Ke Aloha Aina, Volume XXXIV, Number 29, 8 August 1919 — Na Mane mai na Awai Mai a i Ole, o ko ke Aloha Aina mau Kuhinia Pili Hoomana [ARTICLE]

Na Mane mai na Awai Mai a i Ole, o ko ke Aloha Aina mau Kuhinia Pili Hoomana

$fai ka poni maf a bjan{cfji Hoo-' laj»a.) . Vi ō njakou e like mc ka, ,*P"» 1 «a, e hoopuka 1 £okaiu mau moolelo |>okopo|*fio nfl a'ō pili hoomana ; u me ka ke- 1 llealn ikau 'hull WihaU, mau ma keka|i mau maiimu iāV"mawo o £e!a ' K Aofe me lee ake noogadpaa, hoopan maoa' waiwa! 01% a pHf toomana; aka, 1 bdoka!u iikou taa ka rha- " iiar* Mn ke &Ū *'m; % ielnai i ka "māiia ioowalu kao£oā, o alii nui 0 ke ao 'uSi* ; : <f O kāTa'it>alā, w h'e keenā lioaliii ia 'i . 0 ira Bi4e i kakauia e na katiaka, t , waelā no iā' hatta; ma o' kā uliaue b : Akua.'' j ' ' He buke ildko o keia "waihona . i hooponoponoia e na kanaka be "46, . iloko o ka manawa o ke kenekulia. Ua kapaia d ka buke o ke kana- ;■■ wai oia ka baibala i Kinohi, a maliape mai, o na huke elima a . inai Kinohi, a 'ltanawailua. A mahope mai, o na "buke tnai Kil nohi, a i hope ma ke [ K&uoha Eahiko, "o ka Buke o ke ' Kauoha Kahiko." I ko ĪeBu KarHto hiki kino ana t mai, a'o, a waiho i ha kauoha, a . hoi aku i ka lani, a i ka panina o ka ka Luna Olelo loane ma ka mo- , ku puni 6 Palenoāo, % ke Kauoha t Hou. w ' i O'ko laua huina houluulu, oia ka . "Baifoala Hemolele," a o'ka Baibala holookoa. Ua kapa ia aku i kahi ' lakpu k& oi ka ona. He iaea oiaio, kopa 1 kakiani ukali j psn©. niai ai, pe}s . ao i hoea io mai ai he elua mau koa kaua lio, ua hele a luho i qa hooniua ana a ka waiona. ( A aia mahope oleekahi o laua, he lio-ka'i. Hoio mai Ia a kokoke mai la ma ka laua nei wahi e ku ana, ia wa olelo aku la o Foretona ia Dakara. E kahea aku oe i kela mau koa, - e hele mai maanei e inu rama pu ai me kaua. O ka wa koke no ia, a ka kakou koa opio i kamailio aku ai ma ka oiglo laikini. . Ia tohe ana mai no a ua mau koa ala ia kahea ana aku a Dakara; o ka hoohuli like mai la no iff o īaua 1 ko laua mau lio, a holo mai la ma kahi a aua e ku aku ana. . ka »ui iftp loa o ka ona o kekahi o laua, ua walawala aku la oia a pahu ana iloko o i ukele mai o ka iua hoi, ua hi-j kla wale aku la no oia, aole nae hoi i haule. Oia wa t aoe ia he manawa no laua e haulolohi wale iho ai no. sTolaila, i ka haule 'no o ke koa mua mai kona io iho, o Foretona o laua ka mea nana i eeu iho, a kiola iho M i,ka ai hope loa o "wahia kaai. w iho la ka oe ahi, a pau iho la ka oe hana." A no Dakar& hoi, miki ae Ia oia 'i kft lua o na koāj a hoi aku la ka ilepo i ka lepo; oia hoi ke kino i ka iopu o Va honua, a o ka uhane, i kona mea naaa i hana. Ke ike nei kakou maanei, ua loaa i ka kakou kaa opo a me kona kakiana ukali ho eha 'mau lio; h? hookfth\ n.no o uvau lio he lio no kekahi aliikoa: 0 kona ano, a kona kalaua, he hiehie maoK. a 0 maopopo mai aua i ka eleu 'a me ka mama pu. 1 lTa lawe mai la ka kakou koa opio-o kana lio ia, a no kona ukali ihoi, o kekahi ko na koa mau lio, fa o ka noho o ka iio o ke koa mua ko Dakara noho. A 1 ko laua makaukau powo ana. a makankau laua no ka akn. ua haawi ak« !a ka kakou koa opio i ke kauoha i kona ukali. e hele aku j a o hooko i ka ai hop* mahm*»

