Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 23, 7 June 1918 — HE MOOLELO NO LOLE KIGULA KE KANAKA OPIO ILOKO O NA WILIAU O NA KUKO O KE KINO AME KUNA MAU PAAHANA [ARTICLE]

HE MOOLELO NO LOLE KIGULA KE KANAKA OPIO ILOKO O NA WILIAU O NA KUKO O KE KINO AME KUNA MAU PAAHANA

Ua hoomama ia a'e la ua v.;alii kanakp nei i kona nlau manao kanmaha i ke aloha i kona hahi i make, ame fcrisu hooilina. Oa kom.> n«ir 1a "ūa">ahi kanak'a ~iīeTT7lī"r iho la i kona haku opio, ua kupilikii loa. Na kona mau waimaka no e helelei i na manawa apau. IJa ike fna-. oli ka Mrs. i keia manawa, ua piha maoli keia wahikanaka, i.ke aloha i ke kanaka opio, iloko p ke kulana nawaliwali loa i maopopo ole ke ola a no ka moiwahine, ke hi'o nei ia e like me na keikimahine iiilii. Ua hui a'e la na kauka a elua ? e haawi ana i ko laua ike lapaau i ka mea nawaliwali. Ua like ko laua ike me ka opala, oia paha ka mea i olelo ia ai, he ike no ke kauka ma kekahi ano mai e a'e. Eia nae, ka mea hilu loa, aohe kela he ma'i pohihi loa 3 o ka wShe wale a'e uo i ka poka a hemo, aole nae, he mea a hemo iki a'e. E ninau mau ana ka moiwahine i na kauka, pehea ka olua ike i keia kulana nawaliwali. Aohe maopopo iki o ke alahele e hemo ai o keia kepau iwaho, he hookahi wale no alahele, e ( oki i ke kiīio o ka mea pilikia. A lohe ka moiwahine i. ka "manao o na kauka, loa ki""fflerws^n©-r keia alahele. Fa hoakaka mai la ka moiwahine i kona manao ponol, e aho no e waiho wale pela mamua o ka okioki ana i kona kino. Ue nonoi mai la kahi i ka oluolu o ke aliiwahine. E houna aku oe kekahi kanaka ou, e liele e kii i ka haku haneko. Ua hooko ia a'e la ia makemake o kahi kaaka, i ka manawa pokole loa. Eia ka*'haku haiieko i loko o ka halealii, ma kahi 0 ka mea iloko o ka nawaliwali nui, he mau hana hoopahaohao no keia, 1 na poe e akoakoa ana, i keia manawa a lakou e nana nei, ,TJa welie a'e la kahi ka&ka i ka pale\li o ka mea iloke o ka nawaliwali, me na. lima haalulu ame na "waimaka e kahe nui ana, Ua ike iho la na poe apau i keia hoku o elima kihikihi, mo na wai hooluu like ole maluna ihe. mai Ia kahi kaaka, i na haku baneko nei, ua maopopo no ia oe, ka manao o keia hoku. E oluolu mai kou hanoliano, "e hoi hou al>u e naa i na buke o. keia mau ano hoailona. Ua pono e like me kou makemake e nonoi mai nei ia'u. Aia hoi ua hiki aku la ua haku baneko nei i kona keena. hoomaka ks huli ana i keia hoailoua a hiki i ka loaa ana. Maopopo na raea ano mū, ame ka haina piha, o keia hoku iloko o na waihooluu like ole o ehiku ano. Huli hoi i ka halealii, me ka manao liauoli, no ka nui ole o ka hana, a hiki iloko o ka halee alii, a ma kahi mua no ona i noho ai. "Weho ao la i kahi ,bukc hooiua-' nao, a hoakaka mai ln i ka haina piha o ua hokn nei. 0 keia hoku nona kt ia mau waihooluu like ole e kau 'ioi, o lo'le Kigula opio keia, e u;tiho noi iloko o ka nawaliwali nuī; o ka hooilina hoi nona koia huīna uui i olelo ia al f ho olima miliona dala i pili pāa kona kluO i ka po ao. A loĀe a'e h na poi* iin.m ' keia man hoakaka ana a ka )(;iku hanoko. Kauoha imii la i'" i ka haku Nuieko, e hoololi keia huina nni o ēliina milionu nia ka inoa <j> ka moiwahine Sofia o ko knlanak|ii'halo o e ka lepo o Palani Ua haua ia a'o la ia man mea manawa |kolo loa. o ka h£kji hanoko, ;iooa iho 1« ua moiwahino P'o-

