Ke Aloha Aina, Volume XXIII, Number 50, 13 December 1918 — Pakele ke Ola Oia Keiki Hawaii ma ke Kahua kaua o Palani [ARTICLE]

Pakele ke Ola Oia Keiki Hawaii ma ke Kahua kaua o Palani

| Maniuli ok« loua ana mai o kfikiilii lefa aiio inii i ke ! • o <j])jn Ilawaii e kana ■ ina' h tna Piihi}.?. oin o T). Wai'iliini. Hftof>ukai«i n k*a nujx*pa Ke | <")!;♦ o Hav.aii, Df*k«<inaW 5, ! r k«'n- kaikuahuH' Ilan?. ' Almii! i)in ka'iH ; Eia au nia kciknlii walu- <> . m»i, īiii kiipU hii»' kii lioike HUi! !ikn iii om, i ka 'iuoa o k"i;i wnhi. mnlnlo o k<- kau- ' oli'i u k<- niipnni, » ot:| ~(f (l „- k<* • |(,, i malunn o ka «irut a k« 'Akiiii i liaiiwi iiui mi, mako» !k<* hn]c iii ii<-i ina k" kaliua ikiinn iiīo ka maoj)Oj>o /j|<» ia ina'koii kālii i- kiiii;) ai iiK'. ka pnpnii. iAJh ka ln 26 »kn iK-i o ■Spj)afēma!»«fi ua k'.mo akii ko makoii pualikoa iloko o k«>kn hi }ioouka kaua liahana loa nx- na Kolomania, a ■ownu' -hf(okahi wale no k'- keiki līawnii iloko o kda pualikoa. I kit lii nnia » iiuikoii i lcl<; kaua aku ai malnna ok« «iiomi. u (1 hoomaka inii) la lakou r- ki lioomau me ka 'lakou mau pukuniahi nunui, a i : k«> niakou kauoīia ia ana mar o '•iiw im.ua me ka awiwi, o ka wa ia a keia poe Kelemania i hoohana niai ai i ka lakoi! mau pu alapinn maiuna o ria koa Anierika. Ho ku i ka weliweli ka hana a ka poku iloko o keia wa, c j kn ana au i ko'n niaii hoa i k;i walawala pahu ma kela nme koia (toa<>, aka nae, iloko oi« 'wa ua paila ao la kf* koko iloko o makou o na koa, a ua kapae ia ae ka iuaka'u, ma na ano aj>au, a hookahi '-mea nui o ka paapio mai oka enemi. Iloko o keia wa a iiiakou e nee nei rae ka puahi nui, ke hoohana nei na koa Amepika i ka iakou mau pukuniahi, am«f na pu alapine (pu mikini }, Hialuna oka onemi. a ike kokf aku ia au i na koa Kelemania, c holo aiia ma o a maanei o ke kahua kaua. 0 ko'u hoa eku pu ana me au ua loaa mai la oia i kekahi ( apana o ka polia a waia ana oi i ka honua, me ka ehaeha nui a kahea mai la ia'u e maki' ar.a oia ; aole e hiki ia'u ke kokua okn oiai makou apau e nee ana imua, o kahi niea wale no a'u i laki ai ma keia wahi, o ko'u ku ole ika poka a ka enemi. Xa ke Akua no pahn keia hoopakele ia'u. Iloko o bi la mua a makou i kaua ai ua hooauhee ia aku ua Kelemania ihoj>e no 1 i kilonieta me ka nni o ka make o na Kelemania e waiho mokaki mai ana iluna o ke kahua kaua, a maluna ae o ke kino, inake o keia poe Kelemania e hele aku ai.

