Ke Aloha Aina, Volume XXXIV, Number 30, 15 August 1919 — Ka Ninau koho Balota o na Iapana ame ke Aupuni Komikina [ARTICLE]

Ka Ninau koho Balota o na Iapana ame ke Aupuni Komikina

No ka pouo o itb pO6 kakaileahl i hooliloia ai keia xaau nloau anouui o k& e kau ae la, a lilo i ioea paanaau a walewaha iwaeaa o na poe koko lmlōta o keia mau ia e nee nei. Ika huli ana aku a -'-lioomaopopo iho, o ka mua, o ka nxnau hoopae limahana; o ka lu& o ka ninau aupuni komikina. | Ke ku mai nei keia mau niuau; ano nui o ka manawa me he maui mahie ala, a ke hoea mai »ei aa ka- | hoaka e hiki ai ka mea uoonoo ke] ike a hoomaopopo iho i ka hopeua e tipu ia aku nei iio ua mea e hoea mai ana maluna o keia mau pae aba alohii. * 'He mau makahiki lehulehu i hala ae, ua hooaakolokolo mau ia īu paia aioha o Aliiolaai Hale e ko 'kakou mau loēa kalaiaina l|

ka wa malalo o ke Moi; o kekhi oia mau loea kalaiaiua, aole aie kakoU i keia mau la e uee nei, aka, o ka lakou mau 1 pau ole, ua waiho ia iho ua kakou e la-' welawe. ! I ko lakou haalele ana iho ia ka-| kou mahope nei, ua waiho pu iho j lakou i ko lakou mau moolelō e hiki ai ia kakou ke huH a imi i ka oiaio oia mau hakoko a ia poe i hoomanawauui ai. I ko kakou ike ana a hoomaopopo lea i ka haoa i hanaia e ia poe, akahi uo| a hookaakaaia ae na maka o poe o kakou. j Malalo oia mau kumu i lawe mni ai makou i keia poomanao e kau ae' la maluna, aole ma ke ano haku' wale iho no i mea e piha ai ka ma-' uiau kolamuj ka, oa ka oiaio o' iaui i hoea mai ai keia mau iiiuau' oia ka makou i makemake ai e hoo-' maikaike aku imua o ua poe maka-' ainana HawaiL ' | Ke kukulu nei makou i keia uiau HMnao no ka ike maopopo lea loa ia| *ku i koia mau la o hooa io aiai aua' keia mau ninau ano uui loa iwaeiia j 0 kakou uei, a g hookahaha ia aiiu! ana paha ua poo « ike aku ana i ka hoe« io maa o leia mau mea e hoo- : kupanaha ia ai ko kakou mau noo-j moo. ]

ITa ala mai nae keia tuttu jpilikia naalalo o ka lawalawe a hookele ana a ua poe oihaua imi waiwai kalepa ōloko nei o ko kakou nei X huipu aku me ko kakou jnau Hawaii oiaio naau palupaiu i komo Imaloko ona haua iralfligip B p mau Pae Aina i na wa i ae. I i A pela ikuai o D. Pilipo a mej Xawahi he mau kanaka kuokpa,] m&i ka nui mai o na ILawaii i loaa ia lakou ke kuleana ma ko kakou «uau hal§ kau kanawai. oka hoopae liuiahana a aae ka niuau ,kuikahi panailike me oia _»a ninau koikoi iloko p,is' mau la hakoko kalaiaina joaa Hawaii nei. M&i loko mai o keia mau ninau imaha# ai ka ikwika hoonee kalaio ko kakou Moi a hooaawaliwali ia kekahi poe Tīa-

waii loea kalaiaina oia mau la maioko o ko kakou haie kau kanawai a 0 na poe kuokoa a kupaa he kakaikahi wale iho no lakou, i kupaa maialo, o ka lahui a me ko lakou aloha. A ua keia poe kakaikahi ī haawi aku.na j>aio hahana maloko o Aliiolni flale a hoonakolokolo aku 1 na paia aloha oia halau imi 'pōno ou e Hawaii. Oka iakou moto i makoe ai a hooikaika ai eia ma ko jkakou mau ipuka i keia jhiki io inai a ke hoolaupai nei ma-

