Ke Aloha Aina, Volume XXXIV, Number 8, 28 February 1919 — Na Pana Kaulana o na Inoa o ka Mokupuni o Oahu [ARTICLE]

Na Pana Kaulana o na Inoa o ka Mokupuni o Oahu

Hoopokaiu <■ Gt<»rge Pooloa xio ka Pono o nn. Pow IJtluhelu o Kc Aloha. * (Puka Elima Āana) tj& nui ko kakou maaawa o kji luakaha aoa i ka nani o Kaeheuouainanu, a m« kona mau uam; e iifcv aku kakou no mua. I ana no mua, c hoea ana kakou he puu keia; t ili aiia pohaku paaoia ;jo o Nahalewahie*; huli r»t» kd* aoao o ka ama, kekalu kda o

k* «ina uui o oo p&ua. £ tiua uiui Kainoaale-le-, ilMimuk&h&Mn, Mananaoa, %&mat iuuiuoa, K©oatjlek) ; Waiapuka, K<v &ofl. Kahi keia i pee ai o Laieikawai; a ike ia ai k£ aka, me ka pio kapanaha o fce Auuenue, l*ela oia 1 i'ke ia ai, e ka poe e linE ana i u& ui' nel o na paīi "ha•uliuli o na Koolau, a oia no boj ka moolelo e kaao mau ia ana, e oa kupuna o kakou i bala. 0 ka jpilikia nui, o ka malama o)e ia o keia i waLi makaikai nana poē o keia hanaima īiou, i mau ai ka hoomanao ia ana e ka kakou mau pua o keia wa. Hele aku kaua uo inua, e kulnai o o Keana ia, i keia wa ua loli ae ka inoa o ka aina a o Kahtiku ka inoa i fe»ia manawa. •O ke kahna hooluiu hope keia, o ke kaaahi holypuni o Oahu nei a jtna keia waM aku,' na ka hui kaaahi o Koolau o lawe ka ohua me ka ukana; a hoea i Kahana. He mai- ' kai no keia aina o Kahuku, iue ko ' aa ha!eTdliko a ua paa ka aina 1 ke ko -i keia manawa. Me na hale nani o na liniahana e kn me ka nluwelii i ka laan paina; he hale kuai a lie hale aina ko wahi he pipii nae ka paina ana ma keia waM. He loli nui kan e ike aku ma keia waM o ka aina i keia manawa; pela me aa alanoi. . , . , 1 kri»ft lftxa aku no mu«, e ike ana kand i ka loko, ,oia o Kalou, ua hoopuni ia e ke ko i keia manawa; e haalele iho i keia wahi a hele aku no muia, e ike&ku anp oe he kula; o ke kula keii/o Kii # naūe ttku he lae poUaku ia e'kau mai ana Huna, 0 Nawaiuolewa ia e lohe juau iit nei. A_nona no hoi keia hooheno ana, a'u e hoomanao nei. Ponaha ka manu iluna, I ka lēwa nuu lewa lani, 1 ka lewa nui a kane 0 Kane o Kanaloa a me Ku A o aei la ke alii. M hooinau no kaua i ka hele i mua, e'ike aku ana kaua he hale o . Punahoolapa ia, a e. kii mai a,na he lae t o Kalaeokahipa ia, a mauka-.mai o keia wahi/ aia maanei na uwea kelekalapa a Hareoni me na pou hao e mananiaiia ana ka uwea mao a maaneL E huH aku e nana i kai o ka aina, e ike ana oe he kula me ko irlakon mau inoa i poina i na poe o keia manawa; oia o Kuhilima, Punamano, Kalehuawai, Waiakaole, o Kfthuku no nae ka aina, i nalowale ai ka Hoho Kukukapa kaukna i ke kani; oia paha ka Holioa kani loa, i ano like mo ke kani ans * ka Ole. Ma ia nei aku i nalowale ai keia hohoa kaulana, i minamina nui ia e kona haku wahine, e liek nie ia 1 lohe ftī ike kaao ia, a mamuli o ka lilo ana i ka wai; a me ka nalo wale honna ana o keia liolioa, me ka maopopo' o& o kona alahele i nal

