka rumi kapena e ku a makaikai aku i nei man hiona nam a'u i ike rnua ole ai." "No kou paakiki loa e kuu lede, ke ae aku nei au i keia noi hope au, a e malama pono loa oe nou iho x ka wa o kakou e halawai aku ai me keia iao nui. "Mahal? itoe« Mx, Kapeaa, e -lioohdif no au « like me kau kauoha."

A iloko o keia rrianawa a ua "Veloleta wi a kukai olelo pu nei \w ] kfi kaperta, oia no ka wa <> na paka na nunui i kiilukulu tho ai, & aaki paa ilio la no hoi ka pouli panopaim o ke kualau i ka ilihualala oka moana, ooloku tnoino ae la hoi ka moana me be mau kuahiwi nunui ala, pa pukiki mai la hoi ka makani roe ka ikaika e onou ana i ka moku i mn& me he wahi apana papa la. A ike kokoke ana ae e piha ka elna hora e like me ka hoike a ke kapetia imua o ua Veloleta nei, oia no ka wa i paa ae ai ka roalamalama 0 k» la, a uhhi ibo la hoi ke koloka eleele 0 ka ino ma na aoao apau 0 ua nene aukai uei, oia no ka ■wa i ike ia aku ai ua Veloleta nei ame kana Em ale e ku ana ma ka puka oka rumi kapena 0 hope, oia hoi ke kai e uhi-ana ma kela ame keia aoao 0 ka moku me ka halulu rmi ) a ka leo uwe hoi 0 na likini e kani oeoe ana me he ipu hokiokio ala mamuli 0 ka ikaika oka ma-] kani, e loheia ana hoi ka leo 0 ke kapena ame ka malamamoku e kahea ana i na sela e hoi apau loa mahope no ka hoopakele ana ia laJkou, no ka mea, aole he nui 0 na pe'a e kau ana ia manawa, oiai, ua pau mua ia mau h&nahema i ka hana ia mamua'o ka hoea ana mai

«■ ka ifi'j. , Ik& akoab-a ana <■> na a«e& apu Bits' Uh alliruoku a u& sola,' !oU k* wa a kt kapena i baawi ak*> ai i k<- kauoha > na s«*la anx> na a!il inn k'» laknu inahelp-Wp like 's'ia i na hana apau ma warns o la'kmi no kf kiai ana r> kekahi hapa o jlaknu i ka ponn o uu ah'oa c* olo'obkaa i» ana ibko '> \n lakou roan 'k'-f-na am»* ua ahamaka. a pela hi>s' i . •» , j jiiit ke ktai asa i na wabi a pan o ks moku p poino ana, oia? Ika leo' •nmitilu oka hekiU *" booweliweTi «fiK i na iriea oia tilt&nc rnaluna o •ka laula f< ka moan a me na alelo' tmanamktta uirila e anapu pinehiai Iman mai ana ma tio walii apau <"' ;ka p«ia V»'j' (Aole i pau,)