Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 44, 1 November 1918 — HOOKUKU E KA LIMAHANA AUPUNI I KO KA WA I HALA A ME KO KA WA ANO. [ARTICLE]

HOOKUKU E KA LIMAHANA AUPUNI I KO KA WA I HALA A ME KO KA WA ANO.

(Ka Dain<-1 K, } V«mim - e iiku ia ana »ia »6 * p»u niaia.'i.u, a i k»:hi wa, £ ko»o aku 1 kts k&|'a o knlii mu ■ l mi immu la • kf 1"«" «v> ia 00 bfc elua wa o ka mali«inu. Aol» ā&ēi iā bfs poiiimka» i.uk li'jU '1 jSā k* ike- ia aiMii *' oiii »>ai » 1!a k«ia kft«« nni o k(- a*- n<-i ? A i ok; ua wai i hoors<*<- ir;«i tm liwila '> ka mtu&wt, e khika: :• a< J>"!« ? k» kakou '* tt * kiu i KWii Lhl.'ii ; 1 ' ' ' !1 j»co h emkon <• ni-i? Aoiē! Aol'-! Aole Joa ! Nu Eliwai liaiiii i hook'iliua iho no " K Tiarria nono 501 o ka noikf k.i Rtiwai i/nni litiīja nia kona 6no i) f * li"'i hanoliiuio iio ka Lalo o na Serietou o ko Iluwaii ne-i mau hale kaukKii«wai. JTo ka nooi.oo mai i ko Hoiio- 1 laln nei poe; & o ka poe hoi i ka-j meaina ia ia; i kn wg e ttku !a ana na limaliana anpūni he hookahi no manawa o ka nialama. E ike la ana ka piena o ua Pak<? poi; no ka lohi o ka ioaa mai o ke dala. Oiai, he ai kuai aku no ka ka Pake; a he ako hoi ka poo inea ei e loaa koke aku kf> dah; n o na Kepani ia hoi oīh likp* PHh pn na poe no kkou n» luile lioolinialima: Pele iho la i tiln inai ai ua manao ia Eliwa! e huna i walii e pau af oia ma« pilikia imi. Ho ho» hoiiohano no o Eliwai ia wa no ko kakou inau kan kanawai; a }><- w:rietoa na ka mokuj>uni waie iho no o Oahu nei i hoohanohano aku me ua kulana ala. Eia nae; o k»t pono a me ka pomaikai ana i hana i ma keia no ka pono a me ka pomaikai ,o ko ke Teritori holookoa o Hawaii mau limahana anpuni, a me ko lakou mau ohana. Aole o Ēliwai ma keia hana* a aole no ma kekahi mau hana e aku no ka lehulehu i hoohaiki ;ama kahi wale no o ka poe na lakou i hoohanohano aku iaia, a aole hoi no ka aoao kalaiaina wale no naua e 'a i *wae. Aka; no ka pono pili laula no] ko ka lehulehu pono, rnai o n o o ke Teritori o Hpw&ii; >"<■ hu ■

ole ia o ka nīniiu ftoao la-| !a£aitut, 'ke a mt ka taaliaa;j aka, lfke na tueu aj.mu i isua o Jioj Eliwai oōoii&o, ~ j Iua j»la iho la ko Eliwai kuluma & nma o ke aeu ak'? kaulike, a' nuikaala i ke kiai, a palt anu. i ko kakou mau pilikia «olo nni k<?ia wtile; aka ; ma na hana no «paw mai ka uiua uiai o kana i»au iist>a kona lilki ana mai 1 Hawai) uei a hiki i nei hoakaka e paii«; ja aku nei. Aalaila, e puni wakkuu i m pelo, a we n& u'ō ia, |Q&T 0 ka i-<x; iioiuo Elnvai; Xtfc wahi huole kolohe? A i ole m6 ua a'o 1:1 iuai boaha ka EEwai / haiia ai j»ou a uo luikou e haawi al kukou i ko k«k<>u utt«u Uloku w ■Eiiwaiil JJ.« iMāk© auei ia uo ko kukiiiē; a he huu umi >tt uo ko Eiiwai kti4&ob uo kak«,»u t> hai ia aku jM>i, u t hui ia aku ai, no ka juai aua i |k>uo a i poiuuikai M kalfou # w*t ke ku kiai a makaala ana me t |ke kuihaa maloeioe ole no ko kakou mau iioopiiikia ia mai? ,j [ Me ka kakou kauoha ole ia ia 'e! hana, koē wa!e no kona makee Eoa kanaka oiaio: A me ka kakou dala olb i haawi aku ai oia be huiua da-' ia mahuahua āa Wilikoki no ka paio ana i ko kakou rna na koh^ 1 baloki i kaiii ia ina ke ana wai-i wal; a i hoihoi ia ma'i a e paa Wi ia oukoū," a i liio ai ua maua ala 1 mea pakali na ua poe ala no 1 ake ai e hoouele ia oukou e hele hou maj ai e pelo" roa ke ana naauao. 2S"olaila, me keia mau mea āpau a kakou i ike mai nei, a i hana e hoihOi ia mai keia pono nui oi keiakela; a o ka mana koho baloka au, a oukou |e paa nei, a o ke kahna i ku rnau ai o keia wahakole kalaiaina; a o ko pookela hoi o kou mau walwai i kailiia aku a 5 hoi hou mai āi ia kakou ma o na kokua aria a l£fiwai. Oia anei kau, a o ka oukou e puni aku ai i na a'o ia iual he hanaole o 3?liwai nou, a he wahi haole kalohe? O ke kanaka ariei nana 'i huna uo kou pono, a i haawi i kana wau kokim ma kii })ou ponoi o kona lae iiio k» hoihoi arm inai ia ,oe i kou iwiiiwni pook<:ltt i kaili ku ia T/mī