Jiui& ou e H&waii. | Ma kela pule i liala, ua hoopuka oaakou i ke pooinanao js piii "i ka maua koho halola o aa I lapaua ma liawau nei,' 5 ma keia ; puka aaa lioi, ua lioohui uiaiou ia pooiuauao me ke kulaua aupuui. koi uui-iua. I ka hookalike ae- i ( koia mau ai»au ua like ao ko laua a awaiua iniua o ua poo Ha-j fW»ii, he like wale no uae i 114 poe jkalepa, i i keia naau la e ike ia aku uei, ua mahoahua a palahakha ka hanauna h«x»pac limaliaaā maloko uei 0 ta aina, lie inana'wa wg,lo no eJsomo kiuo uiai di keia poe pa 0 ka aiua iualoko 0 ka-. laiaiaa. Ua ike mua uo ua poe JU-

lepa kopa i 4ai* ttop«u « kaM »»l aua. i .1 . ■ I ?nca e paprle i* «Jku «i keia poe Jii» kc komo pu ana mai a k&la mau bana kalaiains f be ne& poao .ina ko l&kou aoso ( e Imi i kl&i p hftj ai ke hoopaui* ae keda pilikia. 1 ke ku ana aku a W«. &iaa bo i* kaJcou k* haioa, oia ilio teiA, *'I Anpuni £<nmkina. M A oia ka keia' poe e ltoao mau l mi 1 kei * - nu, H W ka rik? ana aku ia J|jaerika J[ ka'pīliikia e loaa aaa ja 9JL&ma lilo £aa o jkula»a bo]<> o k£ jūo lnUuka, M iaa kul&im Awpuui ikomkuu» akiU»,Ao}& kwiio baloia mālnh auo aupuiil s A pela makou i lawe mai ai i keia mau pooman&o, a walho aku i M3ua o oukou no k& hoomalamala «aa akii i ka mea e upu mau ia nei e kwa poe no nana i lawe mai kēia anoaao a kanu a ulu ma Hawaij. fiai. i ko lakou nei ike aaa al pilikia ana no ka\nui, loa q ka Mhi, ana o keia lea&alluoa, Jcs hoao f>»y nei i alahele hou, #

Ua ike mau ia .keia mau Laaa. a iakou oei, 1 kela a jne keia maiiawa a na Hawaii e hemaliema ai i ka Unreiawe ana mahma o na olh&ua aupuni, i«a no na Hawaii ka hewa a Iwmahema paia, oia ka manawa e iobe aku ai oe i kekahi poe o lakou [e olelo ena, **E lawe ana 6 Amerika li k«ia TeritOri a hoonoho mai i auk'oīnikina'. 11 * f . ** ' , Ake a% iwaii ,3k#j„lakou ua aupuai e keia,j>oe piha i i alaKele,ao lakoji t e hiki ai *e wafi mau ixrma j> jse aupuni makua, uue ko lakou masap # <ria ke alahele liikiwawe l6ā e liki

*i k6 »e J Ico auii leia lulknii ft\e lnflana aupuni komikina. He mea maopppo aole I&kpū bo baiota ma "keia mua aiu ke hoomauia keia ano aapuni. Ake Loomakaukau nei bbpx i ift|u ii ke hoopauia 'ae kela pilikia, iiiA e hīki io aoa keia laau upu ana o Iflkou '£oViao lakoa k liaalele a#& I

kanaaikā i pili[a i &a waiu a «e ka meli o ka kalejga kppaa, aka ; .eJipaQ,ana lakou & loaa ole kft maoa kpJb.o ,l(alota i ka lima o ka poe limaka:oa a, JUkoa.no i lipopiha. mai ai maloko nai o mau Aina.. A pela makpu i lawje mai ai i keia aiau iūaau a hoikeyLke aku i aa maaa kolio. o keia J£alana, aole no! ka makemake maoK o keia poe i ibe aupuni koxmki.na; aka, oia wale no ke alahele kppe loa ; e" hiki ai ke loaa ka malumalu no lakou Da hana i liiki ke hoomoni ole ia ko lakou oiiana kalepa ma nei.

