Ke Aloha Aina, Volume XXXIV, Number 19, 16 May 1919 — He Moolelo No Ke Keikialii Raia Bokahara O Inia Ke Dia Holohau O Na Kaiaulu O Ulana [ARTICLE]

He Moolelo No Ke Keikialii Raia Bokahara O Inia Ke Dia Holohau O Na Kaiaulu O Ulana

KA. OLEW A'Q ,iUXJ&AI- A 0 KA MAKUAHUNĒ A ME KANA MA KE KAHŪA -KAUA." * * - - l kekahl huakai a na koa Farani i hele ai iloko o Italia, ua ukali pn aku fea Keahine & kekahi koa, a me ka laua keiHkaae uuku o eliiua makahiki. Ua hooināhawa'nui ia e laua ka hihipea o ua ala kuahiwi, ka maluhiluhi o ie alahele, a me ka makaikai pu aua i ka weliweli o na kahua kaua hookahe koko. hana iuaamau i keia wahīne, aia ma kahi nui o na koa e waiho niake ana i ka honua. Aia ilaila ua wahine ala 4 a me kana wahi keiki uuku ma kona kua, kana wahi i haawi ai i kana mau kokua ana. Pela iho la i lilo ai ia mau hana maikai, a ku aloha a ua makualiine ala, 1 mea ohohia nui loa ia e uu aliikoa, a nie na koa o ka puali. I kekahi la, ua hoomaha iho ka puali holookoa o kanalima tausani ka nui ma kekahi wahi kauhale uuku no kekahi mau la. v A e like hohoi me ko "Napoliona ano mau, o ka hele hakilo ana i kona mau koa, iloko o ko lakou mau hale lole. Nolaila, tia hele holoholo aku la oia, a me kona mau ukali, no na mile he iwakalua/ me k(Aa aahu: ukali, no na mile he iwakalua, me kona aahu kenelala ole. laia ī kipa aku ai ma kekahi \vahi hoolulu o ka puali ; aia iloko oia puali kekahi o na koa kuikawa, a i noho ma na ap'ana kuaaina loa o Farani. Aole oia i ike iki i na helehelenā o ka Emepeta Ivapolionaj koe wale ihō no kona lohe; a oia ke kase > a 0 ka makuakane hoi' o kahi keiki uuku. J " Ile huhu loa keia kanaka i kana wahine i ke kainailio me na kane; a ua pepehi pinepiue aku oia i kana wahine, i na wa apau e hai ai o ua mla nei ,ona! *A oia o 'N'apolioua a me kona mau ukali i maalo ae ai, mawaho o kekahi o na halelole 6 na koa ma ua kahua hoomaha ala. Ua ike akn la oia i kekahi wahine, a me kana wahi keiki uuku e kni ana ma k:ona liroa, me ka leo uwe o ka ehaeha, a me ke koko e puka ana mai kona ihu, a me ka waha mai. Me kēia nanaiua a ka Emepora e ike nei, oia "ka mea nana i hoehaloa mai i ka Emepera, 1 kona wa 'i ike maopopo akn ai i kela haawīna o ka ehaeha. ua leoh? koko uiai la oia 1 kona lio. a mnau aku 1a i ua wauplo iilu HW kn leo u.ulio nio koia mau huaolelo: "Heaha keia kuiuu o k&u uwo atu\ e ka wahine opio? w Aolo he p'ano mai ka wahine opio raai no koia niuau; oiai, e haalouloū loa an& no" oia i ka uwe, a īia koiki nuku i pane mai. uwe ana kuu i pepehiia e kuu iuakit»kane: ihea kou maknakane!* li\ a Kapoliona i kahi Ikoiki uuku. 'Ua h*fc aku nei oia e ku i k»na nwaki o ke koa kiai, aia niauka akn iioi o keia wahi, M

f —- ,j,J —bj&sgs | Hwli ae'la o Nkpoliona, R UIMUī } iiou aku ki ka wa&p#. | Owai ka inoa o kau Jcano pka wa,Jhin« opio?" | Jy>l£ iio he paae i loaa mai ika i,Ēiaepem no ia āinaa, oiai, ua ma--1 nao iho la ua wahine ala, he kapeua kunaka e ninau aku nei iāia. Anoai, o liai aku keia kapena aaa e kuhihewa nel, i koaa keaelala, no jkfia hana a kaua kaue iaia; a uia- !>«. p .hoopai ia mai kana kekahi ano 0 ka oihana koa. Pela keia wahine i pane ole ai i niuau a ka Emepera Napolio«a, ana e kuhiheWa nqi, ho kapena ko kuliina o iioi wahi kanaka pauhak«.ki. A oiai, ua piha aloha loa ia'kela wahitie no kana kaue; a pela iho la Hi lmi ole nku ai oia i ka inoa 0 kana kane. ' ' ka parte ole mai 0 na "wahine ala; d& kamailio hou aku la_no ka Eniepepa i ua wahiiie ata mu keia ■mau olelo: j ' "He mea oiaio, ua pepehi hooma-'

inoino los kau kane ia oc, a na miHāmina loa nae hoi oe'i ka hai ana mai i ka iooa o kau kane, o lna kfkalii hoopai iaia." "Ma; ia nonae lioi paha, lie loaal waīii liewa iki n()hoi paha ma kou aoao, oia ke kumu o' kona pepehi hanaino ana ia oe. M "Aole loa pela e ke.kapena," wahi a ua wahine ala i pane mai ai ia Napoliona, me kona holol pu ana ao i ke koko e hapal'a ana tna kona maii maka. ' " He mau tausani na haawina o ka maikai, a me,ke aloha i loaa iaia, a he hookahi no ona'tpaUi hewa nui, o ka lili, Kc loaa iaia kela ,haawina, aole loa he hiki ai ke hoomalielie akii i kona wa o ka huhu. Pela nohoi, o ka haawina o ke aloha kane i loaa ia*n„ he hana paakiki maoli ia ke hookaawale akn, a no ka m6a, o māre ia, « 0 ka makuakane lioi o ka maua vahi keiki uuku e ku" aku nei. A me ia mau olelo ? i huīi iho ai ua wahine ala, a honi'iho la i kana wahi keiki uuku, a 'oia ka manawa [i hoehaeha loa ia mai ai o ka Eme"peīa N"apoliona, a kokoke loa e hoo-' hanini ia kona mau waimaka. Ma ia mau ano a ka Emepera e ike' nei; nana i hai maopopo mai, na piha ka puuWai o ua wahine opio alaj me ke aloha oiaio no kana kane. • ■ ■ ■ ! TToomaha'iki iho la ka Emepera, ino ka haawi ana aka i manawa no \ ka wahine opio, e holoi ai i kona I mau eha, a me ka waimaka. A i ka ike ana o ka Emepera, ua loaa he kowa kupono no ka wahine' opio i hoomaha ai, pane hou aku la oia i keia mau olelo. !- ke aloha like 1 toaa ia oe ame ikau 'kane, peīa au 1 manao ai, aole "i poīolei kau kane. o ka pepehi ana ia oe, a oi 3oa aku mamua o ka men knpono. E hai mai i ka inoa o ka>i kane. !■? na'u ia e hai ak\i imua o ka E?r>eT>rrn TTapoīiona no ia hana hiinliiīa. a me ka hohewaīe a kau knae ftt 00. ' Tnn hoi ha pela, wahi a ua wahine aīa, aoīe īoa au e fi#4-'aku ana' ia oe. mnhope hoopaiia Truu kane, ke īohe aku ka Einepera. ! wahine Vupanaha, w wahi'! hoti a me Vona manao; na ike mai īa hoi ua wahine neī iain ma kona ano Emepera. Aoīe īoa an i manao iki, e hoopai mai ka Emepeīa iaia; aka, o ko'u manao. e hoomama mai ana oīa i kou mnu manao o ka ehaeha, "ma knnn man aoao ana mai 1 kan kane. ko'n manaoio, ina e īohe ana ka Emeperft, a e haawi mai ana xrfal 1 na oīeīo hooīana. e īoaa av ika noho oīnotu ana ma ia hope aku. mawn?na ou, a me'kau kane. ] Huīi ae īa o Kapoīiona, a kauoha ae īa ileekahi q ko'nn īnau ukaīi,] o pii a hai aku o ke ITeneīaīa o ka | pnali no ka hiM kino ana mai imuā' ona. "We ke kaīi hou oīe iho'i manawa, f "hnīi ae ai ka nkaK, a hooko aku īa ?a mnkemake o ke kauo"ha. ma o ka | hiki kino ana nvai o n aTTeneīaīa aīa. Fn ninan akw ta o i na mea apan e i keia wahrm\ | a ua hai waMa na aīa i kn mooīeīo opio J K hoomaka o ke

ana inai JTur&ai a i/A kuMhewa piaepine Juna ua Ulo oi i kalalau, a pekjkeia wahioe ppioj i hoopai ia ai e kana kane, me ka howa ote, ' , tf Kii koke aku iaia," wahi a Hapoliona, "a e lawe mai iauei," i pa- , ue aku ai i ke Kenelala. . , Ue mau iuiuute pokole wale XK) ,uia ia iiupe iho, i hiki inaiai ua koa ala, he keiki opiopio* loa i iwakalua u oi makahiki. A akahi no oia a komo iloko 0 ka puali koa; a me koua moeuhane mua oie; eia oia ke ku noi imu* 0 ,ka £uiepm Napoliona. Mo kona noouoo mua 0I0; 0 keia wahi kauaka poupou e ku aku imu oaa, 0 ka JEmepera Napoliona ia ana i lohe wale ai no. , Ua pane wun aku la.ua īmieper> ike koa opio, me ka leo- nahenaihe me keia mau olelo 0 ka hoolauna. | Heaha na kumu e kuu keiki, 0

kou pepehi ana i kau wahiae, oiai, he wahiue opiopio loa oia, a me kona mau helehelena 0 ka wahine ui."

J£e hookuku ae; ua oi aku kona pono o. ka lilo ana i wahine mauīua o koū Tīlo ana x kano imoa. O kou hana ana ma keia ano, ua hoohaahaa maoli oe, i ka inoa, ame ka hanohano o ka puali kaua o Farani i kou aa ana e h<ikftlf fl xoe na wahine. Ina ho olelo hflp hilimii ia ka na wahino, aole lakou e kiki ke hoahewaia, wahi a ua keiki opio ala, i ka Eaiepera, , Ua papa pinepine au aole loa oia e kamailio i]y me kekahi.kanaka e aku; aka, o kela kauoha a'u, aole ona hoolohe, a hookp iki. ' E hoomau ana no oia i ke kamailio ana, me kekahi o keia poe koa, a oia ke kumu o ko'u pepehi ana iaKau pololei aku la ko mau maka i ua keiki ala> me na heleheleua o ka minoaka, no ka mao-. popo aiia, ,iajla ; no ka lili mai ke kumu o keia popelii ana i ka wahiue. .A oia kana i pane hou aku ai i ua koa ala me keia. wa» olelo; Oia >ou hewa loa, o ka papa ana, i iau , e kamailio me iekahi kanak# pkoa e ae. _ , Ua me kou ,papa ana aku | i ka iipolipo o ka wai kahe Panupe, e hoi houkowai iloko o ke kwouwai iluna 0 ka pikp kuahiwi. . Pehea la! Hiki anei ia oe ke pa pa i ka malamalama o aole e .pa hou kona mau olino, ma ua kihi eha o ka, houua ? eia ka olelo a'o kupono ■ loa nou: E kapae loa oe i kou p»»" panao o ka lili, a mai oe 1 kou .iiiua maluua o kau wahine. , &Lg hooiohe ole oe i ka'u kauoha> a i lohe hou aku ka Emepora i kou wa e pepehi hou ai oe i kau wahine, a i hoopai mai ka Emepera ia oe, heaha iho la kau e hanā ai! "O ka'u wahine, no'u ponoi no ia>" wahi a ua keiki ala i pane mai ai. Alaila : Heaha iho la kou kul«A&a e kena kapena e pap» mai ai ia'u, no ko'u pepehi ana i ka.'u wahine ponoi? Ina e īohe ana o Napōliona ma keia mua iho, no ko'u pepehi i ka'u wahine. a i ninau mai oia', eia "ka'u p&ne iaia. , > - Aote loa ona kuleana i ka'u wahine potfoi, koe waīe iho no ka eneia o ka makaala, a o ka'u wahine, na'u no ia e makaala. a e hooponopon6. He wahi minoaka maluna o na helehelwiā o ka Euiepera no ke!a man oīeio a na keiki ala, a oia kana i }Mi¥»e hou akn si. me ka hoike pu nna akn ia ia iho. ■ knu koa opio mai kai, eia oe i keia manawa ke kam'aiīio pu n«»ī imn» r. NiLpoliona. E hoomanao iho oc. t»wan no ka Emepera." I !ka manawa i īoh- ai 6ua k<va laīa i kji hoopnka ia āna akū o ka linoa o NapoKona. a oia no kseia, na i holo koke īa ka haaīnhi a puni Ikona kino, ā«? hiolo ana hoi hou,, !«» man wai aīk ma ke kna. i A nia ka na ko* aīa i pane aka ai \tm ana N aku m* ka V»- ! īiko wo kan i kauoha miV ai I p ks> aīii: ? hooīoW i» ! Wk" ♦ ''

"Oia ka pololei/' wahi ā l ona. Ua hauoli loa ia wau, i ko'ul lob© ana iho i ka moolelo. maikai o kau wahine, ma o na haiia kokua i na koa pAikia o ka puali. Ma kaiii o ka haawi ana aku ia oe o ka hoopai oolea loa o kou hoopaahao ia, ke hoopii aku nei au ia oe, ma ke kulana he kakiaua jio kou puaH. .... . - A me keia haneri ($lOO.OO dala, e haawi aku ai oe i kau wahine, e hai pu aku oe iaia, he makanā ia na ka Emepera Napoliona, i kona mau iima kokua o ke aloha, »o kana mau hana kokua, no na koa o ha; oiai lakou e make ana .ma ke kahuakaua. O kei kekahi o na olelo a'o kupono.ioa a Wapoliona i hookomo aku| ai iloko o ka puuwai o ke koa opio,j a mai ia manawa mai, i loaa'ai ka ' noho oluolu a me ka hauoli kana kane. A ma na wahi apau loa a na puali koa Faraiii i help ai, a ma na wahi i hooili ia ai o na kaua, o ua wahine opio ala kekahi e komo pu ana a lawelawe i na kokua ana. Pela iho la i kapa aku ai na koa iaia ma ka inoa "ka wahine o ka Begimana," a i ole, "ka makuahine, me kana bebe ma ke kahua kaua."