Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 28, 12 July 1918 — Ke Pahaohao Ia Nei Na Moho Elele Lahui o Na Aoao Elua [ARTICLE]

Ke Pahaohao Ia Nei Na Moho Elele Lahui o Na Aoao Elua

I keia mau la e puka mau nei na nupepa namn o Honolulu nei, eia moho elele i ka ahaolelo' lahui mai Hawaii nei aku, ia manawa hookahi, ke makemake nei e maopopo e holo ana paha o Kuhio wu. ka aoao Eepuhalika ao ka wae liou ia mai, a pela no hoi me L L. Can<U«(B (Linekona Eliwai) ma ka aoao Demoka!aka. TJa ui ia aku keia mau moho o keia mau aoao no n * kau ia kaa hope ac nei. aka, o ka! laaa pane ma ko laua aoao, aole i maopopo ia laua ko laua holo 3bou no wa wae ia mai, no ka mea, aole laua i noonoo no kela ninau i keia manawa, no ka mea he nui loa ka manawa i koe. Mamuli o ka maopopo ole i na nupepa namu o Honolulu nei i ka holo ame ka holo ole o keia mau kanaka, ke noke mai nei i ka ohi i m moho like ole no ka holo aku no ke kulana elele i ka ahaolelo lahui Hawaii nei aku, eia nae, aole he waiwai oia ma u ohi ana, a hikl ika manawa e pani ia ai ka waiho ana. aku i na inoa, alaila, ia manawa e maopopo aī, owai la na moho o kela ame keia aoao, aka, aole i keia ma-

aawa. Mamuli inai o ka maopopo ole i ua nupepa namu o Honolulu nei, ua hōolaha ia ae ma na kolamu oia mau nupepa na inoa like ole no ke knlana elele o ka aoao Repubalika a no lakou keia mau inoa mahope ae nei; A, G, M. Eobertson (Lopikana) ka Lunakanawai kiekie mua o ka Aha Kiekie o Hawaii nei; ChaB. F. ChiUingworth (Kilmiwoki) peresidena oka aha senate; Bobert W. Shingle (Pilihale)- Chas. H. Rice (Kale Laiki) o Eauai i alualn no i ke kulana elele i kela

elua makakiki aku nei, a he jiui aku na inoa i manaoia i elele ao ka aono Repubalika no keia kau wae moh<. a pela no lioi me ka aoao Deinokalaka, o Williain P. Jarrott ka Makai Klekie 0 ke tcritori i keia manawa inawaho a e o Kauka E U Raymond, aka, o keia ma u apau, aole i maopopo owai ana la o lakou ka molio elele a keia mau aoao. Ma ka nana aku i na mauao o keia mau nupepa naiiiu, aia ka iiui iloko o keia mau nupepa, e ike aku

aole e holo ana keia mau Vapflno ke kulana elele alaila ia maiuiwa e i makemake ai, aka, aole e hiki e puka ka lakou taoho e manao nei e onou mai ina no ka holo o keia mm kanaka i maa i na niana koho haloka o na makahiki lehulehu i' hala; oia hoi ina no ka holo o Kuhio ma ka aoao Kepuhalika, e' wae ia ana no o Kuiūo, e ka Kepubalika, a pela no lioi me X. lJ McCandlesB (Likana Eliwai) ma aoao Demokalaka, a na ke koho aku' e hoike mai na mea o laua e lana-' kila an a. ( Mawaho ae o na moho elele i ka|

ahaolelo lahui, ua oiliili pu ae me' na naoho o k aha senate o ko ka- 1 kou ahaolelo kuloko; a ma na inoa i puka ae ma nft nupepa namu o lakou mā wale no na moho kupono, aole poe e ae, no ka mea, ma ka[ iaanao 6 keia mau nupepa, aole he P°e kupono e aku mawaho ae o ka lakdu mau moho e onou mai ai, a h* manao ia o lakou wale iho ke ] kiipono. j O ka ahaolelo kuloko o Hawaii i

