Ke Aloha Aina Oiaio, Volume I, Number 3, 3 December 1896 — KA HAIOLELO A R. W. WILIKOKI NO KA LA 28 O NOVEMABA MA KE AU EA O KA PA ALII. [ARTICLE]

KA HAIOLELO A R. W. WILIKOKI NO KA LA 28 O NOVEMABA MA KE AU EA O KA PA ALII.

Aka,mamuli no o ka Vanekouwa mau ao no ke Akua Mana Loa o ka haole ma ka lani. a me ka olelo maikai a keia Vanakouw; nolaila i ka make ana o Kauehameha i Mei 8, 1819 ma Kailua, Kona, Hawaii. ua kau ae la o Liholiho kana keiki i Moi. Aka, aole i liuliu ua kuka laua o Kaahumana no ka a me ka hoopau ana i na akua o Hawaii nei; a i Okatoba, o ia makahiki no ua hooko aku la laua ma ke kapae loa ana i ka hoomana kahiko o na kupuna o na alii o Hawaii nei. Aka, ua loaa he kakoo no na akua oia o Kekuaokalani ke keiki a Keliimaikai. Ua kaua keia mau hohanau i kekahi i kekahi a hiki i ka make ana o Kekuaokalani me kana wahine oia o Manono ma ke kahua kaua o Kuamoo, Kona, Hawaii i Ianuari, 1890. Mahope iho o keia kaua, ua pahiia na akua me na heiau i ke ahi. He ekola malama o ka noho wale ana o na kanaka me ke akua ola hoi, ikeia aku la he moku nona ka inoa "Brig Thaddeua," kona kapena o Hannewall, a oia no ka la 30 o Maraki, 1820. Aia hoi maluna o keia moku he poe misionari i lawe mai i ke Akua o ka haole a lakoa i lohe mua ai ia Vauekouwa. Aia no hoi he poe Hawaii ma keia moka, o ko lakoa inoa, o Honolii. Hopu, Kanui me Geoge Humebume, keiki a ka Moi Kaumualii. He poe keiki i laweia e na moku okohola, a ua oleloia na iakou i hoolana ka mauio o keia poe misionari e holo i Hawaii nei . O koia poe misionari ka poe na lakou i no o Kaahumahu ma i ka pono me ke Akua oiaio, aka, o keia poe no ka mea na i alakei hewa na alii no ka lili hoomana a lose ke (?)kuia i ke kuokoa o Hawaii nei me na (?) Farani(?) Beritania Nui. He elua mau mea nana i hookulia a kuee ua alii me lahui kanaka o na aina e, a o na kumuao a na alii aohe poe e aku o keia poe mikanele—ua pono kahi ao a ua hewa kahi mamuli o ka lili hoomana.—A oia mau kumu. oia no ka lili hoomana me na mea pili i ka aina. Ia mau la, aohe hiki e loaa heaina kuai, o ai, no ka Moi ka aina, aole he kuai—ua ano like loa me Tureko, no ke Saletana ka aina a a he mea hiki nae ka noi a e loaa mai no no ka mahi ana a hookuonoono. E hoomauia aku una. Nui ka hauoli o na Pukiki ma ko lakou la kulaia i ka la 1 nei. oia hoi ko lakou la hoihoi kuokoa.