Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 17, 27 April 1918 — He mea pono io no e hoopaa wale ia aku na Kelemania [ARTICLE]

He mea pono io no e hoopaa wale ia aku na Kelemania

% -JDē nei makou i ko makou jpahalo »UJ i ka ileia Fem i koea "t hooala ana mai i kekahi iqanio, e ; hookaawale ia aku na Kelemania aku o na kwpa inakaainana akji o keia kulanakauhalp, " hoopaa ia liikou rna kekaln wajii e. Hiki oV»i lakou k« hnna mai ! kekuhi irio mn k«ift mua aku. Hamuli o ko 3£eia Fern hooikaīka aoa i malama la ai ka halawai ma "ka auwina la Sabati nēl ma ka palii, no ke apono ana i ka olelo hooholo e noi aku ana i na mana aupuni jna Wakinekona rio ke apono ana mai i keia knmu hana e manao ia.nei, a i, ole pela, e'noi aku ī ka ahaoklo kuloko e noho mai ana ma keia mau la kok« iho e hooholo mai i Banawai no 'ka hookaawale ana aku i na Kelemania e noho pu nei iwaena o* na makaainana Amelika ma ame kekahi mau mokūpuni okoa aku mawaho aku o Oahu nei. Aole o ka hookaawale ia ana o keia poe Kelemaina, he mau manao' ino ia laiou, aka, 0 ka manao nui o keia ho{Aaawale ia ana ; oia no ka " hoopakele ana ia lakou mai na hoopoino wale ia ana e like jne ia.i . ki ia aku ai kekalii o lakou ma kela mau la -&ku mamuli o na olelo kupono ole, oiai tio nae, aia lakou maluna o na lepo aloha o Hawaii, he panal&au no AmeKka Etuipuia, me ia mau mea no nae, ua aa mai no na Kelemania e noho nei ma Uawaii nei, e hoopuka i na olelo e hoike maopOpo mai ana i ko lakou ano hoowahawaha i ke aupuni Amelika, a no ia kumu i makemake ia ai ka hookaawale ana aku i na Kelemanla e fcio nei m Hawaii nei. Aia ma na mokupum o Pilepiuo, ua hana ia kda ana malaila, oia ka hookaawalo ia ana o na'Kelemaiua mai na makaainaua AmeHka aku, a o na poe apau e lohe ia ana i ka olelo i na olelo kupono ole i ke au- ' pnni Amelika, e manao ia, he mau akena lakou no Keleniania e hoao ' ana e hooala mai i ka mokuahana iwaena o na kupa Amelika, a oia a*& yoo la, he 7nea pono lofl 5o no eilhni(|paa in lakou ma kahi o }iiki ai i ko lakou māu waha ke hoohaninma liou ae m» keia tmia akd, fi hiki i ka pau nna o ke kaua,'

& e kaa aku lakou malalo o Tta malama ana a ka oihana koa, i wahi no Jako® e I»ka ōle ai ke alo ae, i hoao paha ma kekahi anp e ma(huka māi na umii ana a ke aupuni 1 ( Auujlilc», . . . , Aol».,wttlo ma "a mokupuni Pilepiiiokahi i hookaawale ia'uo na Kellomania, aka, aia lakou ke |»aa ala, 'ma. ia wahi a hiki 3 ka e.. pau ai o ke kaua, ma ia ano, ua, hiki ole i na Kelemaiua ke hfcle laula e puhi hele ai i ka makani e } hoiiiōūio ana i ke aupuni ame Ika pu ana aku i na manp.o kupono'ole iwaena ema'kiipa makaainana a ma leekaKi olelo ana ae e_ kanu hele ana i ka lakou anoano i wahi e mai ai ke kikania; maluna ae o na mea ap&u, he mea e hoopakele aku ana ia lakoy. Keleinania mai aa ki pu wale ia ana.. ; 1 wahi « hooiaio ia ai ua manao ano ino o .na Kelernania r ke make{Jiaake nei makou e hoomanao hou ( aku i ko makou poe heluhelu ( ka lehulehu i na hana a ua Kele-, i ko lakou mau moku majiaua o ke iukakia ana o ,ke kaua o. Amelik|i ame l&lema,nia i kela makahiki aku nei, oia do ka hana ino ia ana o na moku apau ku«ana maloko o ke awa o Honolulu aei, oiai, ia manawa no )akoq no ia mau waiwai, eia nae, ua pau _ iho la i ka haua ino ia, mamup. o ke ia ana o ' ke kaua, uole, no hoi o kahi hana ino mai a lohe i ke a'o a īnai hoopiho}o ia no paha iloko o ke awa uei, ina aole i hiki aku na mana aupuni ma Hftwaii nei, uo ka lawe ana ae i ka, hoomalu ana malalo o lakou, ina ua hoopahuia, a lilo i hana nui ma ,ka { aoāo o kp aupuni Teritori ka .hoo- i kaawalo *ana„ao niamuli o ka piholo 1 ana iloko o ke awa nei. Aole oia wale uo na kumu kupono e liookaawale ai. na Kelen\ania ma kekahi walu paa, aka, o (kekahi j kuum a uiakou o ka manao aua, oia keia: Maiuuli o ka maka*u ana o na luna aupuni ma Hawali nei o hoopoinoia na uwapo o ka lehulehu oia n a uwapo e pili nei na moku holo piliaina ame na moku Kale■l>oni, ua hookapu # ia ka lehuleliu mai ka hele ana malunu o na uwa-

