Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 42, 18 October 1918 — Ehana like e no Demokalaka [ARTICLE]

Ehana like e no Demokalaka

He mau la helu wale- no koe, -hiki j aku kak#u i ka la elima o k& ma-| hina o Novemaba, ka U a ke kana-| wai i hooka&wale ai, i la no kela u me keia kanaka i loaa ka maiia ko- ' h* b*k>ta e hek Js» 4 pah» ba-! MB& «iaH &kk 1 m&a&o ai u& kapoao i koria m&nao no ka n&na i koua mau pono a me ko ka lehulohu mai <> a o o ku aina. Ma o kela mana koho halola la i loaa ia oe e ke kauaka Hawuii he mea i haaw' ia mai ia oe me ke kumukuai ole, e hoike aku ai oe, ua kupono kela mana koho o ka loaa ana ia oe, ma o kou koho ana i ke kanaka au i mauao ai e loaa mai ana he mau pomaikai nui i ka lehulehu, ma o kela inana koho i loaa ia oe, e īiele ai ka lehulehu i na pono he ntii. ( He mau makahiki lehulehu i hala ae nei, ua haawi ka hapanui 0 na maua koho i ko lakou kakoo. ana no J. K. Kālanianaole i elele no Hawaii nei i ka ahaolelo lahui ma Wakinekona kahi o ka makaha -e kahe mai ai na pomaikai ia Hawaii nei, .mf(. o 'na kanawai la e hookomoia aku ai e ko.lakou delt lahui. Ma kekahi »iau makaliki i haia ae nei, ua hooholo iho la ka ahaolelo lahui, he. mau hansli kaukani da!a, a he mihona dala ko kekahi mau mokuaiua no ka hana ana; 1 na alanui holopuni, aka, aole o) Hawaii nei i komo pu me kela mau mokuaina e puunaue/like ai i kela barela puaa momona, aka } ua haaleleia akkou i ke anu o Alika, oiai, no nae, he elele ko kakou ma ke alo alii o Wakinekona, me ia mau mea no nae, aole iho la no: "I mai hoi la, a hea la hoi"; Olelo mai hoi "E koho mai oukou ia'u, i loaa mai na j?omftikai ia kakou." Aole lfl. HTo keaha? Aole i nana ia ko kakou maa pono. na. pomaikai i manaoia ma o| kela juau haavri dala ina hoi paha i komo pu o Hawaii nei, oialio ka manawa e hoohanaia aku ai kela mau alanui, e na poe ia lakou e lilo ae ai na aelike, e hoōlimalima mai ana māi ana lakou i na limahana no ka hana ana aku ia mau : hana, a no ka mea, aole loa e hikt ia mau hana ke ole na limahaua; ' . nolaila, i ka loaa,ana o ka hana i ' ke kanaka Hawaii, e loaa pu ana 1 ia oe e ka wahine Hawaii ke kaana i pu y n * no ia mau pomaikai amf ka i j>lm» inau keiki ; oia iho la wai-jf « ka hoouna i ia elele ma Wa-Ji

kinekona, j Aole o keia wale' ae no na pomai-] kai i inauaoia, aka, he mau pomai-] kai okoa aku no, e like xne ke kanawai hoaie dala ina poe auihiai, e Hke me ia e loaa zoai !a i ko Aras- - man kanaka mahiai i īa, oiai nae mamua aku i ka manawa o uuhu inuuuiu ana e na BepubaJika, aole he ike ia gia mau mea. O ka iaanao nui o keia kanawai pfcubi no ia, Ina oe e lawe ana i Ui*u aina hookuonoono mai ke aupuni xuai, aole au dala no ke kuai ana i mau mea hana nau jao ka hook&iia ana i ka aina au o ka lawe ana, ua hiki ia oe ke hele aku i ka hanako o ka hookaawaleia «n» e ke aupuni uo ka aie ana i dala nau, | a hiki uo hoi manawa e oo aij o kau mea kanu, a lilo i ke kuai ia, i alaila. hoihoi a.ku oe i ke dala au o [ka aio ana i ke aupuni nie ka uku|panef kupono, jpela e hana liilii ai ; ja hiki i ka pau ana, inahope aku oia, iiou na pomaikai apau e loaa! niai sna. I keia manawa, aole ia mau mea; no ke aha mai? Aole: he nana ia o ko mau e; ko kakou elele lahui e koho mau ia nei i kela ame keia eia nae, mau mai no ka olelo e koho aku no ka. !

■| 0 keia kanawai a o ka oleJo ana ae la maluna, he kana--1 wai kupono ole keia i ka inanao o na Eepuhalika no ka mea ina ©j holo aua keia kuuawai, e pau anaj ua aina aupuni i ke weheia no ka hookuonoono, a i ka manawa e pau mai ai ka hoolimalima o na »ina aupuni e paa ia nei e na mahiko, alaila, e pau loa ana, aka hoi, ina e holo ana keia kanawai a makou 0 ka olelo ana ae la, he mea maopopo loa, o ka lehulehu ke pomaikai ana, a ma na mea apau e jtomaikai ai ka lehulehu, aole he makemake o na Hepuhalik nunui ia mau mea, koe aku na Repubalika numii ia mau mea, koe aku na Ropuhalika liilii maopopo ole. i I hooia ma ko makou aoao no ka imakemake ole t» ua līepuhalika e hooholoia koia kanawai; e nana aku 1 ko an liooponopono aupuni a ua Rf-pnbalika oiai lakou e noho ma ke poo o ke aupuni oia ka pere?idona, ka ahnolelo lahui no na ma- 5 kahiki loihi, aole loa, he manawa 1 ina lakou moolelo o ka hooholo 1 in ana o keia kanawai, no ka mea, I aole iloko o lakou ia manao, aka, ' iloko o m makahiki pokole wale uo»

a Pereaidena Wilaon ame jiona ahaolelo o ka noho mana ana ma Amelika, ua hooholoift mai keia kanawai, ke kanawai hoi na poe ī>apa-, ko i makemake ole.ai, no ka niea he hoopiiikīa aku i ka l«kon aka naē, aole e laßd » lakou k&' ka* ohi mni i ka holo anā o a holo a lilo i lika. ' f 0 ka hiiaa ike a na no lakou m ianako punui» mamua o ka hooholoia ana o. keia o ke paniku ana i ka .lakou .paan dala mai ka poe e aku ana e aie dala. Penei ka hana a n» Ee-. puhal&& no laks>u m banako, i ka manawa hoi e noho pexesidena ana o Kaliwilana he Demokalaka, a he Eepuhalika ka Ahaolelo lahui: Ina 0 A, he kanaka he mau kaukani §ka aina kona no ka mahiai ana, aka, aole an dala no ka hoohana ana aku 1 kela mau kaukani eka aina; i jka hele ana aku i- na hanako nuni#i a. makou o ka ōlelo ana ae nei i dala nana, a kiki no hoi i ka manawa e oo ai o kana mau mea kanu, alaila no hoihoi aku ke dala o ka banako me ka ukupanee kupono, oiai, he mau haneli kanaka e hana aua malala o A. O ka hana a na banako ia manawa, he hoole mai aole e h>aa ke dala; i ka loaa ole ana o ke dala ia A, alaila, he mea maopopo loa, e hooaeleia ana kela mau haneli kanaka i ka hana ole, pilikia iho la lakou ame ko lakou mau ohana. I ka hiki ana jnai o ka manawa koho balota, ia manawa e loheia aku ai na olelo e like me ia «uaahope ae nei: "I ia olohaka o ka pakeke ai" (Empty dinner pail.) Aka, aole uae i keia mauawa, mauiuli o ka hooholo ana o ka hooponopono aupuni Demokalaka; i ke kuuawai e kukulu aua i hanako hoaie dala no na poe lawe aīn» hookuonoono mai ke uupuni mai, he kanawai e pouo e ioaa ia kakou o Hawaii nei, he hookahi wale no alahele e loaa ai, oia kou īioololi ana i kau «'lele e koho ai ma ka la elim» ilio ehiki mai ana, i elelo kahika, no ka mea, he Demokalaka ka pere!jidena, Demokalaka ka ahaolelo laliui, ia inanawa. hookahi, aole o pono e poina i na moho o ko kakou ahaololo kuloko, i hookahi ano T)oiuok«laka ma Hawali nei,. Demokah\ka ka aiua makua me ke kanalua ole makou o olelo aku iK'i, e kahe mai ana na pomaikai he uiī uiH keia mua aku e liikl mai

£b olelo a Kuhio aia no "*** V 6 liooponopono aina makua, a KuLīo o iain u " a " **» i* llmK Ipa aku Hiia i kona iu*ib aaoaia ao ia man ia E ua Hawaii, i a Kuhio, aole r/ia--0 oij| 1 &a- ka loaa una o ka wale 110 e i iieia hoi kana 0 * kana luau ana » rn& ka peni lioo- ~"! n;wjt ī r ia oukoul 039 <>K le Jcapae loa &a n( ao ia.kau aku, aka hana, noiioi aku maSSt|' J e hoomauia mai. " -