Oiai, o ko aupuni komikina he aupuni koho .balota ole ia; he aupuni ia malalo o na hooponopono 1 ana o ka oihana kaua, a o na poo oihana aia malalo o na hookohu mai loko mai o ke aupuui makua. A o ka hoo;malu ana a malama aia |inalalo o ia oihana. i Halalo hoi o keia ano aupuni ku|loko .Kalana a kakou e noho aia imakna o na poe e lanakila ana ma ke kahua koho he mea oiaio loa ke hpomaopopo iho jm o ko ka» kou ano aupuni ana, keia, no ka n»anawa mau loa, akiīa, e Unnl-i),, mu ana na poe limahana me ka lakou inau moho, K"o na poe waiwai a me na poe kalepa, e hana nui ana lakou me ka nui o ka ioolilo, a loaa ole no paha 1 ia lakou o ka lanakila. Aka, ua hiki loa ia lakou ke haalele iho ia j Hawaii nei i ko]a}u>u wa e ike.ai i ua hoopili p u ia lakou malalo 6na bana kalaiaina, , K.e uui nei ke kamailio o ua poe ' limahaua knpa Awerika oūuo, no ■ ka hoea io mai.o kaia pilikia maloko nei o ko kakou niau hooponopono : aupuni aaa o keia uiua &ku; oia nae ie aku makou ika haawi . ia o ka hana i na lapana, a o ka poe aana « kokua nei i keia poe ? na ko kakou mau haole'kalepu no. ( M« kj&ia kakou e iko maoli ai, he ; kfi kuke ka hookele aua, he ! ka malania keiki a a» ka ; a*«a haua maloko o na pa, he lapa- ( ua k& hols>i a ,ai<yit

īapana te kamana a mea pena he lapana na wīEM maloko o hale wiliko aiōe na Ix&na palainaa ma na kno' apau ke nana ae na iiaawi pau maoli 110 keia poe i ko lakou maii pono apau iloko o ka li&ta o keia poē limaliana a lakou i lawe mai aL ' /Eia nae ke nui nei ka -waha 1 ka hamama i maū kolkua a me ka hoino pu iio no i £a poe a lakou e moe ptt nei aj pn a %ana p iimn na ano

apau j ke huli akn a nana i ieia uiau la, na loa na Hawaii mai na kokua ana mai keia poe n>gi ? koei paha ie mau poe kakaikahi, aka, aia na la koho baloka ua oi loa akn ke aloha o keia poe waiwai i na Hawaii. A ke pau ae no na la ka!aiaina o kakou, pau, ae la no ke alolia ia una mai o na H"a#aii; pela mau iho 3a kakou e pauaka mau ianei e keia [poe, mai klnohi mai a hiki ,wale i. keia mau īa o k&kouehele jaqi, ma. ,o ko kakou mau inakiia ala a me ko ma* kupuoa i iiaia. aku; i ioaa ai m> pwnailpai miiioaa i keia poe ? ke uaua nei uae ko lakon nei uiau iaaka ia.. kakou nfip Jio mau enenu ala 9, lakou. Ua ku aku nei lakou a m&mao niai a kkou akuma na Jxaaa kokua a iioopomaikai mai ia kakou na Ilawaii. A oka imi h&la ame }ca epa oia k» iakou nei e panee mau mai nei imua o kakou ilako o, keia iuau la, oia ka aiakou i hoo£>ttfai aku ai ma kela puka aku nei, no ka momona o k* «i»«u kopaa i kooa 'uau l;i hou. i l keia manawa ke Ike i ui uei i ka awa&wa a me ka "ifl i';uau. . ~ 5 T.i' hiki ra*i£« hoj&aa no na ma ks .niiu hana i lawela weai maloko nei keia mau Pae Aina, a oia poe oia ijp ko kakou mau! poe i*i 4 hoonuu ika pono j a n» ka momana o?ka kpo 0 Ha-