Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 20, 17 May 1918 — He Mea Pono i na Hoa o ka Ahaolelo e Hooholo mai i ke i Kuai I'a no ke Kaiana ame Kulanakauhale o Honolulu nei; E Hooholo pu ike Kanawai e Hoopaaia na Enemi o ke Aupuni Amelika, ame ka Hoonele ana aku i na Komisina o na Meaai, no ka mea aole a Lakou Waiwai o ka hana ana no ka Lehulehu, ka hoolei ana iloko o ke Ie Opala i ka Makemake o ke Kiaaina e pau ana i kela wahi o Kana Palapala, e noi ia aku ka Ahaolelo Lahui, e Hoopauia ka Huaolelo "Iwakaluakumamalima" e Pili ana i ke Kanawai Aina Aupuni MANAOIA UA MAKE O MEKIA CLARK, KA HAOLE LELE MOKULELE, EIA KA I LOKO O KA HIHIPE' O KA ULULAAU O HAWAII. [ARTICLE]

He Mea Pono i na Hoa o ka Ahaolelo e Hooholo mai i ke i Kuai I'a no ke Kaiana ame Kulanakauhale o Honolulu nei; E Hooholo pu ike Kanawai e Hoopaaia na Enemi o ke Aupuni Amelika, ame ka Hoonele ana aku i na Komisina o na Meaai, no ka mea aole a Lakou Waiwai o ka hana ana no ka Lehulehu, ka hoolei ana iloko o ke Ie Opala i ka Makemake o ke Kiaaina e pau ana i kela wahi o Kana Palapala, e noi ia aku ka Ahaolelo Lahui, e Hoopauia ka Huaolelo "Iwakaluakumamalima" e Pili ana i ke Kanawai Aina Aupuni

MANAOIA UA MAKE O MEKIA CLARK, KA HAOLE LELE MOKULELE, EIA KA I LOKO O KA HIHIPE' O KA ULULAAU O HAWAII.

ka hf>ra ei wa y kt Jtakakūiktta 0 kn Poaha o keU pule- aku ael i o if<-k!H ir. M. f'Jark, ku haoīe le],. uiokulelo o iiawaii uti, me k«na kokoolua Kakiaua Gruy, no Hawaii inaluna o ia mokulele. Ma ke kakahiaka ī o!fclc>ia la, ua lele aku kela mau Laole laaiuua o ka liiokulele, a liota aku i Lahuiun, a luai hilji aku uo Kakuiui, kaiii a laua j Loowiaha iki ai uo k«kulii utau iiora, utHrtitiu <j ka hooniau aj»a uku 1 ka laua liuakui no ]fuv.'uii, Ma ka hom ekolu paha oia auwi'nala, ua haahile iiio laua ia Muui iio Hawaii ma ke ula aku o Uaioakua]>oko i loaa ai he ao iia liamaii kula e ike ui i ku uiokulel«, a kaa aku ma kela aoao o Kuuwiki, a hiki ioa aku ma Koiiala a hoomau aku i ka lele ana ma ua Hamakua, a ma ia walii aku paiia, i hoohuli ai ka ltle ana iiiauka o kfc kuahiwi, he alahele nae i loaa ai i ka poino aAmuli o ka paa uuu i ka uhiwai, a hiki ole ai i ka iaua waLi o ka makemake ana e ielo aku oia o Hilo. Mahope koke iho o ka inaoIKipo ana, aole i hiki aku kola raau haole lele mokulele ua iiooiiiaka kokeia ka imi ana i na haole nalowale; ua huli ia na wahi a pau e na keiki paniolo bjpi o na wahi hanai holoholona-'like oie, eia nae, aole i loaa iki ia lakou iaa ka lakou huli ana, a hiki i ka hiki ana o kela mau haole i kabi o Si!va ina Kaiwiki, u na laua no i kelepona mai i Hiio kaonu. Ma ka olelo a Meia Ciark, ja laua i lek aku ai īio ke kuahiwi, ua loaa iho la laua i ka uhiwai, a ' hiki ole ia laua ke ike i ko laua ala- : hek; no ia kumu, ua lele ae la laua ; Huna loa ma kahi o 8000 kapuai me : ka manao, e kaa ae laua maluna o > ka aaki pouli a ka uhiwai; eia nae, i he manaolana po-ho wale no ia o ' laua, no ka mea, ua like no a like i ka pouli me ka manawa o laua i 1 loaa mua ai i ka uhiwai, i

I ka maopopo ana ia Mekia Clark, ua like no a like ka paa pu o luna loa i ka uhiwai, ua hooholo iho la laua, e kuu i ko laua mokulele iluiia o ka aina me ka nana ole a£ i ke ano o kela mokulele, he mokulele o ke kai wale no kahi kupono e kuu ai, aka, ma keia haua, aole e hiki ia laua ke alo ae mai ke kuu ana iluna o ka aina; a no ia kumu i kuu iho ai laua ilokp o ka hihipea o ka ululaau. I ka manawa 0 laua i hookuu iho ai i ko laua mokulele, oiai o Mekia Clark mahope, a Kakiana Gray mamua, ua aku la <s ilekia Clark ia Gray, e nma i ko laua wahi e kuu nel; :a manawa koke no i olelo aku ai o Gray aia laua iluna o ke kumulaau, aka, wahi a Gray o ka hoike ana mai, iqta he mea okoa ka .mea nana ■jt hookele ana i kela mokulele, ina ua make laua, mamuli o ka haule ana iluna o ka honua, a.ka, no Mokia Clark, aole oia i pihoihoi i kona manawa I hooiho iho i ko laufi mokulele no luna o ka honua. 1 la laua i hookuu iho ai ī ka mokulele, ua kau iho laua iluna o kekahi kumulaau, a i ka maopopo ana ia Mekia Clark, e pillkia ai\a laua i»a omua o ka mokulele ke hookui ana i ka honua, ua hooemi mai la oia o hope mua o ka mokulele ky mea i pa mua iluna o ka honua, i wahi o Kakiana Gray e poino ole ai.