ntei 7 oia kekahi o na mea nui e noonl>o ia me ke akahele loa, a no ka mea, iia mai ia lakou ka pono o naj hhokele aupuni kuloko ana o kela a nie keia kalana a puni ke teritori 0 Hawail nei; mai laila e loaa mai ai ke daja ma o na auhau e haawi ia mai anae ka ahaolelo; aole he mea pono ia kakou e hoohemahema 1 kela pono nui, o ka oi loa aku o ka eenaie, no ka mea, aia llaila na kanaka o na mahiko kahi kiai ai i ko lakou inau pouo, oia hoi, i ka manawa e hookomo ia aku kekahi Lila

© poino ai ka lakou mau hana, o lakou ka hikimua loa o ka pepelii ana i na aiea oia ano, s ina e Lookomoia aku ana na tila e pono ai ka poe Hihufie o k a aina, he mea ino loa iho la ia ia lakou, a pela wale iho h m lakou e hoolauwili a i, & pau aka ma. ke kau. O kekahi o n a hila ano nui ioa e hookomo ia aku i keia iau ae o ka ahaolelo, oia no ka hila e aua j haawina dala no ke kokua —v4 Qa home hoī&kuonoono. x loaa ai ke a ia poe « hoohana aku ai i ua aiua a kkou 0 ka lawe aua i loaa ka waiwai iuai ka aiua mai; aka, i keia

aole loa lie haawina hookaawale i ; no ia hana, ma ia aupuni. j lua ua hiki i. ke aupuni ma oka . ahaolelo la ke hookaawale i kekahi dala mai kekahi mai o na jloaa o ke aupuni no ka hookomo anai i na lima iioko nei o ka aina, jiio k-eaha hoi e ,hiki ole ai i ke aujpuni ke'iiookaawale ma o ka ahala, ke i InAalii dala no ke kokua ana aku |i n a poe lawe aina aupuni? A ka Iwa pono hoihoi aku ka ke aupuni dala, e like me Auseturiaj ke ioanao nei makou .ie hana hiki wale no kela e hana ia e ko kakou ahaolelo, o ka pilikia o ka loaa ole o na kanaka me na iwikuamoo ma ko lakou mau kua, aka, ina e ka noonoo ana o n a mana koho haloka, e hiki mai ana he la, e hiki ai ke hooko ia kela inau iini. Ma ka aoao o keia wahaolelo, ke makemake nei makou i n& mana koho balota e hoolohe pololei loa i ka haiolelo a na poe e hele aku ana

imu a o oukou e nonoi i na baloka:

1° ke kanaka e hoike aku ana i kela mau manao ae la maluna, oia ke kanaka e ola ai, a niakou e manao neii oia ke kanaka e liiki.ke hookomo aku i kela bila kaa&wai ae la iaaluna, ia uaanawa hookahi, he mea pono e lo'aa ona inau kokua i wahi e holo pono ai, a i ole pela, ua waiwai ole ka aiea maikai. Aole paha e pomaikai aiia jia kanaka a pau nia kela kanawai, aka, e poaiaikai «na na kanaU i lawe i ixa aina aupuni, oiui ka hapanui e lawe nei i na aina he poe kauaka Hawaii, xua

ia auo, ua hoopomaiiai ia aku iakou, a loaa ia lakou ka juoho ana kuokoa hoi m a keia uiua aku, he alahele hoi na kekahi poe Hawaii 0 ak u e alualu aku ai, uialmia a© 0 na mea apau, e nui aua ua wea kauu e ulu mai ana, a e hooemi la mai mau lilo uui mamuh 0 ka nui mai o na mea kauu. Aole 0 ka hale o na luuamakaain.aua, aia uo ilaila k©;kahi mau kanaka i loaa u& wanao kuokoa, aka, he okiloa aku n<j ka Hk* «.ia ilaila na barona kopaa kahi i kiai m&kaaU *i iaa wa apau; nolaila, e na uiana koho balota e uoonoo me ke akahele ioa.