[- r r a '.«5 aku,' oia aiioi. kau e olglq iJ»o. 'ai'Wlealoliē"! Mr ka kakou ike a k« kanaka anei i hana mni ia Hu[Kon i o* maiki pela; iaīa anei e kobu ai ke olelo aku he kalohe! i Aōle anei oke 'kanaka epa, 'iōopanipuni, hooko ol® i kona ! hoopaa m«a niai «i,' hana ole ilo ko onkon pono, hoomalimali ia oukou la ko ka makeuaake holo a liooko l k» hai mau makauake; a haawi ole i na kokua aoa W ka hoihoi ia 'ioa! 0 ko <mkou waiwki i kaHi ia; oia o ke kalohe, a o ua k*> :aftks kalohe ala ia e pono. ai ka oieioia? !" Oua kanaka a mau kanaka ata Maa na "mah«te epa S hai ia e ne!; ke kanaka kalohe hoi, ua like a like aku ko laua hewa me k« mea nana maoli i haea oia ka kakou >J»iloite i ike; a e kohu pono ai ke oiek> iho "he kanaka kalohe." Ua liko a like aku k« 'laua tewa; a he kalohe, a epa maopopo, me na poe īia lakou e a'o ana iā «ikon he wahi haole Ttalolie o 'EUwai? Ua like a like loa aku ia a hookahi me kela a me keia e ha-, awi ana i kana mau kakoo aua e, hoomau ia ka hoolauakila mau ajia 1 ka epa ia mai. He poe mua wale no iakou ma ka hana. Oi»i; oka mea i maa ia ano epa, he p&akiki no ka loli; ua like a like i3o ia maa IoU ole; me ka hiki fce hoololiia a ans hou ae ka ilio i paoa i ka ai hu&moa. A oiai; ua ike maila oukou, a o kakou hdi i ka Eliwai i hana ai no oukou a no kakou; alaila, me ia maopopo maila no la ia helu ia aku; oia ka oukou e hoolohe ai i ka ka poe kolohe mau a'o? He a o ia na ka poe manao no ia Eliwai; a o lakou no ua poe kaiohe maopopo ala; a no lakou i koiiu ai k& inoa kalohe, aole uo Eliwai, ka mea i, nai no kouj?o»|>.... E a'o ia mai ana oukou i hoihoi ole, a koho ole oujfcou ia Eliwai, i puni aku oukou, a kani ka lakou aia aka, ko ko lakou ala makowake lako inau no lakou ala, a nele mau no oukou, a o kakou hoi. Kolaila; ua ili !ho maluna o ko oukou hokua e na mana koho t>aloka mai Hawaii a I?uihau ke koikoi o ka hoopakele ana i ko ko Teritori o Hawaii nei lanakila mai|

.7 o u& n* uio&u ano uyi a e liftu iuai nei. ~ ~ -r» *-» : -&*■ **r-: _JE liaawi aoi±i, boi i k& |lo h.t>oliolo ewaewa ole me ka_iiajtia ;ole i ka uinau aoao lulaiaiua, a me Pkalli, o ko kaiilike no ka nana a»m N te kannka.kupono o kela mau e!elle' t holo nm, [ Ūa ike xuai la onkou i ka EH;wal I Lana al uo oukou, a ua iuaoIpopo pu hoi ia wa Hke ka Suiio: ilna i ike a mauao oukou ua .iiana |o KuHo uo oukou, Heaha la ia |haaa? 2io Eiiwai hoi; ke hooia aku nei au i koua kupoao i Elele Lahui na ko Tcritori u Haw&ii uei i uei kau i WakiiMikoua; A oia uo ka'u o a'o uutu «ku uei ko ku ihū o 3Sliwal 2*t> Ttwutka kiua « lauaklla ole ,ai jaa ueuia ia mai, ! M» kauwa hoopono, makaala, | amkauk.au uiau no ke ku kiai aua |i ko ke Teritori o Hawaii uiau poiuo fioloniua; a e hoopakele pu i u& hoopilikia ia iuai a kaili ia aku o ko. ke Teritori noi na.au pouo. Ā lM>laila ( a i ake oe uo ko Eliwaji lauakila i £lele Lahui ua ke | Teriori o Hawaii uei i Wakiueko,J3ia i, «aea uaua e kiai i kou pouo; e iioolohe oe i keia a'o. ! -e hoea aku kekahi imua ou .A «iaau i kau elele; e uiuau aku i&o oe: Owai kana? A iua e paue iuai h« iuoa o; olelo aiu uo oe, oia uo kau, i ole ai oe e UooUalike ia uie ka ilio uiai wahiue kauhai lolo» ia. ' .1 f He hana hoi i ulo ai mai a t»e! |dca ka" pono o iee kauaka kuokoa, A i kau hele aua i kahi koho hooipoioiei oe no Eliwai; uolaila, e nooinoo pono i ke aua o kau kolio aua li poiolei ai uo Eliwai. ! M«i puni mai oukou i na mali tteo; o nele kakou i ka aina ole, 6 -palekana ai kakou ame ko kakou |iaim ohana. MAi mai oukou ii ka" helu ia akn i ke alii; ka Hi, a 'pela aku; aole e loaa ko oukou |bhhj aina ma ia mau niuau. i A mai noho apuni i ua a*o ia io na loa iho la na ko Amerika mau kalaiaiaa i kaUoha mai e hoouua mau aku &o kakou ia Kuhio i Elele i hanohano mau kakou. Heaha ka waiwai oia mau olelo? O ka kakou ike; ina oukou e huli aku ana ihope ao ia mau haua, a me ia mau a'o ia mai o kakou; a hookaulike.