t fka I;!!i!jJ:Vv >1 fet, ;ti..K .;!(■!(• i Jj ;t jihi> »i iluiiM u ka liouuii, u'i i<]i'!y «e |o K"uksi!iiii Gruy. U8 <> Mekia ( ''iirk jj(> k' kalii ( iiia)ut «« ( oia ka wa,i knTi<' moi ni iii'u kakuliuu » piilu ū>ft n M(-kift <'Jjirk i ku aila, ka hip« nana i lioopoino aku i ka Mflkia ruamul? o ka aila- o kahi m<ia hatia u-a!.- no me laua ia manawa, walii niea kala, r- hiki o!e aku ai ke hana i kekabi raea o paū ai ke kahe ana mai o ka aiīa; o kahi o ka laki īoa oia no ka hoopaa ana o Mekia C'lark t ke kaa atia o Tca eiiekinia o ko !aua inokuWe, ina paha ua pau laua i ke ahi.

I k<> laua hiki aua ilalo o ka holiiiii, <>i'4\ i' uiii iuai aua nu eheu o k;i ji«r uiuhiiiu o lauu, uu ho~a aku o Mekia Oiark, iu bopc o ka luokulole nif ka manao oia ka inea e aku ai laua < j ka po<* bu!i; eia nao, ua po-fio w»|i' j'm iiiiiiiMO o iaua, inamuli <> ko !;>»a loaa o]<- aua i ka poe huli. la po, ua hoao laua e hiamoe, aole nae he hiki mamuli o ka hana mao ole «La ua po, ua hoomanawanu! ■vale iho no laua a hiki i ke ao ana, ia mauawa i hooholo iho ai laua e huli aku i wahi rio laua <• palekana ai, ma o ko laua naku h«1<; nna mai i!<iko o kn liihi]x-;t o ka nahelehelo ilok<i o ke j>o-ho o ka lepo ame ria mea lik<- iloko oka pololi aka ai no kanaha kumamawalu hora a oi arn e ka makewai.

Me keia mau inea apau. ua iiuoikaika xio laua e loaa ia laua kekaLi wahi e liiki aku ai i kekalu waln e loaa ai ona ai na laua, a hiki i ko laua hiki ana ma kekaln 1 w o lu holo koa o na mnliiko, a nia 111 wah) laua o ka liookolo ana a hjki jiui Kaiwiki, a komo i ka liomo o Bilva. īa laua i hikijtku &i i kahi o Silva, e aua o Si!va i ka nupepa e pili an# neuka nalowale ana o na haole lele mokulele; ia inanawa laua nei i hiki aku ai, a hoike aku Ia laua, o laua na haole lele inokulele, me ka hoohakalia ole iho, ua kauoha aku la o Silva i kana wahine e hoomakaukau koke mai i mau mea ai na keia mea pilikia, he kauoha hoi i hooko ia mai ine ka einoole loa.

Mahope o ko laua hoomaha na a : mahu, ua kelepona mai o Mekia i Clark i ko Hilo poe, oia koke no ka manawa i hoouna ia aku na kaa otoi mobil(Mio ke kii ana i na mea poino no ka hoihoi ana nlai no Hilo. kahi a laua o ka noho ana mai a hiki i ko laua hoi aua*mai no Ilonolulu nei maluna mai o ka mokuahi Maunakea o ke kakahiaka Poalua nei. I ke ku- ana mai o ka Maunakea i ke kakahiaka o ka Poalua nei, uā piha o kai o ka uwapo i ka poe makaikai, ua hiki pu ae na koa o ka Papu Kamehameha no ka haawi ana aku i na hopkipa ana i ka Mekia ■diao Kakiana Gray } ua hiki pu aku ka makuahine ame ke kaikuahiue o ka Mekia no ke ake ana e ike aku i ka laua niea aloha i manao ia ua halawai me na uliā poino ina kona alahele no Ilawaii, oīai e kali hoomanawanui ana na mea a pau o ka lohe i ko laua hopena. TJa hoike ae ka Mekia, aole he manao luna i koe no kela mokulele, no ka nlea, ua pulii ia e laua i ke alii, ana f manao ai o ka enekini wale no kft mea i koe aku; no ka mea i ko laua wa i pnhi ai i ka mokuleh l i ke ahi, aoh' i ]>io ia manawa, ua liaalele aku laua a iml i wahi no lāua e pakele ai. Fa olelo ae ka M<-kia, e lele hou aku ana no Taua uo TTawaii nia keia mua koke iho, mahope iho ka maha ana o kela mau inea.