po ina manawa % kOui'O toai M" iāokti & pela fto*ine ka manāwa %\ haalele m moktj Ika uwapo, <jiai, he ta«i 0&tom kekahi o fekali poe ffhoh m& n$ kekahi walii pkoa aku 7 a i ole ao a« aina mamao ako^ 6k&; taa kft «*tmO on> ljma o »a ka uwiipo, ua ho<£ impu#a iho la ka leiiulehu, mamuli hmā o ka maka'u ia o pouip na. owapo. . * Ma keia ano iho ia, ke maoao nei makou/ua pono loa ka manao ia ana e hoopaa aku i na Kelea&nia ma ke&ahi wahi pa«, % e hookuu ia -ka ieh«Jehy « hele aku ma na uwapo e like m« &a manawa i hala ae nei ike ana i k« lakou mau ho&: ioha a mau ohana paha. mai o ka maka'u ia o "hana IEW ia ka wai inu o na luawai o Nananu, na hoounā ia aku na kiai no ka malama ana i ke ola o ka Witflehu, nb"ka mea, ua ike ia kela' mau hana ino a na Kelemania ma kekahi o Amelika, ka hopj>s- - ana o na, luawai, & ua hooiaha aka makou ia mea ma ka mokuaiaa o Uta; nolaiia, ke houluulu aa ae koia mau mea ua lawa k»a na kumu kupono e hookaawale ia ai na Kelemania mai wafcna aku 0 ko kakou noho lahui ana. Aoie wale oia ka mea i makemake ia, aka, ua pu ia na poe. apau e iohe ana. i na ano kupouo ole a n« Kelemania e hoika aku ia maii oso i ba lmia aupu«i Ameiika ma gawaii ;ueij i, kii ia mai #i ia jjpg.ajioopaa ,aku ma lahj 1 hpalwawale, ** n0 lakou» a e inau aku ko iakou hoopaa ia itna, a hiki i ka inauawa e pau ai o ke kaua*. a. wahope a>;u olaila, ke mauao »ei makou, he :mea pono e kipaku ia «ku lakou ,e h«i i ko. lakou..wal4 o , k& hel« ana, mai, no ka ike J i* iho ia ko lakon kupono ole e htisk ms, na lejpo o.Amelika, uo j ka mea jb.e ino lakou. , lua no ka noho io mai o oiolo kuloko o liawaii. nei, ia aka uei na lioa hauokajio_o kuk a elua, c hooholo inai jL v like mc ia ,ma ka o ka hati nei hookaawak, i na Kelemauia e uoho im.nfiiiwaej-j na o ua kupa ui&kaai£^, aina oiaio, aoh» hoi e j>u «oai

a na Keleiiiauia, aole uo lakou e lakou anoauo ku; i^ua r aku; a o ka, i*ikitt&ff6.*fiuka, hooholo aua iuai o k& ahaoPo. kuloko. pela ka liiki: yawgL J^^: Jkaa ! %vak' aua aku o ka ~W|iip»w o .ua. apau, Le iioopaia i na X«lejuiani& p" wplo ana o like me ua Uiauawa liookalii, lie aua ae i ke om o ka lohufhM AWSi " ka waih.9 auwie i kah| oia auwe ai i v ka pilikla; ''Ūuna uo'ka ua, wan »' > :^^keia.