in -■--■•■:■. - e , ■ ■,;•■. m.6 aA oloiie " 0 ka Buke o ok& "hpiaa o .na Bu~ ke."' . $aibaia ? he waihona lioahu -w m buke," a o na buke i kakauk e na kaiiaka no ka lakou mau o ka uhane la o ke Akua. A aia iloko olaila, na kuhikuhi looolelp, na elelo noeau, na oMo ao naauao, ka ike kakaolelo, ka ma kaua, ka loli ano, na leta ame ka «a apokolo, a o ka lakou apau; mai na kahiia mai o ka oiaio» Ka Waiwai 0 keia Buke o ka Baibala, , IT« uhola ae oiā i na ala eha, no ka pomaikai a keia buke, me ka po'i- &>% a hunahuna ole io. (X) ka »oWna hauoli. (2) Jf a kuhikuhi pololei no ka hoomana Akua ana (8) 23a kahna nui oke ola. (4) Ka hooliahuli ana, a i ke ano maemae o ka hoomana. He 16 kenekuria ka loihi o ka wa i kakau ia ai 0 keia huke } ( a ua like . iA me 1600 makahiki) a o ka buke ( hope, mamua d'ka pau ana o ke ke- , neturia mua, mai ko lesu Karisto lwmau ip ana. He *6 buke iloko o keia waihona ; a na na kanaka fce 40 i kakau. ■ ījfa na mahele penei i kakau: Ha • kaula, na kahuna, na alii, na moi, i na kanaka naāuāo, na kanaka(noeau, na lunāauhau, ke kahuhipa, na i lawaia et al. Ma ka olelo Hehela, Kaledea, āiae i ka Helene i kakauia ai. o kaM koa Jiua ioa a laua i hakii[k'nai."" • • \ °* a i ka kakou mau koa maluna o naKlio, me na maiaukau apau; pela' lau&' i holo aku ai iloko oia. $a&li uhi paa a ka noe, me ko 3aua s mau aahu' paiani no,' a ma'ko laua ' |saa lima, njK-pahiakua a na koa ■ Lukini & lup i pepehi ai. t haku, i kamailio ae ai o Jexetona, maoli'.ka hftTn'n a & lio. / [ -^ 1 ® »o nae i pane aleu o Dakara no i a mau olelo ; .oiai, ke hoomau ao i ka bele ana no ' 1 muaj a liuliu f lohe aku k.laua i 1 ke kukokuho mai a na lio lehulehu mamua 0 ao ia i ka wa i huli mai'ai 'ō D.akara a pa- > ne mai la i £ona ukali, t E kuu hoa alo make, heaha .kau . oJeIo no keia poino o kaua ipa- „ mua pono mai ? *- - , - r3 - v He mea hiUpai,.msu ka kakou koa, maluna o na oleīo ao a kona ukali ■ a o kana inau «elp aO o na wa i haīa, he puuhonua īa no laua e pālekana ai. V' 5 ' A aole nohoi i l<>au iho o f!oje- " toua ma ka noonoo aW i kana mea 6 aku ai i kona haku; me ka hikiwawe loa, pane aku la oia. O ka'u olelo e kuu haku, e hahai aku no kaua mahope o kela puali & h«le ala i hiki ai ia kaiua ke pofe>lo pono aku ma kela aoao 6 ka laina koa kiaj, me ko kaua .niele a hoohuoi ole ia mai hoi. v Pehea, ina e hoouna ia mai a»a kekahi koa e hele mai e huli i keia e kau nei, a loaa mai au, alaila, ueaha aku ka kau& haāa ma ko k&ua aoao? X ninau aku ai o Dakara. Xo keia ninau pohihihi loa iho ko JfjoretouH Kuliu no ia noho hamau a»a ana, pane āku la oia: . . He oiuio e kuu haku« aole iho la e Kiki ia'u ke pane aka i ka haina o kena nin?.U au.~ " Kaolii ufai la o Dakara i kons Ko, a paue liou aku 1a ia Tore(ona, Ek Vu manao, oiai kaua ma keia kui&na hs snoa po-" »<S e ae kaiu i ko kana alamai Wm .a aku { ana msK.>p«? < fca k • s j a. K<' ra«i *& .*;< '? o'elo aku «i.« - . . ... k - - ■. -»v ! x-'x.

