Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 20, 17 May 1918 — Wehe Ia He Kau Kuikawa o ka Ahaolelo Ma ke Kakahiaka o ka Poalua nei ma ka Hale Heluhelu Buke o ke Aupuni [ARTICLE]

Wehe Ia He Kau Kuikawa o ka Ahaolelo Ma ke Kakahiaka o ka Poalua nei ma ka Hale Heluhelu Buke o ke Aupuni

M« ku liora uuii o ke kaiahjftka c ka Poalua »ei, i wekeia ai na hana o ks kau kuikawa o ko kakou ahaeleio kuloko, e like ine ia a makou o ka hoike ana aku ma kela mau Helu aku nei i hala, i kulike ai rne ke knahaua a ke kiaaiua, rio ka noonoo ana i na pilikia o ke Kalana o Hawaii aine kekahi tnau mea e ae e lawe ia aku ana iihua t> ka ahaohh, Aole ka ahaolelo i noho ma kahi mau e Hke me mamua aku oei maloko o ka hale alii, aka, aia lakou i ka hale heluhelu buke o ke anpuni e ku nei ma ke kihi o ke alanui Moi ame Puowaina, a i ole mawaena o ke alanui Likelike ame siiowaina, mamuli o ka paa ana o ka lumi kalaunu i na wahine e hana nei i na welu no ke K'ea Ulaula, a pela no Koi me ka lumi o ka aha senat«, ua paa no i ka poe kakau inoa o ka oihana koa. O na lunanui mua no o ke kau mao, oia no na lunanui o keia kau kuikawa, a no ka mea, he hana hoot?au manawa wale no ke koho hou

lana i na lunanui hoii. I fO kekahi o na hilā ano nui loa 1 keia noho ana o ke Vau kuikawa o ika ahaolelo, oia no ka bila a Seneltoa M. 0. Paeheeo, oia fea bila helu 2 ō ka aha »enate, e plli a'na i ka hoopaa ia ana o na enemi o ke aupuni e noho nei ma Hawaii nei, oia no na lahui ma ka aoao kue mai i ke aupuni Amelika, īna no ka holo o keia bila a Hlo i kanawai ma keia mua koke iho,.jj,-ffiakou e manao io nei e hooholo mai ana' 9 fiā~lioa hanohano o ka ahaolelo, alaila e kaa aku ana ka malama ana o keia poe

malalō\o ka Makai Kiekie WiHiam P. Jarrett (Haalilio), ame ka hoohana ana ia lakou. Ma keia kanawai, he hoopai koikoi loa kō ka mea e o!elo ana i kekahi mau olelo kue i ke aupuni Amelika, a makou e manao nei he kanawai maikai loa keia, a pela pu me ka poe e.hoikē okoa mai ana i ko lakou ano i ka manawU e mele ia ai ke mele lahui o Amelika ma kekahi wahi akea, a wahi 0 ka lehuleho, e kau ia īio ka hoopai maluna oia poe, pela pu me ka •loaa ana aku malalo o ka malu oia kekahi mau mea e pili ana i na kalaunu ame kekahi mau mea ano like oia, e kau ia no maluna oia poe ma o ka hobpai dala ia ana, a i ole, hoopāahao oia "ana pahā, a i ole, o na hoopai a elua. . | 01ca hopeiia keia o na halawai i: malama iā ma kekahi mau sabati i hala akU nei, oia e ho'okaawale 5a 1 wahi no ~na enemi o ke aupuni e noho ai, a hiki i ka pau ana o ko kaua, i wahi e palekana ai ke ola o

ka lehplehu. apaiellpHii pu me ka osa oia, m«l iā« lSfflouo wale ia, e like ine ke ki 1* $$% J. S. Walkcr m« kekahi \ hala aa noL Mamuli ma.i o na iuna aupuai, ia na uwapo o k& lehulehn f i aaua ia mai ai >ka lelmlehu e ann akji um 'aa uwaj>o e mou me& aloiia |e haalele ole koea mai |psha maluoa <j u e koiuo mai ana, oĪAi, ua uoa ua uwapo i ka Q<> iwaena nei o an ke noKo pu nei ua kekahi olelo aaa ae, "K« W&i ke kikania me ka he mea poao e U alu ia iuea mamua o keo&KA ioai.

He mau bila okoa aku no kekahī, ka Lj*n.a i ke Kalana o u nui o ke kahea ia aua & fal|rf>haoleln kuikawa, a oei, he poao e kokua i na io. 0 iuaikai loa e aoa mauawa, a w\ t u« waiwai ole*nk, H ftku i kela komialaa, āole he maopopo" ikī o m jfkoo njea i hana ax me leeīa' 1% manawa hookahi/ pomaikai iki o ka ixmij|pa n>au iomiaina mai, oiai, o ka | hana a kela mau oia no! ka nana ana i'na ana ii na mea a ka Hu, mai ka' hoopiipii loa &na v #S|t poe na latou ia mau mea kuajL' PIA nae ta mea e ike nei, ke oi s Ps>ku nei ka pii o na mea a pau.Oeaa manawa, mamua o ko ka liala, he mea i ike ole mam9|,Su, a i keia manawa wale no; makou e i manao nei, he" mea x na, hoa hanohauo o ta noii pono aku i kahi i kela mau *dala, a hoopau W*ae no ia lakou mai ka noho na mea ai, no ka mea, aole a illou waiwai iki ma ia mau wahi. * 0 kekahi q ! n£ J|jLpawai maikai loa, e awiwi" niai hanohano i ka hooholo ana, te kanawai, e haawi ana i ke aupun! Kalana ame o Honolulu nei, e" aku i makeke, a e kaa a&u na i'a ma ia inakeke, me ko keia manawa, ke oia mau mea a paa nialalo o 0i5.C0. t a o Va mea a ia mau ai, oia iho ka mea a na ptle mai nei i ka i'a i ka !ehulehif mai ai, mamuli wale mai' o maka'u o feela poe kuai i'a poe no lakou km~

na pakaukau kuai i'a, no ka mea ua hooliinalima ia kela mau pakaukau ma ka makeke e na hui kuai i'a. īna no ka hooholo mai o n& hoa hanohano i keia aknawai a lunamakaainana Lorrin Andrews i W) kff Kalana ame Kiilanakauhale, alaila, e loaa ana ka maha i ka lehulehu ma Houolulu nei, no ka mea, na hiki i kela ame keia Hawaii a lahui e paha ke hele i ka lawai'a, a lawe aku i kana mau i'a no ka makeke e kuai ai, aole mea nana e kealeea mai, no ka mea, no ka lehulehu ia waiwai, a o ka hana wale no ma ka aoao o ka me» e makemake ana i ke pakaukau o ka uku i ka hoolimalima no ia pakaukau no ia la, a i ole no ia ihanawa; aole hoi e like me ko keia manawa, aole e hiki i ka mea lawai'a ke lawe aku i kana i'a no ka makeke e kuai, no ka mea, no lakou nei ma na pakaukau oka makeke, aia wale no ka mea lawai'a' a lawe aku i kana i'a ia lakou ma, aiaila hiki ke kuai aku; nolaila, e s#a hoa hanohauo o tia mokupuni MMWaho «ku o Oahti nei, ke iavin»i aku nei makou i ka owkou mau kokua ana, i ka hooholo ana i keia kanawai maikai loa a ka lunamakaainana o ka apana- eha o ka lawe ana mai i keia manawa maikai loa. O kekahi o na mea kupono loa i na ihoa hanohano o ka ahaoelo e hana Imai ai, oia no ka waiho ana i keIkahi wahi o ka palapala a ke kia- ' l-aina iloko o ke ie opala oia kela | wahi e makemake ana e hoopau'la ikela wahi o ke Kanawai Kumu, ! M lna he 25 poe ekakauinoa ma kfc !kahi palapala no ka wehe ana i aa l aina aupuni no ka hookuonoono ana, e wehe ia no;" i hooholo ia hoi e ka aha «enate ma ke kan mau aku nei, a i make aku i ka hale o na lunamakaainana ma ka apua. Aole he nana o keia kiaaina, no ka mea e p&u aku ana oia i keia mau la iho, nolaila, aole ona nana," Tna no ka hooholoia o ka makemake o keia kiaaina e pau aku ana, he mea maopopo loa, e lele ana na 'poe i lawe he mau aina ko lakou 'mai ke aupuni aku mamua aku nei iluna o ka lewa, a o ka pau loa aku no ia o na aina aupuni i na mahiko, no ka mea ke kokoke loa mai nei e pau ka manawa hoohmahma o 'na mahiko i keia manawa. ke kumu hooikaika loa o keia wahi kiaaina eko kona makemake. O ka makov leo uwalo i na hoa hanohano o na hale a elua. e hookomo i kela wahi ' o kn palapala a ke kiaaina e pau aku nna iloko o ke ie opala, kahi kupono no !r mea. 1