wnle ai; ua lilo ia i mea hookaumaha i ka haku wahine nana ia Ijp* hoa. Ko ka uui loa o kona rQinftffiaa 1 kaua hohoa puiiaheīe, ua Jhele aiu la oift e lide Luli, i kaula h i<a <j kahī ao. ka hoomakauujc ka olioli pu aaa a hiVj i paa kiiu Hhii o h"lf, i ka īalau. aiia iho i ki.ilii ui iu»'oia Ite'līooiuau «la i kc olioli imwu atila i kahi o]».-opc mu ko 01l pu, iioomaka

hku la e hele, oli wale no. ili) ka W ,pU}iOi& i ka kuulfci a uioopuim/' ma v kona haU> k. iuiu i ku i»oea. ana i ku iiiO la ma keia kapa. o ka muliwai o nana aku la ia uka, k(| kani ala i«) ke oli jne ke ana ī ka inoa o ka. i wale; eia nae oaheie auiu Plena oia ano wa f e iie nel m& ke awaawu o Waimoa.^ laia e ku ana jm kpp» o ka jnyliv hoomau Iko iauKau fcfja, u.a hoomaka, ilip oia $ iūo fku ilalo j»a ka aeone, np ka hoo-, aea i no keia ae^ 0-P .0 kapa iiooinaka ae la 110 kei i ke kaft£au ana i Va iooa (i punaheie me ke oli ana. Ale ka n' o/nau i ka h&h au'i no niUii, ni.-i ke ala e hiki aku ai > W#;'-, »!tin, i;i ; <i klm iho /a h;b i ... ka pw ikn ' ke laal"lv h-ia ia 'a ; thia me'ka % hjot: au »0 i k:i l/< !c f i.a no mna, 1 ki p,i :u-i oai ma lti Iu li aku hoea kel.i i Oāliiuiui- -.i ,i a iie ia mai la keia 3 kamaaina, a Krho*ae la h" inalihim oe kiia. j k<.' -anei l<.itke ana aku.i kaaha.e, pa a .«.* La leo kahea,* k*L(nta«t.:r, ;:.ai, Lek mai hoi maivko n*?i; ua ao tku la keia i ka lokoVfikiu o >»nu.i,ma, kii ia mai a ke'a 0 yin iiina me na wāwae hui a'.a UK* "a 1. <■ ?il«ij-.i; honi il.r, la me !. o k$ .aina, kyuo aki Ja £via ilol u e ka hale, *i lui ūip ia uu.' k.i rui lehulehu'oia aij.A. t"a noi h t.i la kamaaina iaiā e li»«'auni<;f, .-.a ae aku la keia i ka kono, iio la mea, ua hele mai .u a hib 11 l uiu 111. wawae. JkB»fKau mai i'i l».maaina i ka p.n.a, Ule l>''i ]xv i kahawai \ ka lawaia opae, a 0 kekahi poe hoi, ha-" 1« aku la no kahakai. Ta ianei e noho ana me na kama-* ainā iho i koe/ aia keia iluna 0 kenua moena kahi i noho ai: ma-i mu!i o ka oluolu o nā kama'Pia e' like nohoi me ke ano mau 0 na Via-i Xvaii. Hoko o keia manawa anā e Ihoohala nei me na kamaaina, aia ko' jianei niau maka ke au nei maloko 0! jka hale me ke nana pono aha, ina' laia maanoi ka punahēle ana e !iulij Inei. " ■ " ■>] ī ka hoi /ir.i mai 0 nā kamaainal i hele i knahiwi, ua mal ika awa, me ka maia kuahiwi i hele a pala kapule, a me na launa-1 he!e 0 ke kuahiwi i mea hiwa i ka papaaina 0 ka malihini.l hoi mai no hoi na jgoe lawame 11? i'a, ka k līmu a: me kekahi mau ,orio e ae lie nui.' Ak.n. aole ia ho mea e mai :ii ; i ka iranao 0 ka oiai aīa kona manao maluna o ka h,okoa kana punuliele, Hoko nae 0 keia tra nanea nei .me na kainaaijia, v ua uinau mai la lakou iai nai, $ 1 liea kau huakail E liele aku «ng, no mua aku nei, i& wa ua 0 mai lu na mea ai, aby i^

,noho! keia no ka papaama. w,,u« kai ae la]to& w ika ain% ii tooiiiaJ;a iho >koJ e hoonuu i na r>no ! ia. e hooni&.ha iki bo kfiā'"puje ae._ ' " ' l,—o:— " " 1