A 3b- maUiM .npi •«, • h& «»■ m j« idto>» Ā*jMfc 1*4% iAß%vj» na kr- Kpl| 184 iei* alj»ftitl f t cle. hfe aaa» »i*oP>l*} loa/* iiw I» WM.' VsU4 « IJ3 k.r3 o kal* pd*u. ' J.le ke jtaiatu& i-k js& oleia n«% e fi- a r u i« &a« kau*, jt. o <*> ke i&u ok«, b( wali-i Ho »a-uu-aali lo» Aa « k»a mai jk-t $<> keia olelo ao a 1» %Qa 0j{«0, hoohuli io ae lg' «ua i 3(p£U& ilabeie, a mak>to &ku hoi o.ke 1Ōi1«l pohopoho aia hai o le «uW, a 'ie anka uei iti«a"» Qal« ke yoo o kr> bus sua& Uo i kauA a»e« lve,.oej&Klū m*oll • *»« -y\L ~,l|fc A ke Io!te pu aku U Whoi ku« i kohokoKo oiai o ka lieiaAa « kapuai T»B*ae iio o 114 !kpat o ka puali 8 I«a& i liftalt4e jiL' Ei« m% o#itia akoal n I*a*j3 iieie nei, h« al&ual ».. Wl«|v£, j» > U\uk i Wopaui ia iia» p$ maa&o « k& msi t &ok foa hm i ike iki i.ka. bo?ix, & me ka I&i#j3te e kal»wfti &ku fii laua j»© «u®a}S, Oiai, eU ke hon-poo aku jaei lioio e Jbi nsi «j fea m e .aki paa *&& i >Ut aole nōboi i ia 1&U& ; *aao 0 ka aiua, laua e eei, & oki ioa aka hoi, ke o kahi e laua e hoea *ku ai. tfa »0 ia i»ua, ei» laua īioko 0 k« n&tteiu o ©aoiiii, *ole &«« i taaopopo ia )au» ,ka m * a»fto ibai k» iaūiu koa kiai »e; »oie iaoa i iki ifl taau luea, he hooki4fi wMhi U*q »0 4 I4U& m«a 1 ko hna lohe, I ka kaiula, 0 ka. kapuai lio ō ka pualj katta lia o na ko» Lakini, -A ke ike koJitiliii aia iaoA i Je& knal«sa wai a &a a ka pfuulaai o ua koa Lakiiii,- a ke' k&iaoe hee 0 k& laiaa >»%0 j& pū#U koa a laua i Kaaiele aka ai ; «« ia ike i« &uij $4« ka wtftlniimlatna "" uioiki p al}i pirt» opak a na-koa kui «ku la M.M&U3& i- ka kele ana m& i® m*» 'ko laua ike » aoonoo ole, hoea aka la kua, 'ma kaki kahi hoomoana o kekaii jma£i pukaa Li#Bi, . * •. .' " /' » .v w Ī&Ī a ike «k% VM 4 |u ®oho a»a a pwU iaAaia puū &hii auī, a ike pu «k« 6 J*»* i »a pu hō ieiuleiiu e ' -' \y keia manawa, ike iiio ia laua; ua aiwaae ioa ka laua e &oiu-ka, i k&iu liooluiu o 4a ko& , kiai Lukiai - A 110 keia *keakea hea i |gs» iho la *£a kua, kookiiii iwni ? ae ia.ua i ke poo 0 ko ia.ua mau hoomau aku i W hookoio sm pift* iw>pe ka weiieu o ka p.Uali koa. īa m i .paue aku ai o Foretoua * i kooa kako, e maaao ia mai arj, kaua, te iaāu koa no ka puali kuLoa iio, na ualowalo mai ka jiuaH ke hookokoke luiu aku. kaua m&ko- , pe o ka peuiii Ua maoli keia mm olelo a JFdrefcGna, oiai, pe.ia maiiao io ia. aai paia o Imia a; p<?la laua i aleakea ole ia aeai ai e aa koa . 0 ka puali km waiio; a pokola aku ls l&ua ilōko o kabi hooluiu q ua a kaa aku a ma kela aoao x»e, kai&aalalu/. Pda iaua i mAnao iKo ai no ko lana eia lohe koke *ku ia no lauij. 