Ke Au Hou, Volume I, Number 11, 13 July 1910 — KA POLA O HOKU WELOWELO [ARTICLE]

KA POLA O HOKU WELOWELO

Ke ike iho la oe i na manao o Peresidena Taft—Ae, ke ike nei—A pehea ke kulana oua kanaka la e ku iho la imu^ou? —He nani, he kilakila ka oiwi o ke kama.- —Pe+oīei. O ke kii ia o ko kakou Peresidena, a nana na olelo e wela aio Hoole Waiona ma. —Ua pono. E pulania au iaia ame kana mau olelo. t ——— Eia mai ke keiki Paionia o na Amenka apau. Eia mai ka Hoopakele ona Hiwapaa. Eia mai ka mea nana ka olelo mai hookapu i ko waiona kahe ana ma na puu. O Aberahama Linekona keia, ka mea nana ka olelo kauluna no ka lehulehu ke aupuni e pono ai. Ke olelo nei na kanaka a Bila Waita uia he mea ino ka paka he pa'u make fuicotine] kona. Eia nae ke nana aku kaua ia Bila nia, me he la aole he hooloheia aku oia niau olelo. Pehea 110 hoi e hooloheia aku ai ia mau olelo, no ka mea, he laau hua ole. Nui ke kani o kela pila me ke kalakala ana. O ka Bila i hamo Ailaia eia oia ke kani mau nei i ke kanaono ame elua o kona mau makahiki. He oia mau kona kulana, a he ui nanahe na mapuna leo o kana ohe. I ka pa mau hoi paha ika apu kaulana oka aina. Hewa iho la o waiona ea? P?ikele mahunehune ke ahi mai pio i ka wa a na iliili kakaa o ke kahawai o Puohokamoa e haluku ana. Naauao no ua keiki pani oopu nei oka uka oka aina. Nani kou wela ole ana. fr s Ke olelo nei o D. Kalauokalani ma, ina aole e ko ana ko lakou manao no ka hookapu ana i ka waiona ma Hawaii nei, alaila, e lawe ana o Amerika a nana e hana mai ia ninau. Kupanaha ka ike pihipihi haalele loa. E heluhelu iho ika Pauku 55 o ke Kanawaikumu a nana e a'o mai ia oukou i ka mana hoopoiiopono aupuni kuloko o Hawaii ma ua pauku la. Heaha aku ka oni wale ana no i Amerika? oka haina oka hana oka la 26 o lulai oia ka hopena 110 nahana o keia ninau waiona. E nana ina olelo oka ninau no ka oukou koho ana ma ua la'ala e D. Kalauokalani ma, ae ike no oukou ika oiaio o keia. Aole lalau ana i Amerika. Lahilahi maoli.

Mamua ka pii, he hewa loa ia. Mahope mai ka wala he pono loa ia. Kuai oe ika iama a inu, he make ia. Inu oe i ka rama a ke kauka he ola ia. O keia ka bana kaulana a Hoole Waiona ma e lepa nei ika makani iloko o keia mau la. Puahiohio hoi. Hookahi 110 Huwae Inuhue Koua. Hookahi no ke Benatoiv Kuelo huli kaauini ke alo ona hoole pii apu oka iMoku o Kama. O keia ka lono mai ke kai niai. Eia mai na olelo a ko kakou peresidena e noho mai nei me kona kii pu ke oili aka nei, a me he la e lilo ana keia kii ame kana mau olelo i mea hoopuhili nui loa aku ia Hoole Waiona Alnkai ma, ia Hoole Waiona paalalo ma, aia Hoole Waiona nupepa ma. Ea! Pahulu ka Iwikani a oukou la ia oukou no! Lehulehu na manawa a ke Kuokoa i hoikeike mau mai ai i na olelo kaulaua a Aberahama Linekona, a o kekahi o na olelo a Linekona i paanaau loa ia Kuokoa Nupepa i na wa iho la i hala oia no: "Mai kuapo lio iwaenakonu oka muliwai." Aka nae, a hiki inai la i keia wa o ka hanau ana ae nei o ka Iwikani a lakou i lawe mai nei, i keia wa iho la liaaleleia aku la na olelo kaulana e ae a ua Keiki Paionia la, oiai nae, oka wa kupono loa keia a ke Kuokoa e hoike hou mai ai i na olelo aku i koe. A oiai hoi, ua poina paha ia Kuokoa keia mau olelo, nolaila, ua oluolu i Ke Au Hou e hoonaauao aku i ka Lahui, aua oluolu pu nohoi.i Ke Au Hou ko ke Kuokoa komo pu ana e lilo i mea hooia no ka oiaio o keia mau olelo i oleloia e Aberahama Linekona, a eia ua mau olelo la: u O KA HOOKAPU ANAI KA WAIONA, OIA NO KA HOOIOLO ANA I KE KAHUA-KŪMU O KO AMEKIKA KUKULUIA ANA. A 110 ka pono apau, e oluolu e lawe aku eke Kuokoa i keia. He oi aku kou pono e lawe. nui aku i ka Linekona mamua o kou lawe ana, i.na olelo a Williani Jennings Bryart keia mqho, holo kulana peresidena puka ole. . Na Jim Hoao ka lanakila o ka hoolele puupuu me McCllough ma ka Poaono nei, iloko O 10'puni o ka lina poepoe. -