H<.- kii i ka. maaaonao ka. lolie aiu j W lakou «unulu «>■ -'ualalo ko i/iakou mau wawae. Ma ku' k elua !>'■ ua !dte kaUa hon aku k' ijtiinkou in|i|una o na to kr-ia paha ka la a'u i t ahi nia- 1 loli ai i ko'u pakele ana. oiai ko . inakou puali e nee 'mua me i kn nana ole ae i ka hopena <* ]oaa uiai atia in makou, aia'hoi ua komo" fH>no ak« fa aii wa kahi' t nu Ke- , l«Muauia o iioohana uiai ann i ka , 'lakou mau pu alapine, * i" ko'u i iko aua i kda pilikia ua knupau koke aii i.a'u # Tiiama holo ihope i . kahi a ko eiakou pualikoa e nee U!hj ana. o kahi tsfki «ac aole he . poka o keia poe pu i ka inai ia'u. , Pfihea la ka ke Akua haua a«a a ■j)-akftlf jio wau. Ma ka *-kolu ae n ka k hp oj mau no, k* kuemi hope o na Kelemania ifl makou, a f mau itiai 'ana na pualikoa ' 'Amenka imua i na wa'apan. Ma ka ha o ka 'la o keia kaiia aoa ua koiTra~p?>jio THākmr~llo;kQ"o kēkātj"~ kulanakauhale, a' mafi'ope ih<j o ke kaua hah«iia $ti& ua lawepio ia rnai keia kulanaleaiihale e mākou, Iloko o ka elima o ka la o ko jnakow kaua ana uai hoike Tft«i lo i»a Kekināuia i ko niimao ho lm lelp kaua h&u vnfj maluna 0 makoU, me ko e kaili hou aku i Iceia kulanakauhale. U a uee pualu inai lakoy i mua n\a ka hooho aua, e luka aky 1 na ilio, -eia hoi na koa ,Amerik?i, I kela wa e haule ana na poka pahu nia o a niaapei ? ua paa pu hoi ka lewa i ka uwahi pau3a, a u& hiki pono ole na koa ke ike 14 aku, ei.i nae aole he haawipio iki' 0 na koa Ameiika a hiki i ko lakou lawelaūe lima maoli ana me tia Kelemania. Iloko 0 keia wa e kaun nei ona aoao elua,'ua kaa-j wab nku la makou mai ka puali-i koa 'nui akn, aia hoi owau ame ekolu koiki haole, a ke k&ua nei makou i ka enenii nie ta maopopo ole ae ua huhewa niakou. Mahope iho 0 ko makou alawa ana mai i Uope, aolo 0 makou ike mai 1 ka puatik®'i ku nw niai imua, ike koke iho la no niakou ua iLuhewa niakou, aole e hiki ke noohoo ae pehoa la makou 0 hui hou ai me k;i puali holookoa, aka, ua hoomau jh> makou i ka nee ana iinua. īlokoj 0 keia wa ua ike aku nei makou i! kekahi poe iiiamua pono d makou,! iu manao ae nei makou 0 ko ma-' ikou )>oe ponoi la keia. nolaila olelo i,ku nei au i iko'u niau hoahele e maki pololei makou ilaila, i ko makou kokoke ana aku nei, ua

ike. koke- *aku U makou i ke ano 0 ko papale, he poe Kelema|nia, a 0 ko'u hapa'i koke ae la no |ia a ka'u pu a ki aku la i kekahi j'> lakou, a he elua koe Kelemania i make, o ke koeua iho 0 lakou ua h'oomoka e holo me ka manao palu> he nuī makou e nee aku nei iniua. Eia no inakou ke ki hoomau nei me ka manao ole ae he ola, oiai ua maopopo loa- ia makou .<■ pau an| mākou i ka make. ?!ia nae mahope iho 0 keia holo ana o iia koa Kelemama, ua hoea hou niai la kekahi piialikoa Kelemauia, a iloko oia . wa' ua kahea koke mai la lab>u īa makou e haawipio aku, o.ko makou wa no ial i haawipio aku ai. Ua lawe ia aku la niakou no hope loa 0 kahi e, kaua aoa, ,a malaila makou kahi| i hoopaa ia ai apau keia kaua ana, J aole q makou wale, aka he nui ae no na koa Amerika 1 .paapio aku i na 0 ka makou ha- " Tīa iiīūīf"lōā"īiTē ko*u mau hoa, 0 ka huli i alahflo no makou e mahuka «i, oiai eia no na Amerika ke ho> niau n» j i ke kaua. ana, 0 ko msi!c»u Hni vrni loa ia i]oko 0 kel& wa ko itvfe.oir hTrornau i;tāi i ke kaua hiki i ka wh 6 a»ihm i āl'"V,ia P-ip, a il< hn 0 ia waiini ana rh jji<- k'» ii ui'au hoa i kc ; alaheie m ui'iV)u <' p;'kele ai', ina no paha ia p? ka inake ame ke jla. TTa oi aki. :a mamua 0 ka hoonainoino ri .? .Oa Kelem;»nia. He m?,u hora paha k. i f < l-.- n-\ ena, ua 'k.i aka 'a a i i ka" p'o." na koa eknki 11 ana ia niil'ii, a ■ ko'u wa no ia 1 eleh a'un a 1 ko'u mau iioa (■ loomuk«t t iloko nae > kvj wa wnLo Stko ana no ka make t pu vi 1 o kekoke ia mi'' - 1. li'*k> 0 l.< ia «£.. ke ike nei au i ke auhee m&i iiri i:a Kelemania, « 0 *īa .ra ik K ij<> m a na kiai 5 kah'H mai ;.i 1 , ••> kf? i paapio e ka !ai u 1 o kī.„ emi c?iii ihope ; akaVmunua ae • l.a ptu pono ana 0 ka 'ak .1 .>l<v 1' i.hn, ua loaa mu& ao J .b ka*;i p t > • .■"■ ■ ■ " , m •• : • • \ a ijie ko'u mau hoa, a mamua 0 ko lakou ike ana mai i keia mea, ua knni "lioke aku la lie eha pu, k walawala pahu ana keia poe kiai 1 ka honua, ua'make loa. 0 ko'u kāhea aku la 110 ia* ko'u mau hoa o holo nie ka mama, a 0 na poe jiho i paapio ua hahai mai la la'kou mahope 0 makou,' me ko la|kou lawr ana mai i na pu a kn : poe Kelomania e waiho make ana. Iloko o keia wa aia na koa Kelemanin ko holo nei ma 0 a maanei īne ka niaopopo ole 0 ka lakou niea e hana ai j