1 ke ku koke ana iho a ka aioa ona fcaa nkyna o ka p aiikoa koke aku no 0 laua, a pela aofua£ 1 kuliko ihp ai, na Voa apaa lōa. ' _ , , • £ kuu liaku, ke ike uei au, ua ku, ibo la ka puali; i hawan&waua akn - aj o l'oretona ia DaWg; a eua JUou uo ka hoi ia pilikiu o kniiu. iiJa uiaopopo ho ia keua *'f> mea, uui na aklai ma kx> kaua hele, & o ka wak 2110 00 me ke akahele, ke alauui e .hi&i ai a puka aku iaua me aa, wahi a Dakaxa i p|ne aku ai, a hoogiau aku la i ka olelo ana: Oiai ma na maki ana me keia auo iAa ua a pohopoho ivohoij; he h&na : i maa mau ka j ?«lea ia* o ka laina, & ma ia| \*eo iulaua J33aki, « mokumoku ana| " .ka e hala loa aua kekahi ma-' imua» a e emi loa a&a kekahl

fm» īāĒL'm j«asi W «#&> aka, lolie «bi U I»q* i ka. rm lattixa ol« o ho o īik aliikoa a Ipa--1«« «sa i n« kos o iiope b wiwi iaai/ s e £uaki «ku ft pili me k« nH affJo4j ft ike io iio la ua ō kaia io ka ka pilikia 8 koua i:afciana ukaii i imi e aku ai liia sa«£Bus iio. - pu aia la nohoī aaa, i pf ieo kuh«& a ua aiiikoa ohope; i keia i ik& iio la Uua, eia ka laoa iw&ew*. o ka lnina Uiaki, oia ltoi, Ak iiua U3awaexig o fojaixi», omua a aie ka iaiua oiiope. A k$ J«fee alu auhoi iaua j kn a aa kapuai lio tsx%hopt> «0i a hm; a pela iaua i J»oouutoj/y|K> iSUo ai„ tt4 ua aiiikoa o k»J&soim o ka jpu&lji wii, i »& koa, $? ka aiak# awiwi apa susij o ka {W»li V a iiui pu mh ka laīna «WL - ~ L i&l lo!ie $v\ ala frt> Uua i ka Wma mai o keka£i £c m&i *aud «ii; o ka laiaa, a hooaAopopo iKo 4#iaua, aliikoa ia Zts#JMo xaw »Wi, ,e u*3ia poiiu i ke kua.xia « k» īaiaa inAki. ' . ( • I&'wa, i &e ai kl V»k<«i kua Oplo i ke poō 5 kōna lio, & h»~ 10 aks k 'iaAi he Alanūi aka* a ka Ms& -maki e h&e 6 pela pu aoloi i nkaH fikti ai © For®#aa ina ia alahelo Hke, A ia laoa i iioo&uli aa iu t Jt» j>qo o ko laua mau io' a too aku; lohp mai a lana 1 na led klitie& # hakaa 0 n& kaa wiana o"|a. puali koa iu laua ma ka |t 0 ka manao ita oijt aaa, 'e kauoha xuai aaa m fioa e poiki aka i "ka laūaa. >"* ' * Uo jh> 'loa iho īa ia laua. ua. kuhihewi» waoK io m ka lakpu ia hBjnaau koa ao ka jp«ali kaua 110 i huiiewa ujai Jkajpjj^,#B. Aole nohoi laoa i man%aō ieai. laiaa maki mai, loiio lion aaai la l' a i kekahi leo nsa kfllakal« w*bojpe aku o aua; „a p«3& laua i toomaopopo mai ai, he aHiko» ka "toea t»osa aa ieo -ala a kaa % lōWaaai ai e ak»a»» 0 iaMA. - Huki m fa o, f oTfatcm& i kaiaa pahi a luiwauawww aku 1 ai kon» Mddi op»9, U» * pono i ko«; 0 bidi ae fc&u*, 11.frmkaka pu &o keia moh e alualu nei maiope 0 kaua; «uoai, !ve aiii~ koa oia. : .1, w ; Mai hana oe'pela, $aj£'* ?t^a 1 paae aku koi aku imua, aele keia ke, wa kapo»o no kaua e buli hope āe ai a .iu£aka pu aku me koia moa e «lual|i ra#i uei.