Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 42, 18 October 1918 — Ka nin au 25 Inoa no na aina aupuni a o ko ka lehulehu mau aina hoi. [ARTICLE]

Ka nin au 25 Inoa no na aina aupuni a o ko ka lehulehu mau aina hoi.

(Na K. ITooīfipfi,) 0 kfckahi k<fī« <> nn ni.'iiui uno nui a koikoi a ke a» o ka manawa e hapai mai nei • A o ka ninau hoi i lokahi' ole ai o ko ka mauao, Oiai ka mahele j hilinai na ka F.U-h alii a kakou ua msy inop. ala e paa aria nana io no, A o ka maiiele hoi i Loomaopopo na Eliwai ia ke paa nei uana ua mau inoa ala, Oka pilikia nae oia j keia: 1. Ke ku uei ka poe ma ka aoao e olelo ana na ke alii ua mau inoa ala w<- kn hoike ole i kahakahaia aie ka inika « iluna hoi o ke ke aiai oke kalana; A<i ka lakou kumu wale «o, aole hc Eh>lc o Eliwai; a o ke alii ka Elelo. Eia hou: -K,e ku nei kekahi ona alakai a olelo mai o ka lakou ku-

fiou hooinio i»j« ka ht»Jawaj i inalamaia n Eliwui ma Hīlo; Ua helaL»lu aku o Eliwai i kahi e hiki ai ke ilo nana ua naau inoa al&; aole nae ua hui na ala o 25; aka, he 50, a 100 wale no. Me he aia malaila iho la no i pau ai ka Eliwai heluheluana pela i mohala ole ai; oiai, he mea oiftici n© ia, aoe io uo i hai ia nia ua' wahi ala ua huina ala o 25 inoa;; eia us.fi, "Ua haoia. maopopo -—ka alii irnua io «o o Eliwai o ke Komite Teritori o ka hale o na lunamakaainana o Amērika kahi i hoohalahala ai e hookomo ia m#,ka, hololi o ua kanawai aina ala a ke aiii j hookomo ai i 50, a, 100 - Ka Hoku o Hawaii, Ocfc. d, P«U © maopopo mai ai ia kakou: 1. Ua ike io no ka KIel« alii ia Kliwai i inua o k« 2, Ufl hoohalahala io uo o EliWiii a hookomo ia iho rae ua inoa he 50, a 100 kua Amei'ika no ke kaohi aine ka inahelehele ia o kekahi aina aupuni i home hookuouoono. A ina pela ua pololei ka Elele alii ma ia mau mahele ana e hooiaio nei; a ua hana io hoi o Eliwai ia ono oi kelakela o ka poe lawe aina hookuonoono no: Aole anei hoi i lawa ke ia mau hoolalo a ka Elele alii a kakou e apono nei ia hana io ana o Eliwai ma ia mau niahele a kc alii ponoi »o e hooiaio nei ma ka īloku o Ilawaii i hai ia ae nei e lilo ai na Eliwai ka pono o ua mau inoa ala. Oiai, ma ia hana ana a Eliwai me na huina inoa a ke alii ponol 1 uo e hooiaio nei na Eliwai; i hoo- 1 mohala ia aku ai ka noonoo o ua komite ala pela lakou e hana aku ai: Oia hoi, i hoololi a i ole i pa- < kui me na hoomahele ana o 50 a i 100 inoa. ' Ae oi loa aku ai hoi ke koikoi ' ma ka pakui i heluhel uole ia e Eli- ! wai 3na via halawai aln ma Hilo. a 1 e hoopili ia aku ai inahope o ua " mau inoa ala he 50, a 100 e hai ia aku ana. A ua loaa pu hoi ia kule- i ana i ke komite e kaili ae ai i kai