kn fi."' lf-io ] Il.s << keiii hoku iiw (- 'ila an» <> Kiguia r *ana ? d4la. ,i.ko o k<*i« alna. Jji|i f biki uku 'M~- o Kigii!« ms VekiJiJ /uau aina aia !i«>i kn Luahe!r eli»!» miliouu inu!;a !3<"M_nvi- T T s kaumaha loa iLo la ka c> kt- MiO hiliiLi]», 110 k'- k;:fe;.u ona j kona mioh mahiiui <■ k^ia*[wpfl f*tt h", l k;ik;i iiiiii ln kn!j; konwka iii.iin .. 1(4- a)iīuft!iiin\ o ko aloli# !*<•>, i.<i» iii i ka 'uiu ifiili>ui« kaiiliina lo:r (/ A tn< !iku Aole i ka iiiiiiiiio o keiii iiokn, a !iikī i ko i iru<k<- Hii». S'j ku oia ko iaad k«isawa; i? ka» rjf-i } a'» f- liiinak''iw īim Ao!c c k(j .(nftn.ii (i keia <JaiM i waJi<"t ;i hiki i ianfti haīawai ana iik- ka Moiw-ahin»' K"alaaiiu, <r lik/- iiie oe. A i ole 1» kaikaMialiiii»- u Js<- »lii <- mln ann i ke awpuni, I keia xaariawa akalii no a mao- . popo i ka makuahine nana 3 l)anat mai ka kakau e«pa, e waiho'nei iloko o k«; kulana popilikia, ua aiaopopo ae la no hoi kana kauo i hiamoe aku ilalo o ka lionua, h<? ona miliona ka. Ua ninau hou mai 1« ka MoiwaiiiiK' i kahi kanaka, kou kul/ina iloīu/ o ka raakuahui<; 0 kuu Hi<;a i alolia ai ame kaua keiki n(-i. 11 e kahu inalama S aa wftiwai apau o Kipila opio a o kong makunhiiie noi, ht- iiaku wahine no'u i na la apau o kuu ola ana. Ninau hou mai_la ka Moiwahine, i ke kuniu waiwai, ua hoakaka piha akn la kahi kanaka e like.me na hoike o na helu i hala mua aku nei. I. a hauoli piha ka~ Moiwahiiio 1 ka niaopopo loa ana, o ku nmAah o kaua alolia iaia. [Ja loaa no iaia ka hoohuoi ame ii» makua oiaī lakou maiiiiia o ka lepo o Amelika, ia lakou ihina o ke kaahi. Ajjau i,.ae la k<;ia mau walaau aiia a lakou, hauoli ka. Moiwahine, ma kahi mea. Hoomaka ka Moiwahine 4 hele i ka hale pule, ekolu kakahiaka nui. Ninau nmi la ke makuauhuno i k;< moiwulmu- t»i ]<.}(« mai «ii, iia nimaliwali Joa kn lioopak«]f; o kc iilii wuliiiio nni. A'; oia kou knniu i h<-l'- mai ii«i, iloko o ka hnle pnk' ii(;i. No ka rnca, ua hana hewa au nnua o ke Akua, ma na hiio apau o kuu ola ana. Nolaila, ua kamailio mai la ka makua* uhane, e hoi oe, a e moe aku imua o ke Akua. Ma kou mihi oikio ana imua o ke Akua, niamua pono q ka noho kālaunii- Ina e oiaio oe imua o ke Akua, ma kou milii ana, alaila, e loaa no ka mānaolana o ke ola, o ka hoopakele o ka' noho kalaunu'. Apau keia irigu hoakaka ana aka makuauhane. Ua hooko aku la ke alii wahine i keia leo kamailio. Aia hoi ka Moiwahine, imua o ke Akua, mamua pono o ka noho kalaunu. E hiolo maka walu ana o kona mau waimaka ma kona mau papaliaa. Oka nui aku o ko iaiiei mau nonoi ana i ke Akua e aloha mai i ka mea nawaliwali. 0 ka hooi ia ana mai ia o na ehaeha maluna o ke kanaka opio. I7a hai ; pule.aku la ua Moiwahine nei a hiki ika haawi pio ana. Pela paha ke ano o ka haipule ana o kakou i keia mau la, he haawi pio wale. Aole no ia ,he haipule oiaio, o ka haipule oiaio, he hoomanawanui a hiki i ka jboj>ex>£, Kolaila, ua kupilikii loa na ohana apau iloko o ka hale alii i keia manawa. TTa na waliwali ke kanaka opro, iloko 0 keia mau hora o ka po; a hiki i na hora wanaao, Ike kakahiāka ] ua mauliawa ke ola o ka mea' nona keia moolelo. Fa pii kauma- j ha na ohana apau, ame kekahi poe oloko o ka halealii. I ka hora eono oia kakahiaka *nui. ua konio*7naf'. la ka mnkuauhane, a nana iho la, 1 na helehelena o ka uiea nawaliwali. TiTonoi mai la ka makuauhane i na lehulehu apau, e oluolu lioi ou- ] kou apau, e hoomaha akn mawaho o' keia lumi no ka manawa. Ua ku a'e la na poe apau iluna a hooko mRi ln i ka makemako o ka maknnuhane. Nana ae 1a kH makt»ff6hsne i fcp kulana pillkia o ka liiea Hoko o ka 1 ' pau.)