mana e haaw! hou aku ai i ua n»āti laina nuponi ala iloko o na hoolimalima hou: A j ole e ana; a paa iho «i i uh mau aina ala no ka hookuonoono i ana. E like nie ia a kakou e ike nei i uei mau la. Mai ka lima mai o nfc kanaka mana nuiehia wale iho no; ma ua kanawāi ala i waiho īa aku ax mai Hawaii akn nei; a 1 hookomo iā aku hoi e ke Kiaama Firia imua o ua Komite ala, A o ka Ēlele alii J. K. Kalanianaole hoi ka mea uana i hookomo aku i ua kanawai "Ohaakaili mana ala" iloko o ko Amefika mau hale ! kau kanawai i Dekemaha 7, 1909, O ua Bila Kanawai aia i hookomo ia aku la o ka Bila Helu 13426 ia o ka hale o na Lunamakaainana a o ka Bila Helu 3360 ia oka hale ona Senetoa: "A he Ka-

nawai e hoonoho ana i Kulana TToo- . ponopono Aupuni no ke Teritori o Hawaii i aponoia ma Apen'la- I*3, 1900." 1. A i loko o keia bila kanawai; aole loa he mana e kaohi ai i ke komo hou ana aku o na ama aupuni iloko o na hoolimalima hou ia ana: (2) Aole loa he kuleana mawaho ae o ke kiaaina a me ke komkina o na aina aupimi e loaa ai he mana e mahelehele ia ai o ua mau aina aupuni ala; koe nae a hoihoi laua. 3. Aole loa he mahele ina, a puulu huahelu o na inoa c hikir ai ke kauoha aku i ke a i ole i ke komisiua o aa iiina anpMi 4 * 1 ai i iia ?nau aina aupuni nei o kakrm e lika me ia h kakou e ike nni. Me ia heluna inoa ole no a oukou i ike mai la i hookomo ia aku ai <> ka Hlr-k- aHi a kakou iloko o ua mau hale kaukanawai ala o Amerika; a kakou no e ike inai ai i ka wa e panee ia aku ai ka hooiaio a ka Elele alii a kakou. ' ■ I ka ike ia ana o keia pilikla o ! ua kanawai ainā nei; a ina pela iho! la; alaila, e hooea mai na he wa e loaa ole āi 'o ka aina i ka aina i ka poe ilihune nele dala. Pela i haalele iho ai ka mea nana i nai ia pono no ka lehulehu, ina A oiai ifte ia hoololi ole ia a poholo aku la; eia nae, ua hai a'e nei ke alii ponoi no a kakou; o Eliwai wale no o lakou nei ekolu kai mua o ke komite mawaho ae o ke kiaaina Firia a me ka Elele alii kai waiho aku i hoololi o ka hoomohala ana alku i ua komite ala i ka noonoo. O ka hookomo ana iho ma ua hoololi ala me na inoa he 50, a 100, a 0 ke kahua hoi o ka loa o fea ike 1 ke komite o ka hookomo ana iho i na inoa he 255 elike me ia i apoiio ia ai: A e ku, a e hoohana ia iK'i. O ka ka Elele alii keia a kakou e hooia io nei ma ka Hoku—o Hawaii i hai ia a'e nei. Eia nae; aole i hoike ae ke alii i na huaolelo mahope iho o ua mau inoa ala a Eliwai i hooloaa aku ai

i aa komite ala he 50, a 100: Xo lakou keia puana ana; "A i olelo ia, kaiaulu o Hawaii nei no ka paio ana i pono no kakou j a ku aku la oia imua o ua komite ala o ko Amerika hale o na lunamakaainana i elua la mahope iho o ke poholo ana aku la o ua Bila ala i ko Amerika lfl Alii aku a kakou. Eia nae, me kela hoomohala ia ka la 9, 0 Dekemaba oka 1909: He iana aku o ke komite me na inoa he 50, a 100; a i hooloaa pu ia aku ai he kuleana kaokoa i ua komite ala, ina ma ia noonoo'ana a ua komite ala. A ua uuku a lawa- ole kekahi o keia mau huina he 50, a i ole he 100 no ke kaohi aua i ua mau aina aupuni nei; a i ole no ka maheleO ka Elele Demokalaka e pono ai, oiai he hooponopono aupuni